بە پاو ئاژەو ژیکەدەنگیەکان یانی وەڵاویٛ مەبانوە و دووریٛ مەگنانوە ئەو هەنترینی وجەگرد بارێنە تا ڕابدانە هەوا بلوٙنە جبەر، وەلێم پەی بڕیٛشان ملەریانوە پەی بڕیٛشان نمەلەریانوە:

1- دەنگە کپەکیٛ voiceless sounds: دەمێو هەوا شوٙشیەوە مەلوٙ سەرەوکوی، مەیوٙ جبەر، ژیکە دەنگیەکیٛ دوریٛ مەگنانوە و ڕاگیری و وەربەسو هەوای نمەکەران، نمەلەریانوە. ئینە دەنگە کپەکیٛنیٛ(پ، ت، ک، ق، چ، ش، ف، س، خ، ح، هـ، ئـ). The vocal cords separate & not vibrate, voiceless

2- دەنگە گڕەکیٛ voiced sounds : دەمێو هەوا شوٙشیەوە مەلوٙ سەرەوکوی، مەیوٙ جبەر، ژیکە دەنگیەکیٛ بە نونگەو فشارو هەوایوە دوریٛ مەگنانوە ئەو یوی، دەمێوە هەوا مەویەروٙنە ڕاگیری و وەربەس ڕوەمەڎوٙ، ئینەچ مەبوٙنە بایسو لەریایەو ژیکە دەنگیەکان، دلیٛ بینیٛنە، ئی دەنگیٛ دروسیٛ مەبانیٛ(ب، د، ڎ، گ، ژ، ز، وٛ، ڤ، غ، ع، م، ن، ل، ڵ، ر، ڕ، و، ی) the vocal cords separate & vibrate, voiced  

دەنگی گڕ و کپ فرەو جاری مانا مەفاڕوٙنە(پ) کپەنە، (ب) گڕەنە، نمونە: باڵ: پاڵ.

نویسا: د.ناجح گوڵپی
 سەرچەمە/ ڕازوانو هەورامای بەرگی یەرەم