گەریلا ئینا وەڵیوەلواینە بەرەو سەرکەوتەی

ئۆپەراسیۆنە عاسمانییەکێ کە لاو گەریلاکاوە بە تەکنیکە وەڵێکەوتە تازەکا مکریۆ، کاریگەریێوی شۆکئاوەرش سەروو سوپاو تورکیوە نیارە. هەنگامەی ئاردەینەرانێ سەرەڕاو کەمیی دەرفەت و ئیمکانەکا گەریلاکاو ئازادیی کوردستانیش نامدارێ کەردێنێ.

وەڵێکەوتەیە تەکنەلۆژییەکێ بنەڕەتەنە ژیوای ئینسانەکاو ئاڕۆیش فاڕێنێ، هەرپاسە پێناسە و ستراتیژییەکاو جەنگەکاش فاڕێنێ. ئا وەڵێکەوتەیە تەکنۆلۆژییە کە لە ئەوروپانە بە شۆڕشوو پیشەسازی دەسش پەنە کەردەن، ئارۆ یاوان ڕەهەندێوی باوڕپنەنەکریا و بنەماو ڕێکوستەیە سەروازییەکاو دەوڵەتاش فاڕێنێ، حەرپاسە چەنی وێش هجوومی ستراتیژییشا ئاردەن.  

هۆکاروو ئا کوشتار و وێرانکارییەیە، کە جەنگی دووەموو جیهنانیە ڕووەش دا، بەکارئاردەی هەقەتینوو تەکنیکە وەڵێکەوتەکا بێ. وەراوەروو ئی هێزەیوە، گردوو حکومەتی و زلهێزەکێ بە ناچاری وێشا چەنی وەڵێکەوتەیە تەکنەلۆژییەکا هامسەنگ کەردەن و بە وەشکەردەی بەرهەمێوە، کە چوارچوەو ئا وەڵێئامایانە وەشێ مبانە ڕێکێ وستێنێ. سەدێوەش پەنەشی تا زلهێزە هەژموونوازەکێ وەڵێکەوتەیە تەکنەلۆژییەکا پێسەو گەورەتەرین چەکوو وێشا پەی دلێنەبەردەی جمیەرە ئازادیوازەکان بەکارێ بارمێ، هەمان وەختەنە هێزەکاو چێروو دەسەڵاتوو وێشا چا وەڵێئامایا نزیکتەرێ کەردێنێوە. پێسە ئا دەرفەتاشا پەی دەوڵەتی ئەرەگیرکەروو تورکی، کە سەرەتاو وەشبییەیوە چێروو کۆنترۆڵوو وێشانە بێ پێشکەش کەردەن. ناتۆ گەورەتەرین پاڵپشتوو حکومەتوو تورکیاین چی بوارەنە هەرپاسە جە دیاریکەردەی ستراتیژییەکاشنە. هاموەخت ساڵانێوەن، کە گرد هەوڵێوی وێش مدۆ تا گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی کە بە ئیمکاناتی سنووردارۆ مكۆشیا.

ئۆپەراسیۆنە عاسمانییەکاو هێزوو عاسمانیی گەشمەردە دۆغان زناری بە تەکنیکە تازەکا ماوەو ٢ مانگا وەڵێنە  گورزێوی گەورەش بە سوپاو تورکی یاونان. سەرەڕاو گردوو ئامێرەکاو ڕاداری و چەمداریی عاسمانیی سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکی، نمەتاوانێ ئی تەکنیکەیە دەسنیشان بکەرا و متاویۆ بە کاریگەریێوی بەرز بەکار بێ، هۆکارێوی تەری گرنگ ئانەنە کە ئاستوو توانایی هێزوو گەریلای جەنگەنە بەرز مکەرۆوە.

وەڵێکەوتەیە تەکنەلۆژییەکێ گەورەتەرین کاریگەریی وێشا بواروو تەکنەلۆژیای سەرەازیینە نیشانە مدانە، ئەگەر تەڤگەروو ئازادیی کوردستانی و گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی تاوانشا وەراوەروو ئاستی باوڕپنەنەکریاو هجوومە ئەرەگیرکاری و دلێنەبەردەیەکاو تورکینە مدرامان بکەرا و وەڵێ بگنا، ئان مگێڵۆوە پەی هەوڵ و کۆشیایەکاو گەریلای  جە یاوای پا ئاستەیە کە چەنی ئی سەردەمەیە بگونجیۆ، بەتایبەتی جە ساڵەو ٢٠٠٠یوە و بەردەوامیی کۆشیای پەی ئازادیی ڕێبازێوی خوڵقنەرانە دەسش پەنە کەرد، ئا هەنگامە خوڵقنەرانێ، کە جگە جە کەمیی ئیمکاناتی، بەتایبەتی بواروو زانستی و تەکنۆلۆژیانە پەرەش سانا، گەریلاکاو ئازادیی کوردستانیش بێوێنە کەردێ.

دەوڵەتوو تورکی بە نامێ وەڵێکەوتەیەکاشەوە، پا پاڵپشتییە کە هینوو ناتۆین، بواری سەروازییوە وێش یاونا ئاستێوی بەرز، بواری تەکنیکیوە ستراتیژییەکاو وێش بە گردین سەروو هێزی عاسمانیوە پەرە پەنە دا. چی ڕووەوە دەوڵەتی ئەرەگیرکەروو تورکی جگە چانەیە جە ڕووەو ستراتیژوو جەنگیوە وەراوەر بە گەریلای وەڵینێوی خاسش نییەن، ئیساتێ هەنگام بە هەنگام بەرەو تێکشییەی ستراتیژیکی ملۆنە.

ئانە راسیێوەن کە وەڵێکەوتیە تەکنیکی و تەکنەلۆژییەکێ پەی بۆ پلانەو وێرانکاری و دلێنەبەردەی گەورەی دەسوو قۆرخکاراو جەنگینە بەکارێ مەیا، ئیساتێ لاو هێزەکاو گەریلایوە ئیسفادەشا چنە مکریۆ و گردوو ئی وەڵێکەوتەیا دۆخێوی هامسەنگ جەنگەنە وەش مکەرا. بە تایبەتی جەنگ بە تەکنیکە وەڵێکەوتە عاسمانییەکاوە، کە چەمکوو جەنگوو ئی قۆناغەیەنە، تاوانش گەشەسانای هێزەکاو گەریلای بەرز بکەرۆوە و بە سەرچەمێوی کەمۆ و وەڵێکەوتەی گەورە بکەرۆ. چی دمایاوە ئا ئۆپەراسیۆنێ هەم بە سیستموو وەرگێری و  وەرگێری عاسمانی و هەم بە تەکنیکە وەڵێکەوتەکا، کە هجوومە عاسمانییەکانە پەرەش پەنەدێنێ، فرە ڕەوتوو جەنگەکەیشا فاڕان و تەرسێوی فرێشا سوپاو تورکینە وەشە کەردێنە. سوپای ئەرەگیرکەرە چی دووە ساڵەو دماینە فرەو تاکتیکەکاو وێش فاڕێنێش، چونکوم تەسەورش چانە بییەن، جە شکستەکاشنە بەرەکاو جەنگینە درەسش ورگێرتەن و بە فاڕای دلێنە و شێوازوو هجوومەکاش دژوو هێزەکاو گەریلای هەوڵێ بەدەسئاردەی ئەنجامی دێ. سوپاو تورکی فاڕیایە ستراتیژی و تاکتیکییەکاو وێش بەتەمامی سەروو فاڕای تاکتیکوو هێزەکاو گەریلای هەسێ کەردێنێوە و هەوڵێ مدۆ بە گولانەتەرین فاڕیای و شێواز بە ‌هجوومەکاش دژوو گەریلای  دەسکەوت بەدەست بارۆ. بەڵام ماوەو ٥ ساڵی ویەردەیەنە ئەنجامی پێچەوانەش بییەن. ئاشکران، کە گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی پەی ویەرنای نایەکسانیی هێزی جەنگەنە، هەنگامەی ستراتژییەشا بە پڕۆسەو فاریایێوە تیژیرە ویەرنێنە و ئەنجامێوی گەورەشا بییەن.  

مکریۆ بواچمێ چی ساڵاو دماینە دەوڵەتوو تورکی تەکنیکەکاش سەروو گەریلایوە هەسێ کەردێنیوە،  چەنی بەرزیی ئاستوو هێزوو جەنگکەردەی  و پیشەییبییەی بوونی هێزوو گەریلای، سوپاو تورکی دەسش کەرد کرد بە زیادکەردەی هێزی تەکنیکیی وێش و بەناڕەوا مەیدانەکانە بەکارش ئارد. ئیساتێ ڕاسیینە گەریلا بواروو زانستی و تەکنەلۆژیینە گەشە مکەرۆ، پا چەکا کە دژوو تەکنیکە عاسمانییەکا پەرەش پەنە دێنێ، هامسەنگیێوی تەمامش جەنگەکەنە وەش کەردەن و ئۆپەراسیۆنی کاریگەر مکەرۆ، بە کەمکەردەیوەی خەسارە گیانییەکاش و تەرسەکاش. پێسە جە ویەردەنە وەختێو هێزوو گەریلای گولانەتەرین کەرەسەی تەکنیکی بەدەس ئارێ، فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی بەردەوام هەوڵێش دێنێ ئی پەرەسانایا ی بگێڵنۆوە پەی هامکاریی دەسەڵاتێوی هەژموونوازی و بڕێ وەڵاتا، وەختێوەنە مۆدێرنیتەی سەرمایەداری دەیان ساڵێن دژو خەتەو گەریلای جەنگ مکەرۆ و ڕا وەنەو وەڵێکەوتەیەکایچ مگێرۆ، بەڵام ڕەنگا ئانە ئارگومێنتێوی تراژیک و کۆمیک بۆ ئەگەر بواچمێ ئا هێزێ یاردەی گەریلای مدانە. بەڵام دەوڵەتوو تورکی کە نمەتاوۆ یەک گولە لە وێشۆ بتەقنۆ، پلانەش هەنە گەریلای بکەرۆ بە کەرەسیوی جەنگی تایبەتی، گەشەسانای گەریلای پووچەڵ بکەرۆوە، پەنا پەی دروە بێمانایا مبەرۆ وەراوەروو ئی ئاستوو گەشەساناینە سەرەڕاو گردوو ئیمکانەکاو وەروو دەسیش نمەتاوۆ هێزوو گەریلای بەرۆ دلێنە.  

بەڵام هەلومەرجوو ئیساتێنە پەرەسانای هەژموونی عاسمانی و هەرپاسە هەژموونی مەیدانی و ئەنجامەنە دەسوەڵێوزیی جەنگەکەی تا ڕادیوی فرە ئینا چێروو کۆنترۆڵوو هێزەکاو گەریلاینە، ئینە پاسەش کەردەن  سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکی تووشەو گەمارۆی تاکتیکی بۆوە.  

ماوەو ٣ ساڵی وەڵینینەم جگە جە دلێنەبەردەی ١٢ هەلیکۆپتەرا و زیاتەر جە ١٠٠ فڕۆکە بێفڕۆکەوانا و ١٨ فڕۆکە بێفڕۆکەواناو جەنگی لاو هێزی عاسمانیی گەریلایوە، دەیان ئۆپەراسیۆنێ عاسمانیێ بە توانا سنووردارەکاو هێزەکاو گەریلای کریێنێ. ئیتر جەنگ ناهامسەنگ نمەبۆ، بەڵکوم بە دەسوەڵێوزیی هێزوو گەریلای چێرخانە تەکنیکیەکێ قەوەتتەرێ کریێنێ و بە پیشەییمبریانە ڕاوە. وەراوەروو سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکینە دماو گورزوەرکەوتەیەکاش سەرەتاو ساڵەو ٢٠٢٤ جەنگێوی تایبەت و پڕوپاگەندەی گەورەش دەس پەنە کەرد. واتشا کە ئۆپەراسیۆنێوی تازە مکەرمێ، کە بە قسێ وێشا تێکەڵێوی مبۆ جە گردوو ئۆپەراسیۆنەکا، بە شێوێوی کە وەڵێتەر نەوینیان و نامۆن. بەڵام وەختێو ئەوەکۆڵیای جە هجوومە گەشەسنیایەکا کریا، ئانە ڕۆشن بیوە، کە سوپاو تورکی تەنانەت نمەتاوۆ وێش بپارێزنۆ، نەک پەرەدای بە شێوازێوی تازەی. ڕاسیینە هێزەکاو گەریلای پا ئۆپەراسیۆناوە کە چند مانگی وەڵینەنە بە شێوازی فرە ئاردەینەرانە کەردێنێشا، بەتایبەتی هەرێموو گەشمەردە دەلیلینە وەرنیشتوو زاپینە، گورزی گەورەشا وەنەو سوپاو تورکی دان. پی شێواز و تەکنیکە تازەیە، هێزەکاو گەریلای نەک هەر کۆنترۆڵی تەمامشا سەروو دوژمنیرە بییەن، بەڵکوم تواناو گورزی زیاتەریشا وەنەو هێزەکاو دوژمنی دان.  

وەختێوەنە سوپای ئەرەگیرکەرەو تورکی بە هومێدوو ئانەیوە بێ، کە هێزەکاو گەریلای هیچ وەڵێکەوتەی و فاڕیاێوە تەر نیشانە نەدانە، چەنی ئانەیە ئۆپەراسیۆنە ئەرەگیرکارییەکا بێوچان و ناڕەوایانە سەروو بنەماو چەمکوو قڕکەردەی مکریانە، بەرکەوتەی دۆخێوی چانەیە هامسەنگییش تێک دا. ڕۆشنۆکەردەی وردتەر ئانەنە کە: "گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی لایێوە مدرامانێوی تارێخی وەراوەروو هجوومە بێسنوورەکاو ئەرەگیرکەراو تورکینە مکەرا، لایێوی تەرۆ بەرەو ڕووو قەدەغەو نادادپەروەرانەو وەڵاتان مبانێوە، لایێوی تەرۆ وەراوەروو کردەوە خیانەتکارانەکاو پارتی دیموکراتوو کوردستانی، کە گەورەترین بەیاگەیاونێ هامبەشوو دەوڵەتوو  تورکینێ مدرامان مکەرۆ. وەختێوەن کە گرنگیی پینیشا مدریۆنە، ڕۆشن مبۆوە کە چە بارودۆخێوەنە فاڕیاێوە چانە کریان. جگە چانەیچە کاریگەرییەکاو ئی پەرەسانایە گرنگتەرین خاڵێ ورچەرخیای ئەوەفاریاێوی درێژخواینینێ.

هەرپاسە جیا چینیشا جیا  قەدەغە میاندەوڵەتییەکێ سەروو جمیەروو ئازایی کوردیرە مسەپیانێ، کە ساڵانێوەن بەنادادپەروەرانە و نایاسایی لیستوو "رێکوزیاو تیرۆریستی"ینە چەسپیێنێ و ڕاگیری مکریۆ بە ئاسانی دەسش بیاوۆ بە پەرەو تەکنیکی و تەکنۆلۆژیای. ئی فاڕیایە کە هێزەکاو گەریلای جە هەلومەرجیوی پاسە  سنووردارەنە  و هەلومەرجوو جەنگی هەسینە کەردەنشا، هەنگامیوی فرە گرنگە و ستراتیژییەنە. وەختێونە دەوڵەتی ئەرەگیرکەروو تورکی هەڵای چەمەڕاو ئانەینە کە گەریلاکێ پێسە ویەردەی بە کڵاشینکۆفە جەنگ بکەرا، بەڵکوم گەریلا بەزویی فاڕیایەکا دەس پنە مکەرۆ، بە نۆعێو کە چنی وەخت و سەردەمی بگونجیۆ، گرد هەوڵێوی وێش موزۆنە هەرمانە. ڕاسیێوە هەن، کە دەوڵەتوو تورکی وەراوەروو ئی فاڕیایە ستراتیژییایەو گەریلایەنە تووشوو شکسیوی گەورەی بییەن، ئاستوو شکسیش ڕۆ بە ڕۆ زیاتەر مبۆ، ئیتر هیچ چێوێ پێسەو وێش نەمەنەن و کاریگەرییەکێش کەوتێنێ دلێ پرۆسێوی تارێخیی درێژخواینیوە.