"من پەکەکەییەنا، جە ئەدەبیاتوو ئێمەنە چېوۍ نیا بە نامۍ تەسلیمبیەیۆ"

ئاسۆ فەرزاد (سەید پەرەندگەل) کە جە ٢٧/١١/ ٢٠٢٢ جە هەرێموو گمگمۍ شارو موشی گەشمەرڎە بی، جە دماین ساتەکا ژیۋایشەنە دلۍ ئا یانەینە کە تەوقە دریابۍ، سەرو دیوارەکەیۆ نویستەبېش: "من پەکەکەییەنا جە ئەدەبیاتوو ئێمەنە چېوێوە نیا بە نامۍ تەسلیمبیەیۆ."

گەشمەرڎە ئاسۆ فەرزاد

دماو گەشمەرڎەبیەی گەریلا ئاسۆ فەرزادی خەڵکوو ۋەرکەوتوو کوردسانی کە جە ٢٧/١١/ ٢٠٢٢ ېنە جە جەنگېوەنە چنی سوپاو ئەرەگیروو تورکی گەشمەرڎەبی، ۋێنەو دما ساتەکا فەرزادی وەڵاکریاوە. جە ۋێنەکانە موینیۆ کە فەرزاد مدرامانېوە فرەش کەردەن، جە دما ساتەکانە سەروو دیوارەکەیۆ نویستەنش، من پەکەکەییەنا جە ئەدەبیاتوو ئێمەنە چېوېوە نیا بە نامۍ تەسلیمبیەیۆ.

شەڕدا مەزڵوم گابارە، یووە جە فەرماندەکاو یەژا ستاری، بابەتێوەش سەرو گەشمەرڎەبیە و مدرامانوو گەریلا ئاسۆ فەرزادی نویستەن. ئێمە بابەتەکەو گابارۍ پەی ۋەنەرەکاما وەڵا مکەرمېوە:

چن ڕووېن ویر چانەی مکەرووە کە چنی باسوو ئاسۆی بکەروو کە یۊ جە زاوڵە جوان و ئازا و قارەمانەکا نیشتمانیم، قارەمانێوە کە مەتاوو جە مژارېوەنە پێناسەی تەمامەتیش بکەروو، سەبارەت بە کاریگەرییەکا دمایین ۋېنەیش سەروو دڵ و دەروونیم، قووڵایی جە هەستەکامەنە و فەخر بە پەکەکە بیەیم چنی گرڎ لېوە هامبەش بکەروو. ماناو ئاسۆی بە واچۍ بەرمەبڕیۆ، ئەنەیاوای و ڕۊشنکەردەیۊش زەحمەتا. نە دڵتەنگیم و نە فەخرم جە واچەکانە ڕاشا مەبۊوە. تووڕەیی جە ناخ و گڵویمەنە دماو ۋینای ئا ۋێنەیە ئانە نیا نەمەنۆ و ئېروو دڵیم مەزانۆ چنی بۆ بە بووڵە. ئایا ۋېنێوە متاوۆ ئانڎە کاریگەریی سەرو ژیۋای ئینسانی بنیۊرە و تا ئا حەدە بواڕۊش؟ ئېساڵ دووۍ ۋېنۍ پاسشا پنەکەردا کە بە قووڵی پرسیارە جە مرۆڤایەتی، دڵسۆزی، ئېش، وەشەسیای و توڕەیی ۋېم بکەروو. یۊشا ۋێنەو عەباسیا کە شەڕڤانش بەکۊڵۍ هۊرگېرتەبۍ جە وەختوو فاڕایۆو تەرمەکەیشەنە جە ۋنینە گەوزیا بۍ، ئەوی تەرشا ۋێنەو ئاسۆی...

مزانی بڕۍ کەسۍ هەنۍ جە ئەوەڵ ۋینایەنە دڵت گەرم مکەراوە و سەرەنج کېشی و ئارەزوو ئشناسایش هەستت ژڵېونۆ. وەختۍ پەی ئەوەڵجاری هەڤاڵ ئاسۆم ئشناسا، بەبێ ئانەی بە تەمامی بزانوو مەڵامەتەکەش چېشا، ئی هەستەمە بە تنی ئەزموون کەرد.

مانگەو ئادارو ٢٠٢٢ بۍ، هەڤاڵ ئاسۆم جە ئەکادیمیاو حەقی کارەری ئشناسا. حەرچڼە ئا هەڤاڵەیە نەشناسېنا و حیچ چېوۍ ئەرێنی و نەرێنیم جە بارەشۆ نەژنەوییەبۍ، بەڵام سەرنجش کېشتا. ڕەفتارێوە یاخی و پرسیارکەر و نائارام، بە ئاسانی قبوڵش نەکەرۍ و بە ئاسانی ڕازی نەبۍ. سەرسامە بیا بە چەمە گەشەکاش، بە وردی گۊش جە گفتوگۆو مرۆڤەکا گېرۍ و پرسیارۍ نمەکەرۍ، کە نیشانۍ زیرەکی ئاڎیی بۍ، پەی ئانەی بە قووڵی چانەی بیاوۊنە کە وچیۆ، هەڵوێسی گونجیاش سەرەنجوو منش کېشت. لایەنی ئەنارشیستی، چنەئامای پراکتیکی، ۋەرپرسیاری جە پەروەردەو ۋېش، ڕوانگە جیاوازەکاش، زیرەکی شۊنیرە لوایەکاش، هێزی هامبەشکەردەی و کاریگەریش سەروو مروڤەکا، هەڤاڵ ئاسۆی جیاواز جە هەڤاڵا تەری نیشانە دۍ. بەقوەتی مەژگی و قووڵایی بڕوا و زانای ئانەی کە گەرەکشا متمانە بە ۋېش خوڵقنۍ. ئینە پېسە سێحروو ئاسۆی بۍ. سەرمەشقایەتیەکەش جە ئاستێوە بەرزەنە بۍ. وەختۍ قسۍ کەرۍ و لووۍ، بە جۊش و ئایرین بۍ. ئاڎ پېسە گرڎیما نەبۍ. پېسە ئانەی وەختېوە فرە کەمش بۆ جە ژیۋاینە ژیۋۍ، پېسە ئانەی مشۊم بە خێرایی قەرار بڎۆ یان مشۊم زوو بیاوۆ شۊنېوە چامنە بۍ.

هۆشیاری وڵاتپارێزنی هەڤاڵ ئاسۆی، کە جە دڵوو گەلو ۋەرکەوتەکەیمانە گەورە بی، فرە سەرسام بۍ. وەشەسیایش پەی وڵاتەکەیش و وەشەسیای پەی مرۆڤایەتی جە قسەکاشەنە سنوورەکېش ۋییەرنێبېنۍ، هەستش پنەکریۍ و جە بەروو قسەکاشۆ جە وزە، سۆز و سیاسەتەکاش جە ژیۋاینە هەستش پنەکریۍ. ئاسۆ عاشقوو کەشی و گەریلای بۍ. ئا کەسۍ کەششا وەش مسیۆ پېسە کەشی چامنېنۍ. کە متاوی متمانەت پنەشا بۆ. ئاسۆ پېسە کەشی هامڕېوە هېقم و خاوەن کەسایەتی بۍ. هەستوو متمانەی جە ئینسانەنە خوڵقنۍ و پاسەت پنەکەرۍ هەست بکەری کە جە حیچ ئاژېوەنە بە تەنیا جیات نمازۆ. هەڤاڵ ئاسۆ زەریف و ڕەوشت بەرز بۍ، هەستیاریېوە کە دڵوو ئینسانی لەرزنۆ و ڕەوشتێوە کە کاریگەری سەروو ڕۆحی نیېرە.

هەڤاڵ ئاسۆ ئی هەستېشە جە منەنە وەش کەردۍ بەبێ ئانەی فرە عال بشناس و چڼین سات و یادەوەریۍ چنیش هامبەش بکەروو. ئاسۆ گەنجێوە ئازا و بەغیرەتوو ئی خاک و کەشەیە بۍ. دژوو گڵیاوتەرین ئەرەگیری نیشتمانیما جەنگش کەرد. ئاسۆ بە وەشەسیای و سۆزۆ پابەند بۍ بە نیشتمانی و کەشی و هەڤاڵاو ۋێشۆ. ئی عەشقە گۊرە و حەقەتینە تەنیا عەشقوو ئاسۆی نەبۍ. وەشەسیایی گەریلېوە بۍ کە کەشەکېش جە دڵوو ۋېشەنە هۊرگېرتەبۍ، چنی وەختی ژیۋۍ، بە پابەندبیەی بە خیاڵەکاشۆ جەنگ کەرۍ و ۋېش پەی خیاڵەکاش تەرخان کەرۍ. وەشەسیایش پەی وڵاتەکەیش و هەڤاڵاش وەشەسیایۍ ڕۆحی بۍ. بەڵام چنی سنوورداربیەی زانستی جە سەردەموو ئێمەنە، وەشەسیایی تەنیا متاوۆ هەستێ بۆ.

جە لېوەتەرۆ عەشقە مەعنەوییەکۍ جە قوڵایی تاریخینە ئەسپەردە کریېنۍ و جە ئەفسانەنە مەنېنێوە. ئایا ئینسان متاوۆ وڵاتێوە یان حزبێوەش تا سەرە مەرگ وەش بسیۆ؟ ئایا متاوۆ عاشقوو کەشی و تەونۍ و خاکی و ئاوی و گیاندارا وڵاتەکەیش بۆ؟ ئایا مکریۆ جە عەشقوو هەڤاڵ ئاسۆی بیاومېنە و ڕۊشنش بکەرمېوە و بنویسمېشۆ؟ ئەی ئا هەستەو عەباسی جە وەختېنە شەڕڤانش هۊرگېرتەبۍ، بە زانستێوە کە ماچۆ گرڎ چېوۍ مزانۆ، ڕۊشن مکریۆوە؟ ئایا ویرکەردەیۆ و هەست و توڕەیی ئاسۆی جە خیانەتی مکریۆ وەڵۍ ئانەینە ۋېش تەقنۊوە پېسە ۋېش باس بکریۆ؟

ئینسان هەرپېسە ژیۋای، مەردەیچ پێناسە مکەرۆ. ئینسانی ترسنۆک پەی ڕزگاربیەی جە مەردەی مژیۋۆ، جە وەختېنە ئینسانی ئازا بە قیمەتوو مەردەی ۋێش پەی باوەڕییەکاش تەرخان مکەرۆ. ئینە نهېنیێوەن کە جوابەکەش جە کتێبەکانە نەنویسیان. ئانۍ کە دڵشا ئانڎە گەورەن کە ئەزموونش بکەرا، چارەسەرش مکەرا نەک ئینسانی ئاسایی. ئانۍ دڵشا تاریکا و عەقڵشا مەتاوۆ بوینۆ، قەد مەتاوا چی حەقیقەتەیە نزیکۍ باوە. ئەگینا جە ئایروو گەورەو ئی عەشقەینە سۊچانە. ئانەی ئینسان جە دما هەناسەشەنە ماچۊش و مکەرۊش، بنەڕەتیتەرین واقیعییەتوو ژیۋای و ئەنەیاوای ئاڎین. جە دما ساتەکانە ئا چېوۍ کە وچیا حەقەتینېوە ڕەهان دوور جە دروۍ. جە دما هەناسەشەنە قووڵتەرین، مانادارتەرین و ڕاستتەرین واچۍ ۋېش نویستە. سەروو دیوارەکا ئا یانەینە کە کۊشیای پەی ئا حەقەتینا کەرۍ کە باوەڕش پنەش بۍ حەقەتینەکەو ژیۋای و عەشقوو ۋێش نوویست و ۋېش تەقناوە.

هەڤاڵ ئاسۆ جە وەهاروو ساڵەو ٢٠٢٢ پەی گەشتێوە درێژمەودای ئازاڎیی ڕووەش جە هەرێموو دێرسیم کەرد. نەزانای و ئاشنا نەبیەی پا شۊنۍ کە ملۊ پەیش قەد نەتاوۍ ڕا جە عەشقەکەیش بگېرۆ.

جە ١٧/١١/ ٢٠٢٢، ئاسۆ جە یانېوەنە جە دەگاو تانزیکی، هەرێموو گمگم (وارتۆ)ی جە شاروو موشی تەوقە دریا و ئاسۆ تا دما گولۍ جەنگ مکەرۆ. ئاسۆ فەرزاد چا یانەنە کە تەوقە دریابۍ، ۋېش تەسلیم نەکەرد و نارنجۆکەی دەسیەش سەروو دوژمنیرە تەقناوە و بە ئاێر جوابوو داواو تەسلیمبیەی دوژمنیش داوە. جە وەختوو جەنگەکەینە دروشمەکا "بژیۋۆ سەرۆک ئاپۆ"، "پەکەکەیی بیەی فەخرا"، "چېوۍ بە نامۍ تەسلیمبیەی جە ئەدەبیاتوو ئێمەنە نییا"، "من پەکەکەنا" و "بەڎ ڕەوشتەکېش" سەرو دیوارو یانەکەینە بە قەڵەمێوە کەوە منۋیسۆ. چا یاگېنە کە جەنگش کەردەن دماتەر ئی قسېشە بە ۋنی و نیشانەکۍ گولەکاش ڕازنېوە. وەختۍ گولېش تەمامیا، پېسە ئانەی شایستەو پەکەکە بیەی بۍ، بۆمبەکەی دەسېشەنە تەقنۊوە و پەی ئا حەقەتینەی کە باوەڕیش پنەش بۍ و عەشقی حەقەتینەش، سەروو مەرگیرە ۋییەرۆ. ئەگەر هەزار کتێبېچ بوانووە و بە چڼین پەروەردۍ ئەکادیمیېرە گوزەر بکەروو، ئنڎەو نوویستەیەکا سەرو ئی دیوارەیە مەتاوۆ کاریگەری سەرو دڵیم وەش بکەرۆ.

بێگومان ئینە ئەرکوو ئێمەن جە واقیعوو کەسایەتی و ئا مەڵامەتە کۆمەڵایەتیا کە بانۍ بە مەڵامەتوو ئی جۆرە چالاکیا بیاومېنە. پێویسا بە قووڵی جە ڕازەو پەشتەو ئی سەرگوزشتە قارەمانانۍ بیاومېنە کە بە غیرەتېوە فرۆ ئەنجامدریان و ئا ۋەرپرسیاری و ئەرکۍ کە پەی ئایندەی گنۆ سەرو شاناما. ئینە قەرزاریی ئێمەن بە ئاسۆی کە ئڼەو دڵی زەریفی و پېسە مەژگی ئازاڎیی، پېسە زەردەخەنەکەیش ساڎە بۆ و ئنڎەو نیگاکاش قووڵ بۆ. پېسە هەڤاڵما ئاسۆی واتش جە ئەدەبیاتوو ئیمەنە چېوێوە بە نامۍ تەسلیمبیەی نییا، هەڤاڵ ئاسۆ پەکەکەیی بیەیۍ ئی حەقەتینەینە.