ئەندامو کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی موستەفا قەرەسوو بەشداری بەرنامێوە تایبەتو مەدیا خەبەر تیڤیش کەرد و ئەرەیاوناش پەیوەس بە داواکارییەکەو ٢٧و شوباتو ڕابەر ئاپۆی، پەکەکە کۆنگرەو وێش بەسۆنە و جەختش چانەیە کەردۆ مشۆم ڕابەف ئاپۆ جە پرۆسە و کۆنگرەینە دەورو وێس هورگێرۆنە.

قەرەسوو دەستنیشانش کەرد داواکارییەکەو ڕابەر ئاپۆی دەستپێکو ئەزموونێوەن کە جە لایەنو تەڤگەرو ئازادی کوردەسانیۆ کریانۆ و واتش: "پەکەکە جە تاریخو کوردەسانی و رۆژ‌وەرکەوتوو دلێڕاسەینە بەهێوە چانێش خوڵقنا کە حیچ هێزێوە نەخوڵقنانش. چێوەکە تەنیا خوڵقنای نییا، بەڵکوم سەیەو پەکەکەیۆ جەمێ هێزێ سیاسیێ سەرو پەیا وێشا مردێنێ. پەنەوازی پانەیە مەکەرۆنە من باسشا کەرووە. بەڵام هەرکەسێ واچۆنە پەکەکە چێشش بەدەسئاردەن و کام ئەنجامەش جە ئەوەکۆشای وێشەنە بەدەسئاردەن، ئی قسە ئاسانا بکەرۆ. متاومێنە گرڏ جۆرە جوابێ ئا کەسا دەیمی کە ئانەیە ماچانە."

قەرەسوو داواش جە گرڏ لایەنە شۆڕش گێڵن و دیموکراتیکەکا کەرد پەشتگیری جە پرۆسەکەی بکەرا.

هورسەنگنایەکێ موستەفا قەرەسووی پی جۆرەنێ:

"وەڵێ گرڏ چێوێ مانگەو ڕەمەزانێ موبارەکێ جە جەهانی ئیسلامی موبارەک مکەرونە و ئومێدەوارەنا بۆ بەوەش گوزەرانی .هەرپاسە گەرەکما هەمڕاما سەڤیم بەللیێ یاڏ بکەرووە کە ساڵۆو گەشمەرڏە بییەیشا. سەڤیم بەللیە یۆنە جە کادرە سەرمەشقەکا ئەوەکۆشای سۆسیالیستیی. هەڵبەتە جە ئەوەکۆشای سۆسیالیستیینە سەرمەشق بییەو ژەنێوە فرە گرنگا. سەڤیم بەللیە ڕەنجی فرەش دان چی ئەوەکۆشاینە. هەم جە خەباتی ڕێکوزیای، هەم جە ئەوەکۆشای سیاسینە و هەمیچ جە بوارو مەعریفی و هورگێڵناو کتێبو میراتی سۆسیالیستیی خزمەتێوە گۆرەش بە سۆسیالیزمی کەردەن. وە تا دمای ژیوایش بە هەست و ویرکەردەیۆ سۆسیالیستیۆ ژیوا، بە بێ دووڵی جە ئەوەکۆشاینە بێ، وە جە وەراوەرو فشارەکانە سەرەش نەنامنارە و پێسەو ژەنە سەرمەشقێ ئەوەکۆشاو وێش بەرد ڕاوە. بە ڕێز و پنەزانایۆ یاڏ مکەرووە. جە سەیەو ئەوەکۆشایشۆ، ئەوەکۆشای ژەنا بە زینەی مەنۆوە.

هەر وێش تەڤگەرو ئازادی ژەناما ئەرەیاونێوەش پەی یاڏکەردەیۆ  سەڤیم بەللیێ وەڵا کەردۆ. هەر پۆکەی مشۆم گرڏو سۆسیالیستەکا خاوەنداری جە سەڤیم بەللیێ بکەرا. بەتایبەت تەڤگەرەکا ژەنا و ژەنێ سۆسیالیستێ مشۆم ئەوەکۆشای سەڤیم بەللیێ هامێتەو ئەوەکۆشایشا بکەرا و زینە ڕاشگێرانە.

ئەرەیاوناکەی بە ڕەنجو گۆرەو ڕابەر ئاپۆی پێکئاما

داواکارییەکەو ٢٧و شوباتو ڕابەر ئاپۆی فرە مانادار و گرنگا. حەر وێش بییەو یەرێ هەڤاڵاما جا دیمەنەنە، هەمیچ بییەو دووێ پارێزنەرا نوسیگەو یاسایی سەدەی، لواو هامسەرۆکا گرڏی دەم پارتی و بییەو ئەحمەد تورکی، پەروین بوڵدانە و سری سوورەیا ئۆندەر کە جە ئەوەکۆشای ئازادی گەلوو کوردینە ڕەنجێوە فرەشا دان، فرە ماندار بێ. حەر وێس ئەحمەد تورک، پەروین بوڵدانە و سری سوورەیا ئۆندەر پێسەو شاندی چنین چەمپنەکوتێشا ئەنجام دێنێ. لوێ پانیشتوو کوردەسانی و چنی پارتەکا ئاکەی گلێرێ بییێوە. چی ڕووۆ هەرمانەکێشا فرە گرنگەنە. ئی داواکارییە، پێسەو ئانەی پەروین بوڵدانەیچ باسش کەرد بە ڕەنجو گۆرەو ڕابەر ئاپۆی پێکئاما. بێگومان ئینە گفتەکۆو و ڕۆژەڤو پەیوەندیدارو پرسو کوردین. پەیوەندییدارو ئەوەکۆشاو سەد ساڵەو گەلوو کوردییا. پەیوەندی ئەوەکۆشاو زیا جە پەنجا ساڵا پەکەکەین. حەر پۆکەی بەڕێز و پنەزانایۆ گرڏو گەشمەرڏا ئی ئەوەکۆشایە یاڏ مکەرمێوە. ئی پەیامە دەرنجامو ڕەنج و ئەوەکۆشای ئاڏشان. هەڵبەت ئاشتی مێ ئاراوە. ئی ئاشتییە هامکاتەنە بۆ بە جواب جە یاڏکەردەیۆ ئا سەروازا و پۆلیسا جە تورکیانە گیانشا جە دەسدان. ژیواو ئایڏشا پی جۆرە ماناش هورگێرت. ئەوەکۆشای ئایڏشا جە بوارو  وەڵکەوتەو دیموکراتیزەکەردەی و هۆشمەندی دیموکراتیکیینە خاوەن کاریگەرییا.

پۆکەی ئی پرۆسە کە بە داواکاریی ڕێبەریما دەسش پنەکەردەن، ئی نزیکایەتییە، ئی پرۆژەو ئاشتی و گلێرگەو دیموکراتیکی دەرنجامو ئەوەکۆشایێ گۆرەین. هەرپاسە چی دووە ساڵەو دماینە جە سەرانسەرو جەهانینە هەڵمەتەو ئازادی پەی ڕێبەرایەتی ئەنجام دریا. گۆشەگیری لێوە مەڕیاو. هەڵبەتە پەی ئانەی بە تەمامەتی نەمەنۆنە مشۆم دۆخێوە جیاوازتەر وەڵێ گنۆنە.

مانیفێستو سەدە

بەڵام پرۆسەو ئیسەی، چەمپنەکەوتەی چنی ڕابەرایەتی، داواکارییەکەو ڕابەرایەتی پەی ڕاو گرڏی جەهانی ئەرەیاونێوە بە دیمەن تۆمار کریان، بەڵام دیمەنەکە نەدریان، بە تەنها وێنەکە دریان، هەڵبەتە ویناو ڕابەرایەتی چی وێنەنە، وانایۆ ڕابەرایەتی بەڵگێوە جا جۆرە و ئیمراڵی هێز و مۆراڵێوە گۆرەش پنە دایمێ. هێز و مۆراڵێوە گۆرەش دا بە گەلەکەیما.

حەر پۆکەی بەڕاسی ئەرەیاوناکە گرنگا. حەر وێس کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی جە ئەرەیاوناکەو وێشەنە پێسەو "مانیفیستۆو سەدە" ی نامێش ئارد.

مرۆڤ متاوۆنە جە ڕاو ئا مانفیستۆیە وینۆنە چنین نزیکو ڕووەداکا بۆوە پۆکەی فرە گرنگ و سەنگیینا. بەڕاسی جۆشوخۆرشش دا بە ئێمە و گەلەکەما. بێگومان کاتو وانایۆ ئەرەیاوناکەی فرەو چێوی پێسەو قوڵێتی و سەختی وەش بی. جە حەقیقەتەنە ئینە هەم وەرو سەنگینی و قورسی ئەرەیاوناکەی و هەمیچ وەرو ئانەی بە ڕاسی گوزارشتکەردەی جە مانیفیستۆیێ سەد ساڵە  و قوڵبییەیۆ گۆرە ڕووەمڏۆنە. هەرپاسە پرۆسێوە ئەرەیاواینە پێسەو؛ "داواکاریی کریا، داواکارییەکە فرە گرنگا؛ ئینە چنین پێکمێنە، قوڵێتیییێ چنین پێکمێنە و وەرپرسیارێتییەکێش چێشێنێ؟" هەنێ.

پەکەکە بە شێوازێوە تازە ئەوەکۆشای سیاسی مکەرۆنە

پەکەکە پەی گەلوو کوردی فرە گرنگا. گەلوو کوردی دەیان ساڵێن ماچۆنە "پەکەکە گەلا، گەل ئیناچێ". پەکەکە پەی گەلوو کوردی تەنیا پارتێوە سیاسی نییا و جیاوازا جە پارتەکا تەرو جەهانی. ژیوا و کلتوور و بییەو گەلو کوردی. ڕۆح و بڕواش بە گەلوو کوردی بەخشان و چنین چێوێش پەی زیاکەردەن. پۆکەی هورشانایۆ پەکەکەی هەستیاریێش شۆنەو وێشەرە ئارد. بەڵام ئینەیچ هەن: پەکەکە فاڕیۆنە. ئینا فاڕییاینە. بەشێوێ تازە ئەوەکۆشای سیاسی مکەرۆنە. یان بە نزیکایەتییێ تازە ڕووە مکەرۆنە ئەوەکۆشایێ سیاسی و تاریخی، وە دلێ تاریخینە کاریگەریی گۆرەش بۆنە. پۆکەی بڕێ چێوێ هەنێ پێسەو: "پەکەکە هورشنرییۆوە، خوڵقنا و ئا کلتوورەی خوڵقیان ئیتر نەمەنۆ"، ڕاس نییا. پەکەکە بە ئەوەکۆشای ٥٠ ساڵەو وێش فرە چێویش پەی ئی گەلەیە زیا لەردەن. کاریگەرییەکەش پەی چنین سەدەی مەنۆوە، مشۆم ئینەی بزانمێنە.پۆکەی هەڵبەتە باسکەردەو هورشێونایۆ پارتێوە چی جۆرەی، ڕەنگە دڵماڕای دلێ گلێرگەینە چیا بازۆنە. بەڵام بێگومان گەلەکەما متمانەش بە پارت و ڕابەرایەتی وێش هەن. واتە مزانانە ئی داواکارییە و نزیکایەتییەو ڕابەرایەتی جە چوارچێوەو بەرژەوەندیی گەلوو کورد و گەلا تەرین. واتە دەسکەوت و نرخەی گۆرەتەرش چنە گنۆوە. پۆکەی گەل پی جۆرە نزیکی داواکارییەکی بییۆ. نزیکایەتی گەلەکەیما پێسەو نزیکایەتی ئێمەن. نزیکایەتی گەلەکەیما پێسەو نزیکایەتی ڕابەرایەتی و پارتەکەیمانە، هەر پاسەیچ مەنۆوە.

پۆکەی هەڵبەتە داواکارییەکە، داواکارییێ تاریخیا. هورچەرخنایێ گرنگا. جە ئەڏێ بییەیۆن. پەیوەس بە بناغەو دیموکراتیکبییە و فاڕیاو تورکیای و وەرکەوتوو دلێڕاسەی هورچەرخنایێ فرە گرنگا. ئینە نەک تەنها پەی گەلوو کوردی، پەی گرڏو گەلانپ تورکیای و وەرکەوتوو دلێڕاسەی گرنگا. پۆکەی بەڕێزۆ سڵام جە داواکارییەکەو ڕابەریما مکەرمێنە. هەرپاسە بە ڕێز و سوپاسەۆ سڵام جە ڕابەرایەتیما مکەرمێنە، کە ئەوەکۆشایش یاونا ئی قۆناغە و ئی وەڵکەوتەیە و فاڕیایش کەرد و ڕاش پەی ئی فارییایە کەردۆ. جواب ئی ڕەنج و تێکۆشانەئەوەکۆشایە مڏیمێ. گرڏ کاتێ هەوڵمادان وەڵامگۆو ڕەنجو ڕابەرایەتیما بیمێ. ئێمە تەڤگەرێوە چی جۆرەنمێ. ڕەنگە کەموکوڕیما بییە بۆنە. بەڵام گرڏ کاتێ پەیوەس بە سیاسەتو ئایدۆلۆژیو ڕابەرایەتیما، هەوڵمادان وەڵامگۆو ڕەنجو ئاڏی بیمێ. هەر پاسێچ بیمێ.

ئی داواکارییە کێشەکا تورکیای و وەرکەوتوو دلێڕاسەی چارەسەر مکەرۆنە
جە حەقەتەنە ئی داواکارییە هەنگامێوەنە کە وەڵتەرێ حیچ سەرکردە و جمییەرێوە سیاسی و هێزێوە جە تورکیا و کوردەسان و وەرکەوتوو دلێڕاسەی نەتاوانشا بکەراش. ئی نزیکایەتییە نەک هەر کێشەکا گەلوو کوردی چارەسەر مکەرۆنە، بەڵکوم کێشەکا تورکیای و وەرکەتوو دلێڕسەیچ چارەسەر مکەرۆنە. تەنانەت دەورێ سەرەکی گێڵنۆنە جە وەڵکەوتەی زیاتەر و جمیەرەکا دیموکراسی جە سەرانسەرو جەهانینە. پەنەوازا پی جۆرە چی داواکارییە و هەنگامێ یاومێنە. پەنەوازا بەهایێ گۆرێش پنەدریۆنە.
بێ گومان ئامانجو ئی داواکارییە فاڕییاو دیموکراتیکیا جە تورکیانە. فاڕییاو دیموکراتیکی واتە ڕاوەشکەردەی پەی دیموکراسی، کەردەیۆ ڕاکا، هەنگام نییای بەرەو ئەنجامێوە فرە گرنگ، داواکاریێ چی جۆرەیە. ئەنجامو ئی ئەرەیاونایە، ئی هەوڵە، فرە گرنگ و گۆرە بۆنە. پێسەو کەردەیۆ بەنداوێ، پێسەو لافاوێ بەجۆشو گۆرە، فاڕییا و فاڕیاو دیموکراتیکی شۆنەو  وێشەرە مارۆنە. ئەوەکۆشای دیموکراسی بەردەوام بۆنە. ڕاوەشکەر بۆنە تاوەکو ئەوەکۆشای سەد ساڵەو گەلوو کوردی،
دیموکراتیکبییەی بەربڕیێوە ئاسایی نییا. یاواین بە دیموکراسی و فاڕیاو دیموکراتیکی، ڕاوەشکەرا پەی ئینەی، ئەنجامی جددیش بۆنە. ئاڏێ بە سادەیی و ڕووەی وەشە چینەیە یاوانە، ئانێ جە دیموکراسی و فاڕیاو دیموکراتیکی مەیاوانە، جە ئەنجامو فاڕیاو دیموکراتیکیچ مەیاوانە، پۆکەی پی جۆرە نزیکو مەسەلەکێ باوە. بێگومان ڕەنگە بڕێ نیگەرانی و دڵەڕاوکێ سەبارەت بە دەسەڵات و ئیدارەو ئیسەی بۆنە، ئینەیچ گێڵۆوە پەی کاروکردەوەکا وەڵنیشا. حیچ چا بارەیۆ مەوچیۆنە. بەڵام ئی هەنگامێ واتە دمای ئاردەی بە ئەوەکۆشای چەکداری، واتە ئەوەکۆشای جە ڕاو ئەرەمەزنارەو دیموکراتیکی و زیهنیەتو دیموکراتیکی ، ئینەیچ گرڏو نیگەرانی و دڵەڕاوکێکا مسەڕۆوە. ڕەنگە ئاستەنگ بێ وەڵێ، بەڵام ئەرەیاونایێ و مانیفێستۆیێ چی جۆرە هەن کە گرڏو ئاستەنگەکا لا بەرۆنە. ئینە هەنگامەی یوەمەنە. پەنەوازا پی جۆرە هورسەنگنایش پەی کریۆنە.

بێگومان تورکیانە نزیکایەتی کەموکوڕی و نەگونجیا هەن، واتە تۆ باس جە ئاشتی و دیموکراسی مکەرینە، کەچی بڕێ هەنێ پێسەو واچینە گەرەکشانە جەنگ بەردەوام بۆنە، پی ئەرەیاونایە ناڕەحەتێنێ. کاتێ جەنگ ڕووەدێ، بڕێ دار هورگێرێنی و پی دارەیەڤ نمەزانو چێش کەرێنێ. یانی هەرکەسێ وێش چنە بییە بێ بە تاریخ شناسو جەنگی و پسپۆڕو جەنگی. قازانج چینەیە کەرێنێ، نانشا سەرو ئینەی بێ. وەڵتەر جە ساڵو نەوەدەکانە، بڕێ کەسێ نانشا سەرو قسەکەردەی دژو پەکەکەی بێ. هەڵبەتە ئینێ پی هەنگامێ ناڕەحەتێنێ.

پەنەوازا ئا وەڵکەوتەیە وینریۆنە کە ئەوەکۆشای دیموکراسی شۆنەو وێشەرە مارۆنەش
بەڵام دلێ بڕێ لایەنی کوردیچەنە هورسەنگنای چی جۆرە کریۆنە، "چێگە ستاتۆو کوردا نییا، هەڵوێسی مینیماڵیس (کەمگەرا) هەن"، ئینێ ئاکەسێنێ کە ئاسۆو وینایشا تەنگ و وەر تەسکا، جە دینامیکو ئەوەکۆشای مەیاوانە، جە دینامیزمو ئەوەکۆشای و بنکە تاریخییەکەیش مەیاوانە، ئەنجامەکا ئەوەکۆشای دیموکراسی و دیموکراتیکبییەی مەوینانە. ئەر ئی ئەوەکۆشای دیموکراسی و دیموکراتیکبییەی بەرەو وەڵێ بلۆنە _کە خۆبەخۆ بەرە و وەڵێ  مەلۆنە_ بەڵکوم ئی هەنگامێ و ئەرەیاوناو ئەوەکۆشای دیموکراتیکبییەی سەپنۆنە. گرڏما باسو دیموکراسی مکەرمێنە، مەگەر نا؟ گرڏ سیاسەتمەدارا جە تورکیانە باسش مکەرا...
پۆکەی دماو ئەرەیاونێوە چی جۆرەی، جە چوارچێوەو ئی ئەرەیاوناینە کەس نمەتاوۆنە بە ئاسانی وەربەس وەردەموو ئەوەکۆشای دیموکراسی وەش بکەرۆنە. ئی وتوێژێ دەربارەو پرسو کوردی بێ مانێنێ. واتە ئینە چێوێ تەرا. تەڤگەرو ئێمە، ڕابەرو ئێمە ئاپۆ ساڵانێوە دوورودرێژا دژو چارەسەرو دۆڵەت ‌پەرستەی. چارەسەرو دۆڵەتپارێزیش گەرەک نییا. باسو چارەسەری دۆڵەتپارێزی نمەکەرۆنە. ڕابەرما ئینەیە بە گونجیا مەوینۆنە. ئاڏش پێسەو چارەسەرو دۆڵەتپارێزی یان پێسەو جۆرەکا چارەسەرو دۆڵەتپارێزی هورش سەنگنانە. چیاتی ئانەی، چارەسەرێوەش گەرەکا دلێ دیموکراسیینە، چارەسەرو دیموکراتیکبییەیش گەرەکا. چارەسەرو دیموکراتیکبییەی، حەقیقەت ترین چارەسەرا. چارەسەرا دلێ دیموکراسیینە. ئەر دیموکراتیکبییەی پێ ئاراوە، ئاکاتە چێش بۆنە؟ چارەسەر وەڵێ گنۆنە، واتە پرسو کوردی باپاو دیموکراتیکبییەی چارەسەر بۆنە.

دیموکراتیکبییەی واتە دیموکراسی، واتە چارەسەرکەردەو پرسو کورد، پرسو عەلەوییەکا، گرڏو پرسەکا. خاسترین چارەسەر، دروستترین چارەسەر. چارەسەرێوەن کە گرڏ گەلا، گرڏو گلێرگەی، گرڏ ڕەنگێ تاویۆنە بە ئازادی و دیموکراسیانە بە بەهاکا وێش بژیۆنە. حەر پۆکەی ڕابەر ئاپۆ ماچۆنە: "گرڏ گلێرگێوە مشۆم ڕێکوزتەو وێش، ئازادی وێش، دیموکراسی وێس بنیات بنیۆ و بژیوۆنە". ئەرەیاوناکەی با مانێ مێ.
ئی سەدەیە، بۆنە بە سەدەی دیموکراتیکبییەی و کۆمارو دیموکراتیکی. پۆکەی گفتوگۆی پی جۆرە... واتە وەڵتەرێش بڕێ بەردەوام دژو پەکەکە بیینێ. چنین جارێ واتشا "پەکەکە فڵان چێوش کەردەن".

ساڵەو ١٩٩٩ بڕێ دلێ ئێمەنە بڕەمێ؛ ئاڏش هەمان چێوشا وات. لوێ، دماو چن مانگێ ئیتر کەس باسو ئاڏشا نەکەرد. دەسشا جە گرڏ چێوێ هورگێرت. پۆکەی مشۆم گەلەکەما و گرڏ کەسێ ئینەی وینۆنە. پی هەنگامێ، پی فارییایە، پرسو کوردی بەخاسترین شێوە چارەسەر بۆنە. بە حەقیقەترین شێوە چارەسەر بۆنە. پەنەوازا ئینە وینریۆنە. پۆکەی مشۆم ئەوەکۆشای پەی دیموکراسی، ئەوەکۆشای پەی دیموکراتیکبییەی، بە شێوێ بەهێز و هەمەلایەنە و ڕێکوزیا بلۆ ڕاوە. سەرەتا پەنەوازا ئی جۆرە نزیکایەتییە پەی پرۆسەکەی بۆنە. نزیکایەتییێ چانە مەبۆنە. ئی دۆڵەتە چێش بەخشۆنە، چێش بەخشا؟ ئی هەنگامێ چێشش بەخشا، چێشش نەبەخشا، ئینە هەنگامێوە چی جۆرە نییا. بەڵام خودو دیموکراتیکبییەی، نەبییەو بەربەسی وەردەمو پرۆسەو دیموکراتیکبییەی، وێش جە وێشەنە قەولێن، ڕێککەوتێوە فرە گرنگا. پۆکەی پرۆسەو دیموکراتیکبییەی، پرۆسەو فاڕییاو دیموکراتیکی هەن.
جە حەقیقەتەنە ئینە جە گرڏ ڕێککەوتنێ و ئەرەنیشتەیرە خاستەرا، تاویۆ ئەنجامی خاستەر و درێژخایەنتەر و سڵامەتەر شۆنەو وێشەرە بارۆنە. پەنەوازا پی جۆرە یاومێنە. چی ڕوۆ، چنی ئانەی کە ڕابەرما ئەرەیاوناکەیش وست ڕووە، پەنەوازا چنی پڕۆژەو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکی ئەوەکۆشای زیاتەر ئەنجام دەیمێنە، متمانەما پنەش بۆنە و چی چوارچێوەنە ئەوەکۆشای وەڵێ وسیۆنە.
ئەوێ تەرێ هەڵوێس و نزیکایەتیێ حەقیقەتیێ نییەنێ. پەنەوازا ئینە کریۆنە. بەڵام سەرو چ بناغێوە؟ مشۆم حپئی ئەوەکۆشایە سەرو بناغەس ئا ئەزموون و هۆشمەندییا بۆنە کە بە ئەوەکۆشای ٥٠ ساڵە خوڵقیان و ئەنجامش چنە بەدەسئامان. پێسە چنین تا ئیسە پی ئەوەکۆشایە بەهای گرنگما خوڵقنان.

ڕابەر ئاپۆ ڕا پەی دەسکەوتو دیموکراتیکی مکەرۆوە
ئی پارادایمەی ڕابەرایەتی جەهانی فاڕۆنە. تاکە چارەسەرا پەی مرۆڤایەتی. تاکە چارەسەرییا پەی کوردا و گەلا تورکیای و وەرکەوتوو دلێڕاسەی. کاتێ ئی ئەوەکۆشایە بە پارادایمێوە چی جۆرە مکەرمێنە، کاتێ سەرو بناغەو ئی پارادایمەیە بەشێوەی درووس وێما ڕێکوزمێنە و ئەوەکۆشمێنە، ئاکاتە ئەنجامێ گۆرێ مەیا وەڵێ. پەنەوازا پاسە یپتەماشە کەرمێنە. ئەر پی جۆرە تەماشەش کەرمێنە "ڕێککەوتنەکە چنینا،چێش بەخشیا، چێش هورگیریا؟"، ئینە ناهەقی بۆنە وەراوەرو ئی ئەوەکۆشایە و ئەرەیاونایە.
واوەیش مکەرمێوە، ڕابەر ئاپۆ پی هەنگامێ، واتە پی پرۆژەیە پەی ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک، ڕا مکەرۆوە پەی ئا دەسکەوتە دیموکراتیکیا ئیسە بەدیئامێنی، پاسە مکەرۆنە کاریگەرتەرێ بانە. پەنەوازا ئینە جەڕووەو ئا ئەنجاما جە ڕاو ئەوەکۆشای دیموکراسی گەلوو کوردی و هەمیچ جە ڕاو ئەوەکۆشای دیموکراسی گەلا تورکیایۆ بەدەسئامێنێ، وەرچەم گیریانە. ئینە ٣٠ پەی ٤٠ ساڵا چێوەڵتەری نەکریێ. چونکە ٤٠ ساڵێ وەڵێ ئیسەی دەسکەوت و هۆشمەندیی چی ئاستەنە بەنێ. ئەوەکۆشای ئی ٤٠ ساڵەو وەڵینو تورکیای ناچارش کەرد یاوۆنە ئی ئاستە. بە ئەوەکۆشایێ گۆرە یاوا ئی خاڵە. چی ڕووەوە، دەسکەوتەکێ پەی کوردا بێشومارێنێ. پەی وەرکەوتوو و وەرنیشتی و سەرنیشتی و گەلا تورکیای و ژەنا کوردەسانی و ژەنا وەرکەوتوو دلێڕاسەی و ژەنا جەهانی چێش بەدەسئاردەن؟ حەقیقەتەنە باسکەردەی چابەی "پەکەکە چێشش بەدەسئاردەن؟" باسێوە ناڕاسا. مشۆم پاسە تەماشەش بکەرمێنە.
پەکەکە جە تاریخو کورد و کوردەسانی و تاریخو وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، بەهێ فرێش خوڵقنێ، کە حیچ هێزێوە سیاسی نەتاوانش کەرۆش. نەوەک هەر بەهاش خوڵقنێنە، بەڵکوم پاسەس کەردەن چنین هێزێ سیاسیێ مەناوە و وێشا ڕاگێرانە. ئیسە کاتو ئانەی نییا باس چی چێوا بکەرمێنە. ئانێ باس چانەیە مکەرا "پەکەکە چێش بەدەسئاردەن، چ ئەنجامێوەش جە ئەوەکۆشاکەیش دەسکەوتەن؟"، تەنیا سادەیی و ڕووکەشبینی وێشا نیشان مڏانە. تومێنە جوابی گونجیاشا دەیمێوە و دەمشا وزمێرە. بەڵام گەرەکم نییا چێوە باسشا بکەرو. پەنەوازا گرڏ بەدرووسی مامەڵە چنی پرۆسەکەی بکەرا و حەقو وێس پنەدانە. گەلەکەما پاسە ملەرۆنە. ڕابەر ئاپۆ ٥٠ ساڵێن تا ئیسە حەجگیز گەلش بێ‌هیوا نەکەردەن. پەکەکە حەجگیز گەلش بێ‌هیوا نەکەردەن. پۆکەی ٥٠ساڵێن ئی گەلە بە سەرمەشقایەتی پەکەکەی ئەوەکۆشۆنە و خاوەنداری جە ڕابەرایەتی وێش مکەرۆنە.

مشۆم شۆڕشگێڵێ و سۆسیالیستێ تورکیای پەشتگیری جە پرۆسەکەی بکەرا
چی ڕوۆ مشۆم گرڏ کەسێ بە دروستیی نزیک بۆوە. گەرەکما بە هێزە دیموکراسی، شۆڕشگێڵی و سوسیالیستەکا تورکیای چێوێ واچونە. مشۆم ئاڏش پەشتگیری چی ئەوەکۆشایە بکەرا. ڕابەرایەتی واتش، "ئی هەنگامێ پێسەو پەنەوازی سۆسیالیستی منیۆ و." پەی سۆسیالیستبییەی نزیکایەتییێ چی جۆرە پەنەوازا. ڤپچی بوارەنە، "ڕابەرایەتی چنین پەرە بە پڕۆژێوە چی جۆرە مدۆنە؟" ئەر وچیۆ، مشۆم گرڏ کەسێ ئانەش زانابۆنە؛ ئانەی ڕابەرایەتیش یاونا ئی ئاستە، کەسایەتیییە سۆسیالیستییەکەشا. مشۆم ئینە پەی گرڏ کەسێ ڕۆشن بۆنە.
جە کاتو وڕناو سۆسیالیستینە وچیۆ؛ پاگیری جە سۆسیالیستی، جەختکەردەیۆن جە مرۆڤ بییەی'
گەرەکمانە تورکیای فاڕمێنە. ئانە چێوێ ئاشکران. هەڵبەتە پەی فاڕیاو تورکیای مشۆم جە جڕی لایەنێ وێما فاڕمێنە. یانی ئەر جە فاڕییا و فاڕیای تورکیاینە کەموکوڕی بۆنە، مشۆم کێشەکا وێما وینمێنە. ئی نزیکایەتیە کە گرڏ چێوێ وسۆنە ئەستۆو دەسەڵاتی و دۆڵەتی نزیکایەتی درووس نییا. بە گرڏو تەڤگەرە شۆڕشگێڵنەکام ماچونە. بە وێشما ماچونە؛ ئەر یاگێنە کەموکوڕی و ناتەمامەتیێ بۆنە، مشۆم جە وێماوە وینمێنەش.
پرۆسەو فارییایما مشۆم گێڵۆوە پەی ماوێوە چێوەڵتەریما. بە تایبەت دماو وڕاو سۆسیالیزمو بنیادنیای، ڕابەر ئاپۆ هەوڵشدان تا ئیسە وێش جە تێگە و تپیاوانەو زیهنیەتو سۆسیالیزمی بنیادنیا و کاریگەرییەکێش بە دوور گێرۆنە. بەڵام ئینە بەشێوەی مەڕیاو سۆسیالیزمی نییا پێسەو ئانەی ئەوێ تەرێ کەردەنشا. ساڵو نەوەدەکانە کاتێ جە چنین پارتی سۆسیالیستەنە 'وڕاو سۆسیالیستی' جە ئارانە بێ. ڕابەرایەتی واتش، "پاگیری جە سۆسیالیزمی، جەختکەردەیۆن جە مرۆڤایەتی.' بە ئیسەیشۆ ڕابەرایەتی ئا هێڵەیە بەرۆ ڕاوە. ڕابەرایەتی جە ئیسەنە هەوڵمڏۆنە سۆسیالیزم بە خاسترین شێوە وینۆنە. مشۆم چێوەکە پی جۆرە وینریۆنە.

ڕابەرایەتی گرڏ کاتێ گەرەکش بییەن فاڕییا بارۆنە ئاراوە
جە کۆنگرەو ٥هەمینو پەکەکەینە من و هەڤاڵ عەباس پێسەو کۆمیتەو ئامادەکاری جە مێڏانو ڕابەرایەتی ئامایمێ وڵات. ڕابەر ئاپۆیچ جە مێڏانو ڕابەرایەتی وسێس چنی کەردیمێ. چوار پەنچ کتێبێما خازر کرد. کتێبو شیکاری بییەی سەرو فاڕییای جە پەکەکە بییەی. فاڕییای جە ڕووەو تیۆری، سیاسی، ڕیکوزتەی، شێوازو چالاکی و شێوازو ئەوەکۆشای نیشانە مڏۆنە. کۆنگرەی پەنچەم کۆنگرەو فاڕییای بێ. جە ڕاپۆرتو سیاسیینە کە پێشکەش بە کۆنگرەو پەنچەمی کریا، دلێشەنە دەستنیشان کریا مشۆم پەکەکە جە کاریگەرییەکا سۆسیالیزمی بنیادنیای وێس ڕزگار بکەرۆ و یاوۆنە بە یاوانە حەقەتینە سۆسیالیتی، سۆسیالیزمو دیموکراتیکی و ئا زیهنیەتەی لە، تێگە سیاسییەکەش، تێگە ئایدۆلۆژییەکەش و گوزارشت جە یاوانەو ڕێکوزیای بکەرۆ.
ئێمە ئامایمێ، جە کۆنگرەنە پی جۆرە گفتوگۆ کریا. هەڵبەتە چا کاتەنە جە قوڵێتیینە نەبێنمێ کە جە ڕابەرایەتی یاومێنە و ڕاڤەش کەرمێنە. بڕێ فاڕییایما کەرد بەڵام بە تەمامەتی نەبێ. لێوە تەرۆ چێوەکە تەنیا بە ئێمە پەیوەس نەبێ، تەسفییەکەردەی، نزیکایەتی پڕوپاگەندەو تەسفییەکاری، نزیکایەتی شەمدین سەکیک پرۆڤۆکاسیۆنانە بێ کە چی پرۆسەنە ئاستەنگیش پەی فاڕییاکاما کەرد. پانەیە خەریکێ بییەیمێ. بەڕاسی یۆ جە مەڵامەتە سەرەکییەکا کە ڕاش جە فاڕییاو تەڤگەری گێرت، ئی سەپناو تەسفیەکارییە بێ.
دماتەر ساڵو ٢٠٠٠نە  دماو دیلگێرتەی ڕابەر ئاپۆی، ڕابەر جارێوە تەر پرۆژەو ڕێکوزتەیش وستۆ وەڵێما. جە کۆنگەرو ٧مینی گفتوگۆما کەرد و قەرارما هورگێر. بەڵام دماتەر ڕاابەر پڕۆژێوە گرنگش وست وەردەم. ئا سەردەمە پرۆژەو "کۆنگرەو گەل" ی بێ. وە جە سەردەمو کۆنگرەو گەلینە لابەردەو پەکەکەی پێکئاما. پەکەکە فاڕییا پەی گلێرگێوە ئایدۆلۆژی.
ڕابەرایەتی پەکەکەش پێسەو "کۆمیتەو زانستی و هونەری دلێ پارتی" پێناسە کەرد. کۆمیتەو زانستی و هونەری تا ئاکاتە دەورێ ئایدۆلۆژیی پەکەکەیش گێڵنا. بەڵام تەسفییەکاری ساڵەو ٢٠٠٤نە  ئی پرۆژەو ڕابەرایەتی نەک پێسەو "ئەوەکۆشایێ کاریگەر، ویەرناو بنبەستەکا" بەڵام پێسەو "ڕەمای جە ئەوەکۆشای، ئەوەکۆشای لاواز و کەم" شرۆڤە کەرد. هەڵبەتە ئی دۆخە ڕابەرایەتیش ناچار کەرد جارێوەتەر ئەرەمەزنارەو پەکەکەی وسۆ ڕۆژەڤ.
ڕابەرایەتی گرڏ کاتێ پەی ئانەی فارییایما دلێنە وەشکەرۆنە و فاڕۆما؛ گەرەکش پێ ئانەیە بکەرۆ یاواینە تازە ڕێکوزتی و یاواینە تازەو چالاک. ڕا جە پرۆڤۆکاسیونو دلینەی و چبەری گێرۆنە.لێوەتەرۆ ڕابەرایەتی ئینەی واچۆنە: کوشتەو ئۆزاڵی و پرۆڤۆکاسیۆنەکا تەرو دلێ دۆڵەتی، بەڕاسی بیێنێ مەڵامەتو ڕاگیری جە فارییایێ چی جۆرە. بە مانێوە تەر، ڕابەرایەتی گەرەکش بێ فاڕییاو پەکەکەی پێک بارۆنە. گەرەکش بێ ئینەیە کەرۆنە. ڕابەرایەتی وێش بە وەرپرسیارو کۆمەڵایەتیبییەی، گلێرگەی و سۆسیالیزم وینۆنە. گەرەکش بێ ئینەیە بە ڕێوە درووس بەرۆ ڕاوە. چی بوارەنە گەرەکش بێ سۆسیالیزمو دیموکراتیکی گنۆنە سەرو ڕێوە ڕاسی.

بەڵام پێسەو ئانەی واتم، ئی پرۆڤۆکاسیۆنە وەرو دەسوەردای دۆڵەتو تورکی چبەرو دلێنە و وەرو یاوایمانە ناما ئاراوە.
بێگومان، مەڵامەتو و فاکتەرێ تەرێچ هەنێ. پۆکەی دماین لێگەڕینو چارەسەرو دیموکراتیکی دماو ساڵو ٢٠٠٨ بێ. ڕاسا چاکەیچ ئی لێگەڕینە بێ. بەڵام گۆشەگیری سەخستو سەرو ڕابەرایەتی کە جە ٥و نیسانو ٢٠١٥یۆ دەسش پنەکەرد و ڕەتش کەردۆ ڕێککەوتنەکێ دۆڵمەباخچەیی، پرۆسەکەش تێکدا.

پەنەوازا ئیتر هەلومەرجو سیاسی و یاسایی ڕوخسنریۆنە
لێوەتەرۆ، بەڕۆشنی و کورتی ڕۆشنش کەردەنۆ چنین چینەیە یاومێنە و چنین جوابدەرەوەو داواکارییەکەی بیمێ. چی ئەرەیاوناینە وەرپرسیارێتی و ئەرکو گرڏ لێوەش یاڏ وستەنۆ. چی ڕوۆ، پی ئەرەیاونایە، ڕا وەردەموو جابەجێکەردەو ئەرەیاوناکەو ڕابەر ئاپۆی تا دماین کریانۆ. ئیتر مشۆم هەلومەرجو سیاسی و یاسایی ڕوخسنریۆ. بەبێ ئینەی، ئی گرڏ گەریلێ چنین دەس جە جەنگو چەکداری هورگێرانە، ئی گرڏو ئەندام و ئەنداما ڕێکوزتەی، چنین بەشداری پرۆسەکەی مکەرا؟ بڕوام چانێنە، کاتێ پرۆسێوە چانە دەس پنە مکەرۆنە، گرڏ کەسێ یاگێ وێشەنە مەمەنۆنە و چەمەڕا بکەرۆنە بزانۆ چێش وینۆنە. کریۆ چێوێ چانە ڕووەدۆنە؟ چی ڕوۆ، پێسەو ڕابەر ئاپۆیچ ماچۆنە، مشۆم ئیترهەلومەرجو سیاسی و یاسایی بڕەخسنریۆنە.

دماین قسە کەردەو ئەردۆغانی جیاواز بێ
ئی گفتوگۆ و قسێ، پەی چارەسەرو پرسو کوردینێ. ئەر چارەسەرو پرسو کوردی نەبیێ، ئایا پەیوەندییێ چانە، گفتوگۆیێ چانە، پرۆسێوە چانە ئێ وەڵێ؟ جە تەمامو جەهانینە قسێ هەنێ، چی؟ چونکە پەیوەسا  بە پرسو کوردیۆ.
ئەڵمانیا ئەرەیاوناش وەڵاکەردۆ و واتش: "پەنەوازا مافو کوردا پەسەن کریۆنە". پۆکەی قسەکێ عومەر چەلیکی و ئۆچوم تا ئاستێوە جەبپنگی تایبەتەنێ. ئینیەچ ڕێوە سیاسییەنە پەی وێ دەرباز کەردەی.
مشۆم زانریۆنە وەرپرسێ چێش مکەرا، ئەردۆغان چێش مکەرۆنە و باخچەلی چنین مامەڵە مکەرۆنە، مشۆم چەما سەرو ئینیشا بۆنە. دماین قسێ ئەردۆغانی جیاوازێ بێنێ. نەواتش پرسەکە چارەسەر بییەن. واتش جە دما و ئی پرۆسەیە گرڏما سەرێگنمێنە. پاسە ئینەش وست ڕووە. چی ڕوۆ، مەبۆنە پرۆپاگەندەو لایەنە جیاوازەکا، بەتایبەت ئاکەپە، فرە بەجدی هورگێرمێنە. قسێ تازێش بێنی. ڕەنگە بڕێ کەسێ چێوی چانە واچانە. یان هەڵای ئینێ چێرو کاریگەر جەنگی تایبەتینە و کاریگەری پرۆپاگەندەکا وەڵینی، قسێ مکەرا. پەنەوازا ئینیشا ویەرنمێنە. جە ئیسەنە ئی چێوێ فرە بە جددی هورمەگێرمێنەو و بە گرنگشا مەزانمێنە.

ژەنی و جوانێ هێزو سەمەشقو ئەوەکۆشاینێ
پەنەوازا گەلوو کوردی ئینیشا بزانۆنە. پێسەو ئی فارییا دیموکراتییە، ئەوەکۆشای دیموکراسی، دروستترین چارەسەرا پەی پرسو کوردی. چارەسەرە سەرو بنەماو دیموکراسی هەرێمی. کاتێ دیموکراسی هەرێمی بێ، پرسو کوردی جە گرڏ ڕووێ چارەسەر بۆنە. چی ڕووەوە مەبۆنە گەلو کوردی ئی جۆرە نیگەرانییەشە بۆنە. پەنەوازا متمانەش بەوێش بۆنە. پەنەوازا ئینە پێسەو هەنگامێوە پەی هەم دیموکراتیککەردەو تورکیای و چارەسەرو پرسو کوردی وینریۆنە و با جۆرە پەشتیوانیش ونە کەرمێنە. بێگومان پەنەوازا گرڏ چێوێ ژەنێ و جوانێ خاوەنداریش ونە کەرانە.
ئاڏێ هێزو سەرمەشقایەتی ئی ئەوەکۆشاینێ. بە دمای ئاردەو جەنگی، ئەوەکۆشای ئازادیی ژەنا زیاتەر وەڵێ گنۆنە. ئەوەکۆشای ئازادیی ژەنا بۆنە با جمیەرە کە فرەترین ئیسفادە چی پرۆسەیە هورگیریۆنە. چی ڕووەوە پنەوازا ئەوەکۆشای دیموکراسی بە شێوەو ڕێکوزیای بریۆ ڕاوە. کەواتە ئینە دمای نییا، دەسپێکا. ئینە قۆناغێوە تازەن. قۆناغێوە تازەو ئەوەکۆشاین. مشۆم ژەنێ کوردی، جوانێ کوردی، گەلوو و گرڏو ڕێکوزیا دیموکراتیکەکێ خاوەنداری چی ئەوەکۆشایە بکەرا.
هێزە دیموکراسیوازەکێ و شۆڕشگڵنەکێ ناچارێنێ خاوەنداری چی ئەوەکۆشایە بکەرا. مەبۆنە هەڵوێسو پڕ پەڕ دڵەڕاوکێ و نیگەرانیشا بۆنە، دیموکراسی و ئەوەکۆشای ئازادی مەمردۆنە و بەردەواما. سەرو هێڵەو ئەوەکۆشای دیموکراتیکی بەردەوام بۆنە. پۆکەی حیچ باسێ سەرو دەستبەردار بییەی جە ئەوەکۆشای نییا. واوەیش مکەرووە، ڕابەرایەتی ئی هەنگامەشە پێسەو سۆسیالیستێوە شانان. پێسەو پنەوازی سۆسیالیزمی ئی هەنگامەش شانا.
گرنگترین تایبەتمەندیی ڕابەرایەتی جڤاکیبییەیشا. جڤاکپارێزا. ڕابەرایەتی بەشێوێ وەرفراوان دژو مۆدێرنیتو سەرمایەداری و تاکگەرایی و ڕەنج وەری ئەوەکۆشۆنە و سەرمەشقایەتی هەڵوێسو ئایدۆلۆژی کەرۆنە. مشۆم پاسە وینریۆنە. بێگومان ڕەخنە و هورسەنگناو ڕابەرایەتی دەربارەو نزیکایەتی سۆسیالیزمی کلاسیک هەن. ئینە چێوێ سرووشتییا.
دەسکەوت و داتاکێ ١٥٠_٢٠٠ ساڵێ وەڵینی پەی ئینەی وەسێ نەبێ. جە پراکتیکەنە بەرکەوت. پراکتیکو سۆسیالیزمو بنیاتنریا بەرکەوت چێگەنە.، داوا جە گرڏ هێزە سۆسیالیستەکا مکەرمێنە بەخاسی یاوانە و بەدرووسی مامەڵە جنی پرۆسەکەی بکەرا و پەشتگیریش چنە بکەرا.

مشۆم هێزە ئۆپۆزیسیۆنەکێ دلێ سیستەمی هەڵوێسێوە درووس نیشانەدانە
هێزە ئۆپۆزیسیۆنەکێ دلێ سیستەمی، واتە جەهەپە و هێزەکا تەرێ، پەنەوازا هەڵوێستێوە درووس برمانا. پەڕێنێ جە دڵەڕاوکێ. بەڵێ، جە نیگەرانیەکاشا یاومێنە. ئاکەپە ئا گرڏ فشارێشە کەردێ، دادگاش بەکارئارد، فرەو چێویش کەرد. پەنەواز نمەکەرۆ بژمارمێشا. کوردەکێ جە گرڏی زیاتەر گیرۆدەو ئینەی بێنێ و ڕووبەڕووو ئی چێوا بیێوە.
پۆکەی جیاتی ئانەی واچمینە "نیگەرانیمان هەن، نمەتاومێ هەنگامە بنییەیمێ"، ئەر کێشە هەن، مشۆم جە مامەڵەکەردەی چنی ئا کێشا چالاکێ بیدێ و دەور گێڵندێ. مشۆم بیدێ بەشدارێ کارا جە ئەوەکۆشای دیموکراسی، تەنانەت جە چارەسەرکەردەو پرسو کوردینە. ئانەی شایەنو ئاڏشان، پەنەوازا ئانەیچ کەردێنە. نیگەرانییەکێ پێسەو ئانەی ئایا دەم پارتی و ئاکەپە خاڵێوە دەستووری فاڕانە، ئی هەڵوێسە ئاساییا.چێوێ چانە نییا. پرۆسێوە چانە نامان وەڵێ. ئانی پاسە مزانا ئی پرۆسە سەرو بناغەو ڕێککەوتێوە چی جۆرە ئامان وەڵێ، فرە خەڵەتێنێ.
تورکیا پەنەوازیش بە دەستوورا. ئا ڕووە ماهیر بەشیریش واتش؛ تورکیا پەنەوازیش بە دەستورێوە تازەن. ئی دەستوورە ئازادییەکا سنووردار مکەرۆنە، نپبۆنە مەڵەمەتو فشارکەردەی. ئانە جیاوازەپا. بێگومان تا ئیسە گۆشا بە دەستوور و یاسا نەران. بەڵام  دماو ئی هەنگامەی ئیتر حیچ هۆکار مەمەنۆنە پەی ئانەی دەسەڵات پێسەو جارانی مامەڵە بکەرۆ. چی ڕووۆ بێگومان مشۆم دەستبەردارو بڕێ چێوی بیمی. ئەگەر واچۆنە نەخێر دەستبەردار مەبونە، پێسەو وەڵتەری بەردەوام بونە، ئینە بۆ بە هۆو تێکدای ئی پرۆسەیە. وە بەڕاو من قسێ چن ڕوێ ویەردەی ئەرێنیی بێنه. چی چوارچێوەنە مشۆم ئاڏش خاوەنداریش چنە بکەرا. بڕوام پاسێنە ئاڏش ئا هەرمانێ بکەرا.

پەنەوازا ڕابەر ئاپۆ جە پرۆسەو کۆنگرەینە دەورش بۆنە
ئیسە ئێمە ئایێر بەسما ئەرەیاونا. پەکەکە کۆنگرە بەسۆنە. چا کۆنگرەنە پەکەکە قەرارمڏۆنە. ئینە جە ماوێوە دیاریکریانە ملۆڕاوە. دوو یان یەرێ یان پەنچ ڕوێ پنەمشۆ. پەنەوازا ڕابەر ئاپۆ چی پرۆسەنە دەورش بۆنە. هەڵبەتە مشۆن چی پرۆسەنە هیچ هرووژمی نەبۆنە.
واتە ئەر هرووژم کریۆنە سەرو ئا گەریلایا کە ئینێ پێگەو پارێزناو ڕەواینە، ئاکاتە چێش بۆنە؟ ئایا ماچا بەیدێ کوشتێم؟ بەیدێ بەدیلم گێردێ. پۆکەی مەبۆنە ئایێربەسی ماڕانە. بەڵێ، ئێمە ئایێر بەسما ئەرەیاونا. مشۆم دۆڵەتو و سوپا سەرو ئی بنەمایێ جماوە. ئەر پاسە نەکەرانە، ئینە ملۆنە بابو ئاژاوەگێڵنیۆ . واتە ماچانە، پرۆسەکەی قبووڵ مەکەرمێنە. واتە بە ڕوواڵەت قبووڵش مکەرا، بەڵام جە پراکتیکەنە تێکش مڏانە و شکستش پنە مارانە. مشۆم چی ڕوانگۆ ئاگاداربیمێ.
پەی ئانەی ئی پرۆسە بلۆ وەڵێوە، پەنەوازا پا بەندێ ئی ئایێر بەستەیە بانە و بەپاو ئانەی جماوە. 

ئا ڕێ هەتەشە گێرتێنەشەرە وەرو درووسە نییەنە
ئا ڕێ هەتەشە گێرتێنەشەرە وەر ڕا نییەنە. کەی عاقڵ بۆنە! ئەر سەرو ئا عەقڵێتەو وێش بەردەوام بۆنە ئانە بەڵا سەرو وێشەرە مارۆنە. یاگێنە قەتیس مەنۆوە. جە ئیسەنە "کۆنگرەس نەتەوەیی" ئەرەمرزنۆرە، وە کوردیشش نییا چنە. نوێنەرا ئێزدی، عەلەوی، ژەنا و پێکئامێ و گلێرگە جیاوازەکاش نییەنێ دلێنە. بەڵام کۆنگرێوە نەتەوەیی وەشبییەن، ماچانە چاکۆ چوارچێوەو دەسووری بنەڕەتی دیاری مکەرا، سیاسەتو حکومەتی دیاری مکەرا. چی مەگەر ئینە چێوێ چانە وەش بۆنە؟ سەرنیشتوو و وەرکەتوو سووریای خواستو یۆگێرتەیشا هەن. چنین یۆیگێرانە؟ ئینە یۆگێرتەی یەکڕیزی نییا، ئینە بە ماناو ئانەی مێ کە ماچانە ئانەی دیزانینش مکەرمێنە. مشۆم دەستبەردارو ئی نزیکایەتییە بۆنە. هەڵبەتە ئینە قبوڵکریا نییا. بەڵێ، ئیدارەو وێڕاوەبەری سەرنیشتوو و وەرکەتوو سووریای واتەنش جۆلانێ هورچنییان  و ئێمەیچ پێسەو سەرککۆمارێوە قبوڵش مکەرمێنە. یانی بە کاتی (حکومەتی ڕاگوزەر) بەڵام ئیدارەو وێڕاوەبەری ئانەش قبوڵ نەکەردەن. چی بابەتەنە مشۆم هەتەشە چەم وێشەرە خشگنۆوە. ئینە ڕژێمێوە تازەو بەعسییا. چ جیاوازیێش چنی بەعسی هەن؟ بەعس نەمەنەن، ئاڏ ئامان. بەعسیش بە پاو وێش، کاریگەری سەرو دەورەبەرەکەی نیێرە، ئانێ چنەش نزیک نەبیێ نامۆشا کەرێ. وەرو ئانەی ئیدارەو سەرنیشتوو و وەرکەوتوو سووریای، ئیدارەو وێڕاوەبەری و کوردی گەرەکشانە ڕێککەوتن بکەرانە. ڕابەرایەتی ماچۆنە، پرسەکێ تورکیای بە کۆدەنگی دیموکراتیکی چارەسەر مکەرمێنە. مشۆم ڕێبازەکە بۆنە بە کۆدەنگی دیموکراتیکی. بەڵێ مشۆم جە سووریانە کۆدەنگی دیموکراتیک وەش بۆنە. نا، ڕێککەوتن و کۆدەنگیی نییا ئارانە. شمە بەپاو قسەکا من لودێ! چێوەکە پاسە مەبۆنە. کەس ئانەیە قبوڵ مەکەرۆنە. دەرنجامو ئینەی ئاڵۆزیا . دوروزیێ گلێرگێوەنێ، عەلویێ گلێرگێوەنێ کورد گلێرگێوەنێ، کورد، سووریانی و تورکمان گلێرگێوەنێ. کاتێ حکومەت ماچۆنە من هەرچی ماچو مشۆم ئانە بۆنە، ئانە سەرەو وێش وەرۆنە.
بەڵێ، ڕاسپاردە (تەڵقین)ی تورکیاچ هەن. تورکیایچ فاڕیۆنە، یانی ئینا فاڕییاینە. تورکیاچ ناچارا گۆش جە کوردا گێرۆنە. ناچار بۆنە گوش جە عەلەوییەکا گێرۆنە. چونکە جگە چینەی ئارامی و سەقامگیری نییا، جە ئیسەنە چاکە گنۆنە دلێ پرۆسێوە فاڕییاو دیموکراتیکیۆ. چا ڕووۆ پەی سووریایچ دیموکراتیکزەبییەی وەش بۆنە. چنی گەلوو سووریای  بۆنە. بەڕاسی جە سەرەتانە قسێما کەردێ ڕۆشنما کەردۆ، واتما گۆش جە فرەڕەنگی و گرڏ کەسێ گێرتێنە.
دماتەر نا؛ من بە تەنیا سەرۆککۆمار هورچنونە، بە تەنیا وێم کۆنگرەو نەتەوەیی، کۆمیتەو مییاننەتەوەیی دیاری مکەرونە. بە تەنیا حکومەت دیاری مکەرونە. ئانە چنین بۆنە؟ کوا ژەنی ئینا چکۆنە؟ داخۆ ژەنی سەرنیشتوو وەرکەتوو سووریای سیسەتمێوە چی جۆرە قبوڵ مکەرانە؟ ئەر پیا قبوڵش کەرۆنە، ژەنی قبوڵش مەکەرانە. چی ڕووانگۆ چنی یۆترینی تێکەڵێنێو و تەمامکەرێ یەکتری بانە.

کلتووری ژەنا خانەو بنەڕەتی کۆمەڵایەتی بییەین
موبارەک بای ٨و ئاداری جە ژەنا مکەرونە. ئینانی جا بڕوێنە ٨و ئادارو ئێساڵی جە گرڏو جەهانی بە گەرموگۆڕییۆ موبارەک مکەرونە. پرسو ئازادی ژەنا پرسێوە کاریگەرا. جە سەرەتاو تاریخیۆ پرسێوە کۆمەڵایەتیی چی جۆرە ڕووەشدێنە. وەرو ئانەی ئانەی گلێرگەش خوڵقنان ژەنینە. ژەنی زاڕۆڵێش ئاردێ دنیاوە. یانی ئانەی جە سەرەتاو کۆمەڵایەتیی بییەی دەورش گێڵنا ژەنینە. پۆکەی شێوەو بییەو مرۆڤی، بە کاریگەری ژەنێ دلێ گلێرگەینە خوڵقیان. دماتەر مرۆڤایەتی بەرگنۆنە. ژەنی بە نەوینریێ نریۆرە، پیا وێش بەروسۆنە، پی جۆرە مرۆڤایەتی جە ڕاو کۆمەڵایەتی بییەی کە بییەو مرۆڤایەتییی لابەرۆنە. مشۆم پی جۆرە وینریۆن،.

ئیسە جە زانستەنە ماچانە؛ جە کاتو جەئەڏێ بییەینە،ساتە وەختو جە ئەڏێبییەینە کۆرپەلە خانێوە بنەڕەتیش جە پەڕۆو نەهەیۆ بەینو کۆرپەلەی و ئەڏێ هەن. جە ئایندەنە هەر کێشێوە تەندروسی کە زاڕۆڵە بۆنەش، با خانەیە چارەسەر کریۆنە. بەڵێ جە ئیسەنە تیۆرێوە جا جۆرە قسێش سەر کریۆنە.
چا خانە بنەڕەتییەنە هیچ نەوەشیێ نییا. جە ڕاو ئا خانەیە نەوەشی مرۆڤاکا چارەسەر کریۆنە. حەقیقەتو ژەنایچ پی جۆرەنە. هێڵەو ڕزگاری ژەنا، پرسو ژەنا هامکات پرسو چارەسەرکەردەو گرڏو کێشە کۆمەڵایەتییەکان. مرۆڤ مشۆم پی جۆرە تەماشەو خەباتو ئازادی ژەنا بکەرۆ. ئانە تەنیا ڕزگاری ژەنێ نییا، بەڵکوم یەکسانی ژەنێن.
بە ماناو ئانەی یەکسانی و ئازادی ژەنا، کاتێ چنی ئازادی و یەکسانی یەکانگیر کریۆنە، گرڏو کێشە کۆمەڵایەتییەکا چارەسەر مکەرا. ئەگینا ئەر مەسەلەو ژەنا تەنیا پێسەو پرسو یەکسانی و ئازادی وینانە، ئانە بەرتەسک مەنۆوە. پرسو ئازادی ژەنێ ئاماژەن پەی خەبات پەی ئازادی، ئا هەڵوێسەو ئازادی کە تاوۆمە گلێرگەی بە تەمامەتی فاڕۆنە و دیموکراتیزەش بکەرۆنە و ڕزگارش بکەرۆ و یاونۆنەش ماناو ڕاستەقینەو دیموکراسی.
ڕابەرایەتی جە چەمپنەکەوتەو شاندەکەینە واتش، 'سۆسیالیست تەنیا کاتێ توۆنە بۆنە سۆسیالیست کە بە دروسی قسێ چنی ژەنا بکەرۆ و پەیوەندییێ دروسش چنی بۆنە'. جەسەرەتانە پی جۆرە بییانی خاوەن کەسێتیێ سۆسیالیست. من بە فێربییەو قسەکەردەی و پەیوەندی نیارەی چنی ژەنێ بییانی بە سۆسیالیست. پۆکەی بەشداریی ڕابەر ئاپۆی جە خەباتو ئازادی ژەنانە بێئەندازەن.
بە واتێوە تەر خەباتو ئازادی ژەناش وست سەرو بنەمێوە ئایدیۆلۆژی و تیۆری. بەمەڵامەتو ئانەی خەباتو ئازادی ژەنا فرە بەرەو وەڵێ لوا. ئارۆ کاریگەریش سەرو گرڏو ئەوەکۆسای ئازادیی جە جەهانەنە هەن. ئی ڕێبازەو ڕابەرایەتی پەنەوازا بە گرنگ وینریۆنە. بەڵێ، ڕابەرایەتی بە ڕەگەز پیان بەڵام پیایێن کە 'پیاوەتیش کوشتەن'. تەنانەت دماو ساڵەکا هەشتا و نەوەدەکاوە جە 'کوشتەو پیاوەتینە' فرە قوڵبییەنۆ.

ژەنی مرۆڤایەتی ڕزگار مکەرا
پۆکەی بەشداریی ڕابەر ئاپۆی جە خەباتو ئازادیوازی ژەنێنە فرە گۆرەن. بەڵێ ئیسە ژەنی چینەیە یاوانە. بەها مڏانە بە ڕابەرایەتی. جە ئایندەنە ژەنی جە سەرانسەرو جەهانینە بەهێوە فرە بە رابەرایەتی مڏانە. پی جۆرە. خەباتو ژەنا کوردیچ بەشێوێ وەرچەم وەڵێ کەوتەن. ئەر ئارۆ جە تورکیانە خەباتو ئازادیوازی ژەنێ تا ڕادێ لوای وەڵێ بەوێشۆ وینۆنە، کاریگەریی خەباتو ژەنا کوردی چێگەنە فرەن. شۆڕشو 'ژەنێ، ژیوای، ئازادی' جە ئێرانە ڕووەشدا.
دەرئەنجامو ئەوەکۆشای ئازادیی ژەنا، دەرئەنجامو خەباتو ئازادیوازانە و ژەنا سەرو هێڵەو ڕابەرایەتی. شۆڕشو وەرنیشتی بە 'شۆڕشو ژەنا' ناوزەد کریا. بێ گومان ئینە دەرئەنجامو پەرەساناو خەباتو ئازادیوازانە ژەنێن سەرو هێڵەو ڕابەرایەتی.
ڕوانگێوە تازە پەی ژەنا جە وەرکەوتوو دلێڕاسەینە سەرش هوردا. کەس نمەتاوۆنە بۆنە ئاستەنگو ئانەی. هێڵەو ئازادی ژەنا کاریگەریش سەرو گرڏو ژەنا جەهانی هەن و ڕاشا نیشانە مڏۆنە. ئینەیچ دەرئەنجامە گرنگەکێش شۆنەو وێشەرە ئاردێ. خەبات پەی ئازادی ژەنا جە دە ساڵێ ئایندەنە بەردەوام بۆنە. ڕابەرایەتی وێش کاتێ شیکارییەکێش چی چوارچێوەنە مکەرۆنە، واتش 'سەدەو ویس و یەکی سەدەو ئازادی ژەنان'  ئیسە نیشانەکێ ئینەی بەرکەوتێنێ. سەرو ئی بنەمێ بە شکۆوە سڵام جە ڕابەرایەتی مکەرو کە ڕەنجش دا جە ئەوەکۆشای ئازادی ژەنێنە.
هیواو سەرکۆتەی پەی ژەنا جە ئەوەکۆشاینە وازونە .  ژەنی بە خەباتو وێش مرۆڤایەتی ڕزگار مکەرۆنە، گرڏما ڕزگار مکەرۆنە. پۆکەی پێشبینی کریۆنە بەهێزتەرین بەشداری جە ٨و ئادارو ئێساڵینە کریۆنە. چەمەڕاو بەشداریێ بەهێزی جە نەورۆزیشەنە مکەرمێنە.٨و ئاداری، نەورۆزو ئێساڵی، پەنەوازا بە خاوەنداریکەردەی جە گلێرگەو دیموکراتیکی و ئاشتی ویەرۆنە.  پەنەوازا ژەنێ سەرمەشقێ بانە چی هەرمانێنە. پۆکەی ئی پڕۆژەیەو رابەرایەتی داواکاریێن پەی ژەنا پەی ئانەی 'خاوەندارێتی ئی پڕۆژەیە بکەرا، سەرمەشقو ئی پرۆژەیە ئینا لا ژەنێوە. سەرو ئی بنەمێ جارێوە تەر ٨و ئاداری جە گرڏو ژەنا موبارەک مکەرونە."