ڕۆو جیهانی ژەنا کە جە کارگێوە بەن چنیەی دەسش پەنە کەرد و دما جار جە لاو نەتەوە یۆگێرتەکاوە پێسەو ڕوێ جیهانی بە فەرمی ئەژناسیا .

یەهەمین هەنگامەو ٨ مارسی یا ڕۆو جیهانی ژەنا جە سالەو ١٩٠٨ مەسێحی نڕیا . جە ساڵەو ١٩٠٨ نزیکەو ١٥ هەزار ژەنی پەێ کەم کەردەیۆ ساعات کاریشا و هەر پاسە حەق و دەنگدای ئامێ سەروو خیابانەکا نیۆیورکی . ویرو جیهانی کەردەو ئی ڕوەیە کە جە وەختوو وێشەنە هەنگامێ گەورێ پەێ جووڵیایۆ ژەنا جیهانی بێ جە لاو کڵارا زتکین پێشنیار کریا . کلارا جە ساڵەو ١٩١٠ جە کۆنفرانسو جیهانی ژەنە کارگەرەکا جیهانی جە کۆپینهاگ پێشنیاروو ٨ و مارسیش دا ، کە دماجار جە لاو ١٠٠ ژەناوە کە جە ١٧ وەڵاتا بەشدارێ بییەبێنێ دەنگشا وست پاڵو پێشنیارەکێ کلارای .

یۆهەمین ساڵڕۆ پیرۆز کەردەو ٨ و مارسی جە ساڵەو ١٩١١ جە وەڵاتەکا ئۆتریش / نەمسا ، دانمارک ، ئاڵمان و سۆئیس لوا ڕاوە . جە درێژەو پیرۆزبائیەکاو ٨ و مارسی تا ساڵەو ١٩٧٤ ، دما جار رێکوزیاو نەتەوەیۆگێرتەکا جە ساڵەو ١٩٧٥ ڕۆ ٨ و مارسیش پێسەو رۆو جیهانی ژەنا بە فەرمی ئەژناسا . جە ساڵەوە تا بە ئاڕۆ هەر ساڵێ بە دروشمێ ٨ و مارسی جە لاو ژەنا جیهانیوە بەبێ جیاوازی ویر ، ڕەنگ ، باوەری و ئایین و نەتەوەیەوە یادش پیرۆز کریۆ .

بە وەشحاڵیوە جە جیهانو ئارۆی جە دماو بەرکەوتەو پەکەکەی بە بنەما گێرتەو ویرو و فەلسەفەو ڕابەر ئۆجالانی جە ساڵەو ١٩٧٨ی بە دماوە، جمیەیو ژەنا کوردستانی ساڵ بە ساڵ زیاتەر بیەن بە یاگێ باوەڕی و متمانەو ئازادیوازا جیهانی . بە جۆرێ کە مدرامانو ژەنا کوردی جە ئاخێزو وەرکەت (ڕۆژئاوا)و کوردستانی جە وەرانوەرو هێزە مەژگ کۆنەکاو داعشی شناسنامەو ژەناو کوردیش جە جیهانەنە زیاتەر دا ئەژناسیای . بە جۆرێ هەر یاگێنە کە باسو کوردی کریۆ ، باسوو ئازایی و رێکوستەو ژەنا کوردی جە فرەو بەشەکا پێسەو رێکوستەی ، سیاسی ، فەرهەنگی و پارێزنای چەنی وێش مارۆ .

جە فرەو بەشەکا کوردستانی چێروو ئاخێزو پەکەکە-یەنە ژەنا کوردستانی وێشا چێرو نامە جیاوازەکانە رێکوستەن و هەر یۆە بە جۆرێ جە کاروانو ئازادی گەل و نیشتمانییەنە ڕۆڵی تایبەت گێڵنا . بە تایبەت جە وەرکەوتو کوردستانی نامێ کەسانێ پێسەو (زیلان پەپوولە ئەشناسیێ بە ورمێ ، (شیرین عەڵەم هووڵی)ـە کە جە لاو رژیمو جمهوری ئیسلامی جەدار دریێ ، (مدرامانو زەینەب جەلالیان)ـێ کە جە ٨ مارس و ٢٠٠٨ تا ئاڕۆ بە ماوەو ٢٤ ساڵا ئینا زیندانەنە و هەر پاسە (زارا مەحەمەدی)ـیە کە بە بۆنەو زوانی ئەڎایی جیای تەسلیمبیەی زیندانش هۆرچنی ، یاگۍ باسیەنۍ.

.