بەریتانیانە بانگەوازو 'دەسوەردای دەموودەسی دژوو ئەرەگیری' ئەرەیاۋییا

جە بەریتانیانە رێکوزیا کورڎەسانیەکۍ، ئەکادیمیسیا، چالاکا سەندیکایی و نویسەرا نامېوەشا ئاراسەو وەزیرو جبەرو ئا وڵاتیە دەیڤد لاممی کەرد و داواشا کەردە دژوو هرووژمە ئەرەگیریەکا دەوڵەتو تورکی هەڵوێس نیشانە بڎا.

جە هۊرچنیەو ٤و تەمووزینە جە بەریتانیا پارتوو کرێکارا بە جیاوازیێوە فرە دەسەڵاتش گرت دەس. دەیڤد لاممی کە یۆ جە دیارتەرین کەسایەتیەکاو پارتوو کرێکاران و حەرپاسە پەرلەمانتارو مەنتیقەو تۆتنهامیا کە ژمارێوە فرە کوردێش چنەنۍ، بی بە وەزیرو جبەرو بەریتانیای. دەیڤد لاممی کەسێوەن کە نزیکەۆ ئاشنان بە پەرسوو کوردی. بەمەڵامەتوو تاوانەکاو دەوڵەتو تورکی جە دژوو کوردا چڼین سەردایێش ئەنجامدێنۍ و حەرپاسە بەشدارییش جە چڼین گلېرۆبیا ناوەڼو جەمەو کوردینە کەردەن.

لاممی دیڎارێوەنە باسش چانەی کەردەبۍ کە نیگەرانیەکۍ گەلوو کوردی و دڵەتەپەکېشا ئینۍ یاگۍ ۋێشەنە و واتەبێش کە حکومەتوو پارتوو پارێزگارا بەریتانیایچ جە سیاسەتەکاو دەوڵەتو تورکی جە دژوو کوردا ۋەرپرسیارا.

کۆمیتەو کاروبارو جبەرو ئەنجومەنو گەلوو کوردی جە بەریتانیا، رێکوزیا کوردییەکۍ و دۆسا کوردی کە جە پەرلەمانتار، چالاکاو سەندیکای، رۆنامەوانا، رۆشنۋیرا و نویسەرا پێکمۍ، بەنامۍ دۆساو کوردیۆ نامێوەشا ئاراسەو وەزیرو جبەرو بەریتانیای دەیڤد لاممی کەرد و جە نامەکەنە دژوو هرووژمە ئەرەگیری و قڕکارییەکا دەوڵەتو تورکی جە پانیشتوو کورڎەسانینە بانگەواز ئەرەیاۋییان. ئا کەسۍ نامەکەشا ئیمزاکەردەن: "پەرلەمانتارو پارتوو سەوزو سکۆتلەندای ڕۆس گریر، مامۆساو زانشتگەی ئەدینبۆرگ دکتۆر نیکۆڵاس ئێس ماتیۆ، مامۆساو زانشتگەو گۆڵدسمیتسی جە لەندەن پڕۆفیسۆر لێنکا ڤرابلیکۆڤا، مامۆسای باڵا جە زانستە کۆمەڵایەتییەکانە پڕۆفیسۆر ستیفانۆ با، ڕاوەبەرو توێژینەوەو سینەمای جە زانشتگەو مانچستەری دکتۆر ڤیکتۆریا لۆی، نوویسەر جاسینتا کرکێتا، پارێزنەر مارگریت ئۆین، ئەڼاموو ئەنجومەنو جابەجێکاری یونیسۆن ستێڤن سمیل، مارگریت گالاچەر سەرۆکو لقو یونیسۆن پانیشتوو لانارکشایری.''

حەرپاسە نامەکە جەلایەنو چڼین رێکوزیایا و رێکوستەی پېسە تەڤگەرو ئازاڎیی، کەژار، پەژاک، کۆنگرەو ستاری، تۆڕەو پەشتیوانی کورڎەسانی و نوێنەرایەتی ئەنجومەنو سوریای دیموکراتیکی جە بەریتانیا، ئیمزاکریان.

تاوانەکۍ دەوڵەتو تورکی دەسنیشانێکریۍ

جە ئەرەیاۋناکەینە ئاماژە پی چېوامکەرۆ:

"پېسە ئەنداماو تۆڕێوە جە چالاکا، سەندیکایا، چالاکا بوارو مافەکاو مرۆڤی، خۊنکارۍ، مامۆسیۍ، ڕێکوستەی گلێرگەو مەڎەنی و جەمەو جیاوازو گلېرگەی سەبارەت بە مژارێوە بەپەلەی لکەدریای سەروازی هرووژموو سوپاو تورکی جە هەرێموو کورڎەسانوو عێراقینە کە جە ١٥و حوزەیرانیوە زیاتەرۍ بیێنۍ و نیشاندەرو تەرسەو جەنگېوە گۊرەی دژو گەلوو کوردی منویسمۍ. دەسەڵاتداری ئاکەپە بە سەرمەشقایەتی ئەردۆغانی چڼین مانگېن ئەرەیاۋنای مڎۆ کە چی هامنەنە جەنگ هۊرگیسنا و جەنگەوانا پەکەکەی جە هەرێمەنە مکەرا بە مەرام. بەڵام ئێمە نیگەرانېنمۍ چانەی کە زیاڎبیەی کۆکەردەیۆ کارمەندا و کەرەسەی سەروازیی تورکی مەتەرسی جەنگێوە ماڵوێرانکەری مرۆیی و ژیۋگەیی زیاتەر هۊرمگیرۆ. تەڤگەرو کوردی جە چوارچێوە ئی نیگەرانیانە داواش جە گلېرگەو مېیاننەتەوەی کەرد پەی ئاشتی و ئارامی هەرێمەکەی کە دماو جەنگی چڼین ساڵۆ بەدەسئامان، جە دژوو سیاسەتوو جەنگەرانی ئەردۆغانی هەڵوێس هۊربگېرا."

هەر جە نامەکەنە ئەرەیاۋییان جە سەرەتاو ساڵەو ٢٠٢٤یوە تا ئیساتۍ ١٠٧٦ هرووژمێس جە پانیشتوو کورڎەسانینە ئەنجام دێنۍ و ماچۆ: " دهۆکەنە ٥٢٦، هەولێرەنە ٤٠٥، سلێمانینە ١٣٥ و موسڵەنە ١٠ هرووژمېش ئەنجام دێنۍ. سوپاو تورک تەنیا چی چن مانگەو دماینە نزیکەو ٣٠ کیلۆمەترا سنورو ۋێش ۋییەرنان و لاو کەمیۆ ٤٥ بارەگۍ سەروازیێش وەشۍ کەردێنۍ. زیاتەر جە ٣٠٠ تانکا سەروازیێش جە هەرێموو کورڎەسانینە بنە پنە وستێنۍ. ئینەیچ بە ماناو ئاماڎەکاری مۍ پەی جەنگېوە وەرفراوانی جە هەرێمەکەنە."

هەر جە نامەکەنە سەرنج وزیان سەرو ئا زانیاریا کە دەوڵەتو تورکی پەشتگیریشا ۋنەمکەرۆ ئامای چەتەکاو داعشی پەی هەرێموو کورڎەسانی و ئاماژە پانەی مکەرۆ کە کورد ماوەو دە ساڵان دژوو داعشی ئەرەکۊشایۍ  کەم ۋێنەی  مرۆڤایەتیشا کەرد و ئانەیچ ماچۆ پەی ئانەی خاکو سوریا و عێراقی جە گێچەڵۍ پارێزنا، ئەرکی مرۆڤانەو ۋێشا گېرا ئەستۆ.

جە نامەکەنە ئانەیچ دیاریکریان گلېرگەی مېیاننەتەوەیی جە ۋەرا ۋەرو هەڕەشە سەروازیی و مرۆییەکا هێزە هەرێمییەکانە کە تورکیا و عێراقیچش ئینۍ چنە ئینۍ بێدەنگیێوە گۆرەنە. جە ساڵەو ١٩٩١یوە جە ئاکاموو جەنگوو تورکیای جە دژوو پەکەکەی کە جە هەرێموو کورڎەسانینە ڕاوەبەر مکریۆ. ٧٠٢ هاموڵاتیۍ کە پېسە مەدەنی حسابۍ کریێنۍ کوشیێنۍ، ٣٤٤ مەدەنیێچ گیانشا جەدەسدان، ١٦٢ دەگێچ سۆتێنۍ و ٦٠٢ دەگێچ ڕووبەڕوو مەترسی وێرانکاری بیێنێوە. ئی ئامارۍ ڕەنگە تەنیا بەشێوە چا زەرەرا نیشانە بڎۆ کە بەمەڵامەتوو ئی ملەملانە درێژخواینێوە تووشش ئامان و ئەگەر جەنگەکە واوەی جە مەنتیقەکەنە هۊرگیسیۆوە، تەرسی زیاتەرەش ئینا سەر."

'بێدەنگی ڕ پەی کارەساتێوە گۊرەی مکەرۆوە'

جە بەردەوامی نامەکەینە داوا جە وەزیرو جبەری کریان پەی ئانەی ئاشتی و دادپەروەری وەشبۆ، جە نزیکۆ چەمڎاری ئاژەکەی بکەرۆ و ئانەی دەسشەنە مۍ بکەرۊش و ماچۆ: "جە ڕاو ئی نامەیۆ داوا جە گلېرگەی مېیاننەتەوەیی و ئەرەمەرزیای مېیاننەتەوەیی پەیوەندیداری مکەرمۍ پەی ئانەی جەنگ مردۆ، ئاشتی و دادپەروەری سەروەربۆ قۆناغەو ڕێکەوتننامەو چارەسەری پەرسوو کوردی جە تورکیا و ۋەرکۊتوو دلېڕاسەینە دەسپنەبکەرا."

نوێنەرو پەیوەندیەکا جبەرو ئەنجومەنوو کوردی بەریتانیای عەگید کاراتاش کە دەربارەو نامەکەی پەی ئاژانسیما قسێش کەردێنۍ و ئاماژەش پانەیەدا کە حکومەتی تازەو بەریتانیای قەولش دان  پەی مردای جەنگی جە فەلەستینەنە جە ڕووانی سەرەتایی هەرمانەکاشانە کۊششی دیپلۆماسی قەوەت بکەرۆ و ئەرەیاۋنایچش پەنەوازا حکومەتی تازە دەموودەس هەڵوێسش بۆ ۋەرا ۋەر پا سیاسەتە قڕکاری و ئەرەگیریە بێ وێنەیەی جە کوڕڎەسانەنە ملۊڕاوە. حەرپاسە کاراتاش ئاماژەش پانەی کەرد دەیڤد لاممی عال ئاشناو پرسەکا کوردین، حەرپاسە واتیچش جە ڕوانی ئاینڎەنە داواو وادێوە مکەرمۍ پەی گلېرۆبیەی چنیش.

نامۍ ئا کەس و لایەنا ئیمزاشا کەردەن پی جۊرەنە:

  • ڕۆس گریر، ئەندامو پەرلەمانو سکۆتلەندای
  • مارگرێت ئۆین، پارێزنەر، پاترۆنی ئاشتی کورڎەسانی جە بەریتانیانە
  • د. نیکۆڵاس ئێس ئێم ماتیۆ، وانەواچ جە زانکۆو ئەدینبۆرگینە
  • ستیڤن سمێلی، ئەنجومەنو جابەجێکاری نیشتمانی یونیسۆنی
  • مارگریت گالاچەر، سەرۆکی لقی یونیسۆن ساوس لانارکشایر
  • کاترینا ڤرابلیکۆڤا، مامۆسای باڵا جە زانکۆو بازی
  • لێنکا ڤرابلیکۆڤا، وانەواچ، ئاڵتونسمیس، زانکۆو لەندەنی
  • د. ستیفانۆ باع، مامۆسای باڵا جە زانستە کۆمەڵایەتییە کارپنەکریایەکانە
  • د. ڤیکتۆریا لۆی، مامۆسای باڵا جە بوارو سینەماینە
  • جاسینتا کێرکێتا، نوویسەر، شاعیر، ڕۆنامەنوویسی سەربەخۆ
  • فێلیکس پادێل، پرۆفیسۆر
  • هیلاری ژۆو، ڕێکوزەو نیشتمانی جمیەرو مافو زەمینی گەلو زیمبابۆی
  • فیلیپ نیل، دۆسوو ۋەرنیشت تانێتی
  • بیاتریس ئەندریۆ، مامۆساو زۋانی
  • ئەنتۆنی کالو، مامۆسا
  • دەیڤ فینچ
  • تەڤگەرو ئازادیی بەریتانیای
  • پارتوو ژیۋای ئازاڎیی کورڎەسانی جە بەریتانیا (PJAK)
  • گلېرگەو ژەنا ۋەرکۊتوو کورڎەسانی جە بەریتانیا (KJAR)
  • ئەنجومەنو ژیۋای ژەنا کوردی جە بەریتانیا
  • کۆنگرەو ستارو ئەوروپای
  • ئەنجومەنو سوریای دیموکراتی جە بەریتانیا
  • گلېرگەی کوردی سەرنیشتوو ۋەرنیشتی
  • مەجلیسو گەلو کوردی جە سکۆتلەندا
  • جمیەرو گەنجا کوردی جە بەریتانیا
  • تۆڕەو هامپەشتی کورڎەسانی بەریتانیا
  • هامپەشتی سکۆتلەندای چنی کورڎەسانی
  • پلاتفۆرموو بەینوو گلېرگەی کوردی جە بەریتانیا
  • جەمەو ئابووری هامپەشتی