قەرەسوو ئانەش وست ڕووە، کە هێزەکاو دیموکراسی تورکیایچنە مشۊم دلۍ ڕاپیمای گەملیکینە با و پێسە قسێش کەرڎێ: "بێگومان دەوڵەتوو تورکی ڕاگێری کەرۊ و هەوڵۍ مدۊ قۊرتۍ ساز کەرۊ. دەسەڵاتێوە فاشیستا، وەلۍ مەبۊ دژوو فاشیزمی سەرە کۊمندێرە، کۊشیای کریۊ، قوربانی مدریۊ. وەلۍ بەبۍ قوربانیدای ئی فاشیزمە مەوڕیۊ".

مستەفا قەرەسوو قەیرانوو دەسەڵاتوو دادیش تورکیانە بە 'جیهاننە هامشێوەش نییا' پێناسە کەرد و بارەو قەیرانوو دادوەرییوە ئینەش ورسەنگنا: "ئینە ڕاسیینە قەیران و گێجاوۍ تورکیانە نیشانە مدۊ. فاشیزم جە کۊشایاینە وەراوەروو هێزەکاو دیموکراسی و گەلوو کوردینە نۊعۍ تەنگش پەنە ورچنیان ،کە کەوتەن ئی دۊخەوە. سەبەبەکەیچش ئانەنکە نیگەرانین چانەیە، کە کورد جە گولانەتەرین مافوو دیموکراسی سودمەند بیەن. ئەگەر کێشەکە کێشەو کوردی نەبیۍ، ئەگەر بۊنەو ئا سیاسەتیوە نەبیۍ، کە وەروو کوردینە پەیڕەو کریۊ، نەگنێنی دلۍ ئی دۊخیوە".

ئەنداموو دەسەو ڕاوەبەریی  کەجەکەی مستەفا قەرەسوو سەبارەت بە گۊشەگیری، ڕاپیمای گەملیک، ساڵیادوو ئەرەمەرزنای پەکەکەی، جەنگوو ئیسرائیل-فەلەستینی، قەیرانی دەستووری هەمیشەیی و قەیرانوو دەسەڵاتی دادوەری تورکیانە قسێش پەی میدیا خەبەری کەرڎۍ.

چەمپەنەکەوتەکەی قەرەسووی پێسنەن:

گۊشەگیری کە ئیمراڵینە پەیڕەو کریۊ، بەتەمامی سەروو بنەماو سیاسەتوو قڕکەرڎەی بریۊ ڕاوە. پێسە چەنی فشاری دژوار وزیۊ سەروو گەلوو کوردی، گۊشەگیریی دژوار یاونیۊ یاگۍ، موازا کە دەنگوو گەلوو کوردی کپ کریۊ، هەوڵۍ مدریا، کە ڕابەروو گەلوو کوردی بێدەنگ کریۊ. سەروو ئا بنەمێچە بە بەهانۍ و دروۍ، گۊشەگیری بریۊ ڕاوە. چا ڕووەوە گۊشەگیری بەتەمامەتی هێماو سیاسەتوو تورکیاین. مشۊم چێگە ئینسان تەنیا پێسە گۊشەگیری جە گۊشەگیری نەیاوۊنە. بە دیای پەی وای، ئێمە متاومۍ سیاسەت جە تورکیانە و دژوو گەلوو کوردی و هەمیچ دژوو هێزەکاو دیموکراسی بیاومێنە. چا ڕووەوە بنەیانە و پارێزنەرۍ داواکاری پێشکەش کەرا، وەلۍ مەیاوا دیدار. هیچ پاساوێوە پەی ڕاگێری وەنەو دیداری نییا. بەهانۍ ئانەیە سیاسەتوو قڕکەرڎەی دژوو گەلوو کوردی، وەرووسیاسەتوو قڕکەرڎەی، ڕابەرایەتی گۊشەگیر کریۊ، بێدەنگ کریۊ و پێسە سیاسەتوو قڕکەرڎەی ملوو گەلوو کوردیرە سەپنا. پێوەسبییەی ئاکەپەی بە سیاسەتوو قڕکەرڎەی، سیاسەتوو کوردی ئاشکران. ئانە دیداروو زیندانیێوە ئاسایی نیا چەنی بنەیانەکەیش. ئانە سیاسەتێوەن سەروو کوردی. سیاسەتێوەن کە دژوو هێزەکاو دیموکراسی کریۊ. دژوو ئانەیە کۊشیایوە هەن. ئانە وێش پەی وێش جە راو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەییوە دژوو ڕابەر ئاپۊی دەسش پەنە کەرد. بە مدرامانوو 'شمە نمەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەردی' دەسش پەنە کەرد. چا وەختۊ تا ئارۊ هەم دژوو پیلانگێڵنی و هەم دژوو گۊشەگیری، کۊشیایوە کریۊ. کە فاریان پەی کۊشیای فرسەتی لاو کوردیوە و لاو هێزەکاو دیموکراسییوە جیهاننە. وەروو ئانەی ئا سیاسەت و هجوومۍ دژوو ڕابەر ئاپۊی کریا، هەم دژوو گەلێوەنۍ و هەم دژوو ئینسانیەتیچ. ئا هجوومۍ هەڕەشێنۍ پەی گردوو دنیۍ.

چی بوارەنە ئارۊ کۊشیای گەلوو کوردی یاوان ئاستێوە کی میاننەتەوەیی. گەلاو دنیۍ هاگاداری وەنەو ڕابەرایەتی کەرانۍ، هێزەکاو دیموکراسی، ڕۊشنویرۍ و سۊسیالیستەکۍ هاگاشا چنەشا. چێڕووەوە متاومۍ ئانەیە بواچمۍ، مدرامانوو ڕابەر ئاپۊی و مدرامان تورکیانە دژوو قڕکەرڎەی و پیلانگێڵنی ٢٥ ساڵێن، ئارۊ کۊشیای دژوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی و کۊشیای دژوو گۊشەگیری یاوان ئاستێوە تازە و خاڵیوە فرە گرنگە، چێگەوە ئا خاڵۍ کە یاوێنمیش پەنە فرە گرنگەنە. کۊشیای دژوو پیلانگێڵنی و کۊشیایێوە کە جە ١٠و تشرینوو یوەمینە جیهاننە گەلۍ و هێزەکاو دیموکراسی دژوو گۊشەگیری سەروو ڕابەر ئاپۊی کەراش، ڕاسینە بەئاشکرا بەرش وزۊ، کە کۊشیای گەلوو کوردی و کۊشیای ئازاڎی پەی ڕابەر ئاپۊی دماتەرنە میاوۊ بە چە ئاستێوە.

کۊشیای ئازاڎیی پۍ ڕابەر ئاپۆی، بیەن بە کۊشیایۍ ئایدۆلۆژیک

چی ئاستەنە چا یاگېنە کۊشیای چنەشەنە وەڵېکۊتەن، محاڵا کە ئیتر ڕابەر ئاپۆ بەدیلی مەنۊوە. ئیتر چېش کەرا با کەرا مەتاوا ئا بەرا بە وزیایرەی بازاوە. ئا بەرۍ کریاوە، ڕابەر ئاپۆ ئازاڎ کریۊ. هەڵبەت ئانە کۊشیای گەلاو تورکیایچا. کۊشیای پۍ ئازاڎیی رابەر ئاپۆی، کۊشیای دژوو گۆشەگیری کۊشیای دیموکراسی تورکیایچا. پی بۊنۊ کۊشیای دۆسا و گەلەکەیما پیرۆز کەرمۍ. هەنگامېوە فرە گرنگە نریېنە. هەڵای جە فرەو یاگا جەهانینە گەلۍ، هێزەکۍ دیموکراسی، هێزەکۍ ئازاڎیی، ژەنا و گەنجا بەشڎاری جە هەڵمەتەو ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆینە کەرا و گرڎ وەختۍ ئا کەمپینەیە بەرفراوان کەرا. پی جۆرە نەک هەر کۊشیای پۍ ئازاڎکەرڎەی ڕابەر ئاپۆی کەرا؛ جە کەسایەتی ڕابەر ئاپۆینە کۊشیای پۍ وەڵاکەرڎەیۊ پاڕادایموو رابەرایەتی جە سەرانسەروو جەهانینە و کۊشیای پۍ بەردەی وەڵۍ ئازاڎیی گەلا کەرا. ۋەروو ئانەی حەر کە گەلاو جەهانی ڕابەر ئاپۆی بشناسا زیاتەر کۊشیای پۍ ئازاڎیی مکەرا، بە شێوېوە کاریگەرتەر کۊشیای دیموکراسی کەرا، بەشێوېوە بەقوەتتەر کۊشیای سۆسیالیزمی ئەنجام مڎا.

چی ڕوۊ ئا کۊشیایەی پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی ملۊڕاوە، ئیتر بیەن بە کۊشیایۍ ئایدۆلۆژیک، کۊشیایۍ سیاسی، کۊشیای ئازاڎیی گەلا، کۊشیای ڕزگاری چېردەسی و چەوەسیاکا، کۊشیای ئازاڎیی ژەنا. ئا پاڕادایمەی کە جەلایەن و ڕابەر ئاپۆیۊ خوڵقیان، نەک حەر پەیوەسا بە کوردەکاوە، بەڵکم پەیوەسا بە گرڎوو مرۆڤایەتیوە. حەرپۊکەی کۊشیای ئازادکەرڎەی ڕابەر ئاپۆی بیەن بە کۊشیای مرۆڤایەتی.

چا سۆنگۊ کۊشیایۍ کە ٢٥ ساڵېن دژوو پیلانگێڵیی میان نەتەوەیی ئەنجام مڎریۊ، کۊشیای دژوو گۆشەگیری ئەنجامی فرە گرنگش بەدەسئارڎەن. حەر کۊشیایۍ کە تائیسە کریان پوچەڵ و بێ بەرهەم نەبیەن.

کۊشیای ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی، بە راسیچ ئەنجامی گەورەش ئارڎەن ئاراوە. رەنگە ئارۊنە بە عالی درکش پنەنەکریۊ، بەڵام تامۍ  گرڎ ساڵېوە کۊشیای پۍ ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی جە لایەن و گرڎ کەسېوە ۋینیۊ کە پۍ خوڵقنای ژیۋای دیموکراتیکی هەنگامېوە گرنگەنە. حەرپۊکەی زیاتەر خۊتانکەرڎەی چا کۊشیایچە کریۊ. ساڵەی ئاینڎۍ زیاتەریچ بۊ. سەروو ئا بنەمۍ من سڵام چانیشا کەروو کە دەسشا پا کەمپینەیە کەرڎەن؛ هیواو سەرکەوتەی پۍ ئانیشا گرڎی موازوو کە چا کەمپینەنە رەنج و مانیایشا کێشتەن.

مشۊم هێزە دیموکراتیکەکۍ تورکیایچ دلۍ ڕاپیماکەو گەملیکینە بەشڎارۍ با

ڕاپیمای گەملیکی گرنگا. ۋېش جە ۋېشەنە پۍ گەلوو کوردی خۊتان گرنگیېوە فرەن. گەلوو کوردی خۊتانکەرڎەی جە گەلوو کوردی کەرۊ. گەلێوە خۊتانکەرڎەی جە ڕابەرەکەیش نەکەرۊ مەتاوۊ ئازاڎ بۊ. بە بێ ڕابەرایەتی، بە بێ رێکوستەی کۊشیای مەلۊڕاوە. جمیەرەکەما و گەلەکەیچما ٢٥ ساڵېن جە بەرزتەرین ئاستەنە خۊتانکەرڎەی جە ڕابەرایەتی کەرا. بەڵام نەک پۍ کوردەکا، پۍ گەلا تورکیای و هێزەکاو دیموکراسی تورکیایچەنە فرە گرنگا. حەرپۊکەی مشۊم نەک حەر کورد، هێزەکۍ دیموکراسی جە تورکیایچەنە پەشتیوانی جە ڕاپیماو گەملیکینە کەرا.

مشۊم هێزە دیموکراتیکەکاو تورکیای دلۍ ڕاپیمایەکەو گەملیکینە بەشدارۍ با

ڕاپیمای گەملیکی گرنگا. وێش پەی وێش پەی گەلوو کورڎی ساعیبوو گرنگیێوە فرەین. گەلوو کورڎی خاوەنداری جە گەلوو وێش کەرۊ. گەلێوە هاگاش جە   ڕابەرەکەیش نەبۊ مەتاوۊ ئازاد بۊ. بە بۍ ڕابەرایەتی، بە بۍ ڕێکوستەی کۊشیای مابریۊ ڕاوە. جمیەرەکەیچما و گەلەکەیچما ٢٥ ساڵێن ئینا بەرزتەرین ئاستنە هاگاداری جە ڕابەرایەتی کەرا. وەلۍ نەک پەی کورڎەکا، پەی گەلاو تورکیای و هێزەکاو دیموکراسی تورکیایچنە فرە گرنگا. پەوکای مشۊم نەک هەر کورڎ، هێزەکاو دیموکراسی تورکیایچنە پەشتیوانی جە ڕاپیمای گەملیکی کەرا. چا ڕاپیماینە بەشدارۍ با..

مشۊم وەربەس و لەمپەرەکۍ نازیا و ماڵیا 

بە بۍ یاواینەی جە یاگۍ ڕابەرایەتی، کۊشیای دیموکراسی تورکیا مەتاوۊ بەئەنجام بیاوۊ، بە بۍ یاواینەی جە ڕاسیی کورڎی، کۊشیای دیموکراسی تورکیانە بە ئەنجام مەیاوۊ. ئەگەر ئینسان هاگاش جە کۊشیای ئازادیی گەلوو کورڎی و ڕابەرەکەیش نەبۊ، چەنی تاوۊ تورکیانە پەی دیموکراسی کۊشیۊ؟ ئایا بە بۍ کورڎی دیموکراسی دەسەبەر بۊ؟ کورڎ جینۊساید کریۊ، ئاخۊ تورکیانە دیموکراسی بەرەو وەڵۍ ملۊ؟ ئینە ئەستەما. مشۊم گەنجۍ و ژەناو کورڎی گرڎوو یاگەکاوە بلا گەملیک. جە گەورەشارەکانە؛ ئیستەنبوڵنە، بورسانە، ئیزمیرنە، جە یاگە نزیکەکاوە بەشدارۍ بیۍ جە ڕاپیمای گەملیکینە مشۊم فرە بۊ. مشۊم جە گرڎ یاگێوە کورڎسنایوە بەشداریی ڕاپیماکەیەکەو گەملیکینە کەرا. مشۊم بە دڵنیایوە وەربەسۍ و قۊرتەکۍ نازیا و ماڵیا، گەلوو کورڎی پەی ئازادی قەرادار بۊ و پۍ گێرۊرە. .

ئێمە پاگێرتەیرەی و قەراروو گەلی وینمۍ، وچیۊ کە ئێمە گرڎ یاگێوە بەرەو گەملیک ڕا پیممێ. مەیدانی سیاسی دیموکراتیک و هێزەکاو دیموکراسی هاگادارییش کەرا و و ماچا ئێمە ڕا پیممێ. ئا وەختە بە ڕاسییچ ئا ڕاپیمایە بۊ بە بەشێوە جە کۊشیای دیموکراسی.

ئیساتۍ قفڵێوە سەروو دیموکراسییوە هەن. بەبێماڕای ئاقفڵەیە چەنی دیموکراتیکبییەی بەرەوەڵۍ ملۊ؟ بۊ بە وەربەس وەرڎەموو ڕاپیمای، وێنیشانەدای کۊبیەیوەنە. تەنیا ڕا پا ڕاپیمای و گلێربیەیوا  مدۊ کە پەی پەشتیوانییش کریا. چا ڕووەوە گەملیک، هەمان وەختنە ڕاپیمای دژوو کۊلۊنیالیزیمی قڕکەری فاشیستین. وەڵتریچ ڕاپیمایی کریۍ وەلۍ بۊنەو کۊرۊنای و سەبەبای تەریوە، پاسە مەنۊ. وەلۍ بڕواما هەنە ئی جارە هاگاداری جە ڕابەرایەتی کریۊ. بەتایبەتی ئانە کە کەمپینۍ دنیانە کریێنۍ، مشۊم ڕاپیمای گەملیکیچ پێسە بەشێوە چا کەمپینا ورسەنگنیۊ. بێگومان دەوڵەتوو تورکی لەمپەرۍ سازۍ کەرۊ، هەوڵۍ مدۊ ڕاگێرییش وەنە کەرۊ. دەسەڵاتێوە فاشیسا، وەلۍ مەکریۊ سەرە وەرڎەموو فاشیزمینە کۊمنیۊرە، کۊشیای دەکریۊ، قوربانییچ مدریۊ. بە بۍ قوربانیدای فاشیزم مەوڕیۊ. یانۍ ئێمە مەتاومۍ وێما بدەیمۍ دەسۊ و چۊکۍ دەیمێرە. وێدایدەسۊ بە فاشیزمی بە ماناو دلێنەشیەی کورڎین. ئێمە بڕواما چانێنە، کە گەنجۍ هاگاداری جە ڕێبەرایەتی کەرا و ب بەقوەتی بەشداری چا ڕاپیمایەنە کەرا. پا بۊنەوە داوا جە گەلوو کورڎی  و دۊساش و هێزە دیموکراسییەکا تورکیانە کەروو، کە بە شێویوە بەقوەت بەشداری چا ڕاپیمایەنە کەرا.

پەکەکە بەرڎەوام جە ڕاو ڕاسیی ڕابەر ئاپۊیۊ شناسنییا

جە ساڵیادوو ئەرەمەرزنای پەکەکەینە یانۍ جە ٢٧وو تشرینوو دووەمینە نزیکۍ بیمێوە. پی بۊنەوە جەژنەو پارتوو ڕابەر ئاپۊی و گەلەکەیما، جەژنەو ئەرەمەرزنای مەبارەک کەروو. بە ڕێزۊ سڵام جە ڕابەر ئاپۊی کەرمۍ، کە کە پارتەکەماش یاونا ئی ڕوا و گەشمەرڎەکایچ بە ڕێز و پەنەزانایوە یادۍ کەرمێوە. خوڵقنەروو ئی پارتەیە ڕابەر ئاپۊن. ڕابەرایەتی جە هیچ کەسێوە ک ڕێکوستەیش ور نە گێرت، هامکاری و فرسەتش ورنەگێرت. تەنیا متمانێش بە وێش بۍ و دیش کە گەلوو کورڎی ئینا چێروو ئەرەگێریی کۊلۊنیالیزمینە. ڕابەر ئاپۊ واتش، "کورڎستان کۊلۊنیا و ئەرەگیر کریان". واتیچش، "موزیۊ  کە کورڎستان بۊ بە  مەیدانوو وەڵاکەرڎەیۊ تورکایەتی". یانۍ واتش، موزیۊ کورڎ دلێنە بریۊ. پەوکای پا هەستەوە دەسما کەرڎ کۊشیای، پەیوەسۍ بیەیمۍ بە ئەندێشەو ڕابەر ئاپۊیۊ و  شێواز، ڕاوەبەری و ڕاکارەکاشۊ. پەیوەندییە سەرەتاییەکۍ پێسە ئامۍ بە  بەم جۊرە ئیرادە، هەڵوێست و کەسایەتی. چا ڕووەوە پارتەکەما پەکەکە بەرڎەوام جە ڕاو ڕابەر ئاپۊیۊ یاد کریاوە و ئشناسیا و کۊشیا و گرووپەکە دەورشنە کوۍ بێی. چا ڕووەوە تا ئارۊ گەورە بی و یاوا ئیساتێ. پەوکای بە بۍ ڕێبەرایەتی پەکەکە مەشناسیۊ و مەتاوی بیاویشنە. پەکەکە پارتوو ڕابەرایەتیین، بەینوو پەکەکەی و ڕابەر ئاپۊینەدا پێوەسبیەێوە پتەو هەن، پارطی و ڕێکوزیۍ فرۍ هەنۍ بە ویەرڎەی وەختی ترازیێنۍ جە یۊی. وەلۍ ئەستەما ئینە سەروو پەکەکەیرە بێ. چون پەکەکە جە ئەرەمەرزنایشۊ، ڕاو کەسایەتی-شناسنامە و ڕۊحوو ڕابەرایەتیوە شێوەش گێرتەن.  

ئامیانوو ڕابەرایەتی ئینا دلۍ دڵ و ڕۊحوو ئی گەلەینە

چی ڕووەوە ڕابەر ئاپۊ ئارۊ یاوان بە گەلی، گرڎوو دنیێرە وەڵا بییەنۊ، سەرباروو حەولەکاو پیلانگێڵنی وەلۍ نەتاواشا بڕاشرە جە گەلی. پەوکای جە ڕۊح و هەڵوێستوو ئی گەلینە ڕابەرایەتی هەن، کاریگەریی ڕابەرایەتی هەن، ئامیانش هەن. پەوکای گەلەکەما سەرەڕاو گرڎوو فشارەکان سەروو پایاو وێشۊ مرڎۊ و مەنۊوە.  ئیساتۍ پاڕادایموو ڕابەرایەتی گرڎوو دنیێرە وەڵا بیەنۊ. ئادۍ متاوابە گرف نۊعێرە هجووم کەرا سەروو پەکەکەی وەلۍ ئا ڕۊح، هەڵوێست، خەتە و ئیرادەو کۊشیایە هەرگیز مەمەڕیۊ، مەحاڵا مەڕیۊ.

لە تێکۆشانی ئازادیی کورددا، سۆسیالیزم هەم بژاردە و هەم ناچارییە

ئەو دەمەی ڕێبەر ئاپۆ دەستی بەم تێکۆشانە کرد، هەڵبەت وەک سۆسیالیستێک دەستی پێ کرد. کاتێک ڕێبەر ئاپۆ تێکۆشانی بۆ ئازادی گەلی کورد دەستپێکرد، وەک سەرکردەیەکی سۆسیالیستی دەستی پێ کرد و ئەمەی لە ڕاستی کورددا بینی. لە تێکۆشانی گەلی کورد بۆ ئازادی، سۆسیالیزم هەم بژاردە و هەم ناچاریی و ئەرکە. لە ڕاستی کوردیدا، تێکۆشانی ئازادی بەبێ سۆسیالیستەکان پێشناکەوێت. لە ڕاستی کوردیدا، وەک نەتەوەپەرستەکان، مەحاڵە بە ئایدۆلۆژیای جیاواز تێکۆشان بۆ ئازادی لە کوردستاندا پێش بخرێت. کوردستان دابەش بووە بەسەر چوار پارچەدا. لەو هەرێمەی کە هێزە نێونەتەوەییەکان حوکمڕانی تێدا دەکەن. هێزی هاوکار زۆرن. تێکۆشان بۆ ئازادی لە ڕۆژهەڵاتی ناوین ئاسان نییە. مرۆڤەکان دەتوانن بە مەعریفەی سۆسیالیستی و خوشک و برایەتی گەلان و بە تێکۆشانی هاوبەشی هێزە دیموکراتیکەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوین ئەم تێکۆشانە بۆ ئازادی پێشبخەن و سەری بخەن. تێکۆشانی سۆسیالیستی لەدەرەوەی ئەمە و هەموو نزیکایەتییەکانی دەرەوەی فیکری جڤاکی داوێکە بۆ کورد.

ڕێبەرێتی لە مێژووی جیهاندا جڤاکپارێزێکی هەرە مەزنە

لە ساڵانی نەوەدەکاندا کە سۆسیالیزمی بونیادنراو داڕما و یەکێتی سۆڤیەت هەڵوەشایەوە، ڕێبەر ئاپۆ گوتی، "پێداگری لەسەر سۆسیالیزم، پێداگرییە لەسەر مرۆڤبوون". بۆیە ئێمە پێداگریمان لەسەر سۆسیالیزم کرد و تێکۆشانمان بۆ ئازادی ئەم گەلە کرد. تێکۆشان بە فیکرێکی جیاواز، ڕەنگە ڕووبەڕووی قڕکردنمانی بکردایەتەوە. کاتێک پیلانگێڕی دژی ڕێبەرێتی ڕوویدا، ئەو لە هۆکاری ڕاستەقینەی ئەم پیلانگێڕییە تێگەیشت و وەک پیلانگێڕییەکی نێونەتەوەیی سەیری کرد، وەک  دەرئەنجامی سیستەمی سەرمایەداری و هێزە بەرژەوەندیپارێزەکان لێی ڕوانی. ڕێبەر ئاپۆ لە ئیمراڵی هێندەی تر لەبارەی سۆسیالیزمەوە لێکۆڵینەوەی کرد. بۆی دەرکەوت سۆسیالیزم ڕێگای ڕزگاربوونە بۆ مرۆڤایەتی. واتە تا مرۆڤ نەبێتە جڤاکپارێز، ناتوانێت مرۆڤ بێت. ڕێبەرێتی لە مێژووی جیهاندا جڤاکپارێزێکی هەرە مەزنە.

ئەرکمانە فیکری ڕێبەری ئاپۆ بە هەموو کەسێکی جیهان بناسێنین

سۆسیالیزم بەبێ ئازادی ژن ڕوونادات. بۆیە ئەمڕۆ ڕێبەر ئاپۆ پێشەنگی سۆسیالیزمە. لەم ڕوانگەیەوە، سەرەتاییترین ئەرک کە دەکەوێتە سەر ئێمە، ناساندن و بڵاوکردنەوەی فیکری ڕێبەر ئاپۆیە بۆ هەموو کەسێک لە جیهاندا. ئەمە ئەرکێکی گرنگە. ئەمە ئەرکی پێشەنگی ئێمەیە. لەسەر ئەو بناغەیە پێویستە، پارادایمی ڕێبەر ئاپۆ بۆ ئازادیی ژن و ئیکۆلۆژی و کۆمەڵگەی دیموکراتیک، بە جیهاندا بڵاو بکرێتەوە.

بە جەنگوو تیمەکا، هجومەکۍ دەوڵەتوو تورکی مردا

ئاشکران جە مانگەو شوباتوو ساڵەو ٢٠١١یۊ جەنگېوە گۊرە جە هەرێمەکا پارېزنای مەدیاینە بەردەواما. دەوڵەتوو تورکی گرڎ دەرفەتێوە جەنگیش ئیناوەروو دەسینە؛ سوپا، هێزی مادی، هێزی میان نەتەوەیی، هامکارە هەرێمییەکۍ، کوردە هامکارەکېش بەکارئاوردۍ و حەرچنڎە چا ڕوۊ حۊڵش دان، بەڵام حیچ ئەنجامێوەش بەدەس نارڎەن. ئی جەنگە ماوېوە فرەن بەردەواما، بەڵام حیچ ئەنجامێوە بەدەس نامان. ڕاسا چن تەپېش گېرتەن، بەڵام مەتاوۊ زاڵ بۊ سەرشارە.  چونکە مەڕە هەنە کە هامڕېکېما بە چەنڎین ساڵۍ و بە ڕەنجێوە فرۊ وەششا کەرڎەن. ئی مەڕۍ بە ڕەنجێوە فرۊ وەشۍ کریېنۍ. گەریلا لېوە جەنگ کەرا، لېوەتەریچۊ ساڵانێوەن مەڕۍ وەش کەرا. بە جەنگوو تیمە گېڵیارەکا جوابوو هجومەکا دەوڵەتوو تورکی مڎاوە. ئینە هێزێوە فرە گرنگا جە مدرامانی، شێوازێوەن جە مدرامانی. ئیسە وچیۊ غەززەنە جەنگوو تونێلەکا ملۊڕاوە.

جە ڕووانی ۋیەرڎەنە هەڤاڵ جەمال ئەرەیاۋناش، ٣ ساڵېن گەلوو کوردی جەنگېوە چانە دژوو دەوڵەتوو تورکی ئەنجام مڎۊ. کەس ناڕەزایی ۋەران ۋەر بە هجومەکا دەوڵەتوو تورکی بە چەکی کیمیاۋیی بەرمەبڕۊ. ئیسە جە جەهانەنە ناڕەزایی هەن. ئیسرائیل شەرمەسار کریۊ. سەرەڕاو ئا گرڎ هجوما، بەڵام هێزە میان نەتەوەییەکۍ، ئەرەمەرزیا میان نەتەوەییەکۍ دژوو ئی هجوما دەوڵەتوو تورکی بە چەکی کیمیاۋیی، دەنگشا هۊرنەبڕیەن.

ئا بۆمبۍ کە جە لایەنوو فڕۆکە جەنگییەکا تورکیوە وزیارە واری... ئیسە ماچا (ئیسرائیل) بۆمبێوە بەقوەتی دووە بۆمبی ئەتۆمیش تەقنان؛ دەوڵەتوو تورکیای ١٠ ئانڎە بۆمبېش هەرێمەکاو پارېزنای مەدیاینە وستېنېرە وار. ئینە (جەنگوو ئیسرائیلی و حەماس)ی ماوەو مانگێوەن بەردەواما. ماوەو ٣ ساڵان هەرێمەکۍ پارېزناو مەدیای گرڎ ڕوۍ بۆردومان کریا. بەڵام سەرەڕاو ئینەیچ مدرامانی گۊرە کریۊ. هجومەکۍ دەوڵەتوو تورکی بە جەنگوو تیمەکا مردا.

هەرێمەکۍ پارېزنای مەدیای مدرامان کەرا. جە گرڎ یاگېنە گەل مدرامان کەرۊ. جە تورکیا و جە گرڎ یاگېنە، مدرامانی گرنگ هەن. دیسانەوە چی دماییەنە چالاکیی گرنگ سەرحەدەنە ڕووەشدا. سەرەڕاو گرڎوو هجومەکا دەوڵەتوو تورکی مەتاوۆ ئەنجام بەدەس بارۊ. دەیان ساڵېن جەنگېوە قیزەون کەرۊ و هێزە میان نەتەوەییەکۍ پەشتیوانیش کەرا. ئەوروپا پەشگیریش کەرۊ. ئەمریکا پەشگیریش کەرۊ. ناتۆ پەشگیریش کەرۊ. ناتۆ گرڎ ڕووۍ ماچۊ، جە مافوو تورکیای پۍ ۋېپارېزنای میاومېنە.

ئی کۊشیایە ڕاسی گەلیش خولقنا. ڕۆحوو مدرامانیش وەش کەرڎ. ڕاسی گلېرگەیش خولقنا. چی ڕوانگۊ دەسکۊتۍ گۊرۍ چی مدرامانەنە هەنۍ. گۊرەتەرین دەسکۊت خودوو مدرامانین. کۊشیای ئێمە پۍ ئازاڎیی بەدڵنیاییوە سیاسەتەکا دەوڵەتوو تورکی پووچ کەراوە. سەروو بناغەو ئازاڎیی گەلوو کوردی، دیموکراتیزەکەرڎەی تورکیای و ۋەرکەوتوو دلېڕاسەی مۍ دی.

بانگەواز پۍ پەکەکەی و پەدەکەی پېسەنە یۊی، بە ماناو ئاساییکەرڎەیۊ کردەوەکا پەدەکەین

حیچ مانېوەش نییا واچمۍ پەدەکە ئی هەرمانۍ کەرۊ، پی جۊرە. ئی هەرمانېشە بە بەڵگەی ڕۊشنۊ ئاشکرۍ بیېنۍ. چی ڕوانگۊ هەڵوێس پێویسا. واتە هەڵوێسوو ڕۆشنۋیرا دیموکراتیکی گەلوو کوردی پێویسا. مەبۊ گلەیۍ کەرمۍ. ئیسە، بانگەواز جە پەکەکەی و پەدەکەی کەرا. ئینەیچ بە ماناو ئاساییکەرڎەیۊ کردەوەکا پەدەکەین، پەنەوازەن خەڵک چی چېوەیە بەدوورۍ با. چا ڕوانگۊ نرخنای زیاڎە وەسۍ نییا.

پەدەکە گرڎ جۆرە هامکاریېوە دەوڵەتوو تورکی مکەرۊ. ۋەڵتەریچ چا شۊنانە پەیوەندیش چنی دەوڵەتوو تورکی بیەن. ئیسە دەرفەتی تازە پۍ دەوڵەتوو تورکی خولقنۊ. پەدەکە چا ڕاوەش کەرۊ پۍ ئانەی دەوڵەتوو تورکی زاڵ بۊ سەروو هەرێمەکەیرە. چی ڕوانگۊ گەل پەنەوازەن واچۊ وەسېن. ئانەی پینەی نەواچۊ وەسېن... وەڵتەر چنڎین جارۍ ئەرەیاۋنانما؛ وەختۍ ئینسان ملۊ سەروو قەنارەی قسېوەش هەنە؛ با ئینە دەرزۍ بۊ پۍ ئێمە. بە گرڎوو پارتە سیاسی و ڕۆشنۋیری و هونەرمەنڎا کوردسانی ماچوو، ئەگەر ئارۊ بە پەدەکەی نەواچا وەسېن، کەی پنەشا ماچا؟ ئەگەر پارتێوەتەر چېوی چانەش کەرڎەبیۍ ، چېش کریۍ؟ چ جۆرە هەڵوێسوە بەرز کریېوە؟

هېزی دوژمنێوە پەکەکەی، کەسێوە کە جگە جە دوژمنایەتی پەکەکەی حیچی تەر مەزانۊ، پۍ گلېرۊبیەیۍ لووا ئینگلتەرا. ئاماژەش پانەیچ کەرڎ، پەیەدە ئاخېزوو ۋەرنیشتی دزۊ. هەی بێ شەرم! جە کێ دزیۊ؟ گەل کۊتەن هەنگامنیای، کورد کۆنتڕۆڵوو هەرێمەکەی کەرۊ، دماتەر جەنگوو داعشیش کەرڎەن و جە هەرێمە فراوانتەرەکانە کاریگەریش بیەن. پەدەکېوە هۊرئېستەن و  ماچۊ پەیەدە ئاخېزوو ۋەرنیشتیش دزیەن و سەروو ئینەیچ ماچا هجومەکۍ دەوڵەتوو تورکی ڕەوان. ئینەیچ ڕاسییەکا بەروزۊ. پۊکەی گەرەکم نیا زیاتەر چی بارۊ  حیچ واچوو

ئەردۆگان قەزیەو فەلەستینی وروېڵنۊوە

بەڕاسی جەنگەکە بە شێوېوە فرە قیزەون ملۊڕاوە. بەڵێ کردەوەکۍ حەماسی قبوڵ مەکریا، بەڵام ئانەی ئیسە ئیسرائیل کەرۊش بەڕاسی نامرۆڤانەن. بێ گۊشدای بە ژەن و زارۊڵا و پیرا گرڎ یاگۍ وێران کەرۊ. ئینەیچ شیاوو قبوڵکەرڎەی نییا. بێگومان پێویسا مرۆڤەکۍ دژوو ئینەی مرڎا. ئانۍ تاوانبارېنۍ بە تاوانەی دژ بە مرۆڤایەتی، بە ڕاسی متاوا دژایەتی ئی مژاریە کەرا. پۍ نموونەی دەوڵەتوو تورکی حۊڵمڎۊ ۋېش پېسە تەرەفڎاروو فەڵەستینییەکا نیشانە بڎۊ. حەرپاسە خۊتانکەرڎەی جە حەماسی کەرۊ. بێگومان پەنەوازەن ئینسان ۋەران ۋەر پا هجوما پۍ سەروو فەڵەستینییەکا مردۊوە. بەڵام خۊتانکەرڎەی دەوڵەتوو تورکی جە فەلەستینییەکا، کۊشیایشا لاواز کەرۊ. پەشتیوانی جە کۊشیای فەلەستینی مەکەرۊ. چونکە فاشیستێوە، قڕکەرێوە ۋېش پېسە لایەنگروو فەلەستینییەکا نیشانە مڎا. ئاخۆ گەلێوە خۊتان کۊشیای ڕەوای پېسە فەڵەستینی، کریۊ بۊ بە بەشێوە جە دەسەڵاتی فاشیستی؟ متاوا پێوەرە با؟ جە مدرامانوو ئیدارەو ۋېڕاوەبەرینە چېشش کەرڎ؟ گرڎوو شارەکەیش کاولکەرڎ ؟ ئایا ئینسانەکېش چېرزەمینەکانە بە زینڎەیی نەسۊچنۍ؟ ئایا ژەنیشا جەجاڎەکانە نەکوشتۍ؟ ئایا زارۊڵەکېشا نەکوشتۍ؟ جەنازەو ئا زارۊڵە کوشیایا دلۍ سەلاجەکانە بەخاکی سپاریۍ. ئیسە کەسێوە پا جۆرە خۊتانکەرڎەی جە  فەڵەستینییەکا کەرۊ. چی مەواچا، تۆیچ هەمان چېو کەری. ئینە خۊتانکەرڎەی نییا جە فەلەستینییەکا، ئینە وروېڵنایۊ قەزیەو فەڵەستینیا. جە هەر حاڵەتێوەنە ئیسرائیلییەکۍ هەرگیز نەواتەنشا "زارۊڵە بۊ یا ژەنی، ئانەی پێویس بۊ کەرمېش". بێگومان زارۊڵۍ و ژەنایچ کوشا. بەڵام ئەردۆگان چېشش وات؟ چن ساڵۍ چېوەڵتەر واتش "ژەنی بۊ یان زارۊڵە، ئانەی پێویس بۊ کەرمېش". بە توڕەییېوە گۊرۊ پاسەش وات. دماتەر ژەن و زارۊڵېشا کوشتۍ. بە سەڎان و هەزاران هاموڵاتیۍ مەڎەنیۍ کوشیۍ.

بێگومان چی ڕوانگۊ پەنەوازەن ئی ڕاسییەو دەسەڵاتوو ئاکەپەی مشۊم بە عالی ئاشکرا کریۊ. قسۍ کەرۊ و ۋەرگیری جە قەزیەو فەلەستینی کەرۊ. ۋەرنیشتەنە چېشت کەرڎ؟ عەفرینتا ئەرەگیر کەرڎ. 500 هاموڵاتیۍ مەڎەنیۍ گەشمەرڎۍ بیۍ. ئانڎەیچ جەنگەوانۍ گەشمەرڎۍ بیۍ و شارەکەنە کیشیېوە. ئەگەر ئاڎۍ نەکیشیێنۍ، دەوڵەتوو تورکی گرڎوو عەفرینی تەختوو زەمینی کەرۍ. چی ڕوانگۊ پەنەوازەن ڕاسی ئاکەپەی بە عالی ئاشکرا کریۊ. ئیسرائیل ماچۊ "باسوو چېشی کەری؟ تۆ ۋېت پاسە کەری". ئایا ئیسرائیل متاوۆ ئینەی بە کەسی تەری واچۊ؟ چی ڕوانگۊ ئایا خۊتانکەرڎەی ئی قیزەونا جە فەڵەستینییەکا، خۊتانکەرڎەیۍ ڕاسەقینەن؟ بەڵێ گەلاو جەهانی خۊتانکەرڎةیش ۋنە کەرا. هێزە دیموکراسییەکۍ خۊتانکەرڎةیش ۋنە کەرا، بەڵام خۊتانکەرڎەی ئاکەپەی پۍ پارېزنای گەلی و سڵامەتی ژیۋای و ئازادڎیی نییا. جە ڕاسینە پی کردەوا گەرەکشا پەشتیوانی جە هێزە جۆر بە جۆرەکا عەرەبی جە ۋەرکەوتوو دلېڕاسەینە هۊرگېرۊ و کوردی جە ۋەرنیشت و  ۋەرکەوتوو دلېڕاسەینە قڕکەرۊ. پۍ قڕکەرڎەو گرڎوو کوردی ئی هەرمانۍ کەرۊ. با گرڎ کەسۍ ئینەی بزانۊ. ئاڎ ۋېش جە ۋەرنیشتەنە گرڎ جۆرە هجومېوە کەرۊ، دماتەر مۍ بەرۊ و ماچۊ، ئاڎۍ کەرڎشا، منیچ کەرووش.

دەسەڵاتوو ئاکەپەی، دەوڵەتوو تورکی ڕاسی ئی جۆرە جەنگە قیزەونەینە. حیچ قسېوەش یاگۍ باوەڕی نییا.  پۍ پارېزنای گەلی و پارېزنای بەها مرۆڤایەتییەکا نییا. بەتەمامی پۍ بەدەسئاورڎەو مەسڵەحەتە سیاسییەکاشا،  تاوەکو سەروو ئا بناغەیە فشار وزۊنە سەروو کوردی و هێزە دیموکراسییەکا.

ئی وەزیروو دلېینەیە (عەلی یەرلیکایا) ماوەو ٥-٦ مانگان دەسبەکارا. ویس هەزار ئۆپەراسیۆنۍ ئەنجام دریېنۍ. دلۍ ئا ئۆپەراسیۆنانە جەنگ دژوو هەرێمەکا پارېزنای مەدیای نییا. ئا ئۆپەراسیۆنېنۍ کە جەلایەنوو پۆلیسی و جەندرمەیۊ ئەنجام مڎریا و سەڎەنە ٩٨و ئا ئۆپەراسیۆنا پۍ سەروو ئەنداما هەدەپەی و گەنجا و ژەنان. پۍ فشاروستەی سەروو دەگانشینان.

سەیر ئیناچانەینە ٢٠ هەزار ئۆپەراسیۆنۍ ئەنجام مڎریا و ڕۊی دماتەر ماچۊ: "ئێمە دمایما بە تیرۆری ئارڎ" چنی دمایت پنەئارڎ، وەختۍ جە ماوەو ٥-٦ مانگانە ٢٠ هەزار ئۆپەراسیۆنېت ئەنجامدۍ؟ سلێمان سۆیلو پۆلیسێوە خراپ بۍ، عەلی یەرلیکایا بیەن بە پۆلیسێوە عال. وۍ بەروستەی عەلی یەرلیکایای پی جۊرە پۍ شارتەیۊ چەتەبیەین. پۍ شارتەیۊ فشارەکا سەروو هێزە دیموکراتیکەکا و گەلوو کوردی پلانەش پۍ نریابېرە. بڕۍ جە هێزە ئۆپۆزیسیۆنەکا بیۍ بە ئامرازێوە پۍ ئینەیە. پەنەوازەن ئینسان پا جۊرە ۋیناش. دەوڵەتوو تورکی، دەوڵەتوو جەنگی تایبەتیا. هەر هەرمانۍ کە کەراش پۍ جەنگی تایبەتیا. جەنگی تایبەت واتە فریودای گلېرگەی و جەهانی و شێونای ڕاسییەکا. ئیسە ئەڎایا شەممەیشا ئازاڎ کەرڎېنۍ. خاسا تا ئیسە کێ ڕا نەڎۍ؟ ئەردۆگان ڕا نەڎۍ. بە ئەمرەو ئەردۆگانی ڕاگیری جە ئاومای ئەڎایا شەممەی پۍ مېڎانەکا کریۍ. ئەردۆگان واتش: "ئیتر ئاشکرۍ بیمۍ، فرە گرنگ نییا، ڕاشا پنە دەیدۍ". هەڵبەڎ چېگەنە، کۊشیای ئەڎایا شەممەی هەن، چونکی وەختۍ پاگیرېنۍ، ئاڎۍ ئاشکرۍ با. ئنڎە ئاشکرۍ بیۍ ئیتر مەتاوا فشارەکا شاراوە.

خاسا پۍ چی ئی چېوۍ گرڎ سەروو ئەڎایا شەممەیرە ئاما؟ چالاکییەکېشا قەڎەغە کریۍ. پەیاموو ۋېشا یاونا. ئنڎە سیاسەتوو جەنگیشا دژوو گەلوو کوردی و هێزە دیموکراسییەکا ئەنجامدان، بێجگە جە چالاکییەکا تەری، تەنانەڎ ڕا پی چالاکییە ئاشتیوازانەیچە مەڎا. واتشا تەنانەڎ ئاسایی تەرین چالاکییەکایچ سەرکوت کەرمۍ. پی جۊرە فشار و تەرسیشا سەروو گلېرگەی وەش کەرڎ. تەماشەکەرڎۍ چېش پایشا کەرمۍ، ئیتر بزاندۍ چېش بە شمە کەرمۍ. پی جۊرە پۍ تەرسنای گلېرگەی، پۍ دوورکەوتەیۊ جە کۊشیای، ئی هەرمانېشا کەرڎە. ئیسە مزانا کە ئاشکرۍ بیېنۍ، کۊتېنۍ ئی ئاژۊ.

ئەگەر چەپەکۍ جە جەنگی تایبەتی نەیاوانە ئەنە شۊنیش گنا

مشۊم کەس پی گەمەو جەنگی تایبەتی فریو نەوەرۊ. ئۆپۆزیسیۆن لقوو چېروو پەیاو ۋیش بڕۊوە. پی جۊرە ئا هجوما ئاسایی کەراوە کە دژوو ئاڎیشا کریۊ. وەڵتەر گۊشما جە قسەکا کابرای بۍ تیڤینە. ڕاوەبەری ئاسایش و ئەنقەرەی سەر بە کێن؟ سەر بە عەلی یەرلیکایاین کە واتش ئەگەر ١٥و تەمموزی ئاخېز ڕووەبڎۊ ئێمە کوشمېشا. ئەها ئینە عەلی یەرلیکایان. پی جۊرە حیچ کێشېوە نییا کە چەتەکۍ چېش کەرا. ئەگەر قەرارا چېوۍ جە چەتەکا کریۊ، پەنەوازەن جە سلێمان سۆیلۆیۆ دەس پنە کریۊ.

هێزە چەپ و دیموکراسییەکۍ تورکیانە مەتاوا بە بێ ئەنەیاوای جە جەنگوو تایبەتی دەوڵەتوو تورکی دژوو فاشیزمی کۊشیا. پەنەوازەن جە جەنگی تایبەتی بیاومېنە، چی مژارەنە پەکەکە چونکی چینەی یاوانەنە، فریو مەڎریۊ، کۊشیای سەرکەوتانە بەرۊڕاوە و سەروو پەیاو ۋېشۊ مەنۊوە. ئەگینا ئانۍ کە جە جەنگی تایبەتی مەیاوانە، ئانە شۊنەو ئی جەنگەیە گنا و فریو مڎریا، ئانۍ کۊتېنۍ دلۍ ئی تەڵەیۊ، مەتاوا کۊشیایۍ عال کەرا.

دەستوورێوە خراپتەر وەش کەرا

داڎگای دەستووری قەرارېوە مڎۊ، داڎگای باڵا پاشېلش کەرۊ. مەبۊ پاشېلېش کەرۊ. داڎگای دەستووری 100 قەرارۍ مڎۊ، بەڵام دووۍ سەروو یەرۍ ئا قەرارا قبوڵ مەکەرۊ. ئەگەر پاسە بۊ، داڎگای دەستووری بۊ بە بەشېوە جە دەسەڵاتی فاشیستی و پا جۊرە مشناسیۊ. پۍ ئانەی ئینە نەزانیۊ، جە دووۍ یەرۍ حاڵەتانە تانە مڎۊ. بەڵام جە هەمان ڕۊنە مژارېوە خراپتەر پەسەنڎ کەرۊ، کە گلېرگەی هانی مڎۊ تا پڕوپاگەندە بە تاوانە بزانۊ. حەرپاسە ئی چېوە بە ئاسانی شیاوو فاڕای و دەسکاری کەرڎەین. پا مادەیە بە ئاسانی متاوا گرڎ کەسۍ گېرا و وزاش زینڎانۊ، ئینە داڎگېوە پی جۆرەنە.

بەڵام داڎگای دەستووری قەرارەکەش سەبارەڎ بە جان ئاتالای، پەرلەمانتاروو TÎP هۊرشېوناوە. واتە گەرەکشبیەن بە ئازاڎی مەنۊوە. جە ۋەران ۋەروو ئینەیچەنە داڎگاو باڵای هەڵوێستێوە فرە تنش نیشانە دا و داڎگای دەستووریش بە تاوانبار زانا و داواو ئەوەکۊڵیایش جە ئەندامەکاش کەرڎ. چېوېوە نایاب و بێ وێنەن. جە ڕاسینە ئینە قەیران و پشێویی تورکیای نیشانە مڎۊ. فاشیزم جە وەرەنگاربیەیۊ هێزەکاو دیموکراسی و گەلوو کوردینە ئنڎە تەنگاو بیەن کە کۊتەن دلۍ ئی ئاژەیۊ. ئەگەر ۋەران ۋەر بە ئی کۊشیایە تەنگاتاو نەبیۍ، هەڵوێستێوە پاسە نیشانە نەڎېنۍ. بەڵام ئێمەیچ مزانمۍ. جە ۋەننگەنە مامۆسای دەستووریما مومتاز سۆیسال بۍ و کەسایەتیېوە گرنگا تورکیانە. بە پرۆفیسۆروو دەستووری ئشناسیابۍ. ئا قەرارۍ داڎگای دەستووری مشۊم بڎۊشا جە دەرزەکا ئاڎینە ڕۊشن و ئاشکران. وچیۍ پەنەوازەن گرڎلایۍ گۊش دارانە قەرارەکاش. ئەرێ، با ئیسە تەماشەش کەرا. تورکیانە چن زانشتگۍ هەنۍ؟ مەزانوو، ١٠٠ بەشوو یاسا و زانستی سیاسی هەن. چنی ۋەنەکا دەستووری ۋنیا؟ ڕەچاوکەرڎەی و تێبینیکەرڎەی ئی ۋەنا هەن.

گرڎوو پرۆفیسۆرەکا ماچا: "قەرارەکۍ داڎگای دەستووری یەکلاکەرەوېنۍ"، یاگۍ تەعاجوبیا ئیسە ماچا: "نا یەکلاکەرەوە نیەنۍ، قەرارەکۍ داڎگای دەستووری یەکلاکەرەوۍ نیەنۍ"، دەوڵەت لوان دلۍ ئاژېوە پی جۆرەیۊ. ئیسە ئەردۆگان هۊرمېزۊ و ماچۊ: "دەستوور دژبەرا، پەنەوازما بە دەستوورێوە تازەی هەن". واتە نەک هەر چېگەنە، بەڵکم جە بڕۍ مژارۍ تەریچەنە، ئا ماڎە دەستووریۍ کە بە خراپ و ناتەمامشا مزانی، جابەجێ مەکەری. ڕاسی چېشا؟ دەستورێوە خراپتەر وەش کەرڎۍ. ئاڎۍ ئینەی کەرا: وەختۍ ئاکەپە ئاما سەروو دەسەڵاتی، پۍ ئانەی کەمێ ۋېش جە یۊبیەی ئەوروپای نزیک کەرۊوە و ۋېش دیموکراتیک نیشانە بڎۊ، بڕۍ یاسېش کەمکەرڎېوە. ئیسە جە گرڎ حاڵەتێوەنە ئا یاسایا تنتەر و خراپتەر کریا. وەختۍ باس جە دەستووری تازەی کەرمۍ مزانمۍ دەستورێوە دیموکراسیتەر و ئازاڎتەر جە دەستووری وەڵینی وەش مەکەرا. دەستوورێوە ئازاڎانەتەر چانەو ١٩٦١ یان هەر دەستوورێوەتەری وەش مەکەرا.

متەرسا کوردەکۍ ئیسفاڎە کەرا

پی جۊرە، ئاژېوە فرە سەیر سەرشهۊردا. جە ڕاسینە ئینە وەسېن پۍ ئانەی بزانمۍ تورکیا ئینا چ قەیرانێوەنە. ئینەیچ هەمڎیسان پەیوەسا بە کۊشیای هێزە دیموکراسیەکا و گەلوو کوردیوە. مەڵامەتوو کۊتەی دلۍ ئی ئاژەیە، تەرسیشانە چانەی کورد ئیسفاڎە جە مافێوە هەرە گولانەی هۊرگېرۊ. ئەگەر پرسەکە، پرسوو کوردی نەبیۍ، ئەگەر سیاسەتوو قڕکەرڎەی ۋەران ۋەر بە کوردی نەبیۍ، نەگنېنۍ دلۍ ئی ئاژەیۊ.

هێزە دیموکراسیییەکۍ تورکیای مەیاوان. تورکیانە بەمەڵامەتوو تەرسیشا چانەی نەوەک کورد ئیسفاڎەش  چنە کەرۊ، گرڎوو خاڵەکا دیموکراسی پاشێل کەرا و حۊڵ و ناستەیشا مڎا. چونکی ماچۊ ئەگەر بۊ، ئانە کورد ئیسفاڎەش ۋنە کەرا. واتەنشا: "ئەگەر دوران کاڵکان بۊ بە پەرلەمانتار چېش ڕووەمڎۊ؟" ئەگەر بۊ بە پەرلەمانتار چېش بۊ؟ ئایا دوران کاڵکان بۊ بە پەرلەمانتار؟ ئایا دەسەو باڵاو هۊرچنیەکا ڕاش پنە مڎۊ؟" ئایا پا جۆرەنە؟ هەڵوېسشا چانەن کە گلېرگەی و جەهانی فریو مڎا. بەڕاسی مەزانا چېش کەرا. بەڵام پېسە واتم: "مەڵامەتەکاش مەوینا"، بێگومان ئینە فرە گرنگا و پەنەوازەن ئی مەڵامەتا بېزمېوە و بیاومېنە. چی پاسە کەرا؟ پۍ چی عوسمان کاڤالای ئازاڎ مەکەرا؟ چونکی ئەگەر چېوۍ عال ڕووەبڎۊ کورد ئیسفاڎەش ۋنە کەرۊ. پۍ ئانەی کورد ئیسفاڎش ۋنەنەکەرۊ، ئی هەرمانۍ کەرا. تەنانەڎ ئەڎایا شەممەیچشا وستۍ چېروو ئا گرڎ فشاراوە. بەڵام ئەگەر ئینیشا نیشانە بڎیمۍ کورد شۊنېوەتەرەنە ئیسفاڎەش ۋنە کەرۊ. پۊکەی هەرکەسێوە گەرەکش بۊ کۊشیای پۍ دیموکراسی و ئازاڎیی کەرۊ، پەنەوازش پانەین ئی ڕاسییە بوینۊ و بلۊنە پاڵوو گەلوو کوردی جە کۊشیای دیموکراسینە. تا کۊشیای پۍ دیموکراسی چنی گەلوو کوردی وەڵۍ نەوزیۊ، کەس مەبۊ بە دیموکرات و مەتاوۆ پۍ دیموکراسی کۊشیۊ، ۋېش فریو مڎۊ و ئەنجامش مەبۊ. چونکی تا پەرسوو کوردی یەکلایی نەبۊوە و ئا سیاسەتەو قڕکەرڎەی سەرشارە سەپیان بەردەوام بۊ، ئی دیکتاتۆریەتەو فشاری و تنووتیژیەیچە بەردەوام بۊ. بەمەڵامەتوو تەرسەو ئانەیۊ کە کورد ئیسفاڎەش ۋنە کەرۆ، گرڎ جۆرە فشارێوە کەرا و گرڎ جۆرە سیاسەتێوە دژە دیموکراتیک جابەجێ کەرا. بەڕاسی پەنەوازەن ئی ڕاسییە بزانمۍ. ئێمە چنڎین جارۍ واوەیش کەرمېوە و جەخت جە گرنگی ئی ڕاسییە کەرمېوە. پۊکەی پەنەوازەن گرڎلایۍ جە ڕاسی ئی فاشیزمەیە کە بەرکۊتەن و ئی ئاژە سەیر و سەمەرەیە، عال بیاومېنە و بوینمۍ.