چیا: دۊڵەتو تورکی وەران ۋەر بە کۊشیای ئێمەنە کۊتەن دلۍ قەیرانێوە دژواری

یۊ جە فەرمانڎەکا هەپەگەی یاشارچیا باسش چانەی کەرڎ، کە دەوڵەتو تورکی جە وەران ۋەر بە کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کورڎی کۊتەن دلۍ قەیرانېوە قووڵۍ و ئەرەیاۋناش، جەنگو ٨ ساڵی ۋیەرڎەی ئینەش سەلەمنا.

یاشارچیا بۊنەو ساڵیاڎو هەڵمەتەو ١و حوزەیرانیوە قسېش پۍ ئاژانسو هەواڵی فورات (ANF)ی کەرڎۍ.

دەوڵەتو تورکی وەران ۋەر بە مدرامانو گەریلای شکسش ئارڎەن

یاشارچیا سەبارەڎ بە هەڵمەتەو ١و حوزەیرانی پی جۊرە هۊرسەنگنایش کەرڎ: " هەڵمەتەو ١و حوزەیرانی جە رابەر ئاپۆی و گەلە ۋڵاڎپارێزەکەیما و گرڎو هەڤاڵا مبارەک کەرو. گەشمەرڎا قارەمانو هەڵمەتەو ١و حوزەیرانی جە کەسایەتی فەرمانڎە "فازڵ بۆتان، گوڵچیا گاباری و لەیلا ئامەڎ"ېنە ۋیر مارووە. بە رێزۊ باڵاو ۋېم وەردەمو یاڎو ئاڎیشانە منامنورە. وەعدو سەرکۊتەی کە بە رابەر ئاپۆی گەشمەرڎا و گەلەکەیما دان چی بۊنەنە واوەیش مکەرمېوە.

کۊشیایما دژ بە دەوڵەتو تورکی ئۍ ساڵ پا منیۊ ٥٠ەمین ساڵۊ. کۊشیایۍ کە بە سەرمەشقبیەو رابەر ئاپۆی دژ بە ئەرەگیرا کورڎسانی ملۊڕاوە. پی بۊنۊ گەشمەرڎە قارەمانەکا ئی کۊشیایە ۋیر مارمېوە.

راسی کۊشیاو رابەر ئاپۆی کە دژوو دەوڵەتو تورکی ڕاوەبەرشکەرۊ مزانیۊ. رابەر ئاپۆ جمیەرو ئێمە و فرەو جمیەرەکا جەهانیش هورسەبگنۍ. راسی ئا کۊشیایچە کە ئێمە جە ساڵەو ٢٠١٥یوە دژ بە دەوڵەتو تورکی ڕاوەبەرش مکەرمۍ ئینا وەروچەماوە. دژوو هەڵمەتەی سیاسی و کۊمەڵایەتی ئاخېزو وەرنیشتی کە پاڕادایمو رابەر ئاپۆیش پەسەنڎ کەرڎەن، دەوڵەتو تورکی فاشیستی ئەرەگیر جە وەران ۋەر بە گەلوو کورڎی و جمیەرو ئازاڎیی کورڎی پلانەی قڕکەرەش نیارە. پی پلانېوە هجومش کەرڎ سەرو جمیەرو ئازاڎیی. ساڵەو ٢٠١٤ینە قەرارش سەرو هجومە قڕکەرییەکاش دا و ساڵەو ٢٠١٥ی جابەجېش کەرڎ. ئاخرو ئی جەنگیە دیارا، دەوڵەتو تورکی ئامانجەکېش نەپێکۍ. گەریلاکۍ ئازاڎیی کورڎسانی ئی پلانېشا شکسپنەئارڎۍ. جە کەسایەتی ئاکەپە-مەهەپەینە دەوڵەتو تورکی نیازش بۍ سیاسەتی قڕکەر، بیاۋنۊ بەرزتەرین ئاست و ئەنجام بەدەسبارۊ. جە جەنگو ٨ ساڵی ۋیەرڎەینە جە سایەو کۊشیای گەریلاکا ئازاڎیی کورڎسانینە دەوڵەت نەتاۋانش پلانەکا ۋېش سەر وزۊ شکسش ئارڎ".

گەل گەرەکشا چی رژێمیە رزگارش بۊ

یاشارچیا ئانەش وست ڕوۋە کە دەوڵەتو تورکی وەردەمو کۊشیای گەریلاکانە هەم جە دلېنە و هەمیچ جە بەرۊ کۊتەن دلۍ قەیرانۍ و پی جۊرە درێژەش پنەدا: "جە دلېنە کۊتەن دلۍ قەیرانی ئابوری، سیاسی و کۆمەڵایەتی. دەوڵەت بەتەمامی کۊتەن دلۍ قەیرانۍ. پۍ ئانەی جە قەیرانۍ نەجاتش بۊ پەیلوایش چانە بۍ جەڕاو هۊرچنیەیۊ عمرو ۋېش درێژکەرۊوە. دماو بومەلەرزەکەو ٦و شوباتی ئاژەو دەوڵەتو تورکی خراپتەربی. ۋەڵۍ هۊرچنیەکانە گرڎ کەسۍ ۋیناش کە هجومە قڕکەرییەکۍ دەوڵەتو تورکی پۍ سەرو گەلی و جمیەری کورڎی شکسشا ئارڎ. پاسە هورشا سەنگنابۍ کە ئیتر ئاخرو ئاکەپە-مەهەپەین. گەلیچ پی جۊرە ۋیرشکەرڎۊ. جە راسینە گەلو کورڎی و تورکیای گەرەکشا بۍ چی رژێمیە رزگارشا بۊ، وەرو ئانەی جە کەسایەتی ئی رژێمەینە دلۍ قەیرانېنە بېنۍ. بەڵام پرۆسەو هۊرچنیەی بە شێوەو زەوتکەرڎەی و دەسگېرتەی سەرو دەوڵەتیرە بۍ. ئاکەپە-مەهەپە دەسشا سەرو گرڎو دەرفەت و تواناکا دەوڵەتو تورکیاینە گېرتەبۍ. گرڎو تواناکا دەوڵەتیشا بەکارئارڎ.

دەوڵەتو تورکی پۍ یوۋەمجاری جە تاریخو ۋېشەنە بەسیستم فێڵۍ و گزیکاریش کەرڎ. ئینە هەنگامېوە تازېنە. مژارەکە ئاکەپە-مەهەپە نیا. مژارەکە مەغزو فاشیستی دەوڵەتو تورکین. ۋېش ئاکەپە-ئەردۆغا وەردەسو دەوڵەتینە پېسەنۍ وەیوڵۍ. دەوڵەت ئەردۆغانش بە دیل گرتەن. بڕۍ ئاژۍ ئەردۆغانی هەنۍ، دەوڵەت ئانیشا بەکارمارۊ. پېسە شناسنامەی سیاسی.. ئانەی بە عالی بەکارمارا. هەم جە سەرنیشتوو کورڎسانی و هەم جە وەرکەوتوو میامینی. مشۊ ئا راسیە ۋینیۊ. گرنگا ئانە پۍ گەلی باس کریۊ ".

دەوڵەتو تورکی ئینا لەڕتەرین سەردەمی تاریخی ۋېشەنە

یاشار چیا ۋاتش؛" گەلەکەما جە سەرنیشتوو کورڎسانی ئیراڎەو ۋېش نیشانەدا. چی هۊرچنیەینە نەخشەو کورڎسانی بەرکۊت. رژێمشا رەڎکەرڎۊ. پی بۊنۊ سڵام جە گەلە ۋڵاڎپارێزەکەیما مکەرو. بەمەڵامەتو سەرکۊتەیشاوە مبارەکبایشا ۋنەکەرو. ئینە سەرکۊتەیۍ تاریخیا، پەیامێوە تاریخیا جە وەران ۋەرو دەوڵەتو تورکی ئەرەگیرینە.

مشۊ ئانەی ۋینمۍ؛ دەوڵەتو تورکی جە کەسایەتی ئاکەپە-مەهەپەینە جە هۊرچنیەکانە ۋېش بە سەرکۊتە نیشانە مڎۊ. بەڵام ئاژەکە پی جۊرە نییا. دەوڵەتو تورکی ئینا هەژارتەرین وەخت و سەردەمشەنە. ئاکەپە-مەهەپە جە ٨ ساڵی ۋیەرڎەنە چېشش دەسەنە ئاما کەرڎش. ئینە بەرزتەرین قوەتشا. بەتایبەتی جە ماوەو ئی دوۋە ساڵە ۋیەرڎەینە ئی جەنگەشا وەران ۋەر بە هەرێمەکا پارېزناو مەدیای ڕاوەبەرکەرڎ. گەرەکشابۍ ئیراڎەو ئێمە و جمیەرەکەیما ماڕا. نەتاۋاشا و شکسشا ئارڎ. جە هۊرچنیەکانە گەل چەمەڕابۍ کە شکس بارا.وەرو ئانەی گەل پەشتیوانیش ۋنە نەکەرڎۍ. جە ڕاو فېڵۍ و ساختەکارییوە ۋېشا ئاستۊ و گەرەکشان حەر پا جۊرە دەوڵەتی ڕاوەبەرکەرا. ۋېشا بە سەرکەوتە نیشانە مڎا و پی جۊرە گەرەکشانە هیوا بە گلېرگەی بەخشا. جەنگ وەردەواما. ئیراڎەو گەلی ئازاڎی ناچار بە تەسلیمبیەی مکەرا. بەڵام راسیەکە پا جۊرە نییا. هۊرچنیەیچ مەتاۋۊ دەوڵەتو تورکی جە ئاژەو قەیران و گېچەڵۍ رزگار کەرۊ. ئەگەر پاگیری سەرو سیاسەتو قڕکەرڎەی و کۊکوژی کەرا، ئاژەشا فرە خراپتەر بۊ. با گرڎ کەسۍ ئینەی بزانۊ. دەوڵەتو تورکیچ عال ئانەی بزانۊ. وەختۍ پەیامەکۍ وەڵۍ و دماو هۊرچنیەکا بە عالی ۋەنەیۊشا پۍ کریۊ، ۋینیۊ کە ئاگاشا چانەیە هەن".

مدارامانو گەریلاکا ئازاڎیی کورڎسانی دەوڵەتو تورکیایشا وستەن دلۍ قەیرانېوە

یاشارچیا ئەرەیاۋناش؛ کە دەوڵەتو تورکی جە وەران ۋەرو جمیەرو ئازاڎیی کورڎینە کەوتەن دلۍ قەیرانێوە سیستماتیکی و ئاماژەش پی تایبەڎمەندیا کەرڎ: "ئانەی دەوڵەتو تورکیایش وستەن دلۍ ئی ئاژەیە کۊشیای ئازاڎیی گەلوو کورڎین. جە تاریخو کۊشیای گەلەکەیمانە فرەو وەختی قەیرانۍ وەشۍ بیېنۍ. هۊرچنیۍ کریېنۍ، بەڵام رژێم وەردەوام گەرەکشبیەن ۋېش سەرو پەیاوە ڕاگېرۊ. دەوڵەتو تورکی یوۋەجارا کە جە وەران ۋەرو کۊشیای ئێمەنە گنۊ دلۍ قەیرانێوە پی جۊرە قوڵېوە. جەنگو ئی ساڵا دمایی ئینەش سەلەمنا. کۊشیای ئازاڎیی چی مەرحەلە بەدماوە ڕووەو بەدەسئارڎەو ئەنجامی هەنگامە منیۊ.

رابەر ئاپۆ دماو ئانەی بە دیل گیریا ئیمراڵینە مدرامان و پاڕادیگمای تازەش دەسنیشان کەرڎ. ئاڎ دژوو رژێمەکا سیستمێوە یاگەگیر و ئەڵترناتیڤش خوڵقنا. رابەر ئاپۆ گەرەکش بۍ کە رژێمەکە دیموکراتیک بۊ، ئیراڎەو گەلوو کورڎی بە ڕەسمی بشناسۊ. مەعەل ئەسەف پێشنیارەکۍ رابەر ئاپۆی گەلەکەماشا رەڎکەرڎۊ. وەرو ئانەی رابەر ئاپۆ ستراتیجو کۊشیای شۊڕشگێڵیی گەلیش وست ڕووە. بەنرختەرین وەختو ئی ستراتیجیەیجە ئی ٨ ساڵەو دماییا. مشۊ بە عالی بیاۋمېنە. ئا ستراتیجەی رابەر ئاپۆی وست وەردەمما، ستراتیجو سەرکۊتەیا. قاچ و کۊڵەکېوە ئا ستراتیجەیە گەریلاکۍ ئازاڎیی کورڎسانینۍ، کۊڵەکەکۍ تەرش گەلا. دلۍ گەلیچەنە یەکینەکۍ پارېزنای سڤیل (یەپەسە)ی سەرمەشقی پۍ ستراتیجی ئاخېزو گەلی. جە کەسایەتی "چیاگەڕ، محەمەد تونج و ئاسیا یوکسەل"ېنە کە سەرمەشقۍ ئەوەڵیما بېنۍ، کۊشیای تاریخی ئەنجامدریا. چی ٨ ساڵەی ۋیەرڎەنە ئەرەکۊشایۍ بەقوەت ئەنجامدریا. بەڵام ئا ئاستەی کە رابەر جە ئێمەش گەرەکا، نەتاواما ئەنجامش بڎەیمۍ. کۊشیای تەنیا کۊتەن سەرو شانەو گەریلای. ستراتیجو ئێمە دوۋۍ کۆڵەکېش هەنۍ. کۊشیای گەلی و گەریلای پېۋەرە، ئەگەر گەریلا بە تەنیا مەنۊوە ئی مدرامانە پێکمۍ. بە سەرمەشقبیەو یەپەسەی ئەگەر گەل دەورو ۋېش گېڵنۊ، ئا وەختە ستراتیجەکەما بۊ بە ستراتیجو سەرکۊتەی. ئانەی دوژمن زیاتەر ۋنەش تەرسۊ، کۊڵەکۍ و قاچو گەلی ئی ستراتیجەنە. گەرەکشانە کە ستراتیجەکە تەنیا سەرو شانا گەریلایوە مەنۊوە. سەرنج دەیدۍ دوژمن چېش کەرۊ گەمارۊو گەریلای مڎۊ. گەرەکشا کۊشیای تەنیا جە کەشەکانە بۊ. جە کەسایەتی 'محەمەد تونج، فەرمانڎە چیاگەڕی و ئاسیا یوکسەلدا"ینە کۊشیای تاریخی لوۋا ڕاوە. کەمیچ بۊ ئەنجامێوە جددی و تاریخی خوڵقیا.

جوۋانۍ کورڎی ئامۍ دلۍ ریزەکا گەریلایوە. کۊڵەکۍ ستراتیجیەو رابەر ئاپۆی گەریلان، کۊڵەکۍ سەرەکیە گەریلان. جە کەشەکا کورڎسانینە مدرامانی تاریخی ملۊڕاوە. ئەنجامەکەیچش ئینا وەروچەماوە. بەتایبەتی چی دوۋە ساڵەی ۋیەرڎەنە جە زاپ، ئاڤاشین و مەتینانە هێزەکۍ گەریلای بەرجەسۍ بېنۍ. قاچېوە تەرو ئی ستراتیجیە گەلا و یەپەسەن. ئەگەر بە عالی بیاۋمېنە، جە سەرنیشتوو کورڎسانی و گۊرەشارەکانە بە عالی جابەجېش کەرمۍ، کۊشیایۍ تاریخی خوڵقیۊ. پۍ نمونەی جە ساڵانی ۋیەرڎەنە دماو جەنگو زاپ، ئاڤاشین و مەتینای بە سەڎان هەزار جوۋانۍ کورڎی پۍ ئانەی ۋېشا بیاۋنا مېڎانەکا گەریلای پەیوەنڎییشا بە ئێمۊ کەرڎ. ئانەی نەتاوانش ڕاو ئامای بېزۊوە، با ئانەشا ۋیر نەشۊ، با بە پاو ستراتیجی رابەر ئاپۆی جماوە.

ستراتیجی تەرما گەلا. با ۋیرشا نەشۊ کە حەر گەنجێوە کورڎی جەنگاوەرێوە یەپەسەین. شەڕڤانۍ چیاگەڕ و زەریان. بە سەڎان گەنجۍ کورڎی هەنۍ، بە دەسوەڵېوستەو ۋېشا چالاکی مکەرا. مەعمەل و ترۊمبېلەکا دوژمنی سۊچنا. چېگۊ سڵامشا ۋنەکەرو. ئاڎۍ ئینۍ سەرو رېوە راسۍ. ئاڎۍ ئینۍ سەرو ڕا و رێبازو چیاگەڕی و زەریانی. مشۊ ئیراڎەو گەلەکەیما بە ڕەسمی بشناسیۊ. ئەگەر بەڕەسمی نەشناسیۊ مشۊ جەنگو گەلی شۊڕشگێڵی بێنە ئاراوە. ئا وەختەی جەنگو گەلی شۊڕشگێڵی ئاما ئاراوە مشۊ گەل و گەریلا یۊگېرا. مەبۊ تەنیا جە سەرنیشتوو کورڎسانی بۊ. ئی جەنگە مشۊم جە تەمامو گۊرەشارەکا تورکیاینە ۋەڵابۊوە. جوۋانۍ کورڎی مشۊ ۋېشا پۍ ئانەی ئاماڎە کەرا. داوا جە جوۋانا ۋڵاڎپارێزو کورڎی مکەرو، جوۋانۍ ئامەڎی، گارزان، بۆتان، سەرحەد و گۊرەشارا. گۊرەتەرین هێز هێزو جوۋانا کورڎین. دوژمن وەردەوام جە هێزو جوۋانا کورڎی تەرسان. سەرنج دەیدۍ، جوۋانۍ کورڎی تەنیا وەرو ئانەی بە کورڎی قسۍ کەرېنۍ کوشیۍ. وەرو ئانەی ساز ژەنېنۍ، گۆرانیۍ ماچا کوشیا. وەرو ئانەی جە جوۋانا و گەلوو کورڎی تەرسا. دوژمن چی روۊ هەژارا".

مشۊ جوۋانۍ کورڎی ئاماڎۍ با کە دەورو ۋېشا گېڵنا

یاشارچیا ۋاتش، "دوژمن پاگیری سەرو جەنگی کەرۊ. بەتایبەتی چی دوۋە ساڵەو دماینە گەرەکشا کورڎسانی کاول کەرۊ. هجوم کەرۊ سەرو جوگرافیاکەیما، گەلەکەیما و گرڎ چېۋۍ ئێمە. جە وەران ۋەرو ئانەینە مشۊ جوۋانۍ کورڎی هەڵۋێسشا بۊ. ئاڎۍ بە چ شێۋېوە مامەڵە چنی کورڎسانی مکەرا، فەرمانڎە یاشار ئانەیچش وست ڕوۋە کە مشۊ جوۋانۍ کورڎی ۋېشا ئاماڎە کەرا کە دەورو ۋېشا گېڵنا و ۋاتش، "ئا ئیراڎەی کە جە هۊرچنیەکانە وزیا ڕووە، ئیراڎەو ئاڎیشا نییا. ئیراڎەو گەلی دەسش سەرەرە گیریان. گەل گەرەکشا چی رژێمیە نەجاتش بۊ. جەهەپە، مەهەپە و ئاکەپە گرڎ قچکو پیازېوەنە. گرڎشا گەرەکشا نیا ئیراڎەو دیموکراتیکی و ئازاڎیی گەلی بەرجەسەبۊ. گەرەکشانە وەر پانەی گېرا. جوۋانۍ کورڎیچ جە وەران ۋەرو ئانەینە مشۊ خۊتان هەڵۋێسۍ با".

هـ . ش