لە ٢ی تا ٦ی شوباتی ٢٠٢٥، دوربان لە باشووری ئەفریقا بوو بە ناوەندێکی گرنگ بۆ دەنگەکانی داواکاری گۆڕانکاری، کاتێک کۆمەڵێکی جۆراوجۆر لە گەلانی ڕەسەن و بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکانی باشووری جیهان کۆبوونەوە بۆ کۆنفڕانسێکی هاندەر لەسەر دیموکراسی ڕادیکاڵ، کە لەلایەن تۆڕی جیهانی ئەڵتەرناتیڤەکان و کۆمیتەی قەیرانی ئەمادیبای خۆجێیی بەڕێوەچوو. ئەم کۆبوونەوەیە پرسیارێکی گرنگی خستەڕوو: ئایا کۆمەڵگاکان بە خەباتی زۆر جیاوازەوە دەتوانن یەکبگرن بۆ داڕشتنی چارەسەری ڕاستەقینە بۆ ئەو قەیرانە جیهانییانەی کە ئەمڕۆ ڕووبەڕوومان دەبنەوە؟

بەشداربووان نوێنەرایەتی تۆڕێکی دەوڵەمەندی کولتوور و مێژوویان دەکرد، لەوانە ئەباهلالی باسەمجۆندۆلۆ لە باشووری ئەفریقا، ئۆگیێک لە کینیا، دزۆمسا لە هیندستان، کۆمەڵگای چیران لە مەکسیک، میزاک لە کۆڵۆمبیا، نەتەوەی زولوی خۆجێیی و چالاکوانانی کوردستان، میانمار، پەنەما، تایوان، فلیپین و زیاتر. هەر گرووپێک ڕوانگەی تایبەتی خۆی هێنا کە لە ئەزموونە جیاوازەکانیانەوە شێوەی گرتبوو، بەڵام هەموویان هاوبەش بوون لە ئامانجێکدا: تاوتوێکردنی پرەنسیپەکانی دیموکراسی ڕادیکاڵ و چۆنیەتی جێبەجێکردنیان بۆ بەرگریکردن لە زەوی و مافەکانیان.

لە نێو دەنگەکانی نوێنەرایەتی بزووتنەوەی ئازادی کورد، ئەکادیمیای ژنۆلۆژی، ئەکادیمیای مۆدێرنیتەی دیموکراتیک، کۆنگرا ستار و ناوەندی دیپلۆماسی مەدەنی هەبوون. ئەوان تیشکیان خستە سەر دۆخی ناهەمواری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، بەتایبەتی بەرخۆدان لە بەنداوی تشرین، و جەختیان لەسەر دیدگای عەبدوڵڵا ئۆجالان کردەوە بۆ کۆمەڵگایەکی ئازاد کە لەسەر ڕزگاری ژنان و خەباتی ژینگەیی بنیات نراوە، کە کتێب و نامیلکەکانی لە نێو بەشداربوواندا دابەشکران. ئەم ڕوانگەیە لەگەڵ دەستێوەردانەکانی بەشداربووانی تردا یەکی گرتەوە و پەیوەندی خەباتەکان لە سەرووی سنوورەکانەوە دەرخست.

لە ماوەی چوار ڕۆژەکەدا، کۆنفڕانسەکە پانێڵ و گفتوگۆی گرووپی لەخۆگرت کە هاوکاری و تێگەیشتنی لە نێوان نەتەوە و کۆمەڵگا جۆراوجۆرەکانی ئامادەبوودا پەرەپێدا. لەژێر دروشمی خۆڕێکخستن، ئۆتۆنۆمی و دیموکراسی ڕادیکاڵدا، بەشداربووان لە دیالۆگی واتادار دەربارەی ئاستەنگ و خواستە هاوبەشەکانیان بەشداریان کرد.

ساتێکی بەتایبەت کاریگەر لە کاتی سەردانی کۆمەڵگای ئەمادیبا ڕوویدا، کاتێک ژنان بە سەمایەکی ڕێوڕەسمی پێشوازییان لە شاندەکە کرد. چیرۆکەکانیان دەربارەی بەرخۆدان دژی ئاپارتاید و خەباتی بەردەوام دژی سیاسەتەکانی کانزاکاری حکومەتی ANC، پێویستی بەپەلەی پاراستنی زەوی و ئاویان دەرخست. "چۆن دەتوانین دەستبەرداری ئاوەکەمان بین؟ ئەوە شوێنی ژیانی خواوەندەکانمانە" ئەوان ڕایانگەیاند، بیرهێنانەوەیەکی بەهێز لە گرنگی ڕۆحی و کولتووری زەوییەکەیان.

بەشدارییەکی سەرەکی لە کۆنفڕانسەکەدا کۆبوونەوەی سەربەخۆی ژنان بوو کە تێیدا ژنانی نوێنەری کۆمەڵگاکان بەشداربوون و باسی گرنگترین کێشەکانیان کرد. ئەمە گرنگی ژنانی وەک ڕابەرانی خەباتی کۆمەڵگا ڕەسەنەکان و پێویستی خۆڕێکخستن و پێناسەکردنی خەبات و بوونی خۆیانی دووپات کردەوە.

کۆنفڕانسەکە هەروەها باسی کێشە جیهانییە بەپەلەکانی کرد، وەک شەڕی بەردەوام لە کۆماری دیموکراتی کۆنگۆ (DRC)، کە کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان تێوەگلاون لە ململانێیەکی خوێناوی لەسەر دارستان و سەرچاوە سروشتییەکان. ئەم ڕاستییە ڕەقە بوو بە بانگەوازێک بۆ یەکگرتنی بەشداربووان دژی چەوساندنەوەی زەوی و گەلەکانیان.

هەڵسەنگاندنی شاندی ژنۆلۆژی و ئەکادیمیای مۆدێرنیتەی دیموکراتیک ڕوون بوو: ئەم کۆبوونەوەیە تەنها کۆبوونەوەیەکی بیرۆکەکان نەبوو، بەڵکو هەنگاوێکی گرنگ بوو بەرەو دروستکردنی پەیوەندی لە نێوان کۆمەڵگا ڕەسەن و ئیتنیکییەکانی سەرتاسەری جیهان. ئەمە ڕێگایەکی پۆتێنشیاڵی بوو بەرەو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتی جیهانی، کە تێیدا گەلانی جۆراوجۆر دەتوانن هاوکاری بکەن بۆ دروستکردنی داهاتوویەکی جێگرەوەی ئازادی و شکۆمەندی.

کاتێک بیر لە دەرەنجامەکانی ئەم کۆنفڕانسە مێژووییە دەکەینەوە، پێویستە بەپەلەیی ساتەکە بناسین. ئاستەنگەکانی بەردەم گەلانی ڕەسەن و بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکان زۆر گەورەن، بەڵام ڕۆحی هاوپشتی و هاوکاری کە لە دوربان نیشاندرا، تروسکاییەکی هیوا دەبەخشێت. بانگەوازی دیموکراسی ڕادیکاڵ تەنها ڕاهێنانێکی ئەکادیمی نییە؛ بانگەوازێکی ڕوونە بۆ کار، کە داوامان لێدەکات پێکەوە ڕاوەستین لە بەرگریکردن لە زەوییەکانمان، مافەکانمان و مافی چارەی خۆنووسینمان.