کەژەکە جە ئەرەیاوناێوەنە باسش کەردەن، کە گەشمەرداو مانگەو ئایاری پێسە نموونەو قارەمانی لوێ دلێ تاریخیوە و واتش، ئا هەرمانێ گنۆ سەرو شانەیما، ئانێنە کە ئێمە بە شێوازوو کۆشیای ڕابەر ئاپۆی ورسونیشت چەنی گەشمەردا بکەرمێ و کۆشیای ئازادیی قەوەت بکەرمێ و پەرەش پەنە بدەیمێ. ڕابەر ئاپۆ پا پەیمانێ بە گەشمەرداش دێنە دەسش پا کۆشیایەو وێش کەرد، کە نزیکەو نیم سەدەین بەردەواما و گرد وەختێ سەروو بنەماو ئا بەڵێن و پەیمانە درێژەش بە هەنگامەکاش دا. ئێمە داوا وەنەو گردوو گەلەکەیما بەتایبەتی ژەنا و گەنجا مکەرمێ، پەی ئاردەیدیی ئاواتەکاو گەشمەردا کە ژیواین چەنی ڕابەر ئاپۆی  کوردستانی ئازادنە، دژو فاشیزمی و کۆلۆنیالیزمی قڕکەری گرد یاگێنە و وەختێنە پەرە بە کۆشیای بدانێ".

ئەرەیاونایەکەو کەژەکەی پێسنەنە: "جمیەروو ئازادیما کە گرد مانگێو، رد ڕوێ و سەعاتێو بە قارەمانیی گەورە تارێخی منویسۆوە، مانگەو ئایاری جە کەسایەتیی حەقی قەرارینە پێسەو مانگەو گەشمەردا و قارەماناش نامێ نیێنە. گەشمەردێ؛ ژیان، ئاوات، هیوا، ئیرادە و ئامانجەکێشا وستێ ڕووە، جەنگشا کەرد و ژیوێ؛ بەڵام سەربارو گردوو ئینیشایچ گردوەخت وێشا بە قەرزاروو گەلەکەیشا زانا. هەرکامێو پەی ژیواێوە ئازادی و شکۆمەندانەی ئا ڕێشا گێرتە وە و بە کۆشیای و ژیوایشا ڕاو کۆشیاییشا نەخشنا. ئێمە هێز و ئیرادەو کۆشیایما کە ماوەو ٥٠ ساڵان گەورە مبۆنێ، چا هامڕا قارەمانا ورگێرتەن. پێسەو ڕابەر ئاپۆی واتەنش ' کۆشیایی ئێمە بە بەروستەێوە تەر، کۆشیایی شایسە بێ وەراوەروو گەشمەردا'. کۆشیایی ئێمە پەرەداین بە کۆشیایی ئا هامڕا قارەمانا کە بیێ بە ئەندامێ هەقەتینێ پارتەکەیما و کۆشیایما تا کە شایەنێ و شایسێشا بیمێ.

٦وو ئایارو ١٩٧٢ زیندانوو ماماکینە دەنیز گەزمیش، حسێن ئینان و یوسف ئاسلان وەردەموو قەنارەینە واتشا 'بژیوۆ یۆبییەی گەلاو کوردی و تورکی'. ڕابەر ئاپۆ پێسەو جوابێ پا قساشا پێسەو پێویسی دڵسۆزی و وەفاداری پا سەرمەشقە شۆڕشگێڵنا، شێوازو کۆشیایی هەقەتینیش وست وەڵێ و قەسەم و پەیمانەو 'بییەی بە جوابوو گەشمەردا ' پەی هەوەڵ جاری جە کەسایەتیی ئا شۆڕشگێڵنانە ئەرەیاونا. چی ڕووێوە مانگەو ئایاری؛ مانگێوەنە کە گەلێ پێوە دژوو فاشیزمی و دەسەڵاتداراو پیاسالاری، پەرەشا بە کۆشیای دا.

مانگەو ئایاری مانگەو بەپارتیبییەینە

١٨و ئایاروو ١٩٧٧ تیرۆرکەردەی هامراما حەقی قەراری کە ڕابەر ئاپۆی پێسەو  'ڕۆحی شاریاوەو من' نامێ نیابێ، بیبە یۆ جە ئەڵقەکاو  دەسپەنەکەردەی ئی زنجیرەیە کە مانگەو ئایاریش کەردە مانگەو گەشمەردا. پێسە پێویسی وەفاداری بە هامڕا حەقی کە یوەم گەشمەردەما بێ و بنەماکاو کۆشیای جمیەروو ئازادیماش ئاردێ کایەوە، ڕابەر ئاپۆ قەرارو ئەرەمەرزنای پارتەکەیماش دا و واتش، کە پێسەو پەکەکەی درێژەدای بە ڕاکێش خاستەرین جوابا پەی گەشمەردا. چی مانێنە مانگەو ئایاری هەمان وەختەنە لاو ئێمەوە بە ماناو مانگەو بەپارتیبییەی و خەتێنە.

فەرهاد کورتای، ئەشرەف ئانیک، مەحمود زەنگین و نەجمی ئۆنەر، کە ١٧و ئایارو ١٩٨٢ دژوو دەوڵەتی فاشیستی، کە زیندانوو ئامەدینە بەهاکاو ئینسانی ئەشکەنجە کەرێ، ئایرشا وەنەو جەسەیشا وەر دا، وەراوەرنە ئا کەسێ هەوڵێسا دێ ئایرەکەی بکوشناوە بە ئیرادیوی بەرزۆ واتشا 'ئانە ئاوی کەروو بە ئایرەکەیرە ناپاک و خائینا، ئی ئاویرەیە گەشتەر بکەردێ". هەر چوار قارەمانەکە، مانگەو ئایاریشا پێسە مانگەو ئیرادەی تارێخەنە نویستۆ.  

١٦و ئایاری دەوڵەتوو تورکی و پەدەکەی هامکار و داردەسش بە ورکوای سەروو هەولێری ٨٣ هامڕێما کە ٥٠ کەسێشا کەمئەندامێ بێنێ، ئۆپراسیۆنێوی ناپاکانەنە تیرۆرێ کەردێ. هامڕێما هێڤیدار، هێلین، ئادار، ئاڤیان، شەڤین، پەیام، ڕۆزا، ڕوکەن قەرەداغی، ڕەوشەن، خانزاد هەولێری، بەرخودان سلێمانی و بە دەیانشا چا هجوومە خائینانەنە گەشمەردێ بیێ. ئارۆیچ پێسەو ٢٧ ساڵی ویەردەی پەدەکە وەراوەروو گەنجاو کوردیوە، کە زاپ، مەتینا و خواکورکنە دژوو داگیرکەری بە قارەمانی مگژیانێ، دیسان ڕیزوو خائینانە هەن و پێسەو پەڵێوی سیاوی وێش تارێخەنە تۆمار مکەرۆ.

لەیلا قاسمە وانیارەو زانکۆو بەغدای بێ. دماو ئانەیە ڕژێموو بەعسوو عێراقی شارەکاو کوردستانیش بۆردومانێ کەردێ و کوردێوی فرێش کوشتێ، لەیلا قاسمە و جەمێو جە هامڕایاش پەی جوابوو ئا کۆکوشیا وێشا ئامادە کەرێنێ. بەڵام وەختوو ئامادەکارییەکانە بە گیرایای کەوتێ دەسوو دوژمنی. پێسەو ژەنێوی کوردێ باوەڕش پاسنە بێ، کە وەڵاتی ئازاد جە گرد چیوی شکۆمەندانەتەرا و بە هەستوو وەڵاتپارێزنییوە دڵش پەی کوردستانێوی ئازادی دێ وەنە. ١٣و ئایارو ١٩٧٤ چەنی ٤ هامڕایاش، سەرەڕاو ئەشکەنجەداێوی قورسی دریا قەنارە، بە هیچ شێوێوە دەسبەردارەو مدرامانەکەیش نەبییە و نامێش تارێخوو کوردستانینە تۆمارە کەردە و نەریتێوی گەورەو مدرامانوو ژەناو کوردیش دماو وێش جیا ئاست.

هەرپاسە هۆزان مزگینە ئەوروپاوە پەی کەشەکاو کوردستانی نیشانەش دا، کە هونەر و شۆڕش لکیدریێی  یۆینێ و بە دەنگوو وێش کوردستاننە سەلەمناش کە شۆڕش بەبێ هونەر و هونەر بەبێ شۆڕش سەرمەگنۆ. هەرمانە و وەرپەرسیی وێش خاس هەست پەنە کەردەبێ، بڕێ جارێ گۆرانییێ شۆڕشگێڵنانێ واچێ و وەختوو پێویسینە بە چەکەکەیش، قارەمانی بێوێنە مەیدانو کۆشیاینە نیشانە دێ. پێسەو ئەوەڵ ژەنە فەرماندێ هەرێمی جە کۆشیایی ئێمەنە پەی ئازادیی ژەنا نامێ وێش بە حەرفی ئاڵتوونەین تارێخوو کۆشیایینە نویست و ١١و ئایاروو ١٩٩٢ینە تا ئاخر دژوو سیاسەتی دوژمنکارانەی مدرامانش کەرد و تەسلیمیەتش قبووڵ نەکەرد و بە تەقنایوە بۆمبێوە وێشەرە گەشمەردێ بییە  و مانگەو ئایاریش پێسەو مانگەو فیدایی شناسنا.

وەرکەوتنە، هامڕا شیرین عەلەمهۆلی دژوو ڕژیمی کۆنەپەرەسوو ئێرانی، کە دوژمنوو ژەنا و گەلوو کوردین، کۆشیایشنە پەی ئازادیی ژەنا تەسلیمیەت ڕەت مکەرۆوە و سەرەڕاو ئەشکەنجەداێوی قورسی، دەسبەردارەو دۆزی ڕەواو گەلەکەیش نەبییە  و پەی ئازادیی ژەنا، تا ئاخر مدرامانش کەرد، نویستەی ژەنێ؛ ژەنی، ژیوای، ئازادی کە شیرین عەلەمهۆلییە سەروو دیوارەکاو زیندانیوە نویستەنش، بییەن بە دروشمی سەرەکی پەی گردو ژەنە ئازادیوازا و تاواش ئی دروشمە مەبارەکەیە گردو جیهانینە وەڵا بکەرۆوە. شیرین عەلەمهۆلییە، فەرزاد کەمانگەر، عەلی حەیدەریان و فەرهاد وەکێڵی  ٩و ئایاروو ٢٠١٠ بە تۆمەتەو ئەندامیی پەژاک و کەردەی چالاکیی چەکداری لاو ڕێژیموو ئێرانیوە دریێ قەنارە. هامڕا شیرین عەلەمهۆلییە دژ بە سیستمی کۆنەپەرەسووئێرای کۆشیایێوی گەورەش نیشانە دا و تارێخوو ئازادیی ئێمەی ژەنانە، کە بە فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆیوە دەسش پەنە کەردەن، پێسەو یوەم ژەنێ دریا قەنارە و ئشناسیا.

ئەندامەو کۆمیتەی ناوەندیی پەکەکەی قاسم ئەنگینە، کە بە فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی بە تەمامی وێش ئاردەرە و گردوو کۆشیایەکاشنە بە دڵ و گیان هەرمانەش کەردە، جە فەرماندەیی گەریلایۆ تا میاوۆ خەباتی کولتووری و هونەر و میدیا، ٢٧و ئایارو ٢٠٢٠، ئەنجاموو هجوومەکاو دەوڵەتی داگیرکەروو تورکینە، لوا کارەوانوو گەشمەرداوە، بییە بە یوە چا هامڕایا، کە مانگەو ئایاریشا کەردە بە مانگەو گەشمەردا. مانگەو ئایاری مانگێوەنە جە ئیبراهیم کایپاکایاوە تا خەلیل چاڤگون، ئایتەن باگۆکەوە تا محەمەد قەرەسونگور، جە وەڵاکەردەیۆ کۆشیای گەریلاینە سەرانسەروو کوردستانیرە گێڵینە، تا عایشە دەنیزە، کە مدرامانوو گەزیینە  ڕەققەنە جەنگوو  دژوو داعشینە گەشمەرێ بۆ و سەدان هامڕێ بەنرخێ تەرێ، کە نامێما نەردێنێ، بیێنە مانگەو گەشمەردا.

ئەمڕۆ هامڕێکێما کە زاپ و ئاڤاشیننە، مەتینا و خاکورکنە، دژوو داگیرکەرا و شەریکەکاشا پاشەکشێ نمەکەرا و ئایر ونەو دوژمنی و دڵوو ئەنقەرەی وەرمدانێ، گژیا و داستان منویساوە و شۆنکەوتێ ڕێبازوو گەشمەردا و مانگەو ئایارینێ.

وەراوەروو گەشمەردەبییەی ئا هامڕایانە، کە مانگەو ئایاریشا بە مانگەو گەشمەردا و قارەمانا تارێخوو گەلەکەیمانە بە فەداکارییوە ئشناسا، سەرەو ڕێز و حورمەتیما مکۆمنمێرە و وەعدوو نیشتمانێوی ئازاد و ژیانێوی پەڕ جە شکۆمەندی کە بە هامڕایاما بەخشان ئەوەخوای مکەرمێ. گەشمەرداو مانگەو ئایار(گوڵان)ی پێسەو نموونەو قارەمانی تارێخوو کۆشیایمانە بە شێوازوو کۆشیایی ڕابەر ئاپۆی بەبنەما مگێرمێ و پەی گەورەتەرکەردەی کۆشیایی ئازادی پەرەش پەنە مدەیمێ. ڕابەر ئاپۆ زیاتەر جە ٥٠ ساڵێن کۆشیای وێش پا وەعدەیە کە بە گەشمەرداش دابێ دەسش پەنە کەرد و بەردەوام پا وەعدەیوە درێژەش بە کۆشیای دان. پەی بەدیئاردەی ئامانجوو گەشمەردا پەی پێوەژیوای چەنی ڕابەر ئاپۆی جە کوردستانێوی ئازانە، داوا وەنەو گردوو گەلەکەیما بەتایبەتی ژەنا و گەنجا مکەرمێ، دژوو فاشیزمی و داگیرکاری، چالاکییەکاشا گرد لاێونە گەورەتەر بکەراوە.