دوران کاڵکان: بەبێ وێپارێزنای ژیوایێوی ئازاد وەش نمەبۆ

ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان ئاماژەش دا وێپارێزنای یەکپارچەبییەیی هۆشیاری، ڕێکوستەی و چالاکی مگێرۆ وێ و واتش: "گەر ژیوای بۆ، پەنەوازا ئازادییچ بۆ. ڕاو ژیوای ئازادییچ بە وێپارێزنایرە مویەرۆ."

ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکە دوران کاڵکان دەسینشانش کەرد کەسێو ئاسایشو ژیوای وێش وەش نەکەرۆ، ئازاد نمەبۆ و واتش بەبێ وێپارێزنای گلێرگێوی دیموکراتیک وەش نمەبۆ. کاڵکان ئەرەیاوناش ئاسایش پەی کوردا جە نانی و ئاوێ گرنگتەرا و واتش: " چی ڕووەوە پەنەوازا وێپارێزنای بۆ بە ناوەندوو کۆشیای ئازادی و ڕیکوستەی گلێرگەی دیموکراتیکی. گردوو ئینەیە حەقیقەتا، بەدڵنیاییوە پێویسیچا." کاڵکان ئاشکراش کەرد گەریلای پرۆفیشناڵ گلێرگەی ڕێکوزیا وێپارێزنای، سیستموو وێپارێزنایی نەتەوەی دیموکراتیک مخولقنۆ.

ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی دوران کاڵکان جوابوو پەرسەکاو ئاژانسوو هەواڵوو فورات (ANF)ێش دێوە.

ڕابەری گەلوو کوردی ڕابەر ئاپۆ دەسنیشانکەردەی ' گلێرگەکانە وێپارێزنای بە بنەما نەگێرا، تێکێ مشانێ'. ئی دەسنیشانکەردەیە ئارۆنە پەی گەلوو کوردی بە چە مامیانە مێ؟

دەسنیشانکەردەیەکەی ڕابەر ئاپۆی 'گلێرگەکێ وێپارێزنای بە بنەما نەگێرا، ئانە تێکێ مشانێ' ئیساتێنە پەی گەلوو کوردی وێپارێزنای جە نان و ئاوی و گرد چیوێ گرنگتەرا. پەوکای زهنیەت و سیاسەتی قڕکەر، هەوڵێ مدۆ کوردا بەرۆ دلێنە. وەختێو پەی تارێخی مدیەیمێ حەر گلێرگیو وێش نەپارێزنابۆ دلێنە شییەن. زهنیەت و سیستمی قڕکەر کە سەروو بنەماو دلێنەبەردەی کوردا چارەکوو ئەوەڵوو سەدەی ٢٠مینە ئەرەمەرزیابێ، وەڵێ گرد چێوێوەنە دلێنەبەردەی هۆشمەندی وێپارێزنای و ڕێکوستەی گلێرگەو کوردیش بە ئامانج گێرت. گلێرگەی کوردی کە سەدێوەن ڕووبەڕووی هجوومی قڕکەری مبۆوە، هۆشمەندی، ڕێکوستەیی و چالاکی وێپارێزنایی گلێرگەی کوردییچ تا ئاستێوی فرە دلێنە بریان. سەروو ئی بنەمێ پێسە مزانمێ، کە کورد ساڵاو ١٩٧٠یوە بەرەو دلێنەشییەی لوا. بەرکەوتەی ڕابەر ئاپۆی کۆشیای پەکەکەی بنەمانە پەی مردنایئی دلێنەشییەیە و ئەرەمەرزنای بیەێوە ئازادی و هەوڵدای خەباتش کەرد. جە دەرنجاموو کۆشیای پەنجا ساڵەینە بە قورسی ئی هجوومە قڕکەرانێ مەڕییێ و قەڵسێ بیێ. بەڵام زهنیەت و سیاسەتی قڕکەر هەڵای بەتەمامی دلێنە نەشیێنێ. بە پێچەوانەو ئینەیوە، هێزە قڕکەرەکێ سەروو بنەماو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی پەی وەشکەردەی ئامانجەکەیش، گرد نۆعێو هجووم مکەرۆ. پەوکای وەڵێ گرد چێوێنە هەوڵێ مدۆنێ هۆشمەندیی وێپارێزنای و ڕێکوستەی کوردا دلێنە بەرۆنێ. پەی ئینەیچە هێزە قڕکەرەکێ ڕابەر ئاپۆ و گەریلای مکەرانێ بە ئامانج. وەڵێ گرد چێوێنە ئامانجشانە کە ڕابەر ئاپۆ و گەریلای بەرادلێنە. چی ڕووەوە ڕاسی و بییەی ڕابەر ئاپۆی و گەریلای، نمایەندەو بییەیی گەلوو کوردیین. هۆشمەندیی وێپارێزنای، ڕێکوستەی و چالاکی ئینەنە. پی مانێ پەکەکە ساعیبوو تایبەتمەندیی تەڤگەروو وێپارێزنایی گلێرگەی کوردی مگێرۆنە وێش. وەروو ئینەیە، پەی بییەی ئانەیە و ژیوایی ئازادی، پەنەوازا گلێرگەی کوردی جە حەقیقەتوو ڕابەر ئاپۆی و گەریلای خاس بیاوۆنە و خاوەندارییش وەنە بکەرۆ. پەی پراکتیکوو ئینەیە حەر کوردێو کە متاوۆ چەک وربگێرۆ پەنەوازا بە هۆشمەندیی وێپارێزنایوە پەرەوەردەو وێش بکەرۆ، وێش ڕێک بوزۆنێ و بجووڵیۆوە. یانی پەنەوازا گلێرگە وێش پا ئاستەیە بیاونۆ کە وەراوەروو حەر جۆرە هجوومێوی قڕکەریوە بمدرۆوە و بماڕۆنەش.

گلێرگای کوردی، گەنجێ، ژەنی، زارۆڵێ، پیرێ، سیاسەت و ئەرەمەرزیای کولتووری و گلێرایەتییەکێ، بە کوڵی، گرد چێوێوی گەلوو کوردی ئینا وەردەموو هجوومەکاو دەوڵەتی ئەرەگیرکەروو تورکینە. دەوڵەت و دامودەزگاکێش بیێنێ بە گەورەتەرین تەرسی پەی سەروو گەلوو کوردی. گەل چەنی وێش چی هجووما بپارێزنۆ؟ چەنی پەرە بە وێپارێزنای بدانێ و چێش بکەرا؟

ڕاسینە گردوو دەوڵەت-نەتەوەکا گوزارشت وەنەو گلێرکوشیی گلێرگای مکەراوە، کە بە ماناو دلێنەبەردەی گلێرگای مێ. متاومێ بواچمێ ئامانجوو دەوڵەت- نەتەوەکا دلێنەبەردەی گلێرایەتیبییەی و بەدەوڵەتکەردەی دەسەڵاتین بە پاو وێشا. حەر پەوکای دەوڵەت-نەتەوە و دامودەزگاکێش گەورەتەرین هەڕەشێ ئەمنینێ پەی سەروو گلێرگای. کوردستاننە گلێرگای کوردی ڕووبەڕووی گلێرکوشی بییەنۆ. بە مانێوە تەرە دەوڵەت و ئەرەمەرزیێکێش سەروو کوردستانیوە حکوم مکەرانێ، گەرەکشانە گلێرگای کوردی دلێنەببەرا. ئەگەرچی ئی قڕکەردەیێ زیاتەر بە شێوازێوی کولتووری ڕووە مدانێ، کە گردوو شێوازەکاوگلێرکوشی مگێرۆوە، پێسەو گلێرکوشیی جەستەیی، کۆچی بەزۆری و فاڕای دیمۆگرافیای. پاسە هجووموو قڕکەردەی بەردەوام دژوو گلێرگەی کوردی مکریۆنێ.

 یەکەم، پەنەوازا بزانۆ کە چێروو گلێرکوشیینە، یانێ کێشەی ئەمنی هەن. دووەم، پەنەوازا بزانۆ حکومەتەکێ و دامودەزگاکێشا گەرەکشانە بەراش دلێنە. بە مانێوە تەرە میاوۆ دۆخی دروس و هۆشیاری وەنەو دوژمنی. هێز و دامودەزگاکاو حکومەتی بە "هێزی ئەمنی" نامێ نمەبەرۆ. یەرەم، پەنەوازا بزانۆ کە تەنیا وێش متاوۆ ئاسایشوو وێش دابین بکەرۆ و پاسەیچە هەست بە وەرپەرسیی مکەرۆ.

ئاخرۆ بە مسۆگەرکەردەی ئاسایشوو وێش ئاستوو هۆشیاری و ڕێکوستەی و چالاکی وەرگێریکەردەی وێش موزۆنێ وەڵێ. بە مانێوە تەرە سەروو بنەماو وێپارێزنای پەروەردە و ڕێکوستەی مکەرۆ و وەراوەروو هجوومەکاوە هەنگامە منیۆ و وەرگێری وەنەو وێش مکەرۆ. جیا چانەیە هیچ ڕایێوە تەرە نییەنە.

بە کوڵی تەنیا جە واتەی "وێپارێزنی"یوە نمەمدرۆ. مامەڵێوی نادروس و ناتەمام جە وێپاریزنی نمەکەرۆ. وێپارێزنی یانێ ئاسایشوو ویش بە کەسای تەری نمەسپارۆنێ. چی ڕوانە بڕێو کەسێ ئجۆشا ئەگەر بواچانێ وێپارێزنیی ئەمنیەتیشا پارێزیان، ئانە غەڵەتارێ. ڕێبازێوی تەرێ غەڵەتا پەی وێپارێزنی، نەشناسای واقیعوو حکومەتی و دوژمنی و پێناسەکەردەیشانە پێسەو"هێزی ئەمنی". ڕێبازێوی ناتەمام پەی وێپارێزنی، ماڕای دلێنەو وێپارێزنی ئانەنە، تەنیا پێسەو بابەتوو هۆشیاری یا تەنیا پێسەو بابەتوو ڕێکوستەی و هەرمانێ بوینمێش. بڕێو وێپارێزنایێ بە تەنیا حاڵەتێوی هۆشیاری پێناسە مکەرانێ. بێگومان ئینە تێر و تەسەل نییارێ. بڕێوی تەر وێپارێزنایێ تەنیا پێسەو پەروەردە و هەرمانێنێ، یانێ ڕێکوستەی و هەرمانێ موینانێ. بێگومان ئینەیچە وەسێ نییا. وێپارێزنای گردوو ئینیشا مگێرۆنە وێ. بە مانێوی تەرە یۆوستەیی هۆشیاری، ڕێکوستەی و هەرمانێ مگێرۆنە وێ. برەودای بە وێپارێزنیی تەنیا پێسەو هۆشیاری بۆ و نەلۆ بواروو ڕێکوستەی و هەرمانێوە جگە جە واتەی قسە وەشا حیچ کاریگەرییش نمەبۆنێ. بە پێچەوانەوە وێپارێزنای تەنیا پێسەو هەرمانێوە و نەوینای ڕەهەندی هۆشیارانەو وێش بۆ بایسوو هەرمانێوی غەڵەتێ. ئینسان قەت نمەبۆ غەڵەتی جانە بکەرۆ و بە عارەزووش پێناسەو وێپارێزنای بکەرۆ. مشۆم وێپارێزنای جە یەکپارچەبییەی هۆشیاری، ڕێکوستەی و هەرمانێنە بەکار بارۆ و سەروو بنەماو ئانەیچە پەنەوازا بە شێوێوی دروس مامەڵە بکریۆ و بە سەرکەوتەیی بیاونیۆ یاگێ.

حەرپاسە چێگەنە جوابوو ئا پەرسێچە بەرە گنۆ، کە سەروو ئی بابەتیوە چێش بکریۆ، ئەوەڵ مشۆم بەوردی و دروس جە دلێنەو چەمکوو وێپارێزنای بیاوۆنە و پراکتیکنە بە سەرکەوتەیی مەرجەکاش بیاونۆ یاگێ، پەوکای وێش بە وەرپەرس مزانۆنێ جە ئاسایشیش و وێش بە کەسیوی تەری نمەسپارۆ. هۆشیاریێوی دروسش بۆ وێش پەروەردە مکەرۆ. پەروەردە تەنیا لەسەر ئاستی زانست سنووردار ناکاتەوە، بەڵکو بە هەموو شێوەیەک خۆی ڕێکوستەی و ئامادە مکەرۆ. ڕێکوستەی و کەرەستە گرنگێنێ، ئەگەر ئینێ نەبانێ و ئینسان بەڕێکوپێک و تۆکمە ڕەفتار نەکرۆ، نمەتاوۆنێ وەراوەوو هجوومەکاوە هیچ بکەرۆ. ئەنجامەنە بە وردی و وریاییوە مامەڵە بکەرۆ و وەراوەروو هجوومەکاوە ئازایەتی و فیداکاریی نیشانە بدۆنێ.

ڕاسیینە ئانە ئێمە تا ڕاددێوی هەستش پەنە مکەرمێ سەبارەت بە دلێنەو کێشەکەی ئی ڕێبازە و چەمەڕوانینی چانەیە کەسێ تەرێ بەیا و هەرمانەکا بکەرا و نەبا بارگرانیی سەروو شاناما و پێسەیچ پەرسەو ئەمنیما بە ڕێکوپێک چارەسەرە مبۆنێ. کاولکاری و گلێرکوشیی ڕۆحی و یاواینەی چا شیوەیە گلێرگانە و تاکەکانە دروس مکەرۆ. ئینەیچە هۆکارێوا تا فرە زۆر باسش بکریۆ، بەڵام مەرجەکێش نمەیاویا یاگێ و ئینەیچە ماناکێشەنە. ئینەیچە سەلەمنەروو ئانەینە کە قڕکەردەی و گلێرکوشیی بە تەمامی سەرکەوتە بییەن. دمایی ئەوەڵ چێو کە بکەرمێش ئانەنە، کە ئی ڕۆح و یاواینەیە تەمام بەرمێ دلێنە و مەژگ و دڵمانە بسڕمێشەوە. ئەگەر ئینەیە بکەرمێ، جوابی دروس و گونجیا پەی ئا پەرسێ موێزمێوە کە پەنەوازا چێش بکەرمێ تا دڵنیابییەیوە جە پارێزنای ئەمنیەتیما. بەڵام تا ئا وەخت ئی هەرمانێ نەکەرمێ، حیچ چارەسەرێوی دروس نمەویزییۆوە، حەرچەندە باس بکریۆ و شۆنیشرە بلمێ. پەوکای ڕاسکەردەیوە غەڵەتەکا جە ڕێبازوو وێپارێزناینە هەنگامەی ئەوەڵەنە یاگێ مگێرۆ.

ئی ڕاسییە  وەرەچەمتەر مبۆنێ، کە بییەی و ئازادیی کوردستانی و کورد نمەتاوۆ بێ هێزوو وێپاریزنی بۆ. بەدڵنیاییوە ئینە کێشەی سەرەکیی گەلین. بڕێ ڕێکوستەیێی وێڕاوەبەر بڕێ هەرمانێ و بەرنامێ ڕێکێ موزانێ، بەڵام موینمێ چەمەڕوانییەکێ زیاتەر جە گەریلای و هێزە پیشەییەکانێ. سەروو ئی بابەتەیە چێش مواچینە، مشۆم چەنی گەل بە گردی بەشداری مدرامانی و و وێپاریزنای بکەرانێ، چەنی متاویۆ گردوو چینەکاو گلێرگای بەرەو وێپارێزنای بەرانێ؟

ڕاسینە نەک حەر کورد، بەڵکوم هیچ تاکێو، ئینسانیو، پێکئامە و گلێرگێو چی دنیێنە نمەتاوۆنێ بەبێ وێپارێزنای بۆ و ئازادانە بژیوۆ. وێپارێزنای بە ماناو "ئەمنیەت"ی مێ. ئەمنیەت، چەنی وێراک و زاوزەهەی، یۆن جە یەرە مەرجە بنەڕەتییەکاو بییەی. ئەگەر ئینسان، گروپ یا  گلێرگەی بە هێزوو وێش ئەمنیەتوو وێش مسۆگەر بکەرۆ، ئەگەر بتاوۆ بە هێزوو وێش وێراک دابین بکەرۆ و هەلومەرجی بەردەواموو زاوزەهەیش دابین بکەرۆ، ئا بییەیە هەنش و بە ئازادی مژیوۆ. بەکوڵی پەیوەندیێوی ئەوەنەبڕیا بەینو ئەمنیەتی و ئازادیینە هەن. ئانێ نمەتاوانێ گەرەنتیی ئەمنیەتی بکەرا، نمەتاوانێ ئازاد بژیوانێ. حەرکەسێو ئەمنیەتوو وێش بە کەسێوی تەری بسپارۆ، مبۆنێ بە کۆیلەش. تەنیا وەختێو متاوۆ ژیواێوی ئازاد بەدەس بارۆ، کە وێش ئەمنیەتوو وێش دابین بکەرۆ. پەوکای حەرکەسێو گەرەکش بۆ ئازاد بۆ و بە ئازادیی بژیوۆ، مشۆم ئەوەڵ ئەمنیەتوو وێش مسۆگەر بکەرۆ. حیچ بەڵام و ئەگەرێوە پەی ئینەیە نمەبۆ بۆ. حەرکەسێو وێش جە دۆخێوی چانەنە بوینۆوە، ڕاسیینە ئازادیی وێش جەدەس دان.  بێگومان ئەوەڵ چیو چێگەنە ئانەنە کە تەنانەت یەک تۆزیچ چی نۆعە یاواینەی و هەڵوێستەیە بە وێما ڕا نەدەیمێ.

وەختێو تەماشەو تارێخ مکەرمێ، موینمێ ژیوای گرد هۆز، عەشیرەت، گەل و گەلا سەروو بنەماو وێپاریزناین. ژیوای عەشیرەتی و قەومی لاو کوردیوە و ژیوای خێڵەکی دلێ تورکمانینە تەمام سەروو بنەماو وێپاریزنیین، پەوکای ئازادێنێ. ئینە ماناش چێشەنە چییە یا چەنی ڕووە مدۆنێ؟ فرە ڕۆشنا کە گردکەسێو، ژەنی یا پیا، کە دەمانچەش ورگێرتەن، پەروەردەو وێپاریزنایش دیەن، فێروو بەکارئاردەی دەمانچەی مبۆنێ، سەروو بنەماو وێپارێزنای  وێش ڕێک موزۆنێ و وەختوو ڕووبەڕووبییەیەوە هجوومەکانە هەرمانەو وێش مکەرۆنێ، ژیوای گلێرگێوی ئازادی پێسنەنە.  

پێکئامای ڕاسیی ئا گەلەیە کە جەنگ مکەرۆ

مزانیۆ کە ئی دۆخە چەنی بەرکەوتەی سیستموو دەسەڵاتی و حکومەتی فاڕیا. دەسەڵات و حکومەت چەک و ئامرازە ئەمنییەکێشا  دەسوو گلێرگەینە ورگێرتۆ و دەسەڵاتشا چا هەس کەردۆ و وێشا بە "هێزی ئەمنی - سوپێ" تۆکمە کەرد. پاسە دەسەڵات و حکومەت بە عەقڵیەتوو پیاسالاری و هەژموونوو پیایا وەش بییەن،  گرد  ئەمنیەتێوی لاو حکومەتی و پیایاوە دەسش ملەرە گیریان. سەروو بنەماو ئینەیچە ٥ هەزار ساڵێن ژەنی و گلێرگا جە چەکی ماڵیێنێرە و بە لاوازبییەی و وابەسەیی پیایا حکومەت وەش بییەن. ئیساتێ ئەگەر کەسێو  بەڕاسی گەرەکش بۆ  چی دۆخەیە ڕزگارش بۆ، ئانە ڕۆشنا کە هەرمانەکێ ئانێنە چەک و دەسەڵات دەسوو حکومەتی و پیاینە ورگێرۆوە. پەی ئینەیچە مشۆم ژەنی و گردو گلێرگای هۆشیاریی ئەمنی دروسشا بۆ پاسە وێشا پەروەردە کەرا ڕێکوزیێ و تۆکمێ با. پێسە واقیعوو ئا گەلەیە کە جەنگ مکەرۆ و مکۆشیۆ  وەش مبۆنێ، ئانە کە فرەوجارا ڕابەر ئاپۆ ئاماژەش پەنە کەردەن. پەوکای پێویس نمەکەرۆ و هیچ ئیسفادێوەش نییا کە گلەیێ سەروو ئینەیە یا هەوڵدای پەی  وێستەیوە و ئاردەینەی چیوێ تەری بکریۆ.

پەروەردە بە یاواینێوی دروس جە ئەمنیەتی

یاواینەی و ئەرەمەنەی کە چەمەڕوانیی ئەمنیەتی جە گەریلای یا هێزە پیشەییەکا مکەرۆ، بارودۆخوو ئیساتێنە،  ڕاسینە ئا یاواینەیە و هەڵوێستە کە وەڵتەرێ دەسەڵاتوو پیایا و دەوڵەتیش قبووڵ  کەردەن. پی یاواینەیەی و هەڵوێستۆ نمەتاوی بە ئازادی بژیوی. دمایی وەڵی گرد چێوێوەنە پێویسا ئینسان ئی یاواینەی و هەڵوێستەیە بفاڕۆ و پێویسا یاواینەی و هەڵوێستی دروست جە ئەمنیەتی بەدەس بارۆ. پەی ئینەیچەمشۆم وەرانوەروو  دیای و هەڵوێستە غەڵەتەکانە مدرۆ. بێگومان پێویسا سەرەتا هێزە شۆڕشگێڵنەکێ سەرمەشقایەتیی ئی کۆشیایە بکەرا، پارتیما مشۆم سەرمەشقایەتییش بکەرۆ و جە بنیاتنیای نەتەوەی دیموکراتیکیمانە بە تەمامەتی دەورش بۆ. ئا هێزە کە  پەی گردوو ئینیشا فرەتەرین چالاکی  مکەرۆ، چاپەمەنی و وەڵاکریێوێ، هونەر و ئەدەبیاتا. مشۆم ئینێ وەراوەروو غەڵەتەکاوە بجەنگیا و حەقی یاگێ وێشنە بنیارە. گلێرگێکێ ڕاسینە لاو دەوڵەت- نەتەوەکاوە دلێنەشیێنێ. سەدێوەن کورد چێروو هجووموو گلێرکوشینە هەنێ. پەوکای نمەکریۆ چەمەڕوانیی ئانەیە بکریۆ، بەئۆتۆماتیکی چا غەڵەتا کە باسشا وەنە کریۆ ڕزگارشا بۆ. تەنانەت وەختێو ڕاسییەکا نیشانەو گلێرگای مدریا، ئادێ جە حیچ دۆخێوەنە نییەنێ، کە ڕەتش بکەراوە. پەوکای پێویسا گلێرگاکێ بە یاواینەیێوی دروس جە ئەمنیەتی پەروەردێ بکریا. وەرپەرسیی هەقەتین ئینا گەردەنوو ئا کەسانە، کە وەرپەرسێنێ جە پەروەردەکەردەی گلێرگاکا. پێویسا سەرمەشقایەتیی پارتیما و گەریلای، چاپەمەنی و وەڵاوکریایوەکا، هونەر و ئەدەبیات ئا هەرمانا بگێرا گەردەن، چونکوم کێشەی سەرەکیی لاوازی و کەموکەسریی هەن چێگەنە. ئا هێزێ وەرپەرسێنێ جە پەروەردەو گلێرگای، مشۆم بزانا چەنی کەموکوڵی و لاوازیەکاشا ویەرنا و  هەرمانەکاشا سەرکەوتانە بیاونا یاگێ. ئەگەر هۆشیاری وێپاریزنای جە ئاستێوی دروس و گونجیانە بیاونیۆ جەماوەری و گلێرگای، ئەگەر چی بوارەنە غەڵەتەکێ ڕاسێ بکریانێوە و خاڵە لاوازەکا ئەوەخوای نەکەرانێوە، ئەگەر گلێرگە سەروو بنەماو وێپاریزنای، پەروەردە و ڕێکوستەی بکریۆ، ئانە کێشەکە چارەسەر مبۆنێ. جیا چینیەیە هیچ ڕاێوی تەرە نییەنە.  

هێزەکاو گەریلاو شمەیچ بەشێوەنێ جە وێپاریزنی. دەوروو هێزوو گەریلای جە بواروو وێپاریزناینە چێشا؟ ئەگەر پاسە بۆ تا جەنگی گەریلایی و وێپاریزنای گەلی تەمامکەرێ یۆترینی با جەنگ دژ بە فاشیزمی مشۆم چێش بکریۆ؟

دەوروو هەرمانەو گەریلای جە وێپاریزنای سەرمەشقایەتی و فەرماندەیین. ڕاسا ئارۆ گەریلا  جەنگ مکەرانێ، گەریلا تەنیا جەنگەکەی ڕابەرایەتی مکەرا. پی مانێ متاومێ بواچمێ گریلا بەتەنیان. بەڵام نمەبۆ ئینە پێسە لەیەک بدریۆوە، کە "گەریلا بەتەنیا جیائازیان". ویەردەنە کە پاسە  دوور نەبییەن، ئی جۆرە پەیلوایێ بە شێوازی جیاواز بەروزیێنێ، بەڵام ئێمە مانگە و ساڵاو وەڵێنە گرد لاێوە ئی دۆخەما تاوتۆ کەردێ و ورسەنگنێ، چەمکوو وێپاریزنای خەتەو مۆدێرنیتەی دیموکراتیکیما ورسەنگنا و بەرنامەما پەی نیارە. ئێمە ئی چەمکەما جە شێوەو گەریلای وەڵێکەوتەینە  سەرمەشق و هێزوو پاریزنای هەرێمی، هێزی سەرەکی بەرجەستە  کەردەن. بە مانێوە تەرە ئێمە چەنی گەریلای و هێزوو وێپارێزنایما ئینێ پەیوەندیینە. ئێمە گەریلا بە هێزی سەرمەشق و هێزوو وێپاریزنای سەرەکی پێناسە مکەرمێ. چی پێناسەوەمیاومێنە کە هێزی سەرەکی کە چەنی  پەروەردەی، ئەرەئاردەی، ڕێکوستەی و ڕاوەبەردەی وێپاریزناییوە ئینا پەیوەندیینە، گەریلان. پەوکای ئەگەر هێزوو وێپاریزنای لاواز بۆ و ئیساتێ سەروو شانەو گەریلایوە جەنگ بکریۆ، وەرپەرسی سەرەکی ئینا گەردەنوو گەریلاینە. پەوکای کە گەل نمەتاوۆ وێش پەروەردە بکەرۆ و وێش ڕێک بوزۆنێ و پاسە پەروەردە، ڕێکوستەی و ڕاوەبەرایەتی بەسەرەکی بە سەرمەشقایەتیی گەریلایوە مکریانێ، سەرمەشقایەتیی گەریلای تا ڕاددێوی فرە وەرۆەرس مبۆنێ جە لاوازیی هێزوو وێپاریزنیینە. بە ماناێوی تەرە، گەریلا جیای ئانەیە ڕەخنە وەنەو کەسای تەری بگێرۆ، وەروو ئا مەرجانە کە هەنێ، ڕەخنە جە وێش  مگێرۆ پاسە هەوڵێ مدۆ، کەموکوڵییەکا پەڕ بکەرۆوە.

تا جەنگوو گەریلای و هێزوو وێپاریزنای تەمامکەرێ یۆترینی بانێ، پێویسا پێوە پەروەردە و مەشقکەردەی، ڕێکوستەی کەرانێ و یۆی گێرانێ. سەرمەشقایەتیی پارتیما و گەریلا  چەنەش وەرپەرسێنێ، بنەڕەتەنە هەرمانەو حیزبی و گەریلاکانە. بە مانیوی تەرە ر پێویسا گەل بەتایبەت گەنجێ و ژەنی پەروەردێ بکریا و ڕێکێ بوزیانێ و بەیانێ دلێ کۆشیایوە. پێویسا دیای و غەڵەتەکا سەبارەت بە وێپاریزنای دلێ گەلینە ڕاسێ بکریاوە و سەرەوردای هۆشیاری و پراکتیزەکەردەی دروسوو وێپاریزنای مسۆگەر بکریۆ. بێگومان گردوو ئانیشا وێشا بە وەڵاتپارێزن و ئازادیواز نامێ مبەرانێ، پێویسا بزانا، کە هەرمانیوی چانێشا ئینا سەرۆ و پاسە مزانا ژیواێوی ئازاد تەنیا بە وێپاریزناییوە مکریۆ و سەروو ئی بنەمێ پارێزنای وێشا مکەران.  

سەرنیشتوو کوردستانینە وەهمێوی جیددییە پێسەو نەوەشی هەنە

وەهمێوی جیددییە سەرنیشتوو کوردستانینە چی دۆخەو ئیساتێنە هەنە، پەی نموونەی دیکتاتۆری فاشیست و ئینسانکو هەن، بەڵام پاسە ویرێ مکریاوە کە ئی دیکتاتۆرە تەنیا بە ڕێکوستەی یاسایی و کاردایوە جەماوەری دیموکراتیک  مکریۆ ڕووبەڕووش بانێوە.  جە وەختێوەنە ئی یاواینەیە دروس نییا. فاشیزم یانێ هجوومی سەرتاسەری و جەنگ. دژوو فاشیستی تەنیا وەختێو متاوۆ بکۆشییۆ و سەرکەوتە بۆ  بێت کە سەروو بنەماو جەنگی شۆڕشگێڵنانەی کۆشیای کریابۆ. بەڵام بارودۆخوو ئیساتێنە جەماوەر دیاێوی ناڕاسش هەن، کە ئەنجامەکێ تەنیا جە ڕاو کۆشیایوە پەی ئاشتی و دیموکراسیوە بەدەس مەیا. ڕۆنامەنویسێچ هاموەخت چەنی هێزە ڕێکوزیایەکا وەرپەرسێنێ چی دۆخەیە. ئەوەڵ پێویسا دەمودەس ئی هۆشیارییە ساختێ ڕاسێ  بکریاوە، بیاوا ئا هۆشیارییە کە مدرامانی سەرتاسەری وەراوەروو دیکتاتۆری فاشیست-ئینسانکوشی دەست پەنە بکەرۆ، جگە جە سەرکەوتەی هیچ ڕاێوی تەرە نییەنە. بە مانێوی تەرە، سەروو بنەماو سیاسەتوو ئایدیۆلۆژی و ستراتیژی، پڕوپاگەندە و پەروەردەی دروس دەس پەنە بکەرۆ و ڕاسییەکێ  بە گەلی بوچیانێ و بە سیستمێوی پەروەردەیی پاسە درووس، جەنگیوی دروس و تەمام  دژوو سیستمی فاشیستی-ئینسانکوشی مکریۆ پێسەو  تەنیا ڕا چارەی.

ڕابەر ئاپۆ واتش: "ڕەنگای ئامەدنە گلێرکوشیی بکەران. چەنی وێتا وەرگێریی مکەردێ، ئایا گەریلاکێ مەیانێ دێن و جە گلێرکوشییەکەی ڕزگارت مکەران؟"، ئاماژەشا پانەیە کەرد، کە پارێزنای گلێرایەتی گرنگیێوی ژیوایش هەن. چا ڕووەوە ورسەنگنیان تا ئیساتێ گلێرکوشی فرە دژوو گەلی کریان. چی چوارچوەنە گلێرگا و ئینسانەکێ مشۆم چێش بکەرا و چەنی وێشا بپارێزنا؟

ئێمە پێسەو ڕابەرایەتیی حیزبی و گەریلای، زیاتەر جە گرد کەسی، ڕەخنەکاو سەرۆک ئاپۆی وەرەچەم مگێرمێ و بە وێڕەخنەکەردەیوە نزیکێ بیمێوە.  گەل نمەتاوانێ وێشا پەروەردە بکەرا یان وێشا ڕێکێ بوزان. گەل لاو ڕابەرایەتی، حیزب و گەریلایوە پەروەردە، مەشقێ مکریا و ڕێکێ موزیانێ. هەرپاسە سەرۆک ئاپۆ گەرەکشەن گەل بەدروسی و گونجیای سەروو بنەماو وێپارێزنای پەروەردێ بکریانێ. ئێمە قەرارما دان، ئی هەرمانێ بەسەرکەوتەیی بیاونمێ یاگێ، کە تا ئیساتێ بە هۆکاری جۆراوجۆر نەتاوانما گونجیایاینە بکەرمێش. چا چوارچوەنە پێویسا گەلەکەما و بەتایبەت گەنجێ و ژەنی باوەڕما پەنە بکەرا و متمانەشا پنەما بۆنێ. بێگومان ئێمە پەروەردە و ڕێکوستەی مکەرمێ، بەڵام ئانەخودوو گەلین ڕێکوستەی مکەرۆ. پەوکای ئینسان مشۆم پەی ئا جۆرە پەروەردا کریاوە و ئامادە بۆ، غەڵەتە کۆنەکا بنیۆ لاوە و و یاواینەیێوی تازە جە وێپاریزنی بەدەس بارۆ.

پێسە  ئاماژەما دا پەنە، ئا یاواینەیە کە سیستمی فاشیستی-ئینسانکوش تەنیا ڕاو ڕێکوستەی یاسایی و چالاکی جەماوەریی دیموکراتیکیوە دلێنە مشۆ، ڕاس نییا. عەقڵیەت و سیستمی فاشیستی – ئینسانکوش تەنیا بە مدرامانی سەرتاسەری  و شۆڕش دلێنە مشۆ و بە فرەتەرین بەشداری، بە پەشتیوانیی جە چالاکییەکاو گەریلا و هێزوو وەرگێری. سەروو ئی بنەمێ لاوازی  مگنۆوە. گردوو وەڵاتپارێزانا هەوڵێ نمەدانێ بلا دلێ گەریلای. ئاشکران کە وەڵاتپارێزنێوی نییەنە، مشۆم ئا جۆرە کەسا جە وێما دوورێ بوزمێوە. هەرپاسە بەشداری و پەشتیوانی پێویس چا کەسا کە هەوڵێ جەنگی وێپاریزنی مدانێ کەما، بە مانێوە تەرە، یاساییکەردەی و یاساییبییەی فرەن. بارودۆخوو جەدەسدای پلێ شۆڕشگێڵنی و فرە فاڕیایوازیی هەن. بەدڵنیاییەوە مشۆم سەروو ئی یاواینەینە و شێوازەیرە سەرێ بگنمێ، ئینسان پێویسا بە دروسی جە جەنگوو ڕەوای وێپاریزنی بیاوۆنە و هەرمانەش سەرۆ بکەرۆ و بزانۆ مەرجی یوەم هەرمانەو وەڵاتپارێزنینیە پەی بەشداریکەردەی و پەشتیوانی جە جەنگی ڕەواو وێپاریزنای.

سەرەڕاو ئینیشا پێویسا بە هۆشیاریێوە دروس بە وڵاتپارێزی ۋێما و دەوروبەرەکەیما پەروەردە بکەرمۍ. پا زانابیەیە کە ئێمە جە تاریخەنە سەختەرین جەنگ و بیەی و ئازادیما دەسپنەکەردەن، هەم مشۊم بەشداری ئی جەنگەیە بکەرمۍ و هەم بەپاو شەرتەکا ئی جەنگیە بژیومۍ. پۊکەی پێویسا گرڎ کەسێ گرنگی بە شێوازوو ژیۋای، ئاماو لووای و شێوازوو کارکەردەی ۋێش بڎۆ. مەبۆ کەس پاسە مامەڵە بکەرۆ کە ئێمە نیەنمۍ چێروو هجوومی کۆمکوژینە. گرڎ کەسێ مشۊم ڕێکوزیاتەر و تۆکمەتەر بۆ، مەبۆ بە شێوێوە هەڕەمەکی مامەڵە بکەرۆ، مەبۆ بە تەنیا سەرگەردان بۆ، مشۊم بەردەوام بژیۋۆ و کۊشیای بکەرۆ و ئامادەو هەر جۆرە هجوومێوە بۆ. پێویسا پېسە گەلی دژوو هەر ئەگەرێوە کۆمکوشی ئامادەکاری بکریۆ. پۊکەی ئێمە ئەمنیەتوو ۋێما مسۆگەر مکەرمۍ. هێزەکاو حکومەتی ئەمنیەت مەیسەر مەکەرا، بە پێچەوانۆ گەرەکشانە دلێمانە بەرا. ئا وەختە مەتاومۍ ئەمنیەتوو ۋێما بە دەسەڵاتێوە چانەی بسپارمۍ. ئێمە مەتاومۍ بەبێ ئامادەکاری بژیومۍ. پێویسا هەمیشە ئاماڎۍ بیمۍ و ئامانجما ۋەرەنگاری و شکسپنەئاردەی هەر هجوومێوە بۆ بەبێ دوودڵی. بێگومان ئینە ئاژەو و ئەنەیاوایۍ تازەن. بەڵام ئینە حەقەتینێوەن کە جە تاریخەنە ئامان وەڵۍ. عەقڵیەتی فاشیست، ئەرەگیر و مرۊڤکوش ئێمەش چا واقیعەیە دووروستۆ و ئەنەیاوای و هەڵوێسوو ئیساتۍ فاڕیای- ملکەچ بیەیش ئاشکرا کەرد. پۊکەی پێویسا ئی حەقەتینەیە بیاونمۍ بە ئاستوو هوشیاری و ۋێما جە هەر ئەنەیاوای و هەڵوێسێوە ڕزگار بکەرمۍ کە بە ماناو ڕیفۆرموازی یان تەسلیم بیەی بۆ.

گرڎ ڕووۍ ژەن کوشتەی ئەنجام مڎریۆ. حکومەت سیاسەتێوە سیستماتیکی قڕکەردەیش دەس پنەکەردەن، بەتایبەتی دژوو ژەنا. ناگیهان ئاکارسەلە جە دلېڕاسەو شاروو سلێمانینە کوشیا. نوێنەروو حکومەتوو تورکیایچ عێراقەنە بە ئاشکرا ۋەرپرسیاریی ئی کۆمکوشیەیشە گێرت ئەستۆ. ڕابەرایەتی ماچۆ ژەنی "مەبۆ بەبێ ۋێپارێزی بلانە مەنتیقە نائارامەکاوە. چنی ۋێپارێزنی ژەنا وەڵۍ وزمۍ، ۋێپارێزنی پەی ژەنا بە چ مەعنێوەن؟

ئێمە پېسە پەکەکەی ئینایمۍ چنی ئا بەیاننمایەیە کە (پاژک)ی و (کەژەکە)ی بەهامبەشی سەبارەت بە ۋێپارێزنای وەڵاوشا کەردۆ و داواشا جە گرڎوو ژەنا کەردە کە بە شێوێوە دروس هۆشیاری و ڕێکوستەی ۋێپارێزنی بەدەسبارا پاسە هەرمانە بکەرا. بێگومان ئاژەو ژەنا جە دنیاو ئارۊینە فرە خراپتەرا. جە ڕاسینە ئا ئاژەی کە ژەنی تووشش با، ئا ئاژەنە کە گلێرگە ئەزموونش مکەرۆ. ئانە تەنیا ژەنی نیەنۍ کە جە هۆشیاری، ڕێکوستەی و کرداری و ۋێپارێزنی دوورۍ وزیاوە، بەڵکم گرڎوو گلېرگەیچ دوور وزاوە. پی جۊرە هەژموونوو کۆیلایەتی و چەوەسیایۆ و ئەرەگیری وەش بی.

بە ئاشکرا دیارا کە چەوسنایۆ و کوشتەی ژەنا تاک لایەنە نییا بەڵکم فرە لایەنا. چێروو سیستموو ئیساتۍ مۆدێرنیتەی سەرمایەدارینە، جە ڕاسینە هیچ ژیۋایۍ پەی ژەنا ۋەرووچەما مەگیریۆ. سیستەمەکە گرڎوو گلێرگەیش بە کۆیلە کەردەن و بەتایبەت ژەنیش کەردێنۍ بە کۆیلە. بە هیچ جۊرۍ هیچ ڕێوە نییەنە پەی ئانەی ژەنی بژیۋا جگە چانەی کە حکومەتی پیا سالار گەرەکشا و خزمەتشا بکەرۆ. چی سیستمەنە دیارا ژەنی جە ڕوو دەروونی و هزری و جەستەییوە کوشیانە. یاسا و گرڎوو ڕێساکا سیستەمی سەروو کۆیلایەتی ژەنا ئەرەمەرزیێنۍ. ژمارەو ئا ژەنە کوشیایا کە تورکیانە جە چوار مانگی یووەم و ساڵەو ٢٠٢٤ ینە بە ١٨٥ ژەنۍ ئەرەیاۋییان. یانی بە ڕێژەو نزیکەو گرڎ ڕووۍ دووۍ ژەنۍ جە تەرەفوو کەسوکارەکاشاوە کوشیانە. ئینۍ ئشناسیێنۍ و دیارێنۍ، بەڵام بێگومان کۆمکوشییە نەشناسیا و نە ۋینیێکۍ ژەنا دەیان ئانڎە زیاتەرێنۍ. پۊکاتی هوشیاری و ڕێکوستەی و کردەوەی ۋێپارێزنی پەی ژەنا زیاتەر جە گرڎ چێوۍ پێویسا.

جە هەلومەرجوو ئیساتێنە ۋێپارێزنای تەنیا ڕاو مەنەیۆ ژەنان پەی ژیۋایۍ ئازاڎیی. جگە چینەیچ مەکریۆ ژەنی ۋێشا جە هەراسانکەردەی، دەسدرێژی و کۆمکوشی پارێزنا و ژیۋایۍ ئازاڎ بەدەس بارا. بە پوختی، هوشیاری و ڕێکوستەی و کردەوەی ۋێپارێزنای زیاتەر جە گرڎ کەسێ پەی ژەنا پێویسا. تەنیا پی جۆرە هوشیاری و ئیرادە و ژیۋای ئازاڎ مێنە ئاراوە. چونکی ئی نەزمە جیهانییەو ئیساتۍ، پەی ئانەی گلێرگە بەکۆیلایەتی مەنۆوە، فرەتەرین هجووم مکەرۆ سەروو ژەنا و تەرسیش جە ژەنا فرێنە. بێگومان سەرکەوتەی سەروو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و بنیاتنیای مۆدێرنیتەی دیموکراتیکی سەروو بنەماو تاکی ئازاڎیی و کۆمۆنی دیموکراتیکی تەنیا سەروو بنەماو ئازاڎیی ژەنۍ وەش بۆ. سەروو ئی بنەمایێچە هوشیاری و کردەوەی گرنگوو ژەنا ئینا پەرە ئەساینە. ئەگەر بە چەواشەکاریەکا وردە بورژوازی زەرەرش ۋنە نەگنۆ، ڕێکوستەی و خەباتی دروس و کاریگەرانەو ژەنا سەروو بنەماو ۋێپارێزنای مکریۆ. ئەزمونوو ۋێپارێزنای و کۊشیای ئازاڎیوازانەو ژەنا کوردی سەروو بنەماو یەژا ستاری دروس بیەن، نموونێوە ئاشکران پەی گرڎ لێوە بەرکەوتەن.

وەختۍ باسوو ۋێپارێزنای و مدرامانی مکریۆ، هەڵبەتە سەرەتا گەنجۍ مەیانە یاڎوو ئینسانی. پێویسا دەستوروو ۋێپارێزنای گەنجا کوردی چنی بۆ؟ پێویسا جە مێڎانوو گلێرگەینە بە چ ڕێبازێوە بریۆ ڕاوە"

گەنجاو کوردی بە خوڵقنای پەکەکەی و گەریلاکاو ئازاڎیی کوردسانی دەور و ئەرکێوە تاریخیشا بەیاگۍ یاۋنا. پېسە مزانیۆ پەکەکە پارتوو گەنجان. گەریلایچ ڕێکوستەی بنەڕەتی گەنجان. ۋەروو ئانەی خەتەو گەنجا پارتیبیەی و گەریلابیەین. ۋێپارێزنای شێوەو کۊشیای و رێکوستەبیەی گەنجان. کارەکۍ تەرۍ پەی گەنجا دماتەر مەیا.

بەڵام حەرچنڎە حەقەتینەکە پی جۊرە بۆ، جە ئاژەو ئیساتێنە جە سەرنیشتوو کوردسانینە خەباتەکاو گەنجا فرە یاسایی بیەن. خەباتوو گەنجا جە ۋەرنیشتەنە جە چوارچێوەو چالاکییە کۆمەڵایەتییەکا پېسە ڕاپیمای جەماوەرینە ملۆڕاوە.

بێگوومان پەی ئانەی گەنجا ئیرادەو ۋێشا ئاشکرا بکەرا، پێویسا ڕێکوستەبیەیۍ خۆسەرییشا بۆ. پۊکەی گرنگا ئی ڕێکوستەیە جە کام خەتێوە پێکبۍ. گەر سەرنج بڎەیدۍ چی دماییانە ڕێبازی ڕێکوستەبیە و کۊشیای نەرم موینمۍ کە بیێنۍ بە سەرەتاو خەباتوو گەنجا. جە ڕوانگەو ئێمۆ ئاژێوە پی جۊرە کەموکوڵیا. پێویسا دەستوروو چالاکی و ڕێکوستەبیەی گەنجا بۆ بە ۋێپارێزنای. پېسە پەکەکەی و گەریلایچ پێویسا تەڤگەروو گەنجایچ بۆنە بە سەرمەشق و هێزی بنەڕەتی ۋێپارێزنای. پێویسا هێزی بنەڕەتی سوپاو ۋێپارێزنای گلېرگەو گەنجا پێکبۍ. پی جۆرە، پێویسا گەنجا سەرمەشقایەتی گرڎ پەرەوەردەیۍ، چالاکی و ڕێکوستەبیەیۍ گلێرگەیی بەتایبەتی سەرهۆردای بکەرا.

خاسا گەنجۍ متاوا ئەرکێوە پاسە ۋەرفراوان پێکبارا؟ گەر بە عالی پەرەوەردە و بەڕێکوستەی بکریا بەڵێ متاوا. بەڵام پێویسا بزانیۆ، سیستمەکۍ دەسەڵاتداری گرڎ وەختۍ ڕا جە بەرێکوستەبیەی شۆڕشگێڵنی و چالاکی مگێرا، ڕا پەی شێوەو ڕێفۆرمیستی مکەراوە. پۊکەی جە ۋەرا ۋەروو ئاژێوە پی جۆرەینە پێویسا تەفگەرەکۍ گەنجا ۋێشا کەموکوڵ نازاوە و دەس جە سەختییەکا ۋەر نەڎا. بە تایبەت جە ئاژەو فاشیزمی و قڕکەردەینە بەشێوەی سەربەخۆ و نایاسایی ئەنجام بڎریۆ. گەر ڕێکوستەبیەی گەنجا جە ئاژەی فاشیزمەنە یاسایی بۆ، ئانە گرڎوو ڕێکوستەکا تەری فرەتەر یاسایۍ با؛ گەر چالاکی گەنجا ڕیفۆرمیست بۆوە، ئانە چالاکیەکۍ تەرۍ بە تەمامی بێ کاریگەرۍ با. پۊکەی پێویسا سەرجەنۆ خەباتوو گەنجا هۊرسەنگیۆوە و جە ۋێپارێزنای خەتەی درووسەنە مکوڕێنمۍ.

پەیوەندی بەینوو ڕێکوستەی کۆمەڵایەتی و ۋێپارێزنای کۆمەڵایەتی چێشا؟

پېسە سەرۆ ئاماژەما پنەدا ۋێپارێزنای بە ماناو ئەمنیەتیا. ئەمنیەت، چنی واردەی و زاوزێ، یۆ جە شەرتە بنەڕەتییەکا بیەین. بە مەعنێوەتەر ۋێپارێزنای یۆن جە یەرە شەرتە بنەڕەتییەکا بیەی و مەنەیۆ. کۆمەڵایەتیبیەی کە بە بیەی ئینسانیوە لکەدریان، سەروو بنەماو ئی یەرە شەرتە بنەڕەتییە پێکمۍ. بە مەعنێوەتەر ڕێکوستەی کۆمەڵایەتی بە جابەجێکەردەی ئی یەرە شەرتەیە دیاری مکریۆ. گلێرگەی سروشتی سەروو بنەماو کۆمۆنیزمی جە واردەینە (واتە ئابووری)، یەکسانی سەروو بنەماو جیاوازی جە زاوزێنە (واتە جە پەیوەندی بەینوو جنسەکانە) و ئازادی بەکارئاردەی دەسەڵاتوو ئینسانی جە ئەمنیەتیچەنە (واتە ۋێپارێزنای). هجوومکەردەی سەروو گلێرگەی جە تەرەفوو عەقڵیەت و سیستموو دەسەڵاتی و حکومەتیوە کە بەرهەموو عەقڵیەتوو پیا سالارییا، بە شێوێوێوە سەرەکی چی یەرە خاڵەنە وەش بۆ. خاوەنداری تاکەکەسی تایبەت بە دلێنەبەردەی کۆمۆنالیزمی جە ئابوورینە، ناستەی یەکسانی سەروو بنەماو جیاوازی جنسی جە زاوزێنە، سیستموو سەروازی و پۆلیسیچ بە دلێنەبەردەی ۋێپارێزنای ئەمنیەتی، پەرە بە عەقڵیەت و سیستمی پیا سالاری مڎۆ. ئینەیچ پا مەعنێنە کە هەر کۊشیایۍ سۆسیالیستی دیموکراتیک کە جە دژوو دەوڵەتی و سیستموو دەوڵەتی پەرەش سانابۆ، مشۊم سەروو بنەماو خاوەنداریەتی کۆمەڵایەتی ۋەرا ۋەر بە خاوەنداریەتی تاکەکەسی، ئازادی ژەنۍ دژوو هەژموونوو پیای (واتە یەکسانی سەروو بنەماو جیاوازی) و ۋێپارێزنای دژوو دەسەڵاتی سەروازی و پۆلیسی بۆ. بە مەعنێوەتەر کریۆ ڕێکوستەی کۆمەڵایەتی دیموکراتیک سەروو بنەماو کۆمۆنی دیموکراتیکی و ئازادی ژەنۍ و ۋێپارێزنای بەدی بۍ.

چێوە میاومێنە کە پېسە چنی ڕێکوزیێوە گلێرگەی دیموکراتیک بەبێ بناغەو کۆمۆنی دیموکراتیکی و ئازادی ژەنا بیەیش نییا، ڕێکوزیێوە گلێرگەی دیموکراتیچ بەبێ پەشتبەستەی بە ۋێپارێزنی مەتاوۆ بیەیش بۆ. بێ گومان ئی ڕاسییە جە بنەڕەتەنە چنی گلێرگەو کوردی ئارۊی مێوە. ۋێپارێزنی کەلیمۍ یووەمەنە پەی گلێرگەو کوردی، چونکی ئینۍ ئا کەسێنۍ کە سەدێوەن کۆمکوژیی سەرشارە کریان، سیستموو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری جیهانی گەرەکشا دلێشانە بەرۆ، و تەنیا جە ڕاو ئاخێزیۆ متاوا بیەی و ئازادی ۋێشا بەدەس باراوە. جەنگ و گەلی سەروو بنەماو ۋێپارێزنیا پېسە باس کریا؛ لاو کوردیۆ ئەمنیەت ئینا وەڵۍ نانی و ئاوێنە. پی مەعنۍ هەم دروسا و هەم بەتەمامی پێویسا ۋێپارێزی وزیۆنە ناوەندوو کۊشیای پەی ئازادیی و ڕێکوستەی کۆمەڵایەتی دیموکراتیکی. پەی نموونهی ڕێکوستەی دیموکراتیکی گلێرگەی کوردی، واته بنیاتنیاو نەتەوەی دیمۆکراتیکی، به شێوێوە سەرەکی سەروو بنەماو ۋێپارێزی مکریۆ. ژیۋای گلێرگەی دیموکراتیک و ئازادیوازانەو ژەنا سەروو بنەماو ۋێپارێزنی بنیات منریا. ئینە جە ئەساسەنە ژەنایچ گێرۆوە. پۊکەی پێویسا ڕێکوستەی دیموکراتیکی کوردی و ژەنا سەروو بنەماو ۋێپارێزنی بۆ. ئانۍ پی جۆرە جە قۆرتەکۍ نزیکۍ باوە متاوا سەرکۊتۍ با. ئانێچ پاسە چنەش نزیکۍ مەباوە، گرنگ نییە چێش واچا و چێش بکەرا، دماجار شکس مارانە و هەمیشە گنانە خزمەتوو سیستموو ئەرەگیری و کۆمکوشییوە.

مەنەنش...