زیلان ڤەژینە هامسەرۊکەو پارتوو ژیۋای ئازاڎیی کورڎسان(پەژاک)ی سەبارەڎ بە دماین پېشهاتوو پەرەئاساکا ۋەرکەوتوو کورڎسانی و چن پەرسۍ پەیوەس بە خەتەی ئاپۊیی، پەیوەنڎیی پەژاکی و پەکەکەی، ئاژەو گلېرگەو ئېرانی، ئاژەو کۊشیای ژەنا جە ئېران و ۋەرکەوتوو کورڎسانی، خەباتی چەکڎاری و ئا دما وادەی کە ئېرانی نیانەرە پۍ چەک نیایرەی حیزبەکا ئۊپۊزسیۊنی و حەرپاسە گرنگی درووشمەو "ژەنی، ژیای، ئازاڎیی" قسېش پۍ بەش و فارسی بی بی سی کەرڎۍ،کە دەقەکەش پی جۊرەنە:

*سەبارەڎ بە هامسەرۊکایەتی،پۍ چی هامسەرۊکایەتی و پۍ چی ئی سەرۊکایەتیە یەک کەس نیا و پۍ چی ژەنېوە و پیېوە و جە ئەساسەنە پۍ چی دەستېوە یان ئەنجومەنۍ سەرۊکایەتی نیا؟

ئېمە قەناعەتما پاسەن کە ڕابەرایەتیما سەروو بنەماو سیستمېوە ئایدۊلۊژی و فکری و فەلسەفیا، سەرچەمەو ئەندېشەو ئی فەلسەفەیە جە پېکئامېوە هزری ئایدۊلۊجی و فەلسەفەین، سیستموو سەرۊکایەتیما دەستەو سەرۊکایەتین کە چنەشەنە ژەنی و پیا یەکسانېنۍ، واتە پەنجا بە پەنجا هامسەنگی ڕەگەزی دلۍ دەستەو سەرۊکایەتیمانە هەن. جە گرڎوو بوارەکانە و جە کۊشیاینە ژەنۍ و پیۍ یەکسانېنۍ.

*واتە جە گرڎوو بەش و ئاستەکا پارتوو ژیۋای ئازاڎیی کورڎسانینە گرڎ چېۋۍ و جە بوارە سیاسی و سەروازیەکانە بەڕېژەو سەڎەنە ٥٠ی بە یەکسانی ئینا بەینوو ژەن و پیاینە؟

بەڵۍ، جە بەشی سەروازینە ئی مژارە تا ئاستېوە جیاوازا، بەڵام جە بەشی سیاسی، مەڎەنی و ڕېکوستەیشەنە گرڎ پەنجا بە پەنجان، چونکی قەناعەتما چانەن کە ئەگەر ژەن و پیا جە گرڎوو بوارەکانە و مېڎانە جیا جیاکا کۊشیاینە بەشڎاریشا نەبۊ هەرمانەکا بە هامبەشی وەڵۍ نەوزا، مەتاۋا بەشېۋېوە ئەرېنی و کاریگەر ڕابەرایەتی گلېرگەی کەرا. ئەگەر جە تەمام و بوارەکا دۆڵەتی وردۍ بیمۍ، تاک چەق و ناوەنڎا، زیاتەر پیۍ بیەیشا هەن و جەبنەڕەتەنە دەسەڵات ئینا دەس و پیایۊ و ئینەیچ ئەنجاموو دەسەڵاتی تاک-تەوەری و ڕەگەزپەرسین.جە حیزبەکەمانە یەکسانی ئامان دی و سیستمی هامسەرۊکی جۊرېوەن جە کۊشیای دژ بە جیاکاری ڕەگەزی.

*جە حیزبەکەتانە ژمارېوە فرە پیۍ بیەیشا بیەن، ئایا ئی پڕۊسە پۍ شمە ئاسان بیەن کە پېسە سەرکردایەتی و ڕابەرایەتیتا قبوڵ کریۊ؟

بە دڵنیایوە ئېمەی ژەنا پۍ سەلەمناو ۋېما و بیەیما بە کەسانېوە کاریگەر دلۍ ئا حیزب و سیستمەی کە مەرزنانمارە، کۊشیایۍ درېژ مەوداما بیەن و بڕۍ کەموو کەسریېچ دلۍ سیستمەکەیمانە بیەیشا بیەن، پۍ ویەرناو ئا ڕەخنەو کەموو کەسرایچە حۊڵی فرەما دان. حەر ئەنڎامېوە حیزبەکەیما ئەگەر قەناعەتش بە ئایدۊلۊجیا و شېوازەکەی نەبۊ، مەتاۋۊ بۊ بە ئەنڎام و حیزبەکەی.

*پاسە بزانوو ئینە قسۍ ئۊجالانینە کە ماچۊ،"جە هەر قۊناغۍ تاریخینە ئەگەر ژەنی بیېبا بە ڕابەر، پەیکەرېوەشا پۍ وەشکریان و ئا ژەنۍ سەرکۊتۍ بیېنۍ"، بەڵام پۍ چی سەرەڕاو بیەی ئی جۊرە ژەنا جە گلېرگەکەمانە، کۊشیای ئاڎیشا نەتاوانش دمایی جیاوازیەکا بارۊ؟ بەدیاری کریایی باس جە حکومەتوو ئېرانی مەکەرمۍ،باسەکەما جە بازنە و گلېرگەی نەریتی ۋېمانە.

ڕېخەو ئی عەقڵیەتە دما کۊتا قوڵ و تاریخین، ۋەروو ئی مەڵامەتیە بەئەنجام یاونای کۊشیای ئاسان نیا، حەرپېسە واتم کە حۊلی فرەما دان کە کاریگەری ۋەربڵاوما بۊ، تەماشەکەرڎۍ ئېمەی ژەنا کورڎی ئەڵتەرناتیڤۍ فرېما پۍ ژەنا خوڵقنېنۍ، جە ۋەران ۋەروو سیستمی سەرۊکایەتی یەک کەسینە، سیستمی هامسەرۊکایەتیما پېشکەش کەرڎەن. جمیەری فیمینیستی جەهانی جە ۋەرکەوتوو میامینی و کورڎسانی تەنانەت ئا وەختەیچە کە کاریگەربۍ، دماجار نەتاوانش جوابۍ موقنیع بە قۊرتەکاما بڎۊوە، ۋەروو ئانەی ئەڵتەرناتیڤۍ بەقوەت نەبۍ، چونکی نەتاواش گرڎوو ئازاڎیی وازاو دیموکراسی وازا و ژەنا دەوروو ۋېشەرە گلېر کەرۊوە، جە ۋەران ۋەرەنە ئېمە چ یاگە گیرېما نیارە، ڕابەرما سەرۊک ئاپۊ ژنۊلۊژی، زانست و ژەناش تیۊریزەکەرڎ، واتە ئشناسای خودی و هوشیاربیەیۊ ژەنا، هوشیار بیەیۊ پە مانۍ کە تا ئا وەختەی ژەنی ۋېشا نەشناسا، نەپۍ ۋېشاو نەپۍ کەسی تەری مەتاوا ئازاڎیی بەدەس بارا. جیا چانەی ڕۊحوو ژەنۍ چ تایبەتمەنڎیېوەش هەن، کۊمەڵایەتی بیەی و ڕېخەکۍ ستەمی جە ۋەران ۋەروو ژەنانە پېسە تاوانەکا کوشتەی چېروو نامۍ شەرەفی وجیاوازی ڕەگەزی چېگۊ سەرچەمە گېرۊ. پېسە ژەنېوە کورڎی جە ڕاو فەلسەفەی ئازاڎییوازی و بە زانای و هوشیاری ژنۊلۊژی وەڵېکۊتەی و دەسکۊتەکېما یەکجار فرۍ بیېنۍ. ئا دەسکۊتۍ نەک حەر تەنیا پۍ ژەنا کورڎی، بەڵکم پۍ ژەنا فارس، عەرەب، بەلوچی و ژەنا گەلا تەرینۍ، ئیتر ئاژە پېسە ١٠ ساڵ و ٢٠ و ٣٠ و ٤٠ ساڵی چېوەڵتەری نیا، وەرو ئانەی ژەنی ۋېشا بە هوشیاربیەی ژنۊلۊژی بە ئاگابیەی یاونان، یاۋېنۍ پا ڕاسیەیە کە ژەنی هینەو ۋېشەنە نەک کەسېوەتەری و تا ئا وەختەی ئیراڎەو ویستوو ۋېش بە دەس و ۋېشۊ نەبۊ و سەربەخۊ نەبۊ، مەتاۋۊ ڕابەرایەتی گلېرگەی کەرۊ.

*موینییۊ وەختۍ باسوو ئەندێشەکاو عەبدوڵڵا ئۊجالانی ئشناسیا بە ئاپۊی کەرا، پێسە ڕابەروو وێتا باسش کەرڎۍ، چەنی کریۊ، کە پێسە  هامسەرۊکوو حزبێوە شۊنکەوتەی ڕابەراا پارتوو کرێکاراو کوردستانی (پەکەکە)ی بیدۍ، شۊنکەوتۍ ئەندێشەکا و فرەو تاکتیکە سەروازییاو ئادیندۍ، وەلۍ یانۍ چەنی کریۊ شمە بە بەشێوە چا حزبەیە نەنریەیدێرە؟

ئاپۊئیزم فەلسەفەو ئۊجالانی، تەنیا تەنیا فەلسەفە و ئایدۊلۊژیاو یەک حزبی نییا، ئا ئەندێشە تەنیا چوارچوەو پەکەکەینە نەمەنەنۊ. ئاپۊئیزم و ئی نۊعە  ئەندێشە فەلسەفێوەن پێسە فەلسەفەو سۊسیالیزمی. فەلسەفەو دیموکراسیوازی و ئازادیین. فرەو جمیەر و حزبەکای تەری ئەگەر گەرەکشابۊ و و پەسەندش کەرا، متاوا حزب و گروپەکەیشا و کۊشیایشا سەروو بنەماو ئا ئەندێشەیە مەرزنارە و درێژەش بدا پەنە، ئێمەیچ پێسە پارتوو ژیوای ئازادوو کوردستانی، عەبدوڵڵا ئۊجالانما پێسە ڕابەروو وێما خۊمان قبووڵ کەرڎەن و پەی ئازادیی ئادی بەرزتەرین ئاستنە کۊشیەیمۍ. پەیوەندیی ئێمە و پارتوو کرێکاراو کوردستانی (پەکەکە)ی جە چوارچوەو پەرسەو نەتەوەینە، پێسە چەنی پەیوەندیما چەنی حزبە کوردییەکای تەری هەن، چەنی پەکەکەیچ پێوەس بە کۊشیای پەی ئازادیی کوردستانی پەیوەندیما هەن.

دماو کوشیای ژینا ئەمینی-یۍ جە ئەنجاموو دەسبەسەربییەییش لاو  پۊلیسوو ئەخلاقیوە، ئێمە ئەرەپڕایێوە وەروەڵاما ئێراننە دی، بە تایبەتی لە کوردستانوو ئێرانی، شمە دەوروو ژەناچەنی ورسەنگندێ؟

بدیەیدۍ ئێرانننە  وێنیشانەدایۍ و ناڕەزایەتیۍ فرۍ کریێنۍ و داواکاریۍ فرێچ وزیێنۍ ڕووە، وەلۍ ئانە کە سەرجەموو ژەنا و گەلاو ئێرانیش دەوروو یۊینە کوۍ کەرڎێوە، دروشموو 'ژەنی، ژیوای، ئازادی'ی بۍ.  چی ئی دروشمە تا ڕاددێوە کاریگەرا؟ بە سەرمەشقایەتی ژەنا دەسش پەنە کەرد و  سەرتاسەروو ئێرانینە وەڵا بییۊ.  چێش تاوۍ خاڵەی هامبەشەو بەینوو ژەنا و گەلا وزۊ یۊ، ئینە بەروزوو هێزی، دینامیک، وزەی و سەرمەشقایەتیی ژەناو کوردین، جە سەدەو ٢١ینە ژەناو کوردی جە ڕاو فەلسەفەو ژنۊلۊژییوە متاودی سەرمشقۍ ئازادی بیدۍ، پێسە وەرکەوتوو کوردستانیچش وست چێروو کاریگەرییوە، یانۍ سەرتاسەروو ئێرانیش یۊگێرتە کەرد و ئینەیچە جە سروشتوو ژەنۍ و دەوروو ژەنا گلێرگەنە سەرچەمەش گێرتەن، حەرپاسە  هەقیقەتوو گلێرگەو کوردسانیش چی بابەتەنە بێکاریگەر نییا، وەروو ئانەیە ژەنی کوردساننە ڕووبەڕووۍ دژواری و تەنگوچەڵەمەی فرەی  بیێنێوە بدیەیدۍ ژەناو فارسی کێشەو شناسنامەی، زوانی و کولتووریشا نییا، بە زوان و شناسنامە و کولتووری وێشاوە مژیوا، بییەیشا تەرسیش سەر نییەنە پێسە گەلی، وەلۍ پەی ژەناو کوردی پێسە نییا، ئێمەی ژەناو کوردی پەی ژنبییەینا، لاێوە پەی زوان، کولتوور و شناسنامەیچما لێوە تەرۊ کۊشیەیمۍ. پەوکای کارڎایۊ و وەەرپەرچدایۊ ژەناو کوردی وەراوەروو سیستموو سەرکوتیوە تندتەرا و خاڵێوە هامبەشە، کە سەرجەموو ژەنا کوۍ کەرۊوە، دروشموو "ژەنی، ژیوای، ئازادی"ی بۍ. یانۍ پەیوەندییش بە ژەناوە هەن، هەم داکۊکی جە ژیوای  کەرۊ و هەم ئاواتەوازوو ئازادیین. سەرجەموو ژەنا داواو ئازادی کەرا، سەرجەموو ژەنا ئینۍ چێروو فشارینە، تەنیا ژەناو کوردی ڕووبەڕووۍ پەرسەو شەرەفی و ناموو نەبیێنیوە، ژەناو ئێرانی، فارس، عەرەب، بەلوچ، ئازەری و مازەنی گردشا تووشوو پەرسەو نامووس و شەرەفی بیێنێوە. 'ژەنی، ژیوای، ئازادی' هۊشمەندیێوە بۍ کە سەرجەموو ژەناش دەوروو وێشەرە کوۍ کەرڎێوە. شۊڕشێوە هەن کە ئێمە ئانەیە چوارچوەو ژیوای تازەینە، بە شۊڕشێوە کۊمەڵایەتی پۊلێنش کەرمۍ، شۊڕشێوە کۊمەڵایەتین، کە بەسەرمەشقایەتیی ژەنا وەرکەوتوو کوردستانینە دەسش پەنە کەرڎەن و گردووئێرانیش تەنانۊ و کاریگەرییش سەروو گردوو ژەناو دنیێوە نیارە و ژەنی سەدەو ٢١ینە  نیشانەشا دا کە تا چە ڕاددێوە شۊنی منیارە و بەدڵنیاییچۊ ئینە پێوەسا بە هەقیقەتوو ژەناو کوردی و کوردستانیوە.

دیما کە جە چند مانگی ویەرڎەنە، کۊماری ئیسلامیی ئێرانی بەشێوە فرەش جە وێنیشانەدەرا و ناڕازییا کەرڎی زیندان و سزای قورسەش ملەرە سەپنۍ و بەشێوە فرەو وێنیشانەدەرایچ چێروو ئەشکەنجەینە مەرڎی و چندین کەسێچ دریۍ قەنارە، پاسە بەرگنۊ، کە ئا ناڕەزایەتیۍ کزۍ بیێنۍ و خەریکا، مرکیارە، ئایا بە ڕاو شمە جمیەروو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی" ئێراننە دماییش ئامان؟

فرۍ پاسە ویرۍ کەراوە، کە دماییش ئامان وەختێونە جمیەر و سەرەورڎای "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی" هۊشمەندی و ورێوەش ئارڎەن کایەوە، کە مەمردنییۊ. ڕاسا ئیساتێنە وێنیشانەدای و ناڕەزایەتی سەروو جادەیۊ نیا، وەلۍ ئەندێشە و هزروو حەرتاکێوەنە فاڕیاێوە فرە هەن، کە گەرەکشا ئی دۊخەیە فاڕۊ. ئی شۊڕشە شۊڕشێوە درێژخواینا،یانۍ بەزوویی و بە یەک وێنیشانەدای نمەیاوۊ بە ئەنجام. وەختێوە باسوو شۊڕشێوە کۊمەڵایەتی کریۊ، پێویسیما پانەینە سەرجەموو ڕەهەندە کۊمەڵایەتییەکاش وەرەچەم گێرمۍ و پەیش کۊشییەیمۍ. کۊشیای وەراوەروو ئەقڵیەتوو پیاسالاری و هەرپاسە ئەقڵیەتوو نەتەوە-دەوڵەتی، کە هەرکامێوەشا پەنج هەزار ساڵۍ تەمەنشا، وەختێوە فرەش گەرەکا، گەرەکما بۊ زوو بیاوۊ ئەنجام، تووشوو بێهیوایی بیمۍ. پەوکای بە هۊشمەندی و ڕێبازێوە تازە مشۊم هەنگامۍ پتەوتەرۍ و خاستەرۍ بنیەیمۍ، کە بە بەدڵنیاییوە میاوۊ بە سەرکەوتەی.

*نەخشەڕا و ڕەچەتەو شمە چێشا پەی دماو کۊماری ئیسلامی؟

حزبەکەما، کە جە چندین ڕەهەندێوە یاگەدارۍ جیاجیێش پێشکەشۍ کەرڎینۍ، حزبەکەما پارتوو ژیوای ئازاڎوو کوردستانی، کە جە ٢٠٠٤ ئەرەمەرزیان و دماو ١٠ ساڵا، یانۍ جە ٢٠١٤نە یاوا ئا ئەنجامە، کە پێویسما بە پێکئاماێوەن لای سەریی حزبیوە، پەوکای گلێرگەی دیموکراتیک و ئازاڎوو وەرکەوتوو کوردستانی (کۊدار)ما مەرزنارە. سیستموو کۊداری مۊدێلێوەن، کە دلێشنە ڕاکار و ڕێبازی دیموکراتیک پەی سەرجەموو گەلاو ئێرانین، گردوو نەتەوە، پێکئاما ئیتنیکی و گردوو ئایین و بڕوایەکا بە کولتوور و زوان و هێماکاو وێشاوە متاوا با بە بەشێوە چی سیستمەیە، ئی سیستمە هەڵای  گلێرگەنە نەچەسپییان، وەلۍ ئێمە پەی ئانەیە کۊشیەیمۍ، چونکوم ئێمە پێسە پەژاکی بەشێوەنمی جە کۊداری و پەی چەسپنای سیستموو کۊداری کۊشیەیمۍ. بەشی سیاسی، کۊمەڵایەتی و سەروازیما هەن. پەوکای قسێما پەی ئایندەو ئێرانی سیستمێوە هامشێوەو گلێرگەی دیموکراتیک و ئازاڎوو وەرکەوتوو کوردستانی (کۊدار)ین، سیستمێوەن کە هامسەرۊکایەتی بۊ و دەسەو ڕاوەبەرییەکەیش پەنجا بە پەنجا بۊ و دلێشەنە ژەنی سەرمەشقۍ بەشدارۍ با، ئینە وەختێوەنە جە ئایندەو ئێرانینە متاوۊ بۊ بە سیستمێوە دیموکراتیک، کە دەرڎەو سەرجەموو گەلاو ئێرانی وەرۊ.

* شمە ئاماژە بە گلێرگەی دیموکراتیک و ئازاڎوو وەرکەوتوو کوردستانی (کۊدار)ی کەرڎی، فرەو ئا کەسا ڕەخنەتا وەنە گێرا، سەبەبەکەشا ئانەن  وەختۍ ماچا وەرکەوتوو کوردستانی یانۍ گەرەکتانە جە ئێرانی جیۍ بیدێوە، پێسە چەنی وەرنیشت و سەرنیشت و پانیشتوو کوردسانیما هەنۍ، کە ویرۊکەو کوردسانی گەورەین، ئایا شمە ئینایدۍ هەوڵی ئانەینە جە ئێرانی جیۍ بیدێوە؟

ئێمە بە شناسنامەی کوردییوە مەنتێقەکەنە بەرەو شناسنامەی جیهانی هەنگامە منیەیدۍ، یانۍ جە مەنتێقەو وێماوە ڕووەو دنیا ملدۍ وەرۊ، ئەگەر پەرسەو شناسنامەی کوردییما چارەسەر نەکەرمۍ، مەتاومۍ کێشەو عەرەبی، بەلوچی و ئازەریی چارەسەر کەرمۍ، مشۊم وەرکەوتوو کوردستانیوە بەرەو یاگەکای  تەروو ئێرانی هەنگامە  بنیەیمۍ.

*ئایا بڕواتا بە وەڵاتێوە تایبەتی یا بنەڕەتنە بڕواتا بە سنووری هەنە؟

ئێمە ئینایمۍ سەدەو ٢١ینە، سەدێوە، کە ئیتر سنوورەکۍ مەمەنا، پێسە فرەو چێوا تەری نەتەوە-دەوڵەتەکۍ مەتاوا پاڕێزگاری چا سنوورا کەرا، چون دلێنە مشا. دلۍ سیستموو نەتەوەی دیموکراتیکینە یا هەمان کۊنفیدڕاڵیزمی دیموکراتیکینە، چێوۍ بە نامۍ جیاوازییوە نییا و ئێمەیچ پێسە کوردی وەرکەوتوو کوردستانینە شۊنەو بەشکەرڎەی و پارچەکەرڎەی ئێرانیوە نیەنمۍ، گەرەکمانە خاکوو وێمانە و جوگرافیاو ئێرانینە بەدیموکراتیک چەنی گەلای تەروو ئێرانی بژیومۍ. ئێراننە بەشێوە جە کێشە و داواکارییەکاو ئێمە پێسە کولتوور، شناسنامە، زوان چەنی عەرەبێوە، ئازەریێوە و فارسێوە جیاوازێنۍ، وەلۍ فرێچشا هامبەشێنۍ، متاومۍ جە بواروو پەرسە هامبەشەکانە پێوە هامکاری و چالاکیما بۊ. پەی نموونەی شاروو ورمێنە کورڎی و ئازەریۍ پێوە مژیوا، ئایا متاومۍ بواچمۍ ورمۍ شارێوە تایبەتا بە کورڎەکاوە؟نا، ورمۍ شارێوەن پەی خەڵکوو ئێرانی، یانۍ ورمۍ پەی گەلوو کوردی، ئازەری و ئەرمەنیین؛ چێگەوە ئیتر سنوورەکۍ کارامەییشا نەمەنەن و نمەتاوا ڕاگێری وەنەو چالاکیی گەلا و هێزە ئازاڎیواز و دیموکراسیوازەکا کەرا، ئی سنوورێچە وەراوەروو کۊشیای ژەنانە مەتاوا بە بۍ فاڕیای مەناوە.

* جە چەمپەنەکەوتەێوەنە پێکەوتنێکدا گوایا واتەنتا، کە ئازاڎیی ژەنۍ ئینا وەڵۍ ئازاڎیی نەتەوەیۊ، ئجۊم ئینە جە قسێوە بەڕێز ئۊجالانیوە ورگیریێنە، شمە چی پاسەن لاتاوە، کە ئازاڎیی ژەنۍ ئینا وەڵۍ ئازاڎیی نەتەوەیۊ؟

پێسە ژنێوە دلۍ پارتوو ژیوای ئازاڎوو کوردستانی (پەژاک)ینە هەم پەی ئازاڎیی ژەنا کۊشیەیمی و هەم پەی ئازاڎیی کوردستانی، یانۍ دووۍ وەرپەرسبیەیۍ گرنگێما کەوتێنی سەروو شانەی، بە شناسنامەی ژەنانەوە گەرەکمانە پەی ئازاڎیی ژەنا و هەم پەی ئازاڎیی نەتەوەی و وەڵاتەکەیما کۊشیەیمۍ، ئایدۊلۊژیاو ئێمە سەروو بنەماو ڕزگاریی ژەنا کوردستاننە مەرزیانەرە، بییەی ئیرادەی، ئەندێشەی ئازاڎ و وەڵاتپارێزنی، ئینە شێوەو ڕێبازوو ئێمەن، ئێمە هەرمانەو وێما دیارییەما کەرڎینە.

باسوو پەژاکینە جە چەمپەنەکەوتەێوەتانە چەنی ئاژانسوو هەواڵوو  فوراتی واتەنتا، کە بۊنەو پێویسیی کۊمەڵایەتی و بۊشایی سیاسییوە جە وەرکەوتوو کوردسان و ئێرانینە، ئەرەمەرزیان؛ ئێمە مزانمۍ، کە کۊمەڵە حەر جە یوەم ڕوەکاو شۊڕشوو (١٩٧٩)یوە کۊمیتەو ژەناش بییەن، چی ئجۊتا وەختۍ کە حزبێوە پێسە دیموکراتی، کە ٧٥ ساڵێشا یا کۊمەڵە کە ٥٠ ساڵێشا، کوردستان یان خەڵکوو کوردستانی حزبێوە تازەشا پێویسا، کە ٢٠٠٤ و نزیکەو ٢٠ ساڵا چێوەڵتەری مەرزناتارە، وەختێوەنە کە بڕۍ حزبێنە ژەنی دەوری گرنگشا بێ؟  

کۊمەڵە و دیموکرات ئەزموون و ویەرڎەی درێژشا کوردستاننە هەن و دژوو کۊماری ئیسلامی فرە کۊشیێنۍ و قوربانی و گەشمەرڎیشا دێنۍ و ئینۍ فرە پەڕبایەخێنۍ و یاگۍ ڕێزینۍ، وەلۍ چی پاڵوو ئی حزبانە پەژاک مەرزیارە؟ بەگردی خەڵکوو وەرکەوتوو کوردستانی هەست بە پێویسیی بڕۍ فاڕیایا کەرۍ، کۊمەڵە و دیموکرات و بەگردی حزبە کوردییەکۍ جوابوو ئا پێویسییا نەدێنیوە، پێویسییشا بە فەلسەفێوە تازەی، ئایدۊلۊژیا و پاڕادایمی تازەی بۍ، تا وەرکەوتوو کوردستانینە ڕۊحوو کۊشیای و وێگیری پارێزنیۊ و بەزیندەیی مەنۊوە، ئێمە قەناعەتما چانەن، کە مەرزنایرەی پەژاکی سەروو بنەماو فەلسەفەو ڕابەر ئاپۊی یانۍ "عەبدوڵڵا ئۊجالان"ی ونۍ تازێش وستە دلۍ دەمارەکاو جووڵیایۊ کوردستانی. ڕاسیینە جیاوازیی پەژاکی و حزبەکای تەروو وەرکەوتی بییەی ژەنان و دەوری وەرچەمشا و کاریگەرییشا، کە تەنیا ئاستوو تیۊریینە نییا و بەڕسمی و بەتەمامی پاسە جووڵییەیمێوە، بەدڵنیاییوە کەموکوڵییچ بییەن، ڕەخنێچ هەنۍ، فرەو جارا پەرسەو ئانەیما وەنە کریۊ، کە چی نەتاوانما داواو ماددەکاو سەرجەموو خەڵکی و ژەنا کەرمۍ، ئی ڕەخنۍ ئینۍ یاگۍ وێشانە.

*شمە کە دروشموو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎی"ی ماچدێوە، باسوو ژیوای و ژیوگەی کەرڎی، وەلۍ  چەکتا ئینا دەسۊ، فرەو جارا ڕووەش دێنە، کە چەنی هێزەکاو سوپاو پاسدارا مەنتێقە سنوورییەکاو کوردستانینە تووشوو ماڵاییۊیرەی بیێنذۍ و چەنەتا کوشتێنۍ و گەشمەرڎیچتا دێنۍ، خاسا چەنی حزبێوە کە ئی فەلسەفەشە هەن متاوۊ چەک گێرۊ دەسشۊ و کەسی تەری کوشۊ، جوابوو ئی پەرسۍ جەنی مدەیدێوە؟

چە پێسە ژەنۍ و چە پێسە کوردی مەنۊ ئانەما ویر بشۊ، کە کوردستان دوژمنێش هەنۍ و ئێمە مەتاومۍ ئا دوژمنا نەوینمۍ، گەرەکمانە چالاکیی سیاسی و مەدەنیی وێما دلۍ ئێرانی و خاکوو کوردستانینە درێژە دەیمی پەنە، وەلۍ پێبدەین، وەلۍ ئایا ڕەخسییان؟ ئایا هەلومەرج پەی چالاکیما هەن؟ بەدڵنیاییوە نییا. هامڕێما زەینەب جەلالیانە، کە ١٦ ساڵێن ئینا زینداننە، وەختۍ دلۍ ئێرانینە بۍ، بۍ چەک چالاکیی سیاسی و مەدەنی کەرۍ، وەلۍ ئانا، ١٦ ساڵێن ئینا زینداننە و گرد نۊعە ئەشکەنجە و ستەمێوەش ملەرە سەپییان، ئێمە ڕووبەڕووۍ دوژمنێوە پێسە دەوڵەتوو ئێرانی بیێنمێوە، هێزوو پارێزنای ژەنا تەماموو جوگرافیاو وەرکەوتوو کوردستانینە وێش ڕێک وستەن، ئی ڕێکوستەیە پەی هجوومکەرڎەی نیا پەی وێپارێزناین. دوژمن هجووم کەرۊ سەروو یاگەکاما، ئێمە هجووم مەکەرمۍ تەنیا وەرگێری کەرمۍ جە وێما، حەر هێزێوە هەرێمایەتی کە گەرەکش بۊ بۍ مەیدانما، دژش مردمێوە بە چەکوو ئەندێشەی و ئایدۊلۊژیای. یەکینەکاو پارێزنای ژەنان (هەپەژە) بە مەبەستوو ئامانجوو وەرگێری وەنەو ژەنا وەرکەوتوو کوردستانینە ئەرەمەرزیێنۍ.

*فرەو جارا باسوو بەرەی هامبەشوو بەینوو حزبە کوردییەکاتا کەرڎەن، چی تا ئیساتۍ نەتاوانتا بەینوو حزبە وەرهەڵێسکارەکاو کۊماری ئیسلامیینە بەرەی هامبەش و یۊگێرتە ساز کەرڎی؟

پی ئاڕاستەرە بڕۍ سەرکەوتەێما بیێنۍ، جە ساڵەو ٢٠٠٤یوە هەوڵێما دێنۍ بەرێوە دیموکراتیکی نەتەوەیی وەرکەوتوو کوردستانینە ساز کەرمۍ، وەلۍ نامان دی، پەیوەندیی خاستەرما چەنی بڕۍ حزبا هەن، بڕۍ حزبۍ هەنۍ، کە پەیوەندیما چەنیشا خاستەرا، وەلۍ دۊخی سیاسیی جوگرافیاییشا ئی فرسەتەیە مەڕەخسنۊ، کە پێوە بەرێوە دیموکراتیکی نەتەوەیی ساز کەرمۍ، شۊڕشوو "ژەنی، ژیوا، ئازاڎی"ی، بوارێوە خاسش ڕەخسنا، چونکوم خەڵک دلۍ کوردستانینە ئا یەکڕیزی و یۊگێرتەییەشا ساز کەرڎەن.

*چن ڕووۍ چېوەڵتەر سەردار باقری سەرۊک ئەرکان و گرڎینوو هېزە چەکڎارەکا ئېرانی جارېوەتەر دما وادەش پۍ چەک نیایرەو پارتەکا ۋەرکەوتوو کورڎسانی واوەی کەرڎۊ و ئەرەیاۋناش کە ئەگەر دەوڵەتوو عېراقی ئا هېزا بەرنەکەرۊ، ئۊپراسیۊنی سەروازی جە دژشا دەسپنەکەرمۍ، شمە ئینایدۍ مەنتیقە کەشیەکانە و متاومۍ واچمۍ بەجۊرۍ جە جۊرەکا نیەندۍ چېروو کۊنتڕۊڵ و حکومەتوو هەرېموو کورڎسانینە، ئەگەر ئی پارتۍ واتە کۊمەڵە و دیموکرات ناچارۍ کریا، ئایا شمە ڕاشا پنە مڎەیدۍ بەیا و جە مەنتیقەکا شمەنە جە کەشەکانە مەناوە؟

ئېمە هېزوو گەریلاینمۍ، جە حەریاگېنە بتاومۍ وېما ڕېکوزمۍ و چا مەنمۍ. ئینە سیاسەتوو دۊڵەتوو ئېرانین کە گەرەکشا چی ڕېوە ئیراڎەو پارتە کورڎیەکا دلېنە بەرۊ و سەرشارە زاڵ بۊ، هاموەخت پېسە کارتېوە فشاری دژ بە دۊڵەتوو عېراقی و حکومەتوو هەرېمی بەکارش مارۊ، ئیسە مشۊم بزانمۍ پارتە دژبەرەکۍ جمهوری ئېرانی تا چن متاوا ۋېڕاگری کەرا، کورڎەکۍ چی قۊناغەنە مەتاوا چەک بنیارە، بە هەرحاڵ مشۊم پرسیارە چا پارتا کریۊ کە چ قەرارۍ مڎا.

*جەچن حەفتەی ویەرڎەنە جەنگ جە بەینوو هېزەکاتانەو سوپاو پاسدارانە جە مەنتیقەو کۊساڵانی و چن مەنتیقېوەتەری سنورینە ئاما ئاراوە، ئی هەڕەشۍ سەرۊک ئەرکانی مایۍ نیگەرانی نیەنۍ پۍ شمە، کە هجومەکۍ سەروو شمەیچ چڕتەرکریاوە؟

ئی هەڕەشۍ دژ بە پارتە کورڎیەکا چېوۍ تازە نیا، ۋەردەوام هەڕەشۍ بیەیشا بیەن، بەڵام کاریگەریش سەروو ئېمە مەبۊ، هەڵبەت جە چن ساڵی ۋیەرڎەنە دژوو هېزەکاما جە ۋەرکەوتوو کورڎسانی و پانیشتوو کورڎسانی هجوم ئەنجام دریان، چنڎین ساڵېن ئی ئاژە ئینا ئارانەو جەنگیچ ڕووەشدان، جەنگوو ئی دماییەو کۊساڵانیچ یۊبیەن چا نمونا، هاموەخت هەم هجوم کەرا سەروو ئېمە هەم ئا پارتۍ تەری کە ئینۍ پانیشتوو کورڎسانینە. ئینە شېۋېوە باوا پۍ بېکاریگەری و دەسلوایی و کاریگەری ئېمە و چی ڕېوە گەرەکشانە بېکاریگەرما کەرا، بەڵام فشارەکېشا مەیاوا ئەنجام. تەنیا ئېران نیا کە هجومەکېش چڕکەرڎېنۍ، بەڵکم تورکیایچ حەر ئی هەرمانۍ کەرۊ. فشاروو سەروو کورڎەکا سیاسەتوو بەروو ئېرانی و تورکیایا، بەڵام ئېمە ڕاو جاو ۋېما گېرتەنەنە وەر، ئېمە هېزوو گەریلاینمۍ و جە یەک یاگەنە نیەنمۍ، کە یاگەکېما دیارەبۊ، پۊکەی ئاڎۍ تواناو دلېنەبەرڎەو ئېمەشا نیەنە، ئېمە پۍ پارېزگاری جە ۋېما تاکتیکی گەریلایی بەکار مارمۍ و تاوانما جە ۋەران ۋەروو ئا هجومانە ۋۍ ڕاگرۍ بیمۍ.

*دۊڵەتوو ئېرانی و تورکیای و چن ساڵۍ چېوەڵتەریچ ئەمریکا،وەزارەتوو گەنجینەو ئەمریکای پەژاکش وست دلۍ لیستوو ڕېکوزیا تیرۊریستیەکا، بە پەیلواو شمە پۍ چی شمەشا وستېندۍ دلۍ لیستی تیرۊریستی وڵاتېوە پېسە ئەمریکای؟

ئینە سیاسەتېوە گرڎینا، ئەمریکاو دۊڵەتە هەرېمەییەکۍ حەجگیز گەرەکشا نیا قبوڵش کەرا کە کورڎەکۍ ئشناسنامەو سەربەخۊیی ۋېشا بۊ. حەرڎووە دۆڵەتۍ مەنتیقەکەی ئېران و تورکیا پېسە هەرمانېوە ئانەی بڎا بە ئەمریکای و ئەمریکا جە دژایەتی کەرڎەو کورڎەکانە ئیسفاڎە چانەی کەرۊ. هېزۍ کورڎیۍ فرۍ هەنۍ کە سەروو بنەما و هەمان فەلسەفە و پاڕادایمی چالاکی کەرا و چنی هېزەکا ئەمریکایچ شان بەشان و داعشی جەنگ کەرا.

*کەواتە پرسیارەکۍ چېگەنە ئینېنە کە پۍ چی ئەمریکا شمەش وستېندۍ لیستی تیرۊرۊ، شمە شان بەشان و سەروازا ئەمریکای جە ۋەرنیشت دژوو داعشی جەنگ کەرڎۍ؟(من دیەنم کە گەریلاکۍ پەژاکی پاڵ و سەروازا ئەمریکاینە دژ بە داعشی گژیا)

چالاکیەکۍ ئېمە و جەنگوو ئېمە سەروو بنەماو ۋەرپرسیاریەتیۍ ئەخلاقی و مرۊییا و پۍ وەرگری جە گەلا ستەم ۋنەکریای، ئېمە هامڕۍ نیەنمۍ چنی سیاسەتەکا ئەمریکای، بەڵام چنی گرڎ هېزۍ کە جە بواری مرۊیی و پۍ وەرپەرچدایۊهجومەکا دژوو کورڎی ئاماڎېنمۍ بەشېۋېوە دیاری کریا هامکاریش کەرمۍ، پۍ نموونەی جە شەنگال چنی ئاڎیشا وەرگریما جە ئېزیدیەکا کەرڎ، جە ۋەرنیشت چنی ئاڎیشا دژوو داعشی هامکاریما کەرڎ. جە ئۊرووپانە ژمارېوە فرە جە ئەنڎاما پەژاکی بیەیشا هەن و بە ئازاڎیی چالاکی کەرا، ئی چالاکیېچە بە ڕەسمی کریا، ئېمەشا پېسە هېزېوە قبووڵاو جە ئۊرووپاو ئەمریکا نۋیسینگەو نوېنەرایەتیما هەن،بەڵام پېسە واتم پەرسوو کورڎی پېسە کارتېوە دەس و ئەمریکای و دۊڵەتا مەنتیقەکەی، حەر وەختۍ ئاژەکە ئاسایی بۊ بەکارش نمارا، بەڵام جە ئاژەی تایبەتەنە پېسە ئامڕازېوە پۍ لاوازکەرڎەی و پارچە پارچەکەرڎەی کورڎەکا کەڵکش چنە هۊرگېرا. نیایرەو ئېمە جە لیستوو سزاکا ئەمریکاینە بەمەڵامەتوو ئەنڎامبیەی تورکیاین جە ناتۊنە، چونکی ئا ۋڵاتە نوېنەروو ناتۊیا جە مەنتیقەکەنە.

هـ.ش / س.ز