ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان ئەرەیاۋناش، کە فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی ٢٤ سەعاتە دلۍ تەرسېنە مژیۋۆ و واتش، "تەرسی حیچ ئیسفاڎېش نیا، حەرچېوۍ بکەرۆ فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی جە وڕای رزگارش نمەبۆ. جە ماوېوە فرە نزیکەنە نمەوڕۆ".
ئەنداموو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان بەشداریش جە بەرنامەو مەدیا خەبەر تیڤینە کەرد. نرخنای کاڵکانی سەرو رۆژەڤەکا پی جۆرەنە:
" بە حورمەتۆ سڵام جە خوڵقنەروو مدرامانوو ئیمراڵی رابەر ئاپۆی مکەروو. ئیمراڵینە هجووم، گۆشەگیری، ئەشکەنجە، قڕکەردەی بەردەواما، بێگومان جە وەرا ۋەروو ئانەیچەنە گەورەتەرین مدرامانی ماناڎاری تاریخی بەردەواما.
جە پرۆسەی ۋییەردەنە جە ڕاوەبەردەی سیستمی هەنوکەیینە فاڕیایۍ سازنەبیەن. ئێمە ئا وەختیچە واتما، بە سزاو دیسپلینی بەهانۍ پەی گۆشەگیری سازمکریۆ. نەک هەر پەی گۆشەگیری و ڕاگېرتەی جە دیڎاری، جە هەمان وەختەنە پەی ڕاگېرتەین جە سەر جەنۆ دادگایی کەردەیۆ رابەر ئاپۆی جە چوارچێوەو 'مافوو هیوا'ینە و ڕاگېرتەی جە مسۆگەرکەردەی ئازاڎیی جەستەیی ئاڎیی بەهانۍ یاساییە مېزیۊوە. ئێمە واتما، چانەی بەردەوامۍ با. بەراسیچ دماتەر دیما، جارێوەتەر ئەرەیاۋناشا کە سزای دیسپلین دریانۆ.
بێگومان مەڵامەتوو ئانەی ئاشکرا نمەکەرانۍ. بەراسیچ ئاژېوە نییا مایۍ قبوڵکەردەی بۆ. ئینسان متاوۆ ئانەی بواچۆ؛ چی جەهانەنە ئا ئینسانەی کە بە دیسپلینتەرین شېوە مژیۋۆ، بە رێکوزیاتەرین شێوە جمۊوە و خەبات مکەرۆ رابەر ئاپۆن. بە هەزاران، دەیان هەزار ئینسانۍ ئانەی مزانا. جە حەقەتینەنە ڕاوەبەرا دەوڵەتو کۆمارو تورکیایچ ئانۍ ئی سزا بێ بنەمایا بڕاوە ئېاڎېچ مزاناش. چنی ئانەیچ واتەی ' سزاو دیسپلین'ی بێ مەعنان. مشۊم ئینسان بەعالی بیاوۆنە. ئانە چېوێوەنە خوتوو خۆڕا تاشیانەرە.
جە لېوەتەرۆ هجوومی پی جۆرە بەردەواما، جە هەمان وەختەنە مدرامانی گەورەیچ ئیمراڵینە بەردەواما. مدرامانی گەورە جە ئیمراڵینە بەرش وزۊ کە هێزە پیلانگێڵە میان نەتەوەییەکۍ و دەوڵەتو تورکی چا سیستمە قڕکەرەو ۋېشانە سەرنمەگنا، شکس بارانۍ. مدرامانۍ گەورە هەن، مدرامان بەردەواما. سەرو بنەماو دادگاییکەردەی سیاسەتی و مەژگی قڕکەر، کۆلۆنیالیست، فاشیستی و مەحکومکەردەی ئا مەژگیە، مدرامان بەردەواما. ئا وەختە مشۊم ئێمە بە دروسی بیاومېنە، بە پاو ئانەی بە شێوېوە راس و تێرکەر بەشداری بکەرمۍ. گرنگ ئینەنە.
تەنیا بە ئەرەکۊشای متاومۍ بیاومۍ ئەنجام
مشۊم ئێمە سیستموو ئیمراڵی کە هیچ یاسا و ئەخلاقێوە نمەشناسۆ پەی گرڎ لېوەش ئاشکرا بکەرمۍ. حەرپۊکەی واتما، ئەرەکۊشای یاساییچ گرنگا. پاڕێزنەرا، جە بوارو یاسېنە بە کۆبیەیۆ و کۆنفڕانسۍ جیاجیۍ ئانەی مکەرا. بەراسیچ گرنگ و ماناڎارا. ۋەروو ئانەی مامەڵەی نایاسایی و بێ ئەخلاقی پا جۆرەی کە جە ئیمراڵینە مکریۆ هامشێوەش نییا. ئانۍ بڕواشا بە یاسۍ هەنە ئینەی قبوڵ نمەکەرا. پێویس پانەی نمەکەرۆ کە دیموکراتېچ با. یاخوڎ سۆسیالیستۍ با. واتە هەر کەسۍ بڕواش بە یاسۍ بۆ نمەتاوۆ سیستموو ئیمراڵی قبوڵ بکەرۆ. ۋەروو ئانەیچ فرە گرنگا کە قاوبڎریۆ و ئاشکرا بکریۆ، دەمامک سەرو میاچەمایشۆ لابڎریۆ، نیشانە بڎریۆ کە سیستموو ئیمراڵی چ جۆرە هجوومېوە نایاسایی و بێ ئەخلاقییا.
ئێمە موینمۍ کە ئەرەکۊشای دژوو سیستموو قڕکەردەی ئیمراڵی بە ۋەرفراوانی بەردەواما. هەنگامۍ گرنگۍ نریېنۍ. جە کوردسان، جە بەروو وەڵاتی، جە گرڎ شۊنېنە. دۊڵەمەنڎ و فرە جۊر بۍ. سەرو بنەماو هەڵمەتەو ئازاڎیی میان نەتەوەیی کە جە ١٠و تشرینی یووەمی دەسشپنەکەرد، چالاکیەکۍ کە پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەرایەتی ۋەرفراوان، فرەچەشن و گەورۍ با. بێگومان مشۊم عالتەر گەورۍ بکریا. مشۊم ئانەی کە هەن بە دڵنیاییوە بە پێویس نەنریۊرە. جە گرڎ مېڎانېنە مشۊم عالتەر ۋەرفراوان بکریۆ، گەورەبکریۆ و ئەنجام جە کۊشیای هۊربگیریۆ. ۋەرووئانەی تەنیا بە ئەرەکۊشای ئەنجام هۊرمگیریۆ. محاڵا کە بە شێوېوە جیاواز ئەنجام هۊربگیریۆ. بەڵام وەڵۍ کەوتیەکۍ ئیساتۍ ئەرێنیېنۍ.
پی بۊنۆ جارێوەتەر سڵام جە گرڎوو چالاکا مکەروو. جە زینانەکانە و دەوروو ئاڎیشارە چالاکی بەردەواما. لاوازیېوە کەمیچ بیەیش نییا. چالاکییە جەماوەریەکۍ کە دەوروو مدرامانی جە زینانەنە شەپۆل شەپۆل گەورۍ با. ئانە فرە گرنگا و بەرەو وەڵۍ ملۆ. جە چالاکی جەماوەرینە جە گرڎ شۊنېنە جموجۆڵ بەردەواما.
فشارېوە فرە وزیا سەرو سی پی تی. ئاشکرابی کە جە لایەنی یاساییوە ئەرکوو ۋېشا جابەجێ نمەکەرا. دماو ئانەی ئینە دلۍ رای گردینە وەڵابیۆ و فرەو لایەنا بە چالاکیەکاشا پاسشا کەرد کە فشار جە سی پی تی بکەرا. چالاکیەکۍ ژەنا بە ئەنجام یاوۍ، چالاکیەکاو کیانای نامەی. جە گرڎوو دەوڵەتەکا ئەوروپاینە رۆشنۋیرا، نویسەرا، هونەرمەنڎا، کرێکارا، سەندیکاکۍ، دیموکرات، چەپگر، سۆسیالیست، دۆسا کوردی مۆرەو ۋېشا جە چېروو نامەی دا و نامەشا پەی سی پی تی کیاست. داواشا جە سی پی تی کەردە ئەرک و ۋەرپرسیاری ۋېش بەیاگۍ بیاونۆ. بانگەواز کریا، داواش ۋنەکریا کە بلۊ ئیمراڵی زانیاری ئەرەیاۋنۆ. ئانە وزیا ڕووە کە ئانە ئەرکێوە دیموکراتیک و سروشتیا. حەرپۊکەی داوا جە سی پی تی کریا کە ئەرک و ۋەرپرسیاری ۋێش ۋییەرنۆ.
ئینە فرە گرنگا، پێویسا بەردەوامیش بۆ و بەقوەتتەر بکریۆ. ئینە ئاشکرابی؛ سیستموو ئیمراڵی، نا یاسایی، نادادپەرەوەری ئیمراڵی، حەرپاسە مدرامانی دیموکراسی و ئازاڎیی جە ئیمراڵینە هەر بەردەواما زیاتەر دلۍ گلېرگەینە وەڵابۊوە، شەپۆل شەپۆل دلۍ گلېرگەینە، جە جیهانەنە وەڵا مبۊوە. جە هەر یاگېنە کە ئینسان هەستش پنە بکەرۆ، دژوو ئی نایاساییە مردۊوە. ئەرەکۊشای پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی بە گرنگ مۋینا، بە ڕای جیاواز بەشدارۍ با. ئینەیچ ئاژېوە فرە بەواتا و گرنگا. کۊشیای یاوان ئی ئاستە و مەتاوۆ ئاستەنگ بکریۆ. پێویسا گرڎ کەسێ ئینەش زانا بۆ. هیچ کەسێ نمەتاوۆ سەرکەوتەی هەڵمەتەو ئازاڎیی میان نەتەوەی کە پەی ئازاڎیی جەستەی ڕابەر ئاپۆی دەسشپنەکەردەن، هیچ کەسێوە نمەتاوۆ ۋەربەسش پەی بنیۊرە. بەدڵنیانییوە ئی قۆناغۍ سەرە گنۆ.
سەروو ئی بنەمایۍ هونەرمەنڎا، ڕۆشنۋیرا بەشدارۍ هەڵمەتەکۍ با. چالاکی گەنجا و ژەنا بەردەوامېنۍ. پێویسا ۋەرفراوانتەریچ بکریا.
مبارەکبایی جە بەشداربیا چالاکی ئێشکگیری ئازاڎیی جە ستراسبۆرگینە مکەروو
ئانە حەقەتینا هەڵمەتەی جیهانییەی ئازاڎیما کە پەی ئازاڎیی جەستەی ڕابەر ئاپۆی ملۊڕاوە، جە ١٠و تشرینی یووەموو ٢٠٢٣ېوە ئەرەیاۋییان. حەرچڼە ئێشکگیری ئازاڎیی پەی ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی ماوەو ١٢ ساڵان ستراسبۆرگەنە دەسشپنەکەردەن و بەردەواما. وڵاتپارێزانا ئەوروپای بەراش ڕاوە . جە وڵاتە جیا جیاکاو ئەوروپایۆ هەر حەفتېوە جە گەنجا، ژەنا، کرێکارا، ڕەنجدەرا بەشدارۍ ئێشکگیرییەکەی با. جە ٢٥و حوزەیرانینە ١٢ ساڵۍ تەمام مکەرۆ و گنۆ دلۍ ١٣ ساڵاوە. جە ڕۆژامەکاوە ئەرەیاۋییا کە چالاکیېوە گەورەی جەماوەری ئەنجام مڎریۆ. پێویسا بەگرنگیوە تەماشەو ئینەی بکریۆ. چالاکیەکە ماوەو ١٢ ساڵان بەردەواما و جە هەمانوەختەنە بیەن بە بناغەو هەڵمەتە ئازاڎییە میان نەتەوەییەکاما. پێویسا پی جۊرە بوینیۆ. پۊکاتی جە ساڵوەگەڕشەنە پێویسا بە بەشداربیەیۍ بەقوەتۆ چالاکی ئەنجام بڎریۆ.
پێویسا گەلەکەما جە ئەوروپانە ئینەش ۋەروو چەماوە بۆ. ئی چالاکیە ماوەو ١٢ ساڵان بەردەواما. مبارەکبایی جە گرڎوو ئا کەسا مکەروو کە بەشدارۍ چالاکیەکەی بیېنۍ، بە نامۍ ڕاوەبەری پارتەکەیماوە سڵامشا ۋنە مکەروو. سەرۍ کەوتیدۍ، بنەماتا نیارە، هیواتا خوڵقنا، ئیرادەتا خوڵقنا. جە گرڎ لېوە جیهانیوە تەرەفڎارا دیموکراتیکی و وڵاتپارێزناتا بەرەو چالاکیەکەی کېشتۍ و بەشدارۍ بیۍ. جە ئیساتېنە چالاکیەکېما گەرورەتەر، ۋەرفراوانتەرۍ بیېنۍ. ئانە حەقەتینا بناغەو چالاکییە میان نەتەوەییەکاما چی چالاکیۆ دەسشپنەکەرد و بەشېنۍ چا قۆناغۍ. سەرو ئا بنەمایە گەورەتەر و ۋەرفراوانتەرۍ با ئەنجام بەدەسمارا. سەروو ئی بنەمایۍ جارێوەتەر مبارەک بایی جە گرڎوو ئا کەسا مکەروو کە بەشدارۍ چالاکیەکەی بیۍ و هیواو سەرکەوتەیشا پەی موازوو.
جە ئاسمانۆ پارچە مەڕیاکۍ ئاکەپە-مەهەپەی مەیارە واری
چی دماییانە جە هەرێمەکاو پارېزنای مەدیا، ئاڤاشین، زاپ، مەتینا، خواکوڕکەنە چالاکیۍ ئەنجام دریۍ و بەردەوامېچەنۍ. گەریلا گرڎ ڕووۍ گورزە جە فاشیستی ئاکەپە-مەهەپەی مشانۆ.
جە لېوەتەرۊ ئەرەگیرەکۍ فرە زیاتەر پەشتی بە تەکنیکەکا ۋېشا بەسانە. ماچا جەنگوو تەکنیکی و هەواڵگرییا. ئاژەو هەواڵگرییەکایچ جە ئاژەو تەکنیکی جیاوازتەر نیا. بەمەڵامەتوو ئانەی شارتېنێشاوە هەستشا پنەمەکریۆ. ۋەروو ئانەی ۋېشا مشاراشاوە فرەو چېوی مەوینیۆ. بە تایبەت پەی ڕای گرڎیی تورکیای کە فرە ئاگاڎارۍ ئینەی نیەنۍ و نە ژنیەنشا. بەڵام ئیتر مەتاوا بشاراشۆ. بە هەر جۆرێوەبۆ ئیتر موینیۆ. ناوەندوو ئەرەیاۋنای و چاپەمەنی هەپەگەی هەتا ئیساتۍ ئەنجامەکېش ئاشکراکەردېنۍ. بڕۍ چاپەمەنیۍ تەریچ ئینەشا ئەرەیاۋنان. ئیتر پارچە مەڕیایەکۍ ئاکەپە-مەهەپەی جە ئاسمانۆ وارارە سەروو زەمینی. جە پانیشتوو کوردسانینە ئاژېوە پی جۊرەیە بۍ.
ورفڕای فڕۆکەکاشا نیشانە مڎا، بەڵام یاگۍ سەرنجینە حەجگیز کۊتەیرە واریشا نیشانە مەڎا
وچیۍ زاپ و هەرێمەکۍ پارېزنای مەدیای بانۍ بە قەبرسانوو فاشیزمی. ڕاسا فاشیزم هۊرشېویۊوە. پێویسا گرڎ کەسێ بزانۆ فاشیزم بەقوەت نیا. ماچا فاشیزم ئەرەمەرزنمۍ، بەڵام پاسنە نیا و بەزۆر ۋێش ڕاگېرتەن. حۊڵ مڎۆ تەمەنوو ۋێش درێژبکەرۆوە. حۊڵمڎۆ هۊرشېونایۆ ۋېش ڕابگێرۆ. بەڕاسی ئینە فرە گرنگا نمەبۆ بەکەم تەماشە بکریۆ. تەیب ئەردۆغان فرە مەدحش کەرۍ. ئاکەپەییەکۍ جە تیڤییەکاوە ۋېشا بەروزېنۍ، واچېنۍ درۆنما هەن، بەشێوېوە هەر نمەزانمۍ چنی فڕانە؛ ورفڕای فڕۆکەکاشاو بۊردومانەکاشا نیشانە مڎا، بەڵام یاگۍ سەرنجینە حەجگیز کۊتەیرە واریشا نیشانە مەڎا. با نیشانەشا بڎا تا گرڎ کەسێ بوینۊشا کە چنی دلېنەبریا.
ئا گورزۍ کە هەم ٢٧و گوڵانی و هەم ٦و حوزەیرانی ئەنجامدریۍ گرنگۍ بېنۍ. پاسە دیارا ئیتر هامسەنگیېوە جە ڕوو تەکنیکیوە وەشبیەن. فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی ئیتر نمەتاوۆ پېسە وەڵتەری جمۊوە. گرڎوو چالاکیە گورز شانەکا زاپ، ئاڤاشین، مەتینا، خواکوڕکی کە جە فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی شنیا جە گرڎوو ئا کەسا پیرۆز مکەروو کە دەورشا بۍ جە وستەیرە واروو درۆنەکانە. پی بۆنۆ سڵام جە هێزوو گەریلای و فەرماندەکاو هەپەگەی و یەژا ستاری مکەروو، کە دلۍ ئاژەی فرە سەختینە ئانڎەشا نەمەنەن فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی هۊروێڵناوە.
پەنەوازا جە ڕاسیی جەنگی بیاومێنە
کەسایەتیی دماین گەشمەرداو مەتیناینە، زیلانە و شاهان و سەرحەد هەموو گەشمەردە گەورەکاو کۆشیایی قارەمانی بە ڕێزدارییوە یاد مکەرووە. کۆشیای سەروو خەتەو گەشمەردە ئاپۆییاوە مکریۆ. ئینە ئاسان نییا. فەرماندەیی ئێمە قەرارگەی ناوەندیینە فرە بانگەوازش کەرد و واتش: "با گەلەکەما خاس بیاوۆنە، خاس بوینۆ، بە خاسی هەست بکەرۆ'. ئی بانگەوازێ فرە گرنگێ بێن. بەڵێ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان موزیۆرە واری، بەڵام چەنی مدریۆنەش وەنە؟ فراکسیۆنە فاشیستەکاو ئاکەپە – مەهەپە هجووم مکەرانە سەروو یۆتەرینی. هەپەگە حەفتێو چێوەڵ ئاماروو مانگەو ئایاریش بەروست. جەنگێوی جددی ئینا ئارانە. ئامارەکاو هەرێمەکای تەری دابینێ کریێنێ. غەززەنە بە جۆرێوە ئامارەکێ مدریانێ، پێسەو واردەیوە پەرداخێو ئاوێنێ. یانێ ١٠ هەزارێ و ٢٠ هەزارێ و ٣٠ هەزار کەسێ مەردێنێ. ئانە ئینسانێنێ! ئینسانەکێ ئینسانی مکوشا. ئینە چە ئینسانبییەێوا؟ پەنەوازا بە خاسی ئەوەکۆڵیایش سەر بکریۆ. پێوە تووشوو ئاڵۆزی ئامێنێ. ئێمە جمیەرێوی ئازادیواز و دیموکراتیکێنمێ، بەڵام چێوی سەرمارە سەپییان پێسەو ڕابەر ئاپۆ واتش: "ئێمە چنی جەنگی مژیومێ. ئێمە جەنگ مکەرمێ تا نەکوشییەیمێ نەکوژرێین، ئێمە ئینە دۆخمانە.
چی ڕوانگەوە پەنەوازا جە واقیعوو ئی جەنگەیە خاس بیاومێنە. جەنگ دلێ تونێلەکانە، سیستموو تیمی. چەنی مکریۆنە چند کەسێو ٢٤ سەعاتێ جەنگنە بانێ چنی سوپێوی و بەردەوام ئینێ شۆنیشاوە، وەختێوەنە ئادێ بەرەوڕووەو هجووموو سوپایێوی مبانێوە، کە گردووهێزوو ناتۆیشا هەن و مپارێزنۆشا. ئینە ماناش چێشەنە؟ مشۆم خاس بیاومێشنە. مشۆم ئاستوو هۆشیاری بەرز بۆوە. پەنەواز نمەکەرۆ بواچمێن گەریلا جەنگ مکەرۆ، مدۆ وەنە و ڕووە مدۆ. بە چە ئازایەتیێوی، ئیمان و ئیرادێوی، مدرامان و فیداکاریێوی ئینە مێ دی؟ پەنەوازا گردوو گەلوو کوردی، پیاو، ژەن، پیر و گەنج، بەتایبەت گەنجاو کوردی، چی بابەتەیە بیاوانە و بە خاسی هەستش پنە بکەرا. مشۆم ٢٤ سەعاتە پی ڕۆحەوە بیاومێشنە و چنیش بژیومێ. حەر جۆرە ژیواێوی تەر ژیواێوی ڕاس و دروس نییا و قبووڵکریا نییا.
چی ڕووەوە بەڕاسی گریلا یاوان ئاستێوی بەرز و گرنگ. ویەرەدەنە ساڵەکاو ١٩٨٠ گەلەکەما ئەورووپانە بەروو وەڵاتیوە دروشموو "دەیدێشا گەریلا دەیدێشا، کوردستانی ڕزگار بکەردێ"ی واچێوە. ئیساتێ گەریلا سەروو بنەماو پیلانگێڵنیی میاندەوڵەتی دژوو هجوومێوی پاسنەی مبۆوە و هەنگام بە هەنگام کوردستانی ئازادی ئەرەمەرزنۆ و بنیات منیۆ. مدرامانوو گەریلای و گەلی پێوە چنی مدرامانوو ژەنا و گەنجا و گەلی بەڕاسی ژیواێوی تازە مخوڵقنۆ. ژیوای ئازاد دروس مکەرۆ، ئەخلاقی تازە وەش مکەرۆ و ئاستوو ژیواێوی تازەی مخوڵقنۆ. ئینسانی مۆدێرن و ئازاد وەش مکەرۆ و پەیوەندییەکاو ئینسانی ئازادی بنیات منیۆ. پەوکای چێگەنە تەنیونی نمەمجیۆنە، بەڵکوم بارودۆخێوی سەختەنە جەنگێو ئینا ئارانە، ونی مجیۆنە، بەڵام نمەبۆ تەنیا تەماشا بکریۆ. مەبەس چی جەنگەیە چێشەن، چێش وەش مکەرۆ، چێش بنیات منیۆ؟ چە جۆرە هۆشیاریێوی، باوڕ و ئیرادێوی مخوڵقنۆ؟ چە جۆرە کەسایەتیێوی وەش مکەرۆ؟ بە چە شێوێوی سەروو بنەماو ئازادیی، ژیوای بنیات منیۆ؟ چەنی ئازادیی ژەنێ و ئیرادەو ژەنێ سەروو بنەماو یەکسانی سەروو جیاوازییەکارە مجۆرە؟ ئانجامەنە گلێرگەنە ئازادی و دیموکراسی وەش مکەرۆ و گلێرگێوی دیموکراتیک بنیات منیۆ.مشۆم ئینێ وەرەچەم بگێریانێ. جەنگوو گەریلای سەرمەشقایەتیی گردوو ئینیشا مکەرۆ. ئیساتێ ئی جەنگە سەروو ئی بنەمایا بەردەواما. بێگومان ئینە پێویستییش بە یاواینەی و پەشتیوانیی دروسی هەن.
پەنەوازا جەنگەکەی وەرفراوانتەر بکەرمێ
ئەرەیاونیای وەڵا کریاوە؛ پەنەوازا ئی جەنگە یە وەرفراوانتەر بکەرمێ. نمەبۆ تەنیا مەیدانەکاو کەشینە سنووردار بمەنۆ، بەڵکوم پەنەوازا سەرجەموو شارەکانە وەڵا بۆوە. حەرچندە شارەکانە چالاکیێوی دیاریکریا ئارانە هەن، سڵامشا پەی مکیانمێ. بەڵام پەنەوازا جەنگەکە وەرفراوان بکریۆ. پەنەوازا بتاومێ گردوو بوارەکانە جەنگوو وێپارێزنای پەرە پنە بدەیمێ. ئێمە بەبێ جەنگوو وێپارێزنای نمەتاومێ ئازادیی بەدەس بارمێ، یا دیموکراسیی ئەرەمەرزنمێ. بەدڵنیاییوە بە بێ جەنگوو وێپارێزنای نمەتوامێ بیمێ بە گلێرگێوی ئازاد و دیموکراتیک. پەنەوازا ئینیشا فرە خاس بزانمێ. چی بوارەنە گەریلا سەرمەشقا. گەنجاو کوردی و گەلوو کورد بە دڵ و گیان پەشتیوانیی ئی کۆشیایە مکەرانێ. گەریلا چی چوارچوەنە بەردەواما جە جەنگی. بە مانێوی تەرە فیداکاریی گەریلای و وەڵاتپارێزنیی گەلی بەڕاسی واردە و تەمامکەرێ یۆینێ. جەنگەکە بە ئاشکرا بەردەوام بۆ. متاوو بواچوو ماوەی ئایندەنە ئۆپەراسیۆنەکاو گەریلای هەمەلایەنێ، دەوڵەمەندتەرێ و فراوانتەرێ با.
فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی ئینا وڕیایەنە دلێنە مشانێ
جە ڕووەو فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەیوە دۆخەکە چەنینا؟ ناڕۆشنا. گەرەکم نیا بواچوو پێسنە یا پۆسنە، بەڵام پێسەو ئانەیە نییەن بەبێ حساب موچیۆ. هەوڵێشا دێ دا بە جەنگی دەروونی گرد لاێوە بتەرسنانێ. بەڵام پا سە دیارا پاسنە نییەن. ڕاسیینە پاسە دیارا جەنگی دەروونی فرە زیادەڕەوییش چەنە کریان. فاشیزم خەریکا موڕییۆ، فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی ئینا وڕیایەنە. گردوو هەوڵ و کۆشیاییشا، گردوو ڕیکلامەکاشا ڕاسیینە پەی شارتەیوەی ئی وڕیاینێ. گەرەکشانە سەرەنجەکێ بفاڕانێ. بە دەمامک ڕاسییەکان مپۆشاراوە. تا نەوینیانێ و کەس جە دۆخەکەی نەیاوۆنە. بەتایبەتی ڕای گردینوو بەری و دلێو تورکیای متەرسنا، کە دۆخێوی چانە ڕووە بدۆ. ئیساتێنە تەنیا سەروو ئا پەشتگیرییەیۆ ورش مگێرانێ مژیوانێ. تەرسیشا چانەیە هەنە ئیتر ئی پەشتیوانییەیچە نەمەنۆ. مەژگوو فرەو کەسیشا بە زەڕ و وەهمە نەتەوەپەرەسی و ئایینیەکەیشاوە شۆرت و کەردشا بە دوژمنوو کوردی و بەردەوام ماچا "ئێمە سەرکەوتێنمێ" مخەڵەتناشا. متەرسانێ گلێرگە چی حەقیقەتەیە بیاوۆنە و دوور بگنۆوە چنەشا. فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی فرە ئۆو ڕای گردینەو تورکیای و بەری متەرسۆنە. ئادێ ٢٤ سەعاتە ئینە خۆفی و تەرسینە. متەرسا ئیتر نەتاوانێ بەردەوام بە درۆکەردەی جەماوەرەکەیشا بازانێوە و پاڵپەشتییەکاو بەریچ جەدەست بدانە. هەمیشە واچێنمێ؛ تەرسی حیچ جیاوازییویش چەنی مەردەی نییەن. پەوکای فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی نمەتاوۆنێ ڕزگارش بۆ جە دلێنەشییەی، ئانەیچ جە ئایندێوی نزیکەنە.
گردوو ورچنیەیەکا چێروو دەسەڵاتوو فاشیزمینە فرتوفێڵێ و ساختەکارییێنێ
چێش ڕووەش دا؟ ڕاسینە گردوو ورچنیەیەکاو چێروو دەسوو فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی فرتوفێڵێ و ساختەکاریێنێ. بەڕاسییچ ورچنیەیێ نییەنێ. ورچنیەی ١٤ و ٢٨و ئایاروو ٢٠٢٣یچ فرتوفێڵ بێ. تەیب ئەردۆغان سەرۆککۆمارێوە نیارێ، کە ورچنیەینە سەرکەوتەبۆ، دەسشا سەروو حکومەتیرە گێرت، فێڵێ و زۆردارییشا ورچنیەیەکەینە کەرد. وێش ئاکەپە یاگێش پێسەو پارتی یوەمینە جەدەس دا. جە ورچنیەیی ٣١و ئاداری دیما. شڕنەخنە، جۆلەمێرگنە و گردوو شارەکاو کوردستانینە بە ئاشکرا فێڵێ و ساختەکاریێشا کەردێ. ئا گردوو خەڵکەیشا ئارد، دەنگی حەرامشا پنە دێ، سەرباروو ئانەیچە دۆڕیێ. نەتاواشا بە فێڵێ، فشار و زۆرداری بە دەسش بارا؛ ئی جارە ماچا ئێمە بە قەیومی دەسش ملەرە مگێرمێ. ئەگەر پێسە بۆ ئا وەختە ورچنیەی بێمانا بۆ. فاشیزموو ئاکەپە- مەهەپەی با بزانۆ، کە جارێوی تەر پێسە نمەتاوۆ کەسی ببەرۆ پەی ورچنیەی. ئەگەر چاگەنە پا بگێرۆرە، وێگیری بکەرۆ، خەڵک دژوو ئانەیە مکۆشیانە و هەرپاسە ڕادیکاڵتەر مکۆشیانە. با کەس ئانەیە لەیەک نەدۆوە، کە پەیشا سەرەمکۆمنمێرە. سەرە پەی فاشیزمی نمەکۆمنیۆرە بەڵکوم دژشا کۆشای مکریۆ. ئیساتێ زیاتەر کۆشیای مکریۆنە. فاشیزم هجوومێوا مشۆم وریێ بیمێ، کودەتا مکەرۆ. ئیرادە زەوت مکەرۆ، قەیوم منیۆرە، فێڵێ و ساختەکاریێ مکەرۆ، هجووم مکەرۆ، مکوشۆ و مگێرۆ. یانێ مشۆم مدرامان هەمەچەشنە بۆ، زیاتەر بگنۆنە وەڵێ. مدرامان دژوو فاشیزمی گەورەتر مبۆنە، فرەچەشن مبۆنە، تندتەر و ڕادیکاڵتەر مبۆنە. بەردەوام واتما؛ فاشیزم هجوومی هەمەلایەنەن، جەنگا.
جەنگی دژە فاشیستی بەروە وەڵێ ملۆ
مدرامانی هەمەلایەنە دژوو فاشیزم، پێویسییا. بەڵام مشۆم جەنگی دژە فاشیستی چەقەکەشنە بۆ، جەنگ زیاتەر مگنۆ وەڵێ. ئیساتێ تۆ ورچنیەی بیاونی ئی دۆخە، ئا وەختە گەلوو کوردی، گەلاو تورکیای، ژەنی و گەنجێ ماچانێ 'نمازۆ ئانێ کە ئێمە ورشامچنمێ هەرمانەکا بکەرا' و 'ورچنیەی هیچ ئیسفادێوەش نییەن' دەی یانێ چێش بکەرا؟ هەوڵێ مدانێ ئی ڕژێمەیە بەرا لێنە. زیاتەر ڕووە وەنەو جەنگی شۆڕشگێڵنی مکەران. ئانە جە ڕووەو ماتەوزەیوە و مامەڵەو ئێمەوە چەنی جەنگی گرنگ و مانادارا. چا ڕووەوە جەنگی دژە فاشیست مگنۆنە وەڵێ. بەتایبەتی داوا وەنەو ژەنا و گەنجاو تورکیای، ڕەنجدەراو تورکیای مکەروو؛ با واز جە مشتومڕوو 'فاشیزم هەن یا نا، زیاد مکەرۆ یا نا' بارانێ و ئی هجوومکارییەو فاشیزمی، ستەم و جەنگوو فاشیستی بارانێ و دژوو ئانەیە زیاتەر پەرە بە مدرامانی بدانێ، بەگوڕتەرش بکەرا، ڕادیکاڵتەرش بکەرا، زیاتەر بەشداریی جە جەنگی ئانتی فاشیستینە بکەرا و پەشتیوانییش وەنە بکەرا. ئا وەختە کە بە جەنگ فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی موڕیۆ.
با بەغەڵەت نەیاوانە، من نمەواچوونە تەنیا بە جەنگ موڕۆ. بەڵام بە جەنگ سەرمەشقایەتیی ئانەیە مکریۆ. کۆشیای دژوو فاشیزمی، بە جەنگ مکریۆ. پێسە پارتەکەیما ئێمەیچ، پێسەو جمیەروو شۆڕشی یۆگێرتەو گەلا ئێمەیچ کۆشیاێوی پێسنە مکەرمێ. ئێمە سەرمەشقایەتی پەی کۆشانی دژە فاشیستی مکەرمێ. مشۆم ئێمە بە جەنگکەردەی ئی جەنگەیە زیاتەر گەورە بکەرمێ و بوزمێش وەڵێ. ئێمە ئی فاشیزمەی و گردوو گەمە و فێڵەکاش ورمشانمێوە، تا تورکیا زیاتەر نەوڕۆ، تا زیاتەر دەرفەتەکاو تورکیای خەسارێ نەشا، تا گلێرگە زیاتەر تووشوو زەرەی نەبۆنە.
ڕاسیینە گرنگتەرین ئەنجام کە بەدەس مێ چۆشۆ، زیاتەر یۆگێرتەی، کۆشیای و وەڵاکەردەیۆشا گردیاگێوەرە، بەتایبەتیچ پەی گەنجا من مواچوو. مشۆم گەنجاو تورکیای جەنگی دژە فاشیستی پەرە پەنە بدانێ. مشۆم هۆششا نەشۆ، مشۆم دەڤ-گەنچشا هۆش نەشۆ. شۆڕشگێڵنێ دژوو کودەتاکا چەنی وێگێرییشا کەرد، ماهیرەکێ، دەنیزەکێ و ئیبراهیمەکێ؟ مشۆم ئا خەتێشا هۆشە نەشۆ. مشۆم ئینسان شۆنەو سەرمەشقی و خەتێوی پاسنێرە هەنگامە بنیۆ، ئا زانابییەیە زیاتەر بوزانێ وەڵێ. ئێمە بڕواما بە ڕێکوستەی و چالاکیی چانەیە هەنە، قۆناغوو دماتەریمانە زیاتەر مگنۆنە وەڵێ.
کۆنفڕانسوو گەنجاو وەرکەوتوو دلێراسەی گرنگیێوی تاریخییش هەن
بە کوڵییچ بییەبۆ گۆشما جە کۆنفڕانسوو گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی گێرت. گفتوگۆی فرە گرنگ کریا. ئەنجامێوی گرنگیچ ئاما ئاراوە. گردوو گلێرگەکاو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە و سەرنیشتوو ئەفریقاینە گەنجێ بەشدارێ بیێ. موچیۆ ١٥ وەڵاتێوە ٢٥ ڕێکوزیێ گەنجانێنێ. وچیا، کە ٩٥ نوێنەرێ بەشدارێ بیێنێ.
مەبارەکبایی جە کۆنفڕانسەکەو لوبنانی مکەروو. مەبارەکبایی جە گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی مکەروو. گەنجاو کوردی بە شێوەی کارا بەشدارییشا کەرد. کوردستاننە وەڵیوەلوای کۆشیای ئازادیی چەنی کاریگەریی ئەرێیی سەروو وەرکەوتوو دلێڕاسەی منیۆرە؟ چەنی گەنجێ، ژەنی، کرێکارێ، ڕەنجدەرێ و گەلێ یۆترینی نزیک مکەرۆەوە؟ ئێمە ئارۆنە نموونێوی وەرەچەموو ئانەیما بەیرووتنە دی. جەمۆبییەیێوی گرنگی تارێخیی ساز کریا. جە لیبیاوە تا قەفقازیا، یەمەنۆ تا کوردستان یاگێونە، کە ئا گردوو جەنگ و کێشەیە دلێشنە زیادێ بیێ و جەنگش دلێشنە بەردەواما، کۆبییەیۆێوی قەراردارانە پەی چارەسەروو گردوو ئا کێشا ساز کریا. ئاستێوی قەرارداری ئاما ئاراوە، ئیرادێوی ئاما ئاراوە، ئانە فرە گرنگا.
سەروو ئا بنەمێوە کۆنفرانسوو گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی مەبارەک مکەروو. ئەنجامەکێش گرنگیێوی تارێخیشا هەن. سەرکەوتەێوی گەورە نیشانە مدۆنە. ئێمە باوەڕما پاسنەنە ئی ئەنجامە وردە وردە گردوو بوارەکانە میاونیۆ یاگێ، بڕێ ورسەنگنایێ سەروو ئەو بنەمێ بیێنێ. پێسە کۆشیایی ئازادیی کوردستانەنە، بە سەرمەشقایەتیی گەنجا، کۆشیای ئازادی و دیموکراسی سەرتاسەروو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە و سەرنیشتوو ئەفریقاینە بڵاومبۆوە. ئینە فرە ڕۆشنا و ئەنجامێوی خاس بەدەس مارۆنە.
پنەوازا ئینە بزانیۆ. ٤٥ ساڵێ چێوەڵتەر بەیروتنە، ڕابەر ئاپۆ چەنی نوێنەراو گەلوو فەلەستینی و ئەنداماو ڕێکوستەی ئازادیوازوو فەلەستینی و گەنجاو فەلەستینی، لوبنانی و بەیرووتنە یۆبییەیشا ئەرەمەرزنا و پێوە هەرمانەشا کەردە. ئی کۆشیایە گەورە ٤٥ ساڵێن دەسش پەنە کریان. هەرپاسە ڕابەر ئاپۆ هەنگامەی دووەمەش بەیروتۆ دەس پەنە کەردە. ئیساتێ گەنجاو کوردی هامشانەو گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی دماو ٤٥ ساڵا چەنی هامتەمەنەکاشا لوبناننە دەوروو یۆینە جەمێ مبانێوە.
ڕابەر ئاپۆ چەنی دەسش بە هەوڵدای کەرد و ماوەو ئی ٤٥ ساڵەینە یاوناش وێگە، ئێمە لەو باوڕما پاسنەن سەروو بنەماو دەسنیشانکەردەی دەرەنجامەکاو ئی ئی کۆنفرانسەیە بواروو هەرمانێوە، ئی کۆشیایە پەی ئازادی و دیموکراسی کوردستانۆ پەی گرد یاگێوی وەرکەوتوو دلێڕاسەی و سەرنیشتوو ئەفریقای پەرە مسانۆنە.
پنەوازا گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی چی ڕاسییە بیاوانە، ماوەو ٢٠٠ ساڵان سەرمایەداریی ئەورووپای و مۆدێرنیتەی سەرمایەداری هجووم مکەرانە سەروو وەرکەوتوو دلێڕاسەی. سەد ساڵێن وەرکەوتوو دلێڕاسەی جەنگ دەخوڵقنانێ، ڕاسینە سەد ساڵێچ ترازیان. ئینێ وەڵتەرێ کۆبییەیوەکەنە باسێ کریێبێنێ. گردوو دەسوستەینەیەکاو بەری ڕەت مکەرانێوە. ئادێ ماچانێ هیچ دەسوستەینەێوی جبەری نمەتاوۆنێ دیموکراسی پەی وەرکەوتوو دلێڕاسەی بارۆنە، سەرەتا یوەم پرۆژەی گەورەو ئیساتێ . گەنجێ ماچانێ بە پەشتیوانیی ئادیشا ئادێ ئیرادەی دیموکراتیکوو گەلاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی سەرە ورمدۆنە و ماچا ئێمە سەرمەشقایەتیی مکەرمێ. گەنجێ بەیروتنە هومێد و ئیرادەشا نیشانە دا. بەتایبەت چی بارودۆخانە، کە غەززەنە، کوردستاننە و یەمەننە ونی مجیۆ و پاسە قۆرتەکێ فرێنێ. دۆخێوی چانەنە فرە گرنگا، کە گەنێ بواچا چی بوارەنە دەس وزمێ دلێ. بەڕاستی هومێدشا بەخشا. جۆشوخرۆشێوی گەورەشا پێشکەش کەرد. ئێمە باوڕما پاسنەنە بەردەوامێ و سەرکەوتێ مبانە.
گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی متاوانە فرەو چێوا پارێزنامەوە فێرێ بانێ
متاوو هەمان چێو پەی گەنجاو کوردی و گەنجاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی بواچوو. پنەوازا گەنجێ بەدروسی هجوومەکاو بەرینە و لایەنیوو نەتەوە دەوڵەتەکا بیاوانە. حیچ چێوێوە جە دەسشا نمێ. هێز و ئایندە ئینا دەسوو گەلی و ژەناوە. پەوکای گەنج ڕۆح بە جمیەری و گەلی مبەخشۆ، پێسەو دینامیزمی، سەرمەشقایەتی مکەرۆ. چی ڕوانگەوە پنەوازا ئی ڕاسیێ بە خاسی بوینیا. پەی ئینەیچە پنەوازا وێشا بە خاسی پەرەوردە بکەرا، قەوەتتەر و خاستەرمدرامان بکەرا. وەراوەروو ئی جەنگە بەرژەوەندیوازانەینە، مشۆم گرد یاگێوەنە، وەڵاتێوەنە، گلێرگێونە، جەنگووبییەی و ئازادیی بکریۆ و گەنجێچ پاڵپەشتیی یۆترینی بانە. چونکوم هیچ ڕاێوی تەرەی جیا چانەیە پەی دیموکراتیکەردەی و ڕزگارکەردەی وەرکەوتوو دلێڕاسەی نییەن. تەنیا پی جۆرە مدرامانەوە، سەروو ئی دۆخەیرە مویەرمێ. پنەوازا گردوو گەنجا پارێزنامەکاو ڕابەر ئاپۆی بواناوە، پنەوازا زیاتەر بفاڕیۆوە پەی دلێ گەنجاو ئیساتێ. گەنجێ سەروو بنەماو پارێزنامەکاو ڕابەر ئاپۆی وێشا پەروەردە بکەرا. ئینە فرە گرنگا، تا بزانا ڕاسیی چێشا، دروێ کامێنێ؟ دۆس کێن، دوژمن کامەنە؟ پەی یاواینەی چینیشا و جە واقیعوو ئیساتێ، تا ئیرادێوی ئازاد و دیموکراتیک وەرکەوتوو دلێڕاسەینە بگنۆنە وەڵێ، تا جمیەرێوی سەرمەشقی گەنجانە بۆ، فرەو چێوا هەنێ، کە گرد کەسێو بەتایبەت گەنجێ متاوانێ جە ڕابەر ئاپۆی و پارێزنامەکاشۆ فێرێ بانە.
ڕابەر ئاپۆ ٤٥ ساڵێ وەڵتەر چەنی گەلوو فەلەستینی، چەنی ڕێکوستەی ئازادیوازی فەلەستینی بەیروتەنە، مدرامانێوەش دەس پەنە کەرد. ئیساتێ یاوان ئی دۆخە. مدرامانوو فەلەستینی بە شێوازی جیاواز هەن، بەڵام دۆخوو غەززەیما دی. ڕاسیینە پنەوازا چا دۆخەیە ڕزگار بکریۆ، پنەوازا ئینسانەکێ ئیلهام وربگێرانێ و بیاوا ئاستێو، کە پەی مدرامانوو ئازادیی، سەرمەشقایەتیی وەرکەوتوو دلێڕاسەی بکەرۆ. سەروو ئی بنەمێوە مدرامان کوردستانەنە بەردەواما. پنەوازا ئینسان مەیدانەکای تەریچ بکێشنۆنە ئی حاسە. فرەو چێوا هەنێ ڕابەر ئاپۆیوە فێرێشا بیمێ. پنەوازا گرد لاێوە پارێزنامەکاش بواناوە، ئەوەکۆڵیای پەی کۆشیای و پراکتیکوو ڕابەر ئاپۆ بکریۆ، پنەوازا شێواز و پرەنسیپەکاش ئەوکۆڵیایشا پەی بکریۆ، تا بیاومێنە ڕابەر ئاپۆ بە چە شێوازێوی کۆشیان.
نمەبۆ گەنجێ تەسلیموو بەرنامە و پلانەکاو دەوڵەت نەتەوەی بانە
پنەوازا بزانییۆ، کە ڕابەر ئاپۆ سەرەتاوە دەسش پەنە کەرد. بە تەنیا وێش لوا لوبنان و بەیروت. تەنانەت ورگێڵن و هامڕاێوەیچش نەبێ چەنی. گرد چێوێش ئەوەڵۆ دەس پەنە کەرد، کۆشیای ئازادییش کوردستانەنە پێشخست کە لە ئیساتێ دا سەرمەشقایەتی وەرکەوتوو دلێڕاسەی دەستپێمکەرۆ. لەو سەردەمەدا گەنج بوو. گەنج و تەنیا بێ. ئانە گەرەکمەن بواچووش ئانەنە؛ وەختێو ئینسان چێوێش گەرەک بۆ، متاوۆ بکەرۆش. ئینسان متاوۆ ئی چیوا ڕابەر ئاپۆیوە فێر بۆنە و پراکتیکنە بکەرۆشا. پەوکای باوڕم چانەنە ئەنجاموو ئی کۆبییەیوەیە بە ڕۆحێتێوی پێسنە و بەتایبەت بە شێواز و ڕیتموو ئاپۆییوە وربسەنگنیۆ و ئەرەمەرزیێ و ڕێکوزیایێ پێویسێ مەرزنیارە و شۆنیرەلوای و گفتوگۆ و کۆبییەیوەی پێویس بکریۆ وپراکتیکەنە نیشانە بدریۆ. پنەوازا گەنجێ تەسلیموو هجوومەکاو مۆدێرنێتەی سەرمایەداری و پلانەکاو دەوڵەت نەتەوەی نەبانە. ئا چێوە متاوۆ وەرکەوتوو دلێڕاسەی ڕزگار بکەرۆ ئی هەنگامێنێ.
دژوو هجوومی ئایدۆلۆژی، سیاسی و سەروازیی، پنەوازا کۆشیای ئازادی و دیموکراسی ڕاو هامڕاییوە و دلێ پەشتگیریکەردەینە بوزیۆ وەڵێ و ڕێک بوزیۆ. پنەوازا دژوو زانستی، زایەندپەرسی، نەتەوەپەرسی و ئاینگەرایی مۆدێرنێتەی سەرمایەداریینە، مۆدێرێنێتەی دیموکراتیک بە بنەما بگیریۆ. پنەوازا سۆسیالیزمی دیموکراتیک ڕۆشن بکریۆوە و هۆشمەندیی ئازادی و دیموکراسی بەدەس بێنە، وێپەرەوەردەکەردەی و ڕێکوستەی بێ وەڵیوە و بە پاو ئاستوو ڕێکوستەی نەتەوەیی ڕێکوستەی هەرێمییچ بوزیۆنە وەڵێ.
قۆناغێوەما دەس پەنە کەردەن، کە بەرەو کۆنفیدراڵیزموو وەرکەوتوو دلێڕاسەی هەنگامە منیۆ. پەرسەکاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی بە کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیک چارەسەرێ بکریانێ. گەنجێ بانە بە سەرمەشقوو ئەرەمەرزنای کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی. پنەوازا بە کۆشیای و بونیاتنیای وێشا سەرمەشقایەتیی ئی هەرمانێ بکەرا. ئەم کۆنفرانسە بە کۆشیایێوی ژیوای چی شێوەنە ماناو وێش ورمگێرۆ. ئینایمێ چا باوەڕ و هومێدەنە کە قۆناغێوی چی کۆشیایە فرە ڕزگار مکەرۆ. ئینە جگە جە سەختیی بارودۆخەکەی، بە ئەنجامیاونای ئی چێوەیە فرە گرنگا. ئینە سەرکەوتەێوی گەورەن. پراکتیکەکێ بە پاو ئەگەرەکاو ئی چێویە بانە، پی بۆنەوە بە نامێ پارتەکەیماوە مەبارەکبایی جە هامڕا گەنجاما مکەرمێ و هومێدوو سەرکەوتەیشا پەی موازمێنە، جە کۆشیایێوی ئازادی و دیموکراسیینە.
لە ٢٨هەمین ساڵیادنە جە کەسێتی هامڕا زیلانێنە بە ڕێز و پنەزانایوە گردوو گەشمەرداو مانگەو حوزەیرانی، گەشمەرداو کۆشیای ئازادیما یاد مکەرووەوە. پێوەس بە گەشمەرداوە مانگەو حوزەیرانی دلێ کۆشیایمانە پێسەو مانگەو فیدایەتی پێناسە کریێنە. تەڤگەروو ژەناما مانگەو حوزەیرانی پێسەو مانگەو فیدایەتیی ژەنێ پێناسە مکەرا. هامڕا گولانە، هامڕا سەما و بە دەیان هامڕێ ژەنێ تەرێ چی مانگێنە گەشمەردێ بیێ. ئینێ گرد سەرمەشقێ فیدایێنێ. مانگەو حوزەیرانی تارێخوو کۆشیایمانە بییە بە مانگەو فیدایی. ساڵەو ٢٨هەمنینە مانگەو حوزەیرانینە پێسەو تەڤگەری و گەلی فیدایەتیی وێما زیاتەر نیشانە بدەیمێ و کۆشیایی فیدایەتی زیاتەر بەوزمێ وەڵێ.
گەریلاکاو هەپەگەی و یەژا ستاری مەیدانەکاو هەرێمەکاو پارێزنای مەدیاینە و هەرچوارپارچەو کوردستانینە کۆشیایێوی چینە مکەرانێ. تەڤگەروو ژەنێ و گەنجاما گرد یاگێونە لکەدریاو خەتەو هامڕا زیلانێ مدرامان مکەرا. کۆشیایی گەلیما بە فیدایەتییوە بەردەواما.
هجووم دژوو گەلوو کوردی ئینا ئاستوو هجووموو دژ بە ژەنانە
گەرەکما ئینەیە بەر بوزوو. سەرمەشقایەتیی زیلانێ بییەن بایسوو ئانەیە، کە ژەنی فیدایێ و کوردی فیدایی بەربگنۆ. ڕووەو گەلوو کوردی و ژەنا ئینا کۆشیای فیدایانەینە. ئینەیچە ئازادی و ئیرادێوەش بەروست. ڕاسیینە گردوو هجوومەکا ڕێک دژوو ئینەینێ. هجوومەکاو سەروو شارەوانی دەسملەرەگێرتەی ئیرادەو گەلی و هجوومەکای تەرێچ دیکەش حەر دژوو ئینەینێ. گەر وردێ بیمێ مزانمێ کە گەرەکشا نییەن، ژەنی و گەلوو کوردی ساعیبوو ئیرادەی و ئازادی بانێ و وێشا بەرانێ ڕاوە.حەر وەروو ئینەیچا هجووم مکەرا. ئامانجی سەرەکیی هجوومکەردەی سەروو شارەوانییەکا ئینەنە. بەڕاسی ژەنی و کوردبییەی بە فیداییانەوە وێش ئازاد مکەرۆ، کۆنەپەرسا فر متەرسنۆ. ئینە زهنیەت، سیاسەت و سیستموو پیاسالاری متەرسنۆ. سیستم و زهنیەتی فاشیست، تاڵانکەر و قڕکەری متەرسنۆ. وەروو ئینەیە بە گردوو هێزوو وێشاوە هجووم مکەرانێ. هجووم دژوو گەلوو کوردی هەمان ئاستوو هجووموو سەروو ژەنان.
ئازادیی گەلوو کوردی و ئازادیی ژەنا پێسەو ڕاسیی گردوو ئازادییەکا وێش نیشانە مدۆ. وەختێو کە ئینسان پەی کۆشیایی ئازادیی گەلوو کوردی و ژەنا ور بۆوە،موینۆ کێ بەڕاسی ئازادیپارێزن و دیموکراتیکا. کێ کۆشەرا، ئینە فرە گرنگا.
ڕاسیی هامڕا زیلانە سەرمەشقایەتی پەی ئادیشا مکەرۆ. ڕابەر ئاپۆ واچێ: "زیلانە فەرماندێ و ئێمە سەروازێ و جەنگڤانێشنمێ". بەڕاسییچ ئانە بە کۆشیایێوی ٢٨ ساڵە وێش نیشانە دا. هەرپاسە موینمێ کە چەنی وەراوەروو گردوو دماکەوتەییەکاوە مدرێنێوە. زانی کە فرە ڕۆشنا کە کۆشیایی هامڕا زیلانێ چێشا و ٢٨ ساڵێنە چێش ئامان ئاراوە. ئێمە پێویسما بە قسای زیاتەرین؟ نا نییەن. ئا وەختە ٢٨ەمین ساڵیادشنە پنەوازا چێش بکەرمێ؟ پنەوازا ئێمە ئا ڕاسییا خاستەر بزانمێ. پنەوازا ئێمە زیاتەر سەروو خەتەو زیلانێوە بیمێ. پەوکای زیاتەر پێویسیما بە فیداییبییەی هەن.
زیلانە ڕاسیی ژەنێ و گەلی فیداییش وست ڕووە
پنەوازا بە سەرمەشقایەتیی گەلی، ژەنا، گەنجا، پارت و گەریلای فیدایی گلێرگێوی فیدایی بونیاد بنریۆ. شۆڕشگێڵنی و وڵاتپارێزنیی ئێمە پێوەسا بە خەتێ فیداییانێوە. هیچ چێوێ نمەتاوۆ وەر پانەیە بگێرۆ. ئێمە گرد یاگێوەنە وێگێری مکەرمێ. ئێمە بە گرد شێوی و بە ڕێبازی جیاجیا وێگێری مکەرمێ بەڵام هۆشیاری، بڕوا، ڕۆح، ئازایەتی و فیداکاریی ئێمە پێوەسا بە خەتێ گیانبازانێوە. ئیتر دۆخێوی پاسنە بونیاد نریان. زیلانە بییە بە گلێرگێوی ژەنا و زیلانە بییە بە گلێرگەو گەلوو کوردی. چالاکیی فیدایی هامڕا زیلانێ، ڕاسیی فیداییبییەی ژەنا و گەلوو کوردیش وست ڕووە. ئێمە ساڵیادشنە خاستەر میاومێنە و خاوەندارییش وەنە مکەرمێ. بەتایبەتی من لبڕوام چانێنە کە گەنجاو کوردی میاوانە و خاوەندارییش وەنە مکەرا.
پنەوازا گەنجێ سەرنیشتنە خاستەر خەتەو زیلانێ بیاوانە و خاستەر خاوەندارییش ونە بکەران. تا بزانا زیلانە چێشەنە و ماناش چێشەنە؟ بە ڕاسییچ ئا گەنجێتییە وێگێری مکەرۆ. ماوەو ٤٥ ساڵان کۆشیایێوی گەورە گیریان وەر و ٤٠ ساڵێن جەنگێوی گەورە هەن. گەریلا ڕێکوستەێوی گەنجانەن، پارتەکەما پارتێوی گەنجانەن. هیچ گومانێوە چانەینە نییەنە. پەوکای ئانا ئێمە جە ٤٠ ساڵەو هەڵمەتەو ١٥و تەباخ (ئاب)ینە هەنمێ. گەنجێ ٤٠ ساڵێن سەرمەشقایەتیی جەنگوو ئازادیی مکەرانە. ئینەیچە بە پابەندبییەی بە خەتەو گیانبازییوە مێ دی یانێ پێوەسا بە خەتەو زیلانێوە.
ئارۆیچ گەنجێ دژوو حەرجۆرە هجوومێوی فاشیستی، ئەرەگیرکاری، کۆکوشی و جەنگی تایبەت کۆشیای مکەرا. چا وەختەنە پنەوازا گەنجێ بە خاسی دوژمنی بشناسا، جە جەنگی تایبەتی بە خاسی بیاوانە و بزانا جەنگی تایبەت چێشا و چێش نییەن؟ جەنگی تایبەت هجوومی سەرتاسەری سیستموو مۆدێرنیتەی سەرمایەدارینە. هجوومێوی یەکلایەنە نییەن. هجوومی ئابووری، ئایدۆلۆژی، دەروونی، سیاسی، سەروازی، کولتووری و کۆمەڵایەتیین. پی هجووما گلێرگەی بە ئامانج مگێرا. بەڵام ئی هجوومێ پەی سەروو گەنجا زیاتەر وەروو ئانەیەن کە ئادێ هێزوو دینامیکی گلێرگەینێ. هجووم پەی سەروو ژەنا زیاتەر وەروو ئانەینە، کە هێزی ئازادیوازوو گلێرگەینێ. حەر پەوکای فرەو ژەنا و گەنجا ڕووبەڕوو جەنگی تایبەتی بیێوە. پەوکای پنەوازا بە خاسی جە جەنگی تایبەتی بیاومێنە و گرد ڕوێوە دژوو جەنگی تایبەتی جەنگوو وێپارێزنای پەرە پەنە بدانێ. جەنگی تایبەت هجوومێوی فرەلایەنەن. پەوکای کۆشیای دژش مشۆم فرەلایەنە بۆ. بەڵام جە ناوەندوو گردینە ڕاسیی سەروازییچ هەن. ئەگەر جەنگ سەرمەشقایەتیی نەکەرۆ و ئەگەر جەنگنە ڕاگێرییش وەنە نەکریۆ، کۆشیای گەشە نەکەرۆ. ئەرەپڕای و چالاکیی جەماوەری گەشە نەکەرۆ. پنەوازا ئینەیە بزانمێ. پەوکای پنەوازا سەرمەشقایەتیی شۆڕشی بە بنەماو گردوو چێوێ بزانمێ و جە سەرمەشقایەتیی گەریلاینە بوزمێش وەڵێ.
پنەوازا گەنجاو سەرنیشتی چی بابەتەینە خاس بیاوانا. پنەوازا زیاتەر وێشا پەروەردە بکەرا و ڕێکش بوزانێ. ئینە وەڵێنیاروو منا پەی هامڕایە گەنجا. وەختێو ماچا پنەوازا زیاتەر وێتا پەروەردە بکەردێ و ڕێکش بوزدێ، پنەوازا ئینەیە پێسە لوای پەی قوتابخانەی بیاوانە. مەکتەبەکاو ئاکەپەی و مەهەپەینە هیچ چێوێوە ورمەگێرا. مەکتەبەکاو دەوڵەتوو تورکینە گەل ئانە کە مزانۆش . با پارێزنامە و ڕانماییەکاو ڕابەر ئاپۆی بواناوە. با بە پاو خەتەو ڕابەر ئاپۆی گەشە بکەرا. پنەوازا بە بەردەوامیی ئی هەرمانێ بکریۆ. با نەواچا وێما پەروەردە کەردەن و ئینە وەسێن پەیما. پەروەردە و ڕێکوستەی و هەرمانە ئینێ پێوە. ئینەنە ڕێبازی ئاپۆیی. ئینە ڕێبازوو کەماڵ پیریا.
پنەوازا بواچمێ ڕێبەر ئاپۆ
چا وەختەنە پنەوازا گەنجێ ئاپۆیێ چینێ با. پێسە چەنی تا ئیساتێ کریان، بە ئازایەتی و فیداکارییوە سەرمەشقایەتیی کۆشیای بکەرا. وەڵێ گرد چێوێوەنە پنەوازا وێشا جە کاریگەرییەکاو مۆدێرنێتەی سەرمایەداری ڕزگار بکەرا. بەڵام چی مژارەنە کەموکوڕی هەن. ڕاسینە ئێمە وەرپەرسێنمێ. هەرپاسە پێوەس پینەیوە وەرپەرسیی وێما بەرموزمێ. ڕاسینە تیدا ئانێ کە متاوا بەیا با بەیا. پەروەردێشا مکەرمێ و گەرەکمانە بەیا.
گەنجانی ئاپۆیێ ئا گەنجێنێ کە جە خەتێ ئاپۆیێ یاوێنێنە. ئا گەنجێنێ کە سەروو بنەماو خەتێ ئاپۆیێوە وێشا پەروەردە کەردەن. پەوکای پنەوازا زوان، ڕەفتار، ژیوای و گرد چێویشا پاسنە بۆ. بەڵام بڕێ جارێ موینوو بڕێ گەنجێ ماچا "بەڕێز ئۆجالان" وەختێو ئینەیە موینوو متەرسوو. من ساڵەو ١٩٧٥یوە تا ئیساتێ نامێ هەقەتینەو ڕابەر ئاپۆیم نەواتیێنە. گرد وەخت واچێنمێ هەڤاڵ. دمایی واتما "ڕابەر" ڕابەروو پارتەکەیما، ڕابەروو گەلوو کوردی. فەرماندێوی گەورە نمەبۆ بە نامێ هەقەتینەش چڕیۆ. پنەوازا بوچیۆ ڕابەر. مشۆم بواچمێ "ڕابەر ئاپۆ" پێسە خاستەرا. پێسە بە کوردییچ بەرش بوزمێ.
چێروو کاریگەرییەکاو مۆدێرنێتەی سەرمایەداریینە نمەتاومێن دژوو جەنگی تایبەتی و تاڵانکاری مردمێوە، پنەوازا جە سەرەتانە شۆڕشی سەروو کەسێتیی وێمارە ەس پەنە بکەرمێ. زوان، ڕەفتار، شێوازوو ژیوای و کەسایەتیما ڕاس بکەرمێوە و بفاڕمێش. شۆڕشوو کەسێتی پەرە پنە بدەیمێ. پا مانێ بنەمانە شۆڕشوو ئازادی و بنەماو ڕزگاربییەی جەنگی تایبەتنە پێوەسا بە شۆڕشوو ئەخلاقی و ویژدانیوە، وەشکەردەی شۆڕشوو کەسایەتیین. ئینەیچ بە گەنجی ئاپۆیی و هامشێوەو فیدایبییەی زیلانێوە وەش مبۆنە.
جارێوی تەر جە ٢٨هەمین ساڵوەگێڵوو گەشمەردەبییەی زیلانێنە جە کەسێتییشنە گردوو گەشمەرداما بە ڕێز و پەنەزانایوە یاد مکەرووە. بەتایبەتی بانگەواز وەنەو گەنجاو سەرنیشتوو کوردستانی مکەروو بە خەتەو زیلانیێوە زیاتەر وێشا پەرەوەردە بکەرا و گەنجایەتیی فیدایانەیی ئاپۆیی بەدەس بارا.
