جیهان

دوایین ھەواڵ

• پارتی چەپی فەرەنسا: دیکتاتۆر ئەردۆغان دەترسێت 

  پارتی چەپی فەرەنسا لە دژی ئۆپراسیۆنەکانی پاکتاوی سیاسی کە بە شێوەی هاوکات لە ٢٥ نیساندا لە چەندین شار ئەنجامدرا ناڕەزایەتی دەربڕی و رایگەیاند: "دیکتاتۆر ئەردۆغان دەترسێت".
• دەیان تەرم لە کەناراوەکانی لیبیا و تونس دۆزرانەوە 

  مانگی سوری لیبی لەماوەی پێنج ڕۆژدا لە کەناراوی ڕۆژئاوا ٣٤ تەرمی دۆزییەوە، هەروەها حکومەتی تونسی ٣١ تەرمی کۆچبەرانی ئەفریقی دۆزییەوە کە لەنێو دەریای ناوەڕاستەوە کۆچیان کردبوو.
• یەمەنەنە بە مەڵامەتو قەرەباڵقی جەژنېۋە ٧٨ کەسۍ گیانشا جە دەسدا 

  شارو سەنعای یەمەن-ینە کە ئینا چېرو کۊنتڕۊڵی حوسیەکانە ۋەختو بەشکەرڎەو جەژنانەینە بە مەڵامەتو قەرەباڵقیوە ٧٨ کەسۍ گیانشا جەدەسدا و زیاڎ جە ١٥٠ کەسایچ زامڎارۍ بیۍ.
• لە یەمەن بەهۆی قەرەباڵغی جەژنەوە ٧٨ کەس گیانیان لە دەستدا 

  لە شاری سەنعای یەمەن کە لە ژێر کۆنتڕۆڵی حوسیەکاندایە لەکاتی دابەشکردنی جەژنانەدا بە هۆی قەرەباڵغیەوە ٧٨ کەس گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە ١٥٠ کەسیش برینداربوون.
• لە کێڵگەیەک لە تەکساس بەهۆی تەقینەوەوە ١٨ هەزار مانگا لەناوچوون 

  لە تەکساسی ئەمریکا بەهۆی تەقینەوەیەک لە کێڵگەیەکدا نزیکە ١٨ هەزار مانگا لەناوچوون.
• ئەگەری پێکدادانی ڕوسیا و ناتۆ زیاتر بووە 

  جێگری وەزیری دەرەوەی ڕوسیا، ئەلیکساندەر گروشکۆ، هۆشداری دەدات لە زیادبوونی مەترسی پێکدادانی سوپای ڕوسیا و هێزەکانی هاوپەیمانیی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ).
• لە کەناراوەکانی تونس تەرمی ١٤ پەنابەر دۆزرانەوە 

  لە تونس کەشتیەک ژێرئاوکەوتبوو و تەرمی ١٤ ئاوارەی ئەفریقی دۆزرانەوە و ژمارەی ئەو ئاوارانەی کە لە کەشتیەکەدا گیانیان لەدەستداوە گەیشتە ٢٤ کەس.
• نەرویج ١٥ سیخوڕی رووسی لە وڵاتەکەی دەرکرد 

  نەرویج ١٥ کارمەندی باڵیۆزخانەی روووسیای وەک 'سیخوڕی هەواڵگری' پێناسە کرد و لە وڵاتەکەی دەریکردن.
• پێنی نێونەتەوەیی: دەبێت رۆژنامەوانانی کورد ئازاد بکرێن 

  رێکخەری پڕۆگرامی ئەوروپای ئەنجومەنی پێنی نێونەتەوەیی ئاورێلیا دۆندۆ لەپێناو ١٦ رۆژنامەوان کە لە ئامەد زیندانی کراون بانگەوازێکی راگەیاند و وتی، "دەبێت رۆژنامەوانانی کورد ئازاد بکرێن".
• بەهۆی شەڕ لە سەر سنووری ئازەربایجان-ئەرمئنیا ٧ کەس کوژران 

  لەنێوان ئەرمینیا و ئازەربایجاندا جارێکی دیکە شەڕ هاتە ئاراوە و ٧ کەس لە هەردوولا کوژران.
• بایدن کاندیدبوونی خۆی بۆ دووەمین خولی سەرۆکایەتی دووپات کردەوە 

  سەرۆکی ئەمریکا، جۆ بایدن، کاندیدبوونی بۆ دووەمین خولی سەرۆکایەتی لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ساڵی ٢٠٢٤ دووپات کردەوە.
• لە نەیجیریا، بەهۆی هێرشێکەوە زیاتر لە ٥٠ کەس کوژران 

  بەگوێرەی هەواڵەکان، لە هێرشێکی چەکداری بۆ سەر گوندێکی نەیجیریا، زیاتر لە پەنجا کەس کوژراون.
• لە دۆرتمۆند سەکۆیەکی کۆکردنەوەی واژوو بۆ ئازادکردنی ڕێبەری گەلی کورد دانرا 

  لە شاری دۆرتمۆندی ئەڵمانیا سەکۆیەک بۆ کۆکردنەوەی واژوو لەپێناو ئازادی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دانرا.
• دەوڵەتی تورک لە رووی رفاندنەوە لەسەر ئاستی جیهان لەپلەی دووەمدایە 

  فریدم هاوس کە بارەگاکەی لە واشنتۆنە رایگەیاند ژمارەی ئەو دەوڵەتانەی مرۆڤەکان لە دەرەوە دەڕفێنن لەهەڵکشاندایە و ئەوەشی خستەڕوو چین و تورکیا لەو پێشەوەی ئەو دەوڵەتانەن. داواشی کرد سزا بەسەر ئەو دەوڵەتانەدا بسەپێندرێت.
• پ. پەیچ: دەستی رژێمی ئەردۆغان گەیشتووەتە زانکۆکەی من 

  پرۆفیسۆر نۆرمان پەیچ رێگری سەرۆکایەتی زانکۆی هامبورگ لە بەردەم کۆنفڕانسی 'ئێمە جیهانی خۆمان دەوێت' شەرمەزار کرد و وتی، "دەستی رژێمی ئەردۆغان گەیشتووەتە ئەو زانکۆیەی من چەندین ساڵە کاری تێدادەکەم".
• چاوەڕوان دەکرێت دۆناڵد ترامپ ببرێتە بەردەم دادگا 

  ئەمڕۆ بۆ یەکەمجار لە مێژووی ئەمریکا سەرۆکێکی پێشووی ئەو ووڵاتە تۆمەتی تاوانکاری رووبەڕوو دەکرێتەوە و بە ٣٠ تۆمەت دەدرێتە دادگا.
• لە سبەینێوە فینلەندا دەبێتە ئەندامی نوێی ناتۆ 

  بەگوێرەی هەواڵێکی ئاژانسی ڕۆیتەرز، یانس ستۆڵتەنبێرگ، سکرتێری گشتی هاوپەیمانیی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ) ڕایگەیاند، لە سبەینێوە ٤ نیسانی فینلەندا دەبێتە ئەندامی ناتۆ.
• لانیکەمی مووچە لە بەریتانیا بە رێژەی لەسەدا ٩.٧ زیاد کرا 

  لە بەریتانیا لە سەرەتای مانگی نیسانەوە لانیکەمی مووچە بە رێژەی لەسەدا ٩.٧ زیاد دەکرێت.
• ترەمپ دادگایی دەکرێت 

  دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی پێشووی ئەمریکا بەوە تۆمەتبار دەکرێت کە لە ساڵی ٢٠١٦دا هەوڵی بیدەنگکردنی ئەستێرەیەکی پۆرنیداوە. یەکەمجارە سەرۆکێکی ئەمریکی دادگایی دەکرێت.
• قەرزی گشتی ئەڵمانیا هەرگیز ئەوەندەی ئەم ئاستەی ئێستای نەبووە 

  بەپێی ئەو داتایانە، کە لەلایەن نووسینگەی داتا و ئاماری فیدراڵییەوە بڵاوکراوەتەوە، کۆی قەرزە گشتییەکان لە ئەڵمانیا لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٢دا گەیشتووەتە ٢.٣٧ تریلیۆن یۆرۆ.
• لە نزیک تونس ٥ پەنابەر خنکان و ٢٨ کەسیش بێسەروشوێنن 

  لە نزیک تونس کەشتیەکی پەنابەران تێکشکا. راگەیەندرا کە ٥ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٢٨ کەسیش بێسەروشوێنن.
• ئاماری قوربانیانی زریانی فرێدی بەرز دەبێتەوە: زیاتر لە ٤٠٠ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە زریانی فرێدی کە ئەفریقای ناوەڕاستی گرتووەتەوە زیاتر لە ٤٠٠ کەس ژیانیان لەدەستدا.
• پشتیوانییە نێونەتەوەییەکان لە هەدەپە زیاتر دەبن: بە سەدان پەیام راگەیەندران 

  لە دژی دۆسیەی داخستنی هەدەپە لەسەر ئاستی نێونەتەوەیی پشتیوانییەکان لەو حزبە فراوان دەبن و لە ٢٠ وڵاتە ژمارەیەکی بەرچاو حزب، رێکخراو، پەرلەمانتار و کەسانی ناودار پەیام پاڵپشتیی بۆ هەدەپەیان راگەیاند.
• لە مالاڤی و مۆزەنبیق لانیکەم ١٨ کەس گیانیان لەدەستدا 

  راگەیەندرا کە بەهۆی گەردەلوولەوە لە مالاڤی و مۆزەنبیق، لانیکەم ١٨ کەس گیانیان لەدەستدا.
• لە بەریتانیا بە هەزاران پزیشک لە مانگرتندان 

  کە نەخۆشخانەکانی بەریتانیا بە هەزاران پزیشک بۆ زیاکردنی موچەکانیان دەستیان بە مانگرتنی سێ رۆژی کرد.