بە دیمەن

پارێزنەر بیلمەز: نمەبۆ ئیتر سی پی تی بێدەنگی برمانۆ

پارێزنەر بیلمەز واتش: "ئینایمۍ دما خاڵەو ئاژەو خراپی ئیمرڵینە، چینەی خراپتەر نمەبۆ، پەنەوازا ئیتر سی پی تی خاڵەی ٢/١٠و ڕاو جاکا ۋێش ۋەرا ۋەر بە تورکیای جابەجێ بکەرۆ."

گۆشەگیری ئیمراڵی کە سەرو ڕابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانیرە سەپیان ئینا چ ئاستێوەنە؟ مافوو حوکمدریایا ئیمراڵی پەی دیڎاری چنی پارێزنەر و بنەیانەکاشا بە چ شێوێوە ئاستەنگ مکریۆ؟ پەی چێشی سی پی تی جە ۋەرا ۋەرو ئا بێ یاساییانە بێدەنگا؟ پارێزنەراو ڕابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی پەی ماڕای گۆشەگیری چ جۆرە کارێوە مکەرا؟

جە چەمپنەکۊتەیێنە چنی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی (ANF)ی پارێزنەرو ڕابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالان ئیبراهیم بیلمەز جوابوو کۆو ئی پرسیاراشە داوە و هۊرسەنگنایش پەی ئاژەو ئیمراڵی کەرد.

جە سەرەتاو قسەکاشەنە ئیبراهیم بیلمەز باسوو ئاژەو زیڼانو ئیمراڵیش کەرد و واتش: "زیڼانو ئیمراڵی ئینا ستاتۆو زیڼانو جۆرو ئێفوو  وەزارەتوو دادینە ، کە ستاتۆو جۆرو ئێفی چا گېرتەخانەنە قبوڵکریا نیا. ئاژەو ئا زیڼانەیە گۆشەگیرییا. جە ۋەرا ۋەروو ئینەینە ڕێکوزیاکۍ مافو مرۆڤی جە تورکیانە، ماوێوە فرەن ئینۍ ئەرەکۊشاینە. ئاژەو گېرتەخانەو ئیمراڵی دووۍ ئڼەو ئاژەو زیڼانەکا جۆرو ئێفی سەختتەرا.

ئاژەو ئیمراڵی تامۍ خراپتەر مبۆ. نزیکەو ٤٠مانگان نمەتاومۍ جە موەکیلیما بەڕێز ئۆجالانیوە حیچ زانیاریێوە هۊرگێرمۍ. جە دما تەلەفونی ٢٥و ئازاری ٢٠٢١یوە چا کاتۆ نەتاوانما زانیاری جە بەڕێز ئۆجالانیوە هۊربگېرمۍ. چا قسەکەردەینە بەڕێز ئۆجالان بە براکەیش ئەرەیاۋنابۍ 'گەرەکما تورکیا یاساکاو ۋێش جابەجێ بکەرۆ. گەرەکما چەمم بە پارێزنەرەکام گنۆ'.

چا ڕوۆن ئێمە نەتاوانما حیچ زانیاریێوەما جە بەڕێز ئۆجالانیوە دەسگنۆ. پەی بەدەسئاوردەی دیڎاری، حەفتۍ دووۍ کەرەتۍ پېسە پارێزنەرا داواکاری پێشکەش بە داواکارو گرڎیی کۆماری بورسای و ڕاوەبەری زیڼانو ئیمراڵی مکەرمۍ. حەرپاسە بنەیانەکېچ حەفتۍ کەڕەتێوە داواکاری تۆمار مکەرا. سەرو ئی دۆسیەیە جە دادگاو جابەجێکەردەی بورساینە شەکوا تۆمار مکەرمۍ، کاتێ چا شەکواکێما هۊرمەگیریۆ سەردای دادگاو تاوانە قورسەکا مکەرمۍ. کاتێ چایچ جوابوو شەکواکېما مەڎریۆوە سەردای دادگای دەستوری مکەرمۍ.

ماوێوە فرەن ئینایمۍ چەمەڕوانی ئانەینە کە دادگای دەستوری هەنگامە بنیۆ. بەڵام داخەم مەشۆ تا ئیساتۍ قەراری ئەرێنیش چا ڕوانگۆ نەڎان."

پارێزنەر ئیبراهیم بیلمەز ئانەش یاڎ ئاورڎۆ کە جە ساڵەو ٢٠١٢یوە پەنج جە موەکیلەکاشا جە ئیمراڵینە نریێنێرە و واتش: " ئی پەنج کەسە پەی لابەردەی گۆشەگیری وزیۍ ئیمراڵی و چا نریێرە. بەڵام کەچی ئی پەنج کەسەی تەریچ پېسە بەڕێز ئۆجالانی وزیۍ دلۍ گۆشەگیرییوە، جە زیڼانی جۆرو ئێفیوە ئاردێشا پەی ئیمراڵی، بەڵام ئا مافۍ کە جە زینانی جۆرو ئێفینە بێنێشا ئاڎێچشا چنە هۊرگیریێوە. پا مەعنۍ جە ئیمراڵینە نەتاواشا مافو چەمپنەکۊتەی پارێزنەرایچشا بۆ. نمەتاوا بنەیانەکاشا بوینا، نمەتاوا ئیسفاڎە جە مافو قسەکەردەی بە تەلەفونی ۋێچشا هۊربگێرا. ئاڎێچ کەوتۍ دلۍ گۆشەگیری ئیمراڵی. ئی ئاژەما پېسە گۆشەگیری بە کۆمەڵی پێناسەکەرد. پەی ئانەی سەردای دادگاو مافەکا مرۆڤیما جە ئەوروپا (DMME)نە کەرد. ئینە داواکاریێوەبۍ کە ئێمە پنەش ماچمۍ گۆشەگیری بەکۆمەڵ. جە ساڵەو ٢٠١٢یۆ تا ئیساتۍ دادگاو مافەکا مرۆڤی جە ئەوروپا حیچ قەرارێوەش چی بارۆ نەڎان. ئانە ١٢ساڵۍ ۋییەرنۆ، بەداخەوە ئەرەمەرزیێوە پا جۆرە حیچ قەرارێوەش نەڎان. بە پەیلواو من ئینە هەڵوێسێوە سیاسی دادگاو مافەکا مرۆڤین.

'ئێمەی پارێزنەرا وزیێنمۍ بەرو گرڎوو پرۆسەکاوە'

مرۆڤی توشوو تەعاجوبیاتی مکەرا کە چنی گۆشەگیرکەردەیۍ پی جۆرە، نایاسایێوە پی شکڵە متاویۆ جابەجێ بکریۆ؛ پەی ئاستەنگکەردەی دیڎارو بنەیانەکا سزاو دیسپلینی بەکار بەرانە. یەرۍ مانگۍ جارێ ئی سزۍ سەرو گۆشەگیرکریایا ئیمراڵی تازە مکریۆوە و پەی ماوەو یەرۍ مانگا تەری چەمپنەکۊتەی بنەیانەکا قەڎەغە مکریۆوە. مەڵامەتوو ئا قەڎەغەکەردەیچە ڕۊشن نیا.

تا ئیساتۍ مەڵامەتوو سزاو دیسپلینیما پەی ڕۆشن نیا. ئێمەی پارێزنەرا وزیێنمۍ جبەرو ئی پرۆساوە. هامکات چنی داواکارییەکاما، قەرارەکاو سزای دیسپلینیما پەی مەکیانا، حەرپاسە فایلەکەیچما مەڎا پنە سەرو تەعندایما، نە ڕاما پنەمڎا دۆسیەکەیش وشکنمۍ. بە حیچ کلوەجۍ پنەما مەڎریۆ. پېسە پارێزنەرا بە تەمامی جە سیستەمی دادوەرینە بێبەشۍ کریێنمۍ."

'ئینایمۍ خراپتەرین نوقتێنە'

سەبارەت بە هەڵوێسوو سی پی تی، پارێزنەر بیلمەز ئاماژەش پەنەی کەرد کە ئا ئەرەمەرزیا بە حیچ جۆرێوە هامکاری لابەردەی گۆشەگیری ئیمراڵی نمەکەرۆ و واتش: "جە سەرەتاوە سی پی تی بەشدار بۍ چی کارەنە. جە وەختوو پیلانگێڵنیەکەو سەرو بەرێز ئۆجالانیوە سی پی تی بەشدارا جە کارەکاو ئیمراڵینە.

تاوەکو ئیساتۍ نۆ کەرەتۍ سەردای ئیمراڵیش کەردەن و جە گوزارشتەو هەشت کەرەتاشەنە ڕەخنەش جە تورکیای گێرتەن. ئانەش دیاریکەردەن کە ئاژەو ئیمراڵی یاگۍ قبوڵکەردەی نیا، گۆشەگیریێوە فرە سەخت ڕاوەبەر مکریۆ. جە دما گوزارشتەشەنە ئاژەو گۆشەگیری ئیمراڵیش بە ئاژەو 'گومبیەی' بەنامۍ کەردەن.

بەڵام تورکیا بەحیچ کلوەجۍ ڕەخنەکۍ سی پی تیش ۋەروچەما نەگرتێنۍ و سەرڕاسېش نەکەردێنۍ. ئارۊنە ئینایمۍ خراپتەرین خاڵەو گۆشەگیری ئیمراڵینە. ماوەو ٤٠ مانگان حیچ زانیاریێوە نمەڎریۆ. چەمپنەکۊتەی مردان. جوابوو نامەکا نمەڎریۆوە. حیچ پەیوەندیێوە نیا. تەنیا گریمانەو ئانەی مکەرمۍ کە موەکیلەکېما ئینۍ ئیمراڵینە.

پېسە پارێزنەرا نمەتاومۍ ئینەی پەشڕاس بکەرمېوە. نمەتاومۍ ئاژەو تەندروسیشا پەشڕاس بکەرمېوە. ئاژێوە پی جۊرە گوزەر مکەرۆ، گەر سی پی تی جە ئەرەمەرزناو ئی سیستەمەینە بۆ ئا کاتە مرۆڤ نمەتاوۆ بواچۆ سی پی تی هیچ دەورێش نیا. سی پی تی چی ڕوانگۆ ۋەرپرسیاریش گنۊنە ئەستۆ.

'ئیمراڵی زیڼانێوە ئاسایی نیا'

هەڵای سی پی تی گوزارشتەو ۋێش سەبارەت بە دما سەردایش پەی ئیمراڵی ئاشکرا نەکەردەن. بەڵۍ ڕاسا؛ پەی ئانەی سی پی تی بتاوۆ گوزارشتەو ۋێش پەی ڕای گرڎینی وەڵا بکەرۆوە، پەنەوازا تورکیا قبوڵش بکەرۆ. بەڵام جە قۆناغەو ئیساتێنە ٢٥ ساڵېن گۆشەگیریێوە سەخت هەن، ماوەو ٤٠ مانگان حیچ زانیاریێوە نیا. ئیمراڵی زیڼانێوە ئاسایی نیا. تەمەنو بەڕێز ئۆجالانی بەرەو سەرۆ ملۆ و گرفتوو تەندروستیش هەن. ئاژەکە بە حیچ جۆر ئاسایی نیا. پۊکەی نمەبۆ سی پی تی ئی ئاژەیە بە ئاسایی هۊربگێرۆ. گەر تورکیا ڕا بە وەڵاکەردەیۆ گوزارشتەکۍ نەڎۆ، پەنەوازا سی پی تی خاڵەو ٢/١٠ی جە ڕێکارە یاساییەکا جابەجۍ بکەرۆ، کاتوو ئانەی ئامان.

'پەنەوازا ئیتر سی پی تی قسۍ پەی ڕای گرڎیی بکەرۆ'

جە چوارچێوەو ئی خاڵېنە، جە پەیوەندی چنی ئا وڵاتەی کە ڕا بە وەڵاکەردەیۆ گوزارشتەکۍ نمەڎۆ، یان سەبارەت بە وڵاتێوە کە ساڵانێوە فرەن پێشنیارەکاو سی پی تی جابەجۍ نمەکەرۆ، سی پی تی متاوۆ ئەرەیاۋنای بڎۆ. ئانەی ئاشکرا بکەرۆ کە ئا وڵاتە بەپاو پەیماننامەو ئەوروپای نمەجمۆوە. پۊکەی بەپەیلوای ئێمە تورکیا بەرەو ئا خاڵۍ هەنگامە منیۆ. پی بۆنۆ پەنەوازا ئیتر سی پی تی ئەرەیاۋنای بڎۆ. کاتوو ئانەی ئامان، چونکی ئاژەکە چینەی خراپتەر نمەبۆ."