لە ڕاگەیەندراوەکەدا، کە بەناونیشانی “کوشتنی ژنان ڕاگرن”، بڵاوکراوەتەوە، هاتوە”تەنها لە ماوەی دوو مانگی ڕابردوودا، زیاتر لە سێ ژن کوژراون لە لایەن کەسانی نزیکی خۆیانەوە، دیاریش نیە چەند ژنی تر لەژێر هەڕەشەدان و چەند ژنی دیکەش کوژراون و کوشتنەکەیان بە شاردراوەیی ماوەتەوە”.

لەو ڕاگەیەندراوەدا ئاماژە بە کوشتنی، ژنە تەمەن ٢٠ ساڵەکەی هەولێر کراوە و تیایدا هاتوە”زاراش بووە ئەڵقەیەکی تری زنجیرەی درێژی کوشتن بە بیانوی شەرەف، زارا کە لەلایەن هاوسەری پێشووی لە ڕۆژی (١٦/٤/٢٠٢١) کوژرا، پێشتر لە تەمەنی ١٢ ساڵییدا هاوسەرگیریی پێکراوە و دواتریش هاوسەرەکەی مامەڵەی خراپ بووە لەگەڵیدا، لەو قۆناغەشدا کەس بە دەنگیەوە نەچووە و کاتێکیش داوای جیابوونەوەی کردووە هاوسەرەکەی هەڕەشەی کوشتنی لێکردووە و بەداخەوە هەڕەشەکەشی جێبەجێکرد”.

ئاماژە بۆ ئەوەش کراوە”ئەم کوشتنەی زارا وەک زۆربەی کوشتنەکانی تر ئەو واقیعە تاڵە دەردەخات، کە لەم کۆمەڵگایەدا ژنان ژیان و کەرامەتیان پارێزراو نیە، هێشتا بکوژان لەو قەناعەتەدان کە دەتوانن بێ سزادان لە تاوانەکانیان دەربچن”.

هەر لەو ڕاگەیەندراوەدا هاتوە”ئێمە وەک ئەو ڕێکخراو و کەسایەتیانەی لە خوارەوە ناومان هاتووە لەو باوەڕەداین کوشتنی زارا و زاراکانی تر، ئاماژەی ڕاستەقینەی ئەو مەترسیە گەورەیەیە کە لەسەر ژیانی تاکەکانی کۆمەڵگه هەیە بە تایبەت ژنان و منداڵان”.

باس لەوەش کراوە، ساڵانێکە ڕێکخراوەکان داوا و فشارەکانیان بە ئاڕاستەی دەستگیرکردن و سزادانی بکوژان دەکەن، داوای سزادانی ئەو کەسانە دەکەن کە کچانی خوار تەمەنی ١٨ ساڵی ناچار بە هاوسەرگیری دەکەن، بەڵام کارەساتەکانی کوشتنی ژنان هەر بەردەوامە.

لە کۆتاییدا هاتوە”نیگەران و توڕەین لەم بارودۆخە سەختەی ژیانی تاکەکان بە تایبەتی ژنان و بە ئەرکی حکومەتی دەزانین کە:

1- دەستگیرکردن و بە سزا گەیاندنی ئەو کەسانەی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ بەشدارن لە کوشتنی ژنێک یان کچێک.

2- بەهێزکردنی دام و دەزگاکانی لێکۆڵینەوە و بەدواداچوون و جێبەجێکردنی یاساکان.

3- پشتگیری کردن ئەو ڕێکخراو و دام و دەزگایانەی کە کار لەسەر هۆشیار کردنەوەی کۆمەڵگە دەکەن و ئامانجیانە کە توندوتیژی و کوشتن کەم ببێتەوە.

4- گرنگیدان و بەهەندوەرگرتنی دۆسیەکانی توندوتیژی بەرامبەر بە ژنان لە لایەن دەزگا پەیوەندیدارەکانەوە و بەهێزکردن و پشتگیری کردنی خانەکانی داڵدەدانی ژنان و باشکردنی میکانیزمەکانی داڵدەدان و وەرگرتنەوەی ئافرەتان.

5- بە سزا گەیاندنی ئەو کەسانەی بەشدار و بکەری هەرجۆرێک لە جۆرەکانی توندوتیژین بەرامبەر تاکەکانی کۆمەڵگە”.

ناوی ڕێکخراو و کەسایەتییەکان:

ڕێکخراوی گەشەپێدانی مەدەنیەت CDO

ناز هۆشیار ئەحمەد- UNFPA

سۆزان عارف- ڕێکخراوی تواناسازی ئافرەتان

بەهار منزیر- ڕێکخراوی خەڵک بۆ گەشەپێدان PDO

سەنتەری میترۆ

ڕێکخراوی شار بۆ گەشەپێدانی مرۆیی

د.شوان ئادەم ئەڤەس-ڕێکخراوی چاودێری میدیای کوردی

ڕێکخراوی WOLA

ڕێکخراوی ئاسودە

کۆمەڵەی ئافرەتانی کوردستان-لقی سلێمانی

د. چۆمان هەردی- بەڕێوەبەری سەنتەری جێندەر و گەشەپێدان

دڵپاک تاهیر- بەڕێوەبەری سەنتەری یەکسانی جێندەری زانکۆی پۆلیتەکنیک

د. لاسک ئەرسەلان بایز – سەنتەری یەکسانی جێندەری زانکۆی سلێمانی

ڕازاو محمود فەرەج- ڕێکخراوی ئازادبوون

ڕێکخراوی بەندی ١٩

گوڵستان سعید محمد- ئەندامی پەرلەمان

ڕێکخراوی وادی

دڵسۆز شەفیق – ڕێکخراوی دابین بۆ گەشەپێدانی دیموکراسی و مافی مرۆڤ

ڕێکخراوی هۆشداری و گەشەپێدان

سۆز عبدالقادر- ڕێکخراوی مۆر بۆ بڵاوکردنەوەی هزری ناتوندوتیژی

ڕێکخراوی ڕاسان

فەزیلە ابراهیم صالح- ڕێکخراوی گەشەپێدانی کۆمەڵایەتی کوردستان

ئاواز سەلیم عبدلله- سەرۆکی لقی عێراق- کوردستان یەکێتی نێودەوڵەتی ژنانی ڕادیۆ و تەلەفیزیۆن

محمد شیراز تالەبانی- پلاتفۆرمی نا بۆ توندوتیژی و کوشتن

یەکێتی گشتی قوتابیانی کوردستان-ئۆفیسی سلێمانی

یەکێتی لاوانی کوردستان- لقی سلێمانی

ڕێکخراوی نیشان بۆ هۆشیاری تاک

کەمپینی بەسە ژن کوشتن

ڕێکخراوی رۆشنبیری وەلی دێوان

گەشە دارا حەفید

کۆچەر عزیز فتاح – ڕاگەیاندنکار

د. نازەنین عوسمان- مامۆستای زانکۆ

تریشکۆ کەریم حسن

ئەڤین نەسرین- ڕاگەیاندنکار

سۆران نەقشبەندی

ڕێناس ئەحمەد کەریم- DMCR

گمۆ محمد عبدالواحد

نیشتیمان کمال ابراهیم- چالاکوان

شنا فائق – ڕۆژنامەنوس

سۆزان شەهاب نوری

سمکۆ ڕەشێد- چالاکوانی مەدەنی

توانا شارەزووری-رۆژنامەنوس

پۆڵا ئەحمەد چالاکی مەدەنی

نەبەز زاهیر-چالاکی مەدەنی

سنەوبەر ئیسماعیل-چالاکی بواری ژنان

دایکی پەرچەم-شاعیر

چیمەن عومەر-چالاکی مەدەنی

لقمان علی- رۆژنامەنوس

هەڵمەت تەلان-چالاکی سیاسی

ڕێزان کەریم ئەحمەد-ڕاگەیاندنکار

ف.ق