ئەندامو کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی مسەفا قەرەسوو: مەبەسو سڵامەکەو باخچەلی پەی جەنگی تایبەتین. هەوڵدای جە دژ مردایۆ ئینەی بە ماناو ئەنەیاواین جە سیاسەتو قرکەردەی و حەقیقەتو دۆڵەتو تورک.
بەشی دووەمو چەمپنەکۆتەکەو ئەندامو کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی مسەفا قەرەسووی پی جۊرەنە:
پېسە تەڤگەری گرڎ کاتۍ ئی هۆرسەنگنایێتا کەردێنۍ؛ 'بە مەڵامەتوو ئانەی دۆڵوتوو تورکی فاشیستی نەتاوانش جە مېڎانوو جەنگینە ئەنجام دەس وزۆ، پەنا بەرۆنە ۋەرو فشاری و ستەمی سەرو گەلوو کوردی؛ جە ئاکاموو ئینەینە گلېرگەو تورکیای زیاتەر تەپۆرە.' ڕۆ بە ڕۆ قەیران و گەندەڵییەکۍ زیاتەرۍ با، جە تواناو گلێرگەینە نەمەنەن. ئۆپۆزسیۆنو تورکیای ئی ئاژەیە بە ئابووریوە بینۆوە. ئی ڕێباز و جە یۆدایۆی تا چن درووسا و ئایە متاوۆ بۆ بە چارەسەری؟
دۊڵەتو تورکی پەی دلێنەبەردەی ئەرەکۆشاو ئازادی گەلوو کوردی جەنگ ڕاوەبەر مکەرۆ. جە سەرەتاو ساڵەکا ١٩٩٠ینە پەی سەرکوتکەردەی ئەرەکۆشای ئازادی کوردی گرڎ جۆرە ڕێوە قیزەونش بەکارئارڎ و قەرارو جەنگی تایبەتی بەرکریا. بەهەزاران دەگۍ سۆتۍ و تاوانەو کوشتوبڕی سیاسی ئەنجامدریا کە ١٧ هەزار کەسۍ تاوەکو ئیساتێچ بۍ سەرو شۆنێنۍ. بە دەیان هەزار ئینسانۍ دووچارو ئەشکەنجەی بیێوە و بە هەزارانش وستۍ زینانۆ. تانسۆ چیللەرە، دۆغان گورەش و محمەد ئاگر سیمبوڵۍ جەنگی تایبەتی ئا سەردەمەینۍ. چا سەردەمەنە دووژمنایەتیکەردەی جە کوردا، پەکەکەی و ڕابەر ئاپۆی جە قولەپۆپەنە بۍ. چا ساڵانە پێگەو کرێ-خۆری بەرکۆت. هەر کەس و لایەنێوە دژمنایەتی ڕابەر ئاپۆی، پەکەکەی و کورداش کەردەبیۍ ئیسفاڎە جە ئابووری کەرۍ و دلۍ گلێرگەینە ڕێزی سیاسی و کۆمەڵایەتی بەدەسئارۍ. دژمنایەتیکەردەی جە کوردا ئانڼە پەرەش پنە دریابۍ گلېرگە نەتاوۍ بە ئاسایی ویر بکەرۆوە و بیاوۆنە. تەنانەت کەسانۍ بوارو هونەری و کلتوریچ تلیێبێنۍ پا جەنگۆ و پیسۍ بیێبێنۍ. هەڵای ویرما کەسێوە پېسە ئەحمەد کایەی کە دلۍ گلېرگەو تورکیاینە نامێش بۍ، کاتێ واتش گۆرانیێوە کوردیە دلۍ ئەلبومەکەیمەنە بەرهەم مارو، هرووژمش کریا سەر. ئا ئاژەی کە هونەرمەندێش کۆتێبێنێنە بەرهەمو جەنگی تایبەتی و گەندەڵییەکا ساڵەکا نەوەڎەکا بۍ. ڕابەر ئاپۆ جە ساڵەو ١٩٩٠ینە واتەبێش جە تورکیانە دۆڵەت و گلێرگەیچ ڕێزان.
بەشێوە فرەو جەنگی دژ بە تەڤگەری ئازادی کوردی هەمیشە بە جەنگی تایبەت ملۆڕاوە. بێ گومان جە ساڵەو ٢٠١٥یۆ جەنگی سەروازی و جەنگی تایبەت پێوەرە ملاڕاوە. سەختتەرین جەنگی تایبەت جە تاریخو تورکیاینە دماو ڕێککەوتەی دەوڵەت باخچەلییا کە جە مانگەو ئازارو ٢٠١٥ ینە جە لایەنو ئەردۆغانیوە بە نەبیەی نریێرە، هەرپاسە سەختتەرین جەنگ جە تاریخو تورکیاینە چنی سەختتەرکەردەی گۆشەگیری جە دماو ٥و نیسانو ٢٠١٥یۆ ڕاوەبەر کریا . دماو هۆرچنیەکا ٧و حوزەیرانو ٢٠١٥، ئاکەپە هامپەیمانیش چنی مەهەپەی پێکئاورد و ئی جەنگە تایبەتە بۍ حەد لواڕاوە. جە ساڵەکا نەوەڎەکانە حیزبوڵا بەکاربریا و جە ساڵەو ٢٠١٤یۆ داعش بەکاربریا. دژمنایەتی جە دژو کوردی جە ساڵەکا نەوەڎەکاوە قۆناغ بە قۆناغ زیاڎش کەردەن. چنی پەرەسانای جەنگەکەی، ڕوانە دەیان سیاسەتمەدارۍ باڵبەسۍ کریێنۍ. پەرلەمانتارا و هامسەرۆکا شارەوانی... گیریۍ کە جە حیچ کۆو دنیێنە نمەوینیۆ. سلێمان سۆیلو واچۍ پەکەکە پارتێوە ژەنان، ژەنە سیاسەتمەدارەکا و ئەنداما ڕێکوزیاکا ژەنا تیرۆرۍ کەرێنۍ، جەنگێوە قیزەونشا سەرو جوانا دەسپنەکەرڎ. بە پەرە پنەدای بە مادەی هۆشبەری جە چوارچێوەو جەنگی تایبەتینە سەرو جوانا و ژەنا کوردیرە وەڵا کریاوە پەی ئانە بەشداری کاری سیاسی نەکەرا. بوارەکۍ وەرزشی و بەتایبەت تۆپەو پەیا پەی ئی مەبەسیە بەکاربریێنۍ. جە تورکیانە هونەر و کولتوور بە شێوێوە بریێنۍ ڕاوە کە ئاوەزی میلیتاریستی، شۆڤێنیستی و ناسیۆنالیستی وەڵۍ وزێنۍ. هەوڵێوە دریان پەی وەشکەردەی هۆشیاریێوە کە شوناس و ویروباوەڕی جیاواز ۋەرو چەما نەگێرۆ.
کورد و گەلا تەرو تورکیای هەزاران ساڵێن پێوەرە مژیۋا. سەرەڕاو ئینەیچ ۋەرو ئانەی کورد خاوەنداریش جە ئشناسنامە، زۋان و چاندو ۋێش کەرڎ پېسە دژمنی تەماشە کریا. بە مەڵامەتوو قسەکەردەی و گۆرانیۍ کوردیێوە کوردەکۍ هرووژم کریۍ سەرشا. تاوانکەردەی جە دژو کوردا ئاسایی وینیۍ و بێ سزا مەنێوە. جە گلێرگێوە پا جۆرەنە کە پا شکڵە تەماشەو هامساکەیش و بە گەلێوە کە هەزاران ساڵێن پێوەرە مژیۋا، ئایە ئەخلاق و ویژدان مەنۆوە؟
دژمنایەتی دژ بە گەلوو کوردی و ئەرەکۊشای ئازادی یاوان ئاستێوە کە تەنانەت ئانۍ پېسە ئاکەپە–مەهەپەی تەماشەو کوردا نمەکەرا، دژایەتیشا مکریۆ، ئاڎۍ بە خائینۍ و لایەنگرۍ پەکەکەی نامزەدۍ کریا. سەرەتا تەیب ئەردۆغان و دەوڵەت باخچەلی جە گرڎ وتارێشانە هرووژم مکەرا سەرو کەسانێوە کە سەر بە پایشا نیەنۍ، پی جۆرە دلۍ گلېرگەینە پەرە بە بەربەریزمێوە دریا کە هامشێوەش نیا جە دنیانە. بناغەو ئاکەپەیچ چی بەربەریزمەیۆ سازیان. ئینەیچ یۆن جە مەڵامەتە سەرەکییەکا کەمبیەیۆ دەنگەکا ئاکەپەی و زەرەرەکاشا جە دمایین هۆرچنیە دلێینەییەکانە.
نەتەوەپەرسی و شۆڤێنیزم گلېرگەش شێونان. زۋان و شێواز و میتۆدی نەتەوەپەسی و شۆڤێنیزم تنوتیژیی عەقڵیەتو پیاین. جە وڵاتێوە چامنەنە کە ئانڼە بەربەرێیەت پەرەش سانان، بە دڵنیاییوە گرڎ کەسۍ دژو یۆترینی مرداوە. ئینەیچ گرڎ مەڵامەتەکەش حوکمڕانی ئاکەپە-مەهەپەیا، بەتایبەتی سیاسەتەکۍ ١٠ ساڵی وییەردەیشا. هەر وێش ئینە بنیاڎوو ئاکەپەینە هەن. ئاکەپە بە تەمامیی فاڕیان پەی مەهەپەی. چونکی ئاکەپە-مەهەپە بێجگە جە ۋێشا حساب پەی هیچ هێز و سیاسەتمەدارێوە تەری نمەکەرا، پی جۆرە گلېرگەشا جە قاڵب دان.
جە کاتێنە دلۍ گلێرگەینە گرڎ جۆرە تنوتیژیێوە جە دژو ژەنا ڕاوەبەر مکریۆ، مەڵامەتەکەش ئابووری نیا. زیاڎ جە ١٠ ساڵان کێشە ئابووریەکۍ پی جۆرە بەردەوامیشا هەن. جە ئەساسەنە ئانەی پەرە پی قەیرانا مڎۆ سیاسەتەکۍ دەسەڵاتداری، دەوڵەتی و عەقڵیەتو پیا سالارییا. بە زیاڎبیەی مەیلو نەتەوەپەرسی و شۆڤێنیزمی مەیلو تنوتیژی زیاتەربیەن. بێگومان چارەسەرکەردەی گرڎو گرفتەکا دلۍ گلېرگەو تورکیای پێوەسا بە چارەسەری پرسو کوردیۆ. پیادەکەردەی جەنگی تایبەتی جە دژو کوردا گلێرگەش ڕێزنانەرە. جەنگێوە پا جۆرە کە جە هیچ ویژدان و پیمەرێوە مرۆڤایەتینە ڕاش نمەبۆوە. وە ئی جەنگە بەپاو یاسا بنەڕەتییەکایچ مەجمۆوە. دەستورو یاساکێچشا ڕاو ئی جەنگیشە چنە نمەبۆوە. ئانێچ چەمێشا ۋەرا ۋەر پی جەنگەو دژ بەکوردا وستەنەرە بێگومان بانۍ بە هامبەشۍ جەنگەکەی. پەنەوازا دیموکراتیک و سیاسەتمەدارا تورکیای ئی حەقیقەتیە بوینا؛ چی ڕووانگۆ ئەرەکۊشا.
ئیدامەش هەن.....
