ڕێکخراوی ژنانی ئازادی کوردستان (ڕەژاک)  بە بۆنەی ٢٥ی تیشرینی دووەم ڕۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژ بە ژنان لە گوندی قەلە توکانی سەربە بناری قەندیل ڕاگەیەندراوێکی بلاو کردەوە.

ڕاگەیەندراوەکە لەلایەن شلێر محەمەدەوە خوێندرایەوە. شێلر محەمەد وتی: "زانراوە کە بە هەزاران ساڵە ژنان ڕوبەرووی کۆمەڵکوژی، توندوتیژی و دەستدرێژی دەبنەوە، ئەمەش کولتووری پێنج هەزار ساڵەی پیاو ساڵاری پێناسە دەکات کە بووە بە سیستەمێکی توندوتیژی کە ڕۆژانە لە جیهاندا بە تایبەت لە کوردستان دژ بە ژنان بەکار دەهێنرێت. ڕۆژانە بە هەزاران ژن لەژێر ناوی ناموس دەبنە قوربانی دەستی پیاو و دەولەت".

'ژن، ژیان، ئازادی'

شلێر محەمەد وتی: مافی مرۆڤ خۆی بەرپرسیار نابینێت لە بەرامبەر کوشتن و شێواندنی سروشتی ژن لە جیهاندا و بەتایبەت ئەمڕۆ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کە لە کوشتنی ژینا ئەمینیدا و لە دروشمی "ژن، ژیان، ئازادی"دا دەنگی دایەوە، ئێمە وەکوو ژنان ڕێگا نادەین بە هیچ شێوەیەک توندوتیژیی لە بەرامبەر ژنان بەردەوام بێت.

ئازادی کۆمەڵگا

لە کۆتایی ڕاگەیەنراوەکەدا شلێر محەمەد وتی: "بە دروشمی "ژن، ژیان، ئازادی" بەرەو ئازادی هەنگاو بنێن، ئەرکی سەرشانی هەموو ژنێکە مافی ئازادی خۆی بپارێزێت و دەست لە ئازادی ژن بەرنەدات. دەبێت هەمووان بزانن کە تاکوو ژن ئازاد نەبێت کۆمەڵگاش ئازاد نابێت".

سلێمانی

رێكخراوی كوردی فەیلی بۆ مافی مرۆڤ، ڕێكخراوی ژنانی زەحمەتكێشی كوردستان، كۆمەڵەی ژنانی كوردستان ـ عێراق، ڕێكخراوی پەیوەندیەكانی ژنانی كورد(ڕەپاک)، ڕێكخراوی گەشەپێدانی ژنانی كوردستان، ئەنجوومەنی ژنانی پەیەدە و كۆنگرەی ستار بە بۆنەی ٢٥ی تیشرینی دووەم رۆژی بەرەنگاربوونەوە توندوتیژی دژ بە ژنان لەپارکی ناڵی شاری سڵیمانی ڕاگەیەندراوێکی هاوبەشیان بلاو کردەوە.

لە بەیاننامە هاوبەشەکەدا هاتووە؛

"لە مێژووی زیاتر لە ٥ هەزار ساڵدا، تێکۆشان بۆ سەرلەنوێ بەدەست هێنانەوەی بەها پیرۆزەکانی ژن و دایک تا ئەمڕۆش بەردەوامە. بۆ ئەم مەبەستەش فیداکارییەکی بێ شومار ئەنجامدراوە و دەستکەوتی بەنرخ دەست کەوتووە. یەکێک لەو دەسکەوتانەی کە دەست کەوتووە تێکۆشانی خوشکەکانی میرابێل بوو کە جێپەنجەی خۆیان لە مێژووی ژناندا بەجێهێشت. خوشکەکانی میرابێل لە ٢٥ی تشرینی دووەمی ١٩٦٠ لە دۆمینیکا لە سەردەمی دیکتاتۆری ڕافایلدا کوژران. خوشکەکانی میرابێل بۆ هەموو ژنانی جیهان بوونەتە هێمای بەرخۆدان و تێکۆشان. لە ساڵی ١٩٨١دا فێمینیستەکانی ئەمریکا ڕۆژی تێکۆشان لە دژی توندوتیژییان ڕاگەیاند. لە ساڵی ١٩٩٩ نەتەوە یەکگرتووەکان ٢٥ی تشرینی دووەمی وەک ڕۆژی جیهانی نەهێشتنی توندوتیژی دژ بە ژنان ناساند.

لەو کاتەوە ٢٥ی تیشرینی دووەم بووە بە ڕۆژی چالاکی بەرفراوان و خەباتی هاوبەش دژ بە توندوتیژیەکانی سەر ژنان و پێشێلکردنی ماف و داواکاریەکانیان. بە گشتی له هەموو وڵاتانی جیهان ئەم ڕۆژه بووە بە سیمبولی تێکۆشانی ژنان، ئازادی، یەکسانی و مرۆڤایەتی.

تێکۆشانی ژنان

وێرای تێكۆشانی بێ وچانی ژنان هێشتا سیستەمی دەسەڵاتداری پیاوسالاری‌ و مۆدێرنیتەی سەرمایەداری لە هەموو كاتێک زیاتر لە هەوڵی بەڕێوەبردنی پیلان و سیاسەتی چەپەڵ‌ و جۆراوجۆردایە بۆ ئەوەی ڕێگری بكات لە تێكۆشانەكانی ژنان‌ و لەم پێناو ئەمەشدا لە هیچ سڵ ناكاتەوە، لە هەوڵی ئەوە دایە ژنان ڕابكێشێتە سەر هێڵی لیبراڵ‌، بێ ڕۆڵ‌ و بێ پێگەیان بكات. ئەوەی كە زۆرترین ترسی دروستكردوە بۆ ئەو سیستەمە تێكۆشان‌ و پێشكەوتنەكانی ژنانە. بۆیە زۆرترین قوربانیدەر لە هەموو شەڕو توندوتیژیەكان دیسانەوە ژنانن.

کوشتنی ژنان

بەگوێرەی ئامارێكی نەتەوە یەكگرتوەكان لە جیهاندا هەر كاتژمێرێك پێنج ژن، واتە رۆژانە ١٢٠ ژن، مانگانە ٣٦٠٠ ژن‌ و ساڵانە ٤٣ هەزار ژن لەلایەن پیاوانەوە دەكوژرێن! بێگومان ئەگەر توندوتیژی ئابوری، سیاسی، هەژاری، زیندان، ئەشكەنجە، شەڕ، كۆمەڵكوژی مەدەنی، كوشتنی سیاسی لە ناڕەزایەتیە كۆمەڵایەتیەكان زیاد بكەین، كە بكەری سەرەكی هەموو ئەوانە دەسەڵات‌و دەوڵەتی كۆڵۆنیالیستی فاشیستە، ئەو كات دۆخی مەترسیداری ژنان زیاتر دەبێت، لەبەر ئەوە ئێمەی ژنان ئەوە بە كۆمەڵكوژی‌ و جینۆسایدی ژنان پێناسە دەكەین.

ئەو بارودۆخەی ئەمڕۆ لە باشوری كوردستان ژنان تێیدا دەژین مەترسیدار‌و تراژیدیە، سەرەڕای هەوڵ‌ و تێكۆشانەكانی ژنان‌ و دروستكردنی فشار بۆ بەدەستخستنی ماف‌ و ئازادیەكان جۆرەكانی توندوتیژی جەستەیی‌، دەرونی‌، ڕەگەزی، كوشتن‌ و ناچار بە خۆكوشتن كردن بەردەوامە. تەواوی ئەو توندوتیژیانە‌ و ئەو بارودۆخە بە سیاسەتێكی تایبەت بەڕێوە دەبرێت، وێرای تەواوی ڕێگری‌ و فشارەكانی سەر ژنان دەسەڵاتی باشووری كوردستان بەهۆی ئەو ئەقڵیەتی كە هەیەتی بۆتە ڕێ خۆشكەر بۆ دروستكردنی ئەو بارودۆخە، بە تایبەت زاڵ بون‌ و زاڵ كردنی هەردوو چەمك‌ و ئەقڵیەتی فیوداڵ، دواكەوتوو و پیاوسالار، لەلایەكی تریشەوە كۆپی كردن‌ و تەقلیدی سیستەمی سەرمایەداری بۆ باشووری كوردستان كە یەكێكیان ژن دەكات بە كۆیلەی نێوان چوار دیوارو ئەویتریشیان دەیكات بە كاڵا‌و پێشكەشی دەكات، ژنیان رووبەڕووی رەوشێكی مەترسیدار‌ و تراژیدی كردۆتەوە. لە كایە سیاسی‌،  ئیداری‌ و  كۆمەڵایەتیەكان دا، ژنان كەمترین ڕۆڵیان هەیە‌و گەر لێرەو لەوێش پۆستێك یاخود پێگەیەك‌ و ڕۆڵێك بە ژنان درابێت ئەوا هێندە مەنسوبیەت‌ و مەحسوبیەت رەچاو كراوە، هێندە توانا‌و لێوەشاوەیی لەبەرچاو نەگیراوە.

تێکۆشانمان دەگەشێنینەوە

وەك ژنانی كورد وێرای ئەو قوربانیانەی كە ڕۆژانە چ لە سەرنگەرەكانی بەرگری بەرامبەر بە داگیركەرانی كوردستان دەی دەین، هەروەها تەواوی ئەو ژنانەی كە لە كونجی ماڵەكان‌و شەقامەكان دەبنە قوربانی، لەم رۆژەدا جارێكی تر پەیامی بەردەوامیدان بە بڵندكردنی تێكۆشان دوپات دەكەینەوە‌و بەڵێن دەدەین لە  هەرچوارپارچەی كوردستان وەك چۆن بەدرێژایی مێژوو تێكۆشانمان كردوە، بە بیروباوەڕێكی زیاترەوە بەردەوام دەبین. لە بەرامبەر هەر هێرش‌، داگیركاری‌، حوكمێكی دواكەوتوی پیاوسالاری خەباتی هاوبەشی هاوگیانی بەهێزتر دەكەین. بە تایبەت پێشەنگایەتی ژنانی كورد دوای تێكشكاندنی هێزی تیرۆریستی داعش‌ و شۆڕشی ژن، ژیان، ئازادی، ئەو دەستكەوتانەی كە بەدەستمان خستووە لە ئاستی جیهانیدا بە گەردونی بووە ئیتر هیچ سیاسەتێكی پەراوێزخستن‌، توندوتیژ‌ی و پیاوسالاری نامانوەستێنێت‌ و بۆ گەیشتن بە ماف‌ و ئازادیەكانمان‌، بونیادنانی سیستەمێكی دیموكراتی‌و یەكسان ئامادەی هەرجۆرە قوربانی دانێكین.

تێدەكۆشین بۆ هۆشیاركردنەوەی تاكەكانی كۆمەڵگا، نەهێشتنی سوڵحی عەشایەری‌، سەروەری یاسا‌، دانانی سزای سەخت‌، لێ پێچینەوەی توند بەرامبەر تاوانباران. هەروەها گەڕانەوەی شكۆ بۆ مامۆستایان‌، فەرمانبەران‌ و پارێزەرانی مرۆڤایەتی بێ جیاوازی، تا بونیادنانی سیستەمێكی دیموكرات‌ و ئازاد.

لەم ڕۆژەدا تەواوی قوربانیانی شۆڕشی  ژنان بیر دێنینەوە‌ و بۆ بونیادنانی ژیانێكی ئازاد‌ و یەكسان تێكۆشانی هاوبەش بەهێزتر‌ و بڵندتر دەكەین.