بەشی دوەم

دەسەبەندیێ تەرو  ژەهرەکان other types of toxins

یوەم: ژەهری کیمیاییchemical toxicants وریتین جە مادە ئوٙرگانیەکان و نا ئۆرگانیەکان inorganic materials، پیٛسەو جیوەی و قوڕقوشمی. مادە ئورگانیەکیٛorganic material پیٛسەو مەسیل ئەلکەهولی و فرەو دەرمانەکان.
دووەم: ژەهری بایولوجیBiological toxin  یانی ژەهرو زینڎەوەرکان، فرێوە جە گیانەوەری ژەهرشان هەن و مەمجانیٛش، پیٛسەو ماری و دمارەکوٙڵی و چنگنیٛ و بەکتریای، کە وەلتەر باسم کەردەن، یانی ئینە ماناو ژەهراوی بیەی و نەوەشی مەبەخشوٙنە، پیٛسەو ژەهرو بوتلینیومیbotulinum toxin هەکە کوشندەتەرین زەهرو بەکتریاین، هەکە بەکتریاوclostridium botulinum بەرش مەڎوٙنە، بەتایبە وەختێوە کە واردەبەشیٛوەی دروس هوٙر نمەگیریوٙنە، ئیتر ئی جوٙرە بەکتریایە هوٙر ماروٙنە ژەهراوی مەبوٙنە، هەرکەس مەوەروٙنەش مەحاڵەن ڕوٙزگارش ببوٙنە جە مەردەی.
یەرەم: ژەهری فیزیاییphysical toxicant ئا زەهریٛنیٛ هەکە سروشتینیٛ پیٛسەو توٙزو غوبارو کانەکانو خەڵوزی، توٙزەو هاڕیای دووەم ئوکسیدو سلیکوٙنی، توٙزەو ڕیٛشاڵەکانو ئەسبێسی، ئی تەپو توٙزە ئەگەر پەی ماوێ دریٛژی سەرەمڕە هوٙرشان بلوشینە، مەرگشان ئینا دماوە.
چوارەم: تیشکە، لیشکەRadiation   تیشکە شوٙنەماو  ژەهراوی بیەیش هەنە سەرو لاشەیوە، پیٛسەو تیشکەو گامای، مایکرۆوەیڤی و تیشکە ئیکسی.
ژەهری کیمیایی Chemical toxics 
هەرمادێو کە ببوٙنە نونگەو پیسکەردەیو ژیواری، یام ببوٙنە نونگەو زیان بەخشای بە تەندروسی ئانزانی و گیانەوەری جە ڕاو هوٙرلوشتەی،  واردەی، وەرکەوتەیوە، ئینە پەنەش مەواچان ژەهراوی بیەی، ئیتر هەرکام جە ژەهرەکان ببوٙنە جیاوازیش نیەن، ژەهری کیمیایچ هەر ئەپی شیٛوە ئانزانی ژەهروای مەکەروٙنە. فرێوە جە مادەکان کە یانەنە، یاگیٛ هەرمانیٛنە بەکارشان ماوەرمیٛ، جە بنەڕەتنە ژەهراویێنیٛ، ئەگەر پیٛسەو زانیاریەکانو سەریشان یام پیٛسەو ڕانمونیەکانو سەریشان بەکارشان ناوەرمیٛ، هەرپاسە مەشوٙ زانستیانە مامەڵە چەنی بتڵە هاڵیەکانشان بکەرمیٛ، بفەرماودیٛ چەنی نمونانو ئی چیٛوان کەهەنیٛ وەردەسمانە و ئەگەر وریاشان نەبیمیٛ ژەهرایێنیٛ و زیان بەخشیٛنیٛ پەی لاشەیمان.
یوە: پاکۆکەرەکیٛ drain cleaner فرەو پاکۆکەرەکان، ئەگەر پیٛسەو زانیارەیەکانو سەریشان بەکارشان ناوەرمیٛ زیانشان هەن پەی تەندروسی ئانزانی، پیٛسەو ئا مادان کە پەی ئەسەڕیەی شیشەو بەرو بانو یانەی بەکار مەیانیٛ.
دوویٛ: پاکژئەوەکەریٛ laundry detergent  پیٛسەو تایت و سابونی بەگردو شیٛوەو جوٙرەکانشەوە.
یەریٛ: ڕووپوٙش و مادە بریکەدارەکیٛ، کە کەلوپەلشان پەنە جوان مەکەرمیٛ تا بریقە بدانوە و جوانیٛببانە، پەنەشان مەوچان پۆڵش furniture polish .
چوار: گازولین gasoline یام بەنزین، یانی بەنزینی هوٙرگیریا دلیٛو دەبیٛنە یام بەرمیلینە، مەشوٙ هاگاداریٛش بیمیٛ کە ژەهراوین و سەربارو ئانەیچ تەرسەو گڕگیٛرتەیش هەنە.
پەنج: موٙرانەکوشیٛ pesticides فرەو یاگان، یانیٛ موٙرانە کوش، مروٙچەکوش بەکار ماوەران پەی دلیٛنەبەردی و کوشتەی جوٙرەها مورانەی دلیٛو یانەی یام هەر یاگێ تەری ببوٙنە، پیٛسەو دەرمانو مەشا، مەشوٙلەی، مروٙچەی، سیسەرگیٛ و چیٛوی تەریچ، مەشوٙ هاگادارێ بیمیٛ چون ژەهرەن.
شش: ئەمۆنیا  ammonia ئەگەر بڕێ یانانە، یاگانە ببوٙنە مەشوٙ بزانمیٛ هەکە ژەهرەن، بزانامیٛ چەنی بەکارش باوەرمیٛ.
حەوت: مادە پاکۆکەرکیٛ ئەدەب خانەی و حەمامی toilet bowl cleaner ئا مادە کیمیاییٛ هەکە ئیسەنە بەکارشان ماوەرمیٛ پەی ئەسەڕیەی و جوانکەردەی حەمامی و تەوالێتی و ئەدەبخانەی، یام ئەسەڕتەی کاشی دلیٛ یانەی و یاگای تەری.
هەشت: ڕوەنو مەکینەی motor oil ڕوەنو مەکینەو ماشینی، یام بەرهەم ئاوەروکارەبای، یام ڕوەنو چەربکەردیو مەکینەو جلوراستەی یام هەر مەکینێ تەری.
نوٙ: پاکۆکەرو ئەلکەهولی rubbing alcohol گردما مزانمیٛ ئەکەهول پاکۆکەرەن، پاکژکەرەن پەی پوٙسی و کاتو شریقەدایوەنەینە، ئەگەر زیاد بەکار بەیوٙ زیان بەخشەن، ژەهروایەن.
دە: چەرمەئەوەکەر bleach  بڕێ مادیٛ هەنیٛ یانەنە بەکار مەیانیٛ پەی چەرمەئەوەکەردەی کاس و چەمچەی و پیالەی و سینی...هتد، مەشوٙ بزانمیٛ چەنیشان بەکار باوەرمیٛ، جە حەنڎو ویٛش بترازیوٙنە ژەهراوین، پیٛسەو کلۆری، هایدرۆجین پیرۆکسایدی، هایدرۆجین کلوٙراید.
یانزە: تشو پاتری battery acid گردو باتریەکان ترشو فسفۆریکیشان چەنەن، مەشوٙ هاگاداریٛشان بیمیٛ چون ژەهراوین سەرو لاشەو ئانزانیوە.
ئینیٛ هەکە باسم کەردیٛ، چەنی ژیوایمان تیکەڵیٛنیٛ، مەشوٙ هاگاداریٛشان بیمیٛ چەنو مامەڵەشان چەنی بکەرمیٛ. ژەهری کیمایی مەکریوٙنە بە دویٛ لزگیٛوە، ژەهری کیمایی سروشت و ژەهری کیمایی دەسکەرد.

بەشی یوەم