جیهان

دوایین ھەواڵ

• سەرۆککۆمارەکانی فەرەنسا و ئێران پرسی بەرەوپێشبردنی پەیونەدییەکانی نێوان هەردوو وڵاتیان تاوتوێ کرد 

  سەرۆککۆماری فەرەنسا ئیمانوێل ماکرۆن و هاوتا ئێرانییەکەی ئیبراهیم رەئیسی پەیونەدیی تەلەفونیان ئەنجامدا و پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵاتیان تاوتوێ کرد.
• ڕاگەیاندنی ئاگربەست بۆ ماوەی ٢٤ کاتژمێر لە سودان 

  هەینی، سوپا و هێزەکانی پشتیوانی خێرا گەیشتنە ڕێککەوتنێک بۆ ڕاگەیاندنی ئاگربەست لە سەرتاپای سودان بۆ ماوەی ٢٤ کاتژمێر، لەژێر چاودێری ئەمریکا و سعودیە.
• کۆشکی سپی: "لە مانگی ئایار ڕوسیا سەدان فرۆکەی بێ فرۆکەوانی لە ئێران وەرگرتووە" 

  نێد برایس وتەبێژی کۆشکی سپی ڕایدەگەیەنێت کە لە مانگی ڕابردودا ڕوسیا سەدان فرۆکەی بێ فرۆکەوان و فرۆکەی خۆکوژی ئێرانی وەرگرتووە و لە ئۆکرانیا بەکاریدەهێنێت.
• ترەمپ بە تۆمەتی شاردنەوەی بەڵگەنامەی نهێنی رووبەڕووی دادگا دەکرێتەوە 

  پارێزەری تایبەتی دۆناڵد ترەمپ ڕایدەگەینێت: "دۆناڵد ترەمپ لەلایەن دادگای فیدڕاڵییەوە تۆمەتبارکراوە بەوەی کە بەڵگەنامەی نهێنی لای خۆی هێشتوونەتەوە".
• تادێت ئەمریکا لە بازرگانیدا زیاتر پاشەکشێ دەکات 

  وەزارەتی بازرگانی ئەمریکا رایگەیاند، ئاستی بۆشایی بازرگانی یاخود جیاوازی نێوان هەناردە و هاوردەی کاڵا لە مانگی نیساندا زیادی کردووە.
• بلینکن: ڕێگە نادەین ئێران ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی 

  وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، ئەنتۆنی بلینکن دووپاتی کردەوە، ئەمریکا ڕێگە نادات ئێران ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی، هەموو بژاردەکان بۆ ئەم ئامانجە کراوەیە.
• دۆلار بەرامبەر لیرەی تورکی ژمارەیەکی نوێی پێوانەیی تۆمار کرد 

  ئەمڕۆ یەک دۆلار بووە ٢١.١٢ لیرەی تورکی و یەک یۆرۆش گەیشتە ٢٢.٧٠ لیرە.
• لە بێلگراد بە دەیان هەزار کەس دژی توندوتیژی رێپێوانیان کرد 

  لە بێلگرادی پایتەختی سربیا بە دەیان هەزار کەس دژی توندوتیژی چەکداری رێپێوانیان کرد.
• پسپۆڕان هۆشداریاندا: ژیریی دەستکرد کۆتایی بە مرۆڤایەتی دەهێنێت 

  داهێنەری چات جی پی تی سام ئاڵتمان لە ناو وتەکانی بۆ ژمارەیەک لە پسپۆڕان و بەڕێوەبەرانی کۆمپانیاکان هۆشداریدا بە بەرفراوانبوونی ژیریی یا زیرەکی دەستکرد هەڕەشەی لەناوبردن لە مرۆڤایەتی دەکات.
• میدیای ئەڵمانی: ئەردۆغان هێڵێکی نەرم ناگرێتەبەر 

  لە راگەیاندنەکانی ئەڵمانیدا لە میانی هەڵسەنگاندن بۆ هەڵبژاردنەوەی رەجەب تەیب تەیب ئەردۆغان، ئاماژە بەوەکرا، ئەردۆغان لە سەر هێڵێکی هەنگاو نانێت.
• لە بەریتانیا ریکۆردێکی دیکەی پەنابەری دەستی پێکرد 

  ساڵی ٢٠٢٢، ٦٠٦ هەزار پەنابەر خۆیان گەیاندووەتە بەریتانیا.
• ئەمریکا هاوکاری سەربازی دەبەخشێتە ئۆکرانیا 

  سەرۆکی ئەمریکا، جۆ بایدن ڕایگەیاند، پاکێجێکی نوێی هاوکاری سەربازی پێشکەشی ئۆکرانیا دەکەن.
• ڤاگنەر گرتنی باخموت ڕادەگەیەنێت و کیێڤ ڕەتی دەکاتەوە 

  گرووپی سەربازی ڤاگنەری سەر بە ڕوسیا، کۆنتڕۆڵکردنی شاری باخموت لە ڕۆژهەڵاتی ئۆکرانیا ڕادەگەیەنێت، بەڵام سوپای ئۆکرانی ئەم هەواڵە ڕەتدەکاتەوە.
• چەتە چەکدارەکان لە بۆرکینافاسۆ ٢٠ مەدەنیان کوشت 

  لە رۆژهەڵاتی بۆرکینافاسۆ گروپە ئایینییەکان ٢٠ کەسیان کوشت کە ژن و منداڵیشیان تێدابوو.
• لێبوردنی نێونەتەوەیی: لە ٢٠ وڵاتدا ٩٠٠ کەس لە سێدارەدراون 

  رێکخراوی لێبوردنی نێونەتەوەیی رایگەیاند، ساڵی ٢٠٢٢ لە ٢٠ وڵات نزیکەی ٩٠٠ کەس لە سێدارەدراون.
• ژمارەی برسیەکانی جیهان بەشێوەیەکی بەرچاو زیادیان کردووە 

  لە ڕاپۆرتی جیهانی لەبارەی قەیرانی خۆراک (GRFC) ڕاگەیاندراوە، ڕێژەی ئەو کەسانەی لە ئاستێکی مەترسیداردا لە برسێتیدا دەژین لە ساڵی ٢٠٢٢دا گەیشتە ٢٥٨ ملیۆن کەس.
• نێردەری ئەمەریکا لە یەمەن: "ئێران چەک و مادەی هۆشبەر بە قاچاخ ڕەوانەی یەمەن دەکات" 

  تیم لێندێرکینگ نێردەی تایبەتی ئەمەریکا بۆ کاروباری یەمەن ڕایگەیاند، ئێران بەردەوامە لە ناردنی چەک و مادەی هۆشبەر بۆ یەمەن.
• لایەنە ناکۆکەکانی سودان رێککەوتنی سەرەتاییان واژۆکرد 

  سوپای سودان و هێزی پشتیوانی خێرا لە شاری جدەی سعودییە و بە سەر پەرشتی ئەو وڵاتە و ئەمریکا رێککەوتنی سەرەتایی نێوانیان واژۆکرد.
• لە ساڵێکدا ٧١ ملیۆن کەس لە جیهاندا لە وڵاتەکانیان ئاوارە بوون 

  بەپێی ڕاپۆرتێکی ناوەندی چاودێریکردنی تێکچونی ناوخۆیی ڕایدەگەیەنێت، بەهۆی قەیرانەوە لە ساڵی ٢٠٢٢دا، ٧١ ملیۆن کەس لە سەرتاسەری جیهاندا ناچارکراون ماڵەکانیان بەجێبهێڵن.
• لە کۆنگۆ کارەساتی لافاو: لانیکەم ٤٠٠ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە هەرێمی کیوڤوی باشووری کۆماری کۆنگۆی دیموکراتیک ئاماری زیانە گیانیەکانی لافاو لە بەرزبوونەوەدایە. راگەیەندرا کە لانیکەم ٤٠٠ کەس گیانیان لەدەستداوە.
• کۆستەر پەلەمانتاری سەپەدە: ئەردۆغان لەمپەر لە بەردەم پرۆسەی بڕیاردانی سیاسی ساز دەکات 

  پەرلەمانتاری پارتی سۆسیالیست دیموکرات (سەپەدە) لە پەرلەمانی ئەوروپا دیەتمار کۆستەر ئۆپراسیۆنە سیاسیەکانی ئەم دواییە شەرمەزارکرد، کە تیایدا چالاکوانانی کورد کراونەتە ئامانج.
• پارتی سەوزەکانی ئەڵمانیا: هەڵبژاردن بۆ چەسپاندنی دیموکراسی دەرفەتێکی گرنگە 

  پارتی سەوزەکان کە یەک لە پێکهێنەرانی حکومەتی ئەلمانیایە سەرنجی راکێشا بۆ سەر هەڵبژارندەکانی ١٤ی ئایار و رایگەیاند، " تورکیا چەندین ساڵە لە ژێر دەسەڵاتی ئەردۆغاندایە، بۆ ئەوەی بەرەو دیموکراسی و دەوڵەتی یاسا بگەڕێتەوە، دەرفەتێکی گەورەی لەبەردەمدایە".
• لە بێلگراد لە خوێندنگەیەکی سەرەتایی ٨ منداڵ و پاسەوانێک کوژران 

  لە بێلگرادی پایتەختی سربیا لە ئەنجامی هێرشێکی چەکداریدا بۆ سەر خوێندنگەیەک ٨ مندڵ و پاسەوانێک کوژران.
• لە یەکی ئایاردا لە فەرەنسا ٢.٣ ملیۆن کەس رژانە گۆڕەپانەکان 

  بە گوێرەی ئاماری سەندیکاکانی فەرەنسا ٢.٣ ملیۆن کەس بەشدارییان لە خۆپیشاندانەکانی ١ی ئایاردا کردووە، کەبەمەستی شەرمەزارکردنی چاکسازییەکانی حکومەت لە بواری خانەنشیندا سازکران. لە زۆر شاریش پێکدادانی دژوار روویاندا.
• کوردان لە ئەوروپا رژانە گۆڕەپانەکانی ١ی ئایار 

  لە زۆر وڵاتی ئەوروپی لە یەکی ئایاردا کرێکاران و رەنجدەران رژانە گۆڕەپانەکان و کوردیش بەشداری لە چالاکییەکاندا کرد.