جە یاڎو بنیاڎنیای شارو سلێمانینە، مەشۊم گوزەرێ بکەرمۍ ویەردەو ئی شارەیرە، مەشۊم گېڵمێ پەی سەرەتاکاو بنیاڎنیایش. ڕەنگا فرە باسکریابۊ، یام سەرش نویسیابۊ جە گردو بوارەکانە، هەم کومەڵایەتی، سیاسی، دارایی، ئەدەبی و فەرهەنگی، بەڵام من چېگەنە تەنیا سەرنجەم مەوزو سەرو نەخشو هۆرامیەکا جە بنیاڎنیای شارەکەی و هەم ئەرەمەرزنای بنەماو فەرهەنگی و ئەدەبی و کەلتووری و دلېنەو کومەڵایەتیش، با مشتێ جە خەرمانێ هۊرگېرمۍ:

مەولەوی شاعېر ئیجازەو مەڵڵایی سەرو دەسو (مەڵڵا عەبدولڕەحمانو نۊدشە)ینە وەرگېرۊن جە شارو سلێمانی، کە ئاوەختە موفتی سلێمانی بیەن. مەڵڵا نامدارەکۍ دەگاو (دشە)ی ئەچی شارەنە موفتیۍ بیېنۍ، وەڵۍ ئاڎییشانە شاعېر و مۊچیاریکەری دانا (مەڵڵا خڎری ڕواری) مامۊساو مەدرەسەو قەڵاچوالانی بېیەن، چڼین مەڵڵێ نامڎاری سایەشەنە یاوێنۍ پەنە. وەختێ زانای گۆرەو عاریفی زاهید (مەولانا خالیدی نەقشبەندی) چراویش گەشیاوە، ئانە چېرو ڕۊشنایی و ماریفەتو هەر یەرە زانا بەنامبانگەکا هۆرامانینە فېرو زاستە شەرعیەکاو ئا ئەدەبە بەرزەیە بی، ئاڎییچۍ (مەڵڵا ئیبراهیمو بیارۍ) (مەڵڵا عەبدوڵڵاو خەرپانی)(مەڵڵا جەلالو خورماڵی) بېنۍ. مەولاناخالید پا زانستە شەرعیا تېرش نەوارد، دڵش تەسکینیش نەڎا، پەوکەی ڕاو غەریبیش گېرتەوەر، لوانە خزمەتو (شېخ عەبدوڵڵای دەهلەوی) جە هیندستان پەی ئاشنابیەی بەڕایێ تەرۍ بە خاترەو یاوای بە مەعشووقی هەقیقیش کە زاتو خوڎایەن،خزمەتشەنە خەلافەتو تەریقەتیش چەنە وەرگېرت، بە کۊڵێ زانست و ماریفەتۆ گېڵاوە پەی سلێمانی، بەڵام حەیف قەدرشان نەزانا، گەر چا دەمەنە هۆرامیەکۍ نەبیێنۍ، گەر زانێوە پېسە شېخ عوسمانو تەۋېڵۍ نەبیێ خزمەتشەنە، ڕەنجو چن ساڵەیش غەریبینە ۋارە لوۍ، بەڵام ئا کەسایەتیە زاناو ئاقڵە تاواش بلۊنە چېرو ئا بارە گرانەیەو جە شارو سلێمانی و دماتەر جە شارەدەگاو بیارۍ و دماتەریچ جە تەۋېڵۍ درېژە بڎۊ بە تەریقەتو مەولانای.

'فرەو زانا و شاعېر و ئەدیبەکۍ ئی شارەیە هۆرامانەنە زانست و ماریفەت و ژیوایدۊسیشان وەرگېرتەن'

دلۍ خانەقاکاو (بیارۍ و تەۋېڵۍ و خەرپانی)نە، سەڎەها زانێ پایە بەرزۍ یاوێ پەنە، چاگۆ ڕەوانۍ ناوچەکانو سلێمانی و شارەکا تەری کریێ، فرەو زانا و شاعېر و ئەدیبەکۍ ئی شارەیە هۆرامانەنە زانست و ماریفەت و ژیوایدۊسیشان وەرگېرتەن، کوردی شاعېر، مەحوی شاعېر، ناری شاعېر نمونەو ئانېشانۍ هەکە خەلیفۍ شېخەکانو هۆرامانی بیېنۍ. تەمامو شۆڕشەکانە هۆرامان و هۆرامیەکۍ پەشت و پەناو ئی شاریە بیېنۍ، وەختێ ئینگلیزەکۍزۊرشان ئارد پەی شېخ مەحمووڎی حەفیدی و دەسەڵاتەکەیش، مەحمووڎ خانو دزڵیۍ بە چن هەزار جەنگاوەرۍ هۆرامیېوە وەستەرە دلۍ شاری و ئێنگلیزەکېش تار نیێ، ئانەیچە بی بە هۊکارو پەلاماردای دەسەڵاتەکەو مەحمووڎ خانی و چەنی شېخ مەحمووڎی توشو گېرتەی و زیڼانی کەردەی بیۍ.

وەختێ حکومەتو ئێراقی مافو وانای بە زوانی ئەڎاییش بەخشا بە کوردی، زوانی سۆرانی فرە فەقیر بۍ، چونکوم وەڵینێ تاریخی قووڵش نەبۍ دلۍ ئەدەب و فەرهەنگی کوردینە، ئەچاگۆ نویسەر و ئەدیبەکی سوودێ فرەشان جە زوانو هۆرامی گېرت، دلۍ گەنجینەو فەرهەنگی و واچەدانو زوانی هۆرامینە لېشاوێ واچېشا بەرئاردی و ۋستېشانە خزمەتو زوانەکەیشان.

'هۆرامیەکۍ بە ئەقڵێ شارەسانی و ڕۊشنۆ لوێنە دلۍ گردو کایەکانو ژیوای'

هۆرامیەکۍ جە سەرەتاوە تاکو ئیسە ئامێنۍ دلۍ ئی شارەیەو چەنەش نیشتەجایۍ بیېنۍ، بەڵام بە کۊڵێ قورسۆ وېشا کەردەن پۊرە، هۆرامیەکۍ بە کەلتوور و فەرهەنگ و زانست و هونەرێ ڕېخە قووڵۆ ئامێنۍ دلۍ، هونەرێ سیاچەمانەی ئاهوورایی، هونەرێ بیناسازی وەڵکۆتە، هونەرێ دەسڕەنگینی. کۊڵی کەلتووریشان پەڕبۍ جە پېوەڼییە زەریف و ئینسانیەکا، کەلتوورێ کە مافو ژەنۍ چەنەش پایێوە بنەڕەتین، دوورەن جە (ژەن بە ژەنی، گۆرە بە گولانەی، مارەیی، شوودای بە زۊر، قینی و غەرەز، دژمەنکاری، تیرەگەری، ...هتد).

هۆرامیەکۍ بە ئەقڵێ شارەسانی و ڕۊشنۆ لوێنە دلۍ گردو کایەکانو ژیوای، دلۍ گەڕەکەکانە، دلۍ مەکتەبەکانە، دلۍ مېیانییە ڕۊشنۋیریەکانە، دلۍ پارت و ڕېکۋزیاکانە دۆرێ گۆرەو کاریگەرشان گېڵنا، بەرهەمو ئانەیچە کەسایەتیۍ ئەکادیمیۍ و زانستیۍ و ڕۊشنۋیرۍ و مەڵڵێ ئایینۍ و مامۊسێ بە ئاوەزېشا پېشکەش پی شارەیە کەردۍ.

هۆرامیەکۍ بەشێ زیڼۍ و دیارۍ ئی شارەینۍ، یاگۍ قەدرو گرد ئینسانە شەریف و ئاقڵ و ڕۊشنۋیرەکا ئی شارەینۍ، پەوکەی هیچ وەختێ هۆرامیۍ ئەچی شارەنە وېشان بە غەریب نەزانان، ئی شارە شارو گردیمانە.