کەجەکە ئەرەیاۋناش کە پەشتگیری ئاشکراو پەدەکەی جە ئەرەگیرکاری دەوڵەتو تورکی و بەشداری حکومەتو عێراقی جە رێککەوتەیەکا ئاژێوە جددی و مەترسیڎارا و داواش جە گرڎ لێوە کەرد کە دژوو ئەرەگیری، خیانەتی و قڕکەردەی پەرە بە مڎرامانی هەمەلایەنەی بڎا.
هامسەرۆکایەتی دەسەی ڕاوەبەری کۆما جڤاکێن کورڎەسانی (کەجەکە) سەبارەت بە هرووژمەکا دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری پەی سەرو پانیشتوو کورڎەسانی کە زیاڎشا کەردەن، ئەرەیاۋنێوەش وەڵاکەردۆ.
ئەرەیاۋناکەو کەجەکەی پی جۆرەنە:
" هرووژمەکۍ دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری پەی سەرو پانیشتوو کورڎەسانی زیاڎشا کەردەن. پەی ئا مەڵامەتیچە کارەوانی سەروازی گەورە بەرەو پانیشتوو کورڎەسانی کیانا. پەدەکە ڕای ڕسمیەش پەی سوپاو تورکی ئەرەگیری کەردێنۆ، کۆنتڕۆڵو ئا شۊنا کە سوپاو تورکی ئەرەگیریش ئینا چنە بە تەمامی رادەسوو سوپاو تورکیش کەردێنە. بە نەوعێش پنە ئامان کە سوپاو تورکی ئەرەگیری چا شۊنانە کە بنەش وستێنە نوقتۍ وشکنایش نیێنەرە. ئانەیچ بەرش وزۆ کە خەریکا هرووژمەکۍ دەوڵەتو تورکی ۋەرفراوانۍ با، هەنگام بە هەنگام حکومەتو پانیشتوو کورڎەسانی وزۆنە چێرو هەیمەنەو ۋێشۆ.
ئاژێوە تازە و مەترسیڎارا
جموجۆڵی سەروازی کە ترۆمبێلۍ زرێپۆشېشا دلېنە بێنۍ جە ڕای ڕسمیوە و بە ئاشکرا ئەنجام مڎریۆ، کە ئانەیچ بەرش وزۆ کە رێککەوتەیۍ هەن. هرووژمە ئەرەگیریەکۍ کە تائیساتۍ ئەنجام دریێنۍ بە پەشتیوانی پەنهانی پەدەکەی کریێنۍ. دەوڵەتوو تورکی بە پەشتیوانی پەدەکەی، سەربارو ئانەی کە دژایەتی دەوڵەتو عێراقی بێنۍ هرووژمی ئەرەگیری کەرۍ، بەڵام ئیساتۍ بە ڕاپنەدای و ئیجازەو حکومەتوو عێراقی هرووژم مکەرۆ. پەدەکەیچ ئیتر بە شێوێوە ئاشکرا پەشتیوانی جە ئەرەگیری مکەرۆ. ئانە ئاژێوە تازە و مەترسیڎارا. ئێمە سەرنج سەرنج وزمۍ سەرو ئا ئاژە مەترسیڎارەیە و جە هەمانە کاتەنە هوشیاری مڎەیمۍ و داواو ۋەرپرسیاری جە گەلەکەیما و رای گرڎیی دیموکراتیکی مکەرمۍ.
حکومەتو عێراقی بەشدار بیەن جە سیاسەتوو قڕکەردەی و ئەرەگیری
دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری قڕکەری کە جە ۋەرا ۋەروو ژڵێوە و گەلەکەیمانە دۆڕیان و شکسش ئارڎەن، پەی ئانەی بتاوۆ کوردا قڕبکەرۆ هەوڵ مڎۆ زیاتەر هێزەکا جە کۆنسێپتی پاکتاو و قڕکەردەینە پۆوە گلنۆ. یۆ چا هێزایچە دەوڵەتوو عێراقین دەوڵەتوو تورکی کە دیش پەی ئەرەگیرکەردەو پانیشتوو کورڎەسانی پەشتیوانی پەدەکەی وەەسۍ نییا، هەوڵشدا دەوڵەتوو عێراقیچ کېشۆ لاو وێشەرە. دەوڵەتوو تورکی بە تایبەتی جە پایز و زمسانوو ٢٠٢٣ېنە گورزەی قورسەو گەریلایش ۋەرکۊتە و دماو ئا گورزۍ، چا حەقەتینەیە یاوانە. چا کاتۆ کەوت دلۍ هەوڵدایۍ کە دەوڵەتوو عێراقی بەشداری جە کۆنسێپتوو ۋێشەنە پەی قڕکەردەی بکەرۆ. سەردەسەو فاشیستەکا تەیب ئەردۆغان مانگەو نیسانی پا ئامانجۆ سەردای عێراقیش کەرد، بە داخەوە حکومەتوو عێراقی نەتاواش بە قەوەتی جە ۋەرا ۋەروو فشارەکا دەوڵەتوو تورکینە مردۆوە و جە ڕاو رێککەوتەیۆ بەشدارو سیاسەتوو ئەرەگیری و قڕکاری بی. جمیەرەکەما جە عێراقەنە پېسە ڕێکوزیێوە قەڎەغەکریای ئەرەیاۋییا کە ئا هەوڵۍ، ئی حەقەتینەیە بە ڕۊشنی وزانە ۋەروو چەما. ئەگینا، جمیەرێوە کە گرڎ کاتۍ چنی دەوڵەت و گەلوو عێراقی جە عیلاقێوە دۆسانە و پاڵپەشتینە بۆ، پەی چێشی جە لایەنوو حکومەتوو عێراقیوە پېسە رێکوزیێوە قەڎەغەی موینیۆ؟ ئینە بە چ جۆرۍ شرۆڤە مکریۆ؟ حکومەتوو عێراقی عیلاقەی ئابوری و هتد، بڕۍ پاساوۍ وزۆنە ڕووە و بانگەشە مکەرۆ کە ئا رێککەوتەیە ۋەروو ئا مەراما نیەنۍ ، بەڵام ئا قسۍ و ڕەفتۍ حکومەتوو عێراقی راسۍ نیەنۍ. ئێمە ئانەما جە کاتوو ۋێشەنە وستۍ ڕووە، ئێمە ئەرەیاۋناما کە بە بەشداری کەردەی حکومەتوو عێراقی گەرەکشانە قۆناغێوە مەترسیڎار دەسپنە بکەرا و ئاگاییما بە گرڎوو هێز و لایەنە پەیوەندیدارەکا دابۍ. موینمۍ کە ئانە ئیساتۍ هەنگام بە هەنگام جابەجێ مکریۆ. هرووژمە ئەرەگیریە تازەکۍ پەی سەرو پانیشتوو کورڎەسانی ئانەی وزا ڕووە کە سەرو بنەماو کۆنسێپتوو قڕکەردەی جە دژوو گەلەکەیما، رێککەوتەی ئەنجامدریان.
مشۊم عێراق ئا مەترسیا بە هەند هۊربگێرۆ
ئێمە مزانمۍ کە گرڎ کەسۍ جە عێراقەنە چنی پەیماننامە و رێککەوتەی چەپەڵی چنی دەوڵەتوو تورکی هەمڕۍ نیەنۍ. فرەو هێزا دیموکراتیکی و وڵاتپاڕێزنۍ عێراقی موینا کە پەیوەندییەکۍ چنی دەوڵەتوو تورکی بە پاو مەسڵەحەتەکا عێراقی نیەنۍ و ئا پەیوەندیا قبوڵ نمەکەرا. بە داخەوە بە دەسوو حکومەتوو ئیساتۍ عێراقی دەوڵەتوو عێراقی جە کۆنسێپتوو دژ بە گەل و جمیەرەکەیمانە پۆوە گلیۆ و جە ۋەرا ۋەروو ئانەیچەنە هەڵوێسېوە قەوەت نیشانە نمەڎریۆ. ئینە کەموکوڵیێوە گەورەن پەی حکومەتوو عێراقی، جە هەمان کاتەنە مەترسیێوە جددیا. حەرپۊکەی پەی دماییئاردەی پا پەیوەندیا کە حیج ئیسفاڎێوەشا پەی عێراقی نییا، مشۊم هەڵوێسی سیاسی قەوەت نیشانە بڎریۆ. ئا پەیوەندی و عیلاقۍ حکومەتوو عێراقی چنی دەوڵەتوو تورکی سازێش کەردێنۍ، بە دڵنیاییوە بە پاو مەسڵەحەتەکا گەلی و دەوڵەتوو عێراقی نییەنۍ. زیاڎبیەی هرووژمە ئەرەگیریەکا پەی سەرو پانیشتوو کورڎەسانی ئاماژێنۍ پەی ئانەی. گرنگا عێراق گرڎوو ئا حەقەتینا بوینۆ. بەتایبەتی رۆشنۋیرا عێراقی مشۊم ۋەرا ۋەر پا مامەڵەکەردەیە مرداوە، کە کەشوو واڵەو-برایەتی تێکمڎۆ و مشۊم گلېرگەو عێراقی چا مژارەنە هوشیار بۆ.
مەراموو دەوڵەتوو ئەرەگیروو تورکی ئەرەگیری و نەژاڎ پەرسییا
دەوڵەتوو تورکی هۊرگیرو مەراموو ئەرەگیری، نەژاڎپەرسی و نەتەوەپەرسییا. عەقڵێتەکەش عەقڵێتوو دووژمنایەتی کوردان مەرامی سەرەکیش قڕکەردەی کوردان. دەسەڵاتداری ئاکەپە_مەهەپەی خاوەنوو عەقڵێتۍ نەتەوەپەرسی، ڕەگەزپەرسی و فاشیستین. جگە جە جابەجێکەرڎەی مەراموو ئەرەگیری، سیاسەتێوە تەری جیاوازش نیا. پۊکەی هیچ حەقەتینێوە نیا چا قەولە سیاسی و ئابووریا کە دێنێش بە حکومەتوو عێراقی. ئاژێوە فرە ناحەق، کەموکوڵی و مەترسیڎارا کە بە بڕۍ چی قەولا فریو بوەرۆ، یان جە ۋەرا ۋەروو بڕۍ قەولانە دوژمنایەتی پەکەکەی و گەلوو کوردی بکەرۆ و بەشداروو دلۍ ئی دووژمنایەتییە بۆ. ئانۍ ئاگاڎارۍ ئی ئاژەینۍ، پەنەوازا هەوڵ و هەڵوێسی قەوەتشا بۆ ۋەرا ۋەر پی ئاژە مەترسیڎارەیە و دەوڵەتوو عێراقی چی ئاڕاسە غەڵەتەیە بگێڵناوە. دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپەی و شێفی فاشیست تەیب ئەردۆغان بە عەقڵێتوو عوسمانی تازەی ئەرەگیری جماوە. گەرەکشانە سنورەکاو میساقی میللی ئەرەگیر بکەرا کە پرۆژیوە نەتەوەپەرسی و ڕەگەزپەرەسییا. پەی ئامای دی ئی مەرامیچشە هەوڵمڎۆ جەنگی قورس بکەرۆ، گەلا بڎۆ گژۍ یۆترینیرە، ژیۋگەو واڵە و برایەتی گەلا جە بەین بەرۆ. دەوڵەت باخچەلی کە بنیاڎنەرو ئی سیاسەتەینە، ئی حەقەتینەشە بە شێوێوە ئاشکرا بەربڕی، کە مەرامشا دەسوستەی موسڵ، کەرکووک، حەلەب، بەحری چەرمەی و سالۆنییکیا.
گەرەکشانە بناغێوە ڕەوا پەی ئەرەگیری و خیانەتی وەش بکەرا
گەرەکشا بۍ بڕۍ ڕووەدایۍ ئی دماییە کە جە عێراقەنە ڕووەشادا، بوزانە ئەستۆو تەڤگەریما کە ئی هەوڵدایۍ پەیوەندیشا پی چەمکەو ڕەوایەتییدایۆ هەن. ئا کارۍ کە جە لایەنوو میتی و پەدەکەیۆ ڕێکوزیێنۍ وزاشا ملوو تەڤگەریما و پی جۆرە گەرەکشانە ڕەوایەتی بڎا بە ئەرەگیری و خیانەتی. پۊکەی ئانەی مکریۆ بە تەنیا تۆمەت و بوختانێوە نیەنە، جە هەمانکاتەنە پیلانێوە مەترسیڎارەنە. گرڎ کەسێ ئاگاڎارو ئانەی هەن کە دژوو دڕندایەتی داعشی، پەی پارێزنای پانیشتوو کورڎەسانی و عێراقی تەڤگەرما هەڵوێس و کۊششۍ چنینش کەرد. تەڤگەرما و گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎەسانی نەک بەتەنیا دلۍ گەلوو کوردینە، بەڵکو جە لایەنوو گلېرگەو عێراقیچۆ بە وەشەسیایۍ فرۆ پێشوازییشا ۋنە مکریۆ. ئی نزیکایەتییە ئەرێنیەو گلېرگەو عێراقی پەی گەریلای و تەڤگەریما بۆ بە وەربەسۍ ۋەروودەم و پێکئاوردەی پلانەی پیسە و خیانەتینە. هەوڵمڎا جە ڕاو ئی پلانگێڵنییە پیسەیۆ تەڤگەری ئازاڎیی دلۍ گەلوو پانیشتوو کورڎەسانی و گلېرگەو عێراقینە سیاو بکەرا و پی جۊرە بنکېوە ڕەوا پەی ئەرەگیری و خیانەتی ئەرەمەرزنا. پەنەوازا جە کورڎەسان و عێراقیچەنە ڕۆشنۋیرا، ڕای گرڎیی و ئەرەمەرزیا دیموکراسییەکې ئاگاڎارۍ ئی سیناریۆ پیسەیە با. پەنەوازا ئی پلانە پیسۍ کە پەدەکە و میتی ئاماڎۍ کەردێنە و حکومەتوو عێراقیچشا پۊوە گلنان ئاشکرا بکەرا، ڕای گرڎی ئاگاڎاربکەراوە و ڕا جە چەواشەکاریی بگېرا.
پەنەوازا ڕۆشنۋیرا و هونەرمەنڎا کوردی جموو جووڵ دلۍ گەلینە وەشبکەرا
پەدەکە بەشێوێوە ئاشکرا پەشتگیری جە ئەرەگیریەکا دەوڵەتوو تورکی مکەرۆ و پی جۆرە نیشانەش مڎۆ کە ئاڎیچ بەشێوەن جە قڕکەردەی کوردا. سەلەمناش کە هیچ هەستێوە نەتەوەیش نیا، بەتەمامی بۊنەو مەسڵەحەتوو دەسەڵاتداری تەسکی و بنەیانەی ۋێشۆ هەڵسوکەوت مکەرۆ. بەداخۆ پەدەکە نەک بەتەنیا پەشتیوانی ئەرەگیرکەردەو کورڎەسانی مکەرۊ، حەرپاسە پەی سەروستەو کۆنسێپتوو دەوڵەتوو تورکی کە سەرو بنەماو قڕکەردەی کوردا ئەرەمەرزیان، کاری سیاسی و دیپلۆماسی بەرۆ ڕاوە. ئینەیچ یاگۍ شەرمیا و مەترسیڎارا. هەڵوێسێوە هێقمی نەتەوەیی پەنەوازا جە ۋەرا ۋەروو ئینەینە. پەنەوازا گەلوو کوردی و ڕێکوستەی، پارت و ڕێکوزیا کورڎەسانیەکۍ هەڵوێسێوە قەوەت و ڕۊشنی نەتەوەیی نیشانە بڎا. جە هەمانکاتەنە پەنەوازا ڕۆشنۋیرا کوردی بە بە قوەتی جە ۋەرا ۋەروو ئی ئاژە مەترسیڎارەینە هەڵوێس نیشانە بڎا. ڕۆشنۋیر، هونەرمەنڎ، نویسەرا کوردی پەنەوازا سەبارەت پی مەترسیا گەلوو کوردی هۆشیاربکەراوە، ڕۊشنشبکەراوە و گەلی وزانە دلۍ جموجۆڵیوە.
ئانەی هرووژمش مکریۆنە سەر ئاینڎەو ئازاڎیی گەلەکەیمانە
گەریلا دژوو ئەرەگیری ئینا مڎرامانەنە. مڎرامانی گەورەو گەریلای پیرۆز مکەرمۍ، جارێوەتەر هەمڕا گەشمەرڎەکاما بە حورمەتۆ یاڎۍ مکەرمېوە. مڎرتامانوو گەریلای چنڎە پەی پارېزنای کورڎەسانینە جە هەمان کاتەنە ئانڎەیچ پەی پارێزنای هیواکاو پێوەرە ژیۋای ئازاڎی و دیموکراتیکی گەلەکەیمانە. ئانەی هرووژمش مکریۆنە سەر تەنیا گەریلا و پەکەکە نیا، جە هەمانکاتەنە هرووژما پەی سەرو ئاینڎەو گەلەکەیما و پانیشتوو کورڎەسانی. سەروو گرڎیوە پانیشتوو کورڎەسانی ئینا مەراموو ئی هرووژمانە. هرووژمەکۍ سەرو دەسکەوتەکا گەلوو کوردی و بەهاکا کورڎەسانینۍ. ۋەروو ئانەی پەنەوازا جە لایەنوو لایەنە دیموکراتیک، وڵاتپارێزن و نەتەوەییەکاوە، پېسە گەریلای جە ۋەرا ۋەروو ئی هرووژمە ئەرەگیری و قڕکارییەینە، جە ۋەرا ۋەروو خیانەتی و نۆکەرینە، هەڵوێسی ڕۊشن نیشانە بڎا. گەلەکەماو ئەرەمەرزیا دیموکراتیکی و وڵاتپارێزنەکا بە هەڵوێسێوە پی جۆرە متاوا هرووژمەکا قڕکاری و ئەرەگیری دلېنە بەرا، متاوا دەسکەوتەکا گەلەکەیما پارێزنا. پەنەوازا بەتەمامی چی مژارەیە بیاومێنە. هیج ناکۆکیێوە جە بەینوو کوردانە یان ناکۆکی جە بەینوو ڕێکوستەکا کوردانە نیا. پێویسا نزیکبیەیۆ و ڕێبازێوە پی جۊرە نیشانە نەڎریۆ. پەدەکە بە شێوێوە ئاشکرا بیەن بە بەشێوە جە سیاسەتوو قڕکەردەی کوردا. پەنەوازا گرڎ کەسێ ئی حەقەتینەیە بوینۆ و بە پاو حەقەتینەکا ڕێبازێوە دروس نیشانە بڎۆ.
بانگەواز پەی گوڕدای و پەرەپنەدای بە مڎرامانی هەمەلایەنەی مکەرمۍ
هرووژمە ئەرەگیریەکۍ سەرو پانیشتوو کورڎەسانی زیاتەرۍ بیێنۍ، ئینەیچ نیشانۍ ئاژێوە مەترسیڎارین. داوا جە گرڎ کەسێ مکەرمۍ کە ئاگاڎارۍ ئی ئاژە مەترسیڎارەیە با، بە بەقوەتی دژوو ئەرەگیری، خیانەتی و قڕکەردەی مرداوە. سەرو گرڎیوە پەنەوازا جە پانیشتوو کورڎەسانی و عێراقینە جە گرڎ یاگێنە هەڵوێس نیشانە بڎریۆ. پەنەوازا گەلەکەما جە هەر چوارپارچەو کورڎەسانینە دژوو ئەرەگیری هەڵوێسێوە قەوەت نیشانە بڎا. پەنەوازا گەلەکەما جبەروو وڵاتی دژوو ئەرەگیری هەڵوێسی قەوەت نیشانە بڎا. ئا قۆناغەی کە ئینایمێش چنە قۆناغێوەنە کە پەنەوازا جە ۋەرا ۋەروو هرووژمە قڕکارییە فرەلایەنەکانە، جە گرڎ یاگێنە مڎرامانێوە فرەلایەن بکەردۍ و بە ڕۆحی سەفەربەرییوە جمدێوە. داوا جە گەلەکەیما مکەرمۍ کە گرڎ شۊنێنە مڎرامانی هەمەلایەن پەرەپنە بڎەیدۍ."
