ئەنڎاموو فەرماندەیی یەکینەکاو پارێزنای ۋەرکەوتوو کوردسانی (یەرەکە) شۆڕش ئالان سەبارەڎ بە گەشمەرڎا ٩و ئایاروو ٢٠١٠ ی کە زینڎانوو ئێڤین-ینە دریۍ قەنارە، واتش: "'هەر پەنج گەشمەرڎا قەنارەی پېوەرە بیۍ بە ئیرادێوە کوردسانی و ئێرانی'.
سەبارەڎ بە مەعناو مانگەو ئایاری و ١٤ەمین ساڵیاڎوو گەشمەرڎا قەنارەی، ئەنڎاموو فەرماندەیی یەکینەکاو پارێزنای ۋەرکەوتوو کوردسانی (یەرەکە) شۆڕش ئالان قسێش پەی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی کەردۍ.
جە سەرەتاو قسەکاشەنە شۆڕش ئالان واتش، "ئێمە ئینایمۍ مانگەو گەشمەرڎانە کە مانگەو ئایارینە. سەرەتا جە کەسایەتی هەڤاڵ شیرین عەلەمهولۍ، مامۆسا فەرزاد کەمانگەری، هەڤاڵ عەلی حەیدەریان، وڵاتپارێزنی بە قیمەت فەرهاد وەکیلی و جە کەسایەتی وڵاتپارێزنوو فارس مەهدی ئیسلامیانی کە جە ٩و ئایاروو ٢٠١٠ جە زینڎانوو ئێڤینی تارانینە دریا قەنارە، جە کەسایەتی هەڤاڵ خۆشمێر سنەی، هەڤاڵ شاهین داڵاهۆی، زۆزانۍ و نوپەلەکانە کە جە ٥و ئایاروو هەمان ساڵینە جە داڵاهۆ بە پیلانگێڵنیێوە ژەعر واردۍ کریۍ، گەشمەرڎۍ کریۍ و جە ٢١و مانگەو ئایاروو ٢٠١٥ینە جە ساڵیاڎوو گەشمەرڎەبیەی فەرماندەیما هەڤاڵ کاوانینە و جە کەسایەتی ئا هەڤاڵانە کە چنیش گەشمەرڎۍ بیۍ هەڤاڵ ئاخین، بەرچەمی و بەدرانی، نزیکۍ بیمێوە. جە کەسایەتی گرڎوو ئا گەشمەرڎانە گرڎوو گەشمەرڎا مانگەو ئایاری و تەماموو ئا گەشمەرڎا کە پەی ئازاڎیی گیانوو ۋێشا بەخشان بە رێز و پنەزانایۆ وە یاڎ مارمێوە، وەعد و پەیمانوو ۋێما پەی ئا گەشمەرڎا واوەی مکەرمێوە. تا دما نەفەس کۊشیای ۋێما پەو پەڕوو توانایۆ میاونمۍ بە سەرکەوتەی.
شۆڕش ئالان پی جۆرە مانا و گرنگی مانگەو ئایاریش پێناسە کەرد: "بێگومان جە ئەرەکۊشای گەلەکەیمانە مانگەو ئایاری پېسە مانگەو گەشمەرڎا تاریخێوە دوور و درێژش هەن. ئا مانگۍ هەم جە تەرەفوو جمیەری ئازاڎیی، هەم جە تەرەفوو گەلەکەیماوە پېسە مانگەو گەشمەرڎا دیاریکریان. ۋەروو ئانەی جە هەر ڕووۍ ئا مانگێنە گەشمەرڎێوەما بەخشان، ۋەروو ئانەی پېسەنۍ سەرمەشقی و پېسەنۍ ئشناسنامەو گەلەکەیمانۍ. ئا گەشمەرڎۍ گیانشا بەخشان ئیرادە و هەڵوێسشا ۋەرا ۋەر بە ئەرەگیری وەشکەردەن، پەی ئانەی گەلوو کوردی بتاوۆ بیاوۆ بە سەرکەوتەی و یەکڕیزی جە ۋەرکەوتوو دلێڕاسەینە.
فەرمانڎەو یەرەکەی باسوو گەشمەرڎا قەنارەیش کەرد و بە ۋەرفراوانی کۊشیای و کەسایەتی ئاڎیشاش وست ڕووە، "سەرەتا جارێوەتەر گەشمەرڎا زیندانی ئێڤین-ی بە ڕێزوو حورمەتۆ یاڎۍ مکەرمێوە. بە تایبەتی جە کەسایەتی هەڤاڵێما شیرین عەلەمهولێنە کە هەڵوێسێوە بەقیمەت و شۆڕشگێڵنش جە ۋەرا ۋەروو ئەرەگیرانە نیشانەدا. بە هەڵوێسوو ۋێش بەرش وست کە ژەناو کوردی متاوا پېسە وەختوو سەرەتای کە چنی ئشناسنامە و کولتوروو ۋێشا پارێزنا، دلۍ زینڎانیچەنە سەروو خەتەو لەیلاکا و ساراکا سەرمەشقایەتی بکەرا و جە ۋەرا ۋەروو ستەمکارتەرین و بێ ئابڕوتەرین ئەرەگیرینە مرداوە و پی جۆرە کەسایەتی ۋێش پارێزنا و بیە بە ڕەمزوو مدرامانی جە ۋەرا ۋەروو دەسەڵاتداری دماکەوتەو رژێموو قەنارەینە. ۋەروو ئانەی هەڤاڵ شیرین عەلەمهولە ئارۆ بیێنە بە سەرمەشقەو ژەنۍ ئازاڎۍ، بیێنە بە سەرمەشقەو ئاخێزوو ژەنۍ، ژیۋای، ئازاڎیی و ئشناسنامێوەش بەدەسئاردەن و پا ئشناسنامەیە دلۍ دڵوو گرڎوو گەلوو ۋەرکەوتوو کوردسانی، ئێرانینە مژیۋۆ.
حەرپاسە مامۆسای رۆشنۋیر، سەرمەشقوو زاوڵا کوردسانی مامۆسا فەرزاد کەمانگەر کە بە هەڵوێسی رۆشنۋیرانەو ۋێش و وڵاتپارێزنیش ۋەرا ۋەر بە رژێموو قەنارەی چۆکش نەڎارە، ئەرەکۊشا و نیشانەشدا کە رۆشنۋیرا کوردسانی پێویسا چنینۍ با، حەرپاسە مامۆسێوە پێویسا چنی سەرمەشقایەتی بکەرۆ و بە چ شێوێوە رابەرایەتی پەی خۊنکاراش بکەرۆ. ئانەش دیاریکەرد و تا دما هەناسەو ۋێش پەی سەرکەوتەو ئشناسنامەو کوردایەتی و کوردسانی کۊشیایش کەرد. پەی ئانەیچ بی بە سەرمەشقوو مامۆساو زۋانی کوردی.
حەرپاسە هەڤاڵ عەلی حەیدەریان کە جە هەمان وەختەنە پېسە سەرمەشقی شۆڕشگێڵنی جە کوردسانەنە جە ۋەرا ۋەروو پیلانگێڵنی میان نەتەوەیینە سەروو رابەر ئاپۆی جە ساڵەو ١٩٩٩ینە هەڵوێسش نیشانەدا و بەشداریش جە ریزەکا گەریلاینە کەرد. بە سەربەرزیوە کۊشیای گەریلایش بەرد ڕاوە و جە وەختوو گێرتەیشەنە جە زینڎانوو ئێڤینی سەروو هەمان هەڵوێسی شۆڕشگێڵنیش بەردەوام بۍ و تا دما نەفەس جەختش کەردۆ کە سەرە بەخشۆ بەڵام پەنهانی و سڕ مەدرکنۆ. جە ۋەرا ۋەروو گرڎ جۆرەکا ئەشکەنجەینە درێژەش بە کۊشیای دا و گەشمەرڎەبی.
حەرپاسە تاتەی ئازا و وڵاتپارێزن و رۆشنۋیروو شاروو سنەی کاک فەرهاد وەکیلی، سەرەڕاو ئانەی ساحیب بنەیانە و زاوڵۍ بۍ، بەڵام پەی ئازاڎیی کوردسانی جە ۋەرا ۋەروو رژێموو قەنارەینە کۊشیایش کەرد و گرڎ چێوۍ ۋێش بەخشا. پی جۆرە بی بە نمایندێوە وڵاتپارێزن، بی بە نمایندێوە رۆشنۋیری، بی بە نمایندەو تاتێوە کە ئارۆ جە کوردسانەنە پېسە ڕەمزێوە متاویۆ تەماشە بکریۆ.
چنی ئاڎیشا حەرپاسە وڵاتپارێزن فارس مەهدی ئیسلامیان کە پېوەرە گەشمەرڎۍ بیۍ و جە قەنارەدریۍ. هەر پەنجشا پېوەرە بیۍ بە هەڵوێس و ئیراڎەو کوردسانی و ئێرانی. جە کەسایەتی ئاڎیشانە کۊشیای ئیراڎەی ئازاڎ، کۊشیای رۆشنۋیری و وڵاتپاڕێزنی سەرکەوت.
سەروو هەڵوێسوو دەوڵەتوو ئێرانی دژوو گەلی و ئەرکەکاو گەلەکەیما جە ۋەرا ۋەر بە ئەرەگیری ئێرانی شۆڕش ئالان واتش: "جە ١٤ەمین ساڵیاڎوو جە قەنارەدای ئا سەرمەشق و شۆڕشگێڵنانە پێویسا خاوەنداری تاریخی چاڎیشا بکریۆ. هەروڵاتپارێزێوە مزانۆ کە یاگۍ ئا گەشمەرڎا جە کۊشیاینە دژوو رژێموو قەنارەی بە چ شێوێوەن و خاوەن قیمەتێوە گەورەن. پێویسا جە یاڎ نەکریۆ کە جەنازۍ ئا سەرمەشقاو کۊشیای دژوو رژێموو قەنارەی تا ئیساتێچە ئینا دەسوو ئەرەگیراوە. پېسە گەلوو کوردی، پیسە سەرمەشقاو کۊشیای دژوو رژێموو قەنارەی ئێمە نەتاوانما جەنازەو ئا هەڤاڵا جە ئەرەگیرا هۊربگێرمێوە. حەرپاسە جە کەسایەتی ئا هەڤاڵانە ئێمە گەرەکمانە باس چانەیچ بکەرمۍ. جە ساڵەو ٢٠٠٥یوە تا ئیساتۍ دەوڵەتوو ئەرەگیروو ئێرانی، دەوڵەتوو رژێموو قەنارەی جەنازەو هەڤاڵاماش رادەسوو ئێمە و بنەیانەکاشا نەکەردەنۆ. ماوەو ١٩ ساڵان سەروو بنەیانەو وڵاتپارێزنا و ئانۍ هەڵوێسی کوردسانیشا هەن جە ۋەرکەوتوو کوردسانینە، جەنگێوە دەرونی وەڕاوە بریۆ. ۋەروو ئانەیچ پێویسا ئێمە دژوو هەڵوێسوو ئەرەگیری ئێرانی، خاوەن هەڵوێسێوە وڵاتپارێزنۍ بیمۍ. ئەگەر ئەرەگیری ئێرانی تا بە ئارۆ پا گیری جە هەڵوێسوو ۋێش مکەرۆ، ئێمەیچ تا دما نەفەس مشۊم پا گیرۍ بیمۍ و ئەرەکۊشای بکەرمۍ. چا مژارەنە پێویسا هەڵوێسی گرڎیما بۆ. بێ ۋەران ۋەر و بەبێ ئانەی ڕووێچ جە کۊشیای دما گنمۍ، جە کەمپینوو گرڎینینە دژوو جە قەنارەدای کە چنڎین ساڵېن ملۊڕاوە ئارۆ پێویسا بە دەنگێوە بەرز دژوو رژێموو قەنارەی گرڎ کەسۍ خاوەن هەڵوێس بۆ.
گەلەکەمان پێویسا عال بزانۆ کە رژێموو ئەرەگیروو ئێرانی ئارۆ کۆمکوژی بە رێباز و شێوازی جیاجیا سەروو گلێرگەکەیمارە بە تایبەتی سەروو ژەنا و گەنجارە ڕاوەبەر مکەرۆ. کۆمکوژیێوە کە جە زینڎانەکانە جە ڕاو ئەشکەنجە، کۆمکوژی دەرونی و کۆمەڵکوژی ۋەرا ۋەر بە کرێکارا ملاڕاوە مشۊم بانۍ بە مایۍ ئانەی کە ئێمە خاوەن هەڵوێسۍ بیمۍ و کۊشیای ۋێما جە ۋەرا ۋەر بە رژێمو قەنارەینە درێژە پنەبڎەیمۍ.
جە ١٤ەمین ساڵیاڎوو گەشمەرڎا قەنارەینە پێویسا ئانە جە ویر نەکریۆ. ئەگەر ئارۆ کەسایەتی کوردی و ئا کەسایەتیانەی جە ۋەرا ۋەروو رژێموو قەنارەینە خاوەن هەڵوێسۍ بیۍ و خاوەن هەڵوێسێنۍ، ئەگەر یەکڕیزیێوە فکری و رۆحیما بۆ، ئەگەر یەکهەڵوێسی بۆنە، ئا وەختە متاومۍ ۋەر بە قەنارەی و جە قەنارەدای جە ئاینڎەنە بگێرمۍ. پی جۆرە ئەگەر هامویر و هام هەڵوێسۍ نەبیمۍ، خاوەن یەک کۊشیای و یەک رێبازوو کۊشیای نەبیمۍ و پەرش و وەڵۍ بیمۍ، رژێموو قەنارەیچ درێژە بە جە قەنارەدای مرۆڤە ستەم ۋنە کریایەکا مڎۆ.
جە درێژەو قسەکاشەنە شۆڕش ئالان باسش جە رێبازی ناجوامێرانەو دەوڵەتی ئێرانی جە ۋەرا ۋەروو گەریلاینە کەرد و واتش، "رژێموو ئێرانی ئازایەتی و غیرەتش نییا کە بلۊنە سەروو تیمێوە گەریلای، بەڵام بە رێبازەکاو ژەعراویکەردەی، پیلانگێڵنی و گەلەکۆمەکی گەرەکشا ۋەر بە کۊشیای جە کوردسانەنە گێرۆ. جە کەسایەتی پەنج هەڤاڵامانە جە داڵاهۆ، دماتەریچ جە ساڵەو ٢٠١٦ ینە هەر جە داڵاهۆ ١٢ هەڤاڵاماشا بە هەمان شێوە ژەعراویۍ کەردۍ و گەرەکشابۍ نیشانەش بڎا کە چنڎە سەرکەوتێنۍ، بەڵام ئانە تەنیا لاوازی رژێموو دماکەوتەی نیشانە مڎۆ، نیشانەش مڎۆ کە جە جەنگەنە چنڎە بێ کەرامەتۍ و بێ ئابڕوێنۍ. ۋەروو ئانەی ئا هەڤاڵێما کە گەرەکشابۍ جە داڵاهۆنە کولتوروو یارسانەکا پارێزنا و جە هەمان وەختەنە پەی پارێزنای گەلەکەیما جە کرماشان و داڵاهۆنە چا بێنۍ و کۊشیایشا بەردڕاوە، بیۍ بە ئشناسنامەو داڵاهۆی، بیۍ بە ئشناسنامێوە پەی ئا کەسا کە هۊرگیروو ئشناسنامێوە تایبەتینۍ. شان بە شان و پاڵ و باوەڕیێوەنە کۊشیایشا بەردڕاوە و ئاڎۍ هەم گەشمەرڎۍ باوەڕی یارسانینۍ، هەمیچ گەشمەرڎۍ گەلوو کوردینۍ. گەشمەرڎێما جە داڵاهۆنە ئینۍ ئەو پەڕوو قیمەتینە، ۋەروو ئانەی جە ڕاو ئازاڎیی کوردسانینە جە ڕاو ویر و باوەڕییە جیاوازەکانە گیانوو ۋێشا بەخشا.
جە کەسایەتی گەشمەرڎامانە جە داڵاهۆنە، ئێمە گرڎوو گەشمەرڎاما کە پەی وەڵێوستەی خەباتی و کۊشیای جە ۋەرکەوتوو کوردسانی و ئێرانینە گیانشا بەخشا، ئێمە گرڎوو گەشمەرڎا کوردسانی یاڎ مارمېوە و ئەرەیاۋنمێش کە تا سەر کۊشیای ئاڎێسا میاونمۍ بە سەرکەوتەی".
