جیهان

دوایین ھەواڵ

• ئەمریکا: رووسیا و سوریا دەیانەوێت ئاگربەستى ئیدلب کۆتایى پێ بێت 

  ئەمریکا رایگەیاند، رووسیا ئیدعای ئەوە دەکات لە ٢٤ی تشرینى دووەمی ٢٠١٨ چەکی کیمیایى لە حەلەب بەکارهێنراوە، بۆیە دەیەوێت ئاگربەستى ئیدلب کۆتایى پێ بێت.
• جێگره‌وه‌ی ئه‌نگێلا مێركڵ هه‌ڵبژێردرا 

  ئاننه‌گرێت كرامپ-كارنباوه‌ر به‌ سه‌رۆكی یه‌كێتیی دیموكراتیی مه‌سیحی له‌ ئه‌ڵمانیا هه‌ڵبژێردرا.
• ئیسرائیل دەستی کردووە بە لەناوبردنی تونێلەکانی حیزبوڵای لوبنان  

  سوپای ئیسرائیل دەستپێکردنی ئۆپراسیونێکی سەربازیی بۆ لەناوبردنی تۆنیلەکانی حیزبوڵای لوبنانی لە سنورەکانی باکووری ئەو وڵاتە ڕاگەیاند. ئیسرائیل رایگەیاندووە کە حیزبۆلای لوبنان لەرێگەی ئەو تونێلانەوە خۆی دەگەێنێتە ناوخاکی ئیسرائیل .
• یەکێتیى ئەوروپا دەستوەردانی رووسیای لە دژی ئۆکرانیا ئیدانەکرد 

  یەکێتیى ئەوروپا دەستبەسەرداگرتنى کەشتییە جەنگییەکانی ئۆکرانیای لەلایەن رووسیاوە ئیدانەکرد.
• گۆشەگیری وبڕیارەکەی ئەمریکا لە فەرانسا ئیدانەکرا 

  لە شاری دراگووێگان-ی فەرانسا گۆشەگیری سەرڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵائۆجالان وبڕیارەکەی ئەمریکا لەدژی کادیرە پێشەنگەکانی پەکەکە ئیدانەکرا.
• كۆنسه‌ی ئه‌ورووپا: پێویسته‌ توركیا پابه‌ند بێت به‌ بڕیاری ئازادكردنی ده‌میرتاش 

  دوای ئه‌وه‌ی ئه‌ردۆغان بڕیاری دادگه‌ی مافی مرۆڤی ئه‌ورووپای بۆ ئازادكردنی ده‌میرتاش په‌سه‌ند نه‌كرد، وته‌بێژی كۆنسه‌ی ئه‌ورووپا لێدوانی دا.
• لە خۆپیشاندانەکانی فەرانسا ٥٠٠ کەس برینداربوون 

  بەرزبوونەوەی بەهای سوتەمەنی لە وەلاتی فەرانسا ناڕەزایەتی هاووڵاتیانی لێکەوتوە. لە ڕۆژی دووشەممە خۆپیشاندانەکان لەدژی بەرزبوونەوەی بەهای سوتەمەنی بەردەوام بوو.
• تورکیا ڕێگا نادات ڕێکخراوێکی کوردی بەشداری کۆنگرەی (OPCW) ببێت  

  ڕژێمی تورکیا رێگری دەكات لە بەشداریكردنی چالاكترین رێكخراوی پرسی جینۆسایدی كوردی لە كۆنگرەی قەدەغەكردنی چەكی كیمیاوی (OPCW) کە لە هۆڵەندا بەڕێوەدەچێت.
• لە نەمسا بەچالاکییەک ئەمریکا ئیدانەکرا 

  لە شاری ڤییەنای پایتەختی نەمسا(ئوتریش) بەچالاکییەک بڕیارەکەی ئەمریکا لەدژی ٣ کادیرە پێشەنگەکەی پەکەکە ئیدانەکرا.
• له‌ هه‌رێمی باسك سیمینارێک ده‌رباره‌ی کوردستان و چیاپاس ساز كرا 

  دوێنێ لە ماڵی کولتووری لە ناوچه‌ی بیلبائۆ-ی هه‌رێمی باسك، سیمینارێک لە لایەن هەردوو پلاتفۆرمی پشتیوانی لە کوردستان و پشتیوانی لە چیاپاس به‌ڕێوه‌چوو.
• ئەڵمانیا پەنابەرانی سووری دەگەڕێنێتەوە بۆسووریا 

  سەرەڕای ئەوەی کە لەسووریا هێشتا شەڕبەردەوامە وئارامی نەگەڕاوەتەوە بۆ ئەووەڵاتە، حکومەتی فیدڕاڵی ئەڵمانیا گەڕانەوەی پەنابەرانی خەلکی سووریای خستووەتە بەرباس.
• ترامپ دۆخی نائاسایی نەتەوەیی لە بەرامبەر ئێراندا درێژ کردەوە  

  دونالد ترامپ سەرۆک کۆماری ئەمریکا، بە دەرکردنی فەرمانیێک "دۆخی نائاسایی نەتەوەیی لە بەرامبەر ئێران" بۆ ماوەی یەک ساڵی دیکە درێژ کردەوە.
• زۆری نه‌ماوه‌ مرۆڤ ته‌واوی جیهان داگیر بكات 

  ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ سرووشتییانه‌ی كه‌ مرۆڤ ده‌ستی پێنه‌گه‌یشتووه‌، له‌ ماوه‌ی سه‌د ساڵدا ٤ قات كه‌میان كردووه‌. ته‌نیا یه‌ك له‌سه‌ر چواری جیهان ماوه‌ كه‌ مرۆڤ ده‌ستی لێ نه‌دابێت، پێشبینی ده‌كرێت مرۆڤ ئه‌و به‌شه‌ش تاڵان بكات.
• لە ستراسبۆرگ هەڵوێستی توند لە دژی هێرشی پۆلیس نیشان درا 

  لە ستراسبۆگی فەڕەنسا پاش ئەوەی پۆلیس هێرشی کردە سەر چالاکی "ئازادی ئۆجالان ئازادی ئێمەیە" بە هەڵوێستی توند هێرشەکە شەرمەزار کرا و ڕاگەیەندرا، بە گوشار و هێرش ناتوانن کوردان ڕاگرن.
• لە کامێرۆن بەدەیان خوێندکارڕفێندران 

  لەوەڵاتی کامێرۆن کە لە دوای هەڵبژاردنەکانی سەرۆک کۆماری ئاڵۆزییەکان دەستی پێکردووە هێشتا بەردەوامە. بەدەیان خوێندکارلە ناوچە ئینگلیزی زمانی کامێرۆن ڕفێندران. بزوتنەوەیەکی سەربەخۆیی خوازلەکامێرۆن بەرپرسیارەتی ئەم کارەیان وەئەستۆگرتووە.
• لە نزیک ئاوەکانی ئیسپانیا ١٣ کۆچبەرخنکان 

  لە کاتێکدا کە ژمارەیەکی زۆرلە کۆچبەرانی ئەفریقی بەنیازن لە ڕێگەی ئیسپانیاوە خۆیان بگەێننە ئەورووپا، ڕاگەیەنرا کە لە ئاوەکانی نێوان مراکیش وئیسپانیادا ١٣پەنابەرخنکاون.
• ئه‌مه‌ریكا ڕازی بوو ٨ وه‌ڵات به‌شێوه‌یه‌كی كاتی نه‌وتی ئێران بكڕن 

  حكوومه‌تی ئه‌مه‌ریكا سه‌ره‌ڕای گوشاره‌كانی له‌سه‌ر ئێران بڕیاری دا كه‌ ٨ وه‌ڵات به‌شێوه‌یه‌كی كاتی نه‌وت له‌ ئێران بكڕن. له‌نێو ئه‌و ٨ وه‌ڵاته‌دا چین، توركیا و هیندستان-یش هه‌ن.
• ١٢ كه‌س خۆیان بۆ پۆسته‌كه‌ی مێركڵ كاندید كردووه‌ 

  دوای ئه‌وه‌ی ڕاوێژكاری ئه‌ڵمانیا ئه‌نگێلا مێركڵ ڕایگه‌یاند له‌ كۆنگره‌ی داهاتووی پارته‌كه‌یدا نابێته‌وه‌ كاندیدی سه‌رۆكایه‌تیی یه‌كێتیی دیموكراتیی مه‌سیحی - CDU، تا ئێستا ١٢ كه‌س خۆیان بۆ ئه‌و پۆسته‌ كاندید كردووه‌.
• گه‌لی نیوکالدینا به‌ «نه‌خێر» بۆ سه‌ربه‌خۆیی ده‌نگی دا 

  له‌ نیوکالدینا كه‌ دوورگەیه‌كه‌ لە زه‌ریای ئارام و ماوەی ١٦٥ ساڵە لە ژێر دەسەڵاتى فەرەنسادایە، ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی ئه‌نجام درا. له‌ ئه‌نجامدا به‌ره‌ی «نه‌خێر» به‌سه‌ر به‌ره‌ی «به‌ڵێ»دا سه‌ركه‌وت.
• راپرسی بۆ سەربەخۆیی لە نیوکالدینا (کاناکی) بەڕێوەدەچێت 

  دوورگەی نیوکالدینا (کاناکی) لە زەریای ئارام ماوەی ١٦٥ ساڵە لە ژێر دەسەڵاتى فەرەنسادایە. ئەمڕۆ گەلی ئەو ناوچە ریفراندۆم بۆ سەربەخۆی ئەنجام دەدەن.
• سەمیعول حەق "باوکی رۆحی"ی بزووتنەوەی تالیبان کوژرا 

  سەمیعول حەق سەرۆکى کۆمەڵەى زانایانى پاکستان بەهۆی وتنەوەى وانەى ئایینى بە زۆربەى سەرکردەکانى بزووتنەوەى تالیبان بە "باوکی رۆحیى" بزووتنەوەى تالیبان دەناسرا. سەمیعول حەق لە پاکستان هێرشکرایە سەری و کوژرا.
• بۆڵتۆن : ئامانجی ئەمریکا لە سزاکانی ئێران، زیان گەیاندن بە هاوپەیمانەکانی خۆی نییە 

  جۆن بۆڵتۆن ڕاوێژکاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا ڕایگەیاند کە ئامریکا بەنیازنییە کە بەهۆی ئەو سزایانەی کە لەچەندڕۆژی داهاتوودا بەسەرئێراندا دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە زیان بە هاوپەیمانانەکانی خۆی بگەێنێت.
• ئەمریکا ٥هەزارپۆلیس رەوانەی سنوورەکانی مەکسیک دەکات 

  بەهەزاران پەنابەرلە وەڵاتی هوندۆراس لە ڕۆژی ١٣ی تەشرینی یەکەمەوە بەرەوسنووری ئەمریکا بەڕێکەوتوون. راگەیەنرا کە دەوڵەتی ئەمریکا بۆپێشگرتن لە هاتنی پەنابەران بۆناوخاکی ئەمریکا ٥ هەزارهێزەی پۆلیسی ڕەوانەی سنوورەکانی خۆی لەگەل مەکسیک کردووە.
• فڕۆکەیەک بە ١٨٨ سەرنشینەوە کەوتە خوارەوە  

  لە وەڵاتی ئەندینوزیا فڕۆکەیەکی گەشتیاریی کە ١٨٨ سەرنشینەوە هەڵگرتبوو لەناو ئاوەکانی ئەو وەلاتە کەوتە خوارەوە.
• ژایر بۆلسۆنارۆ بۆ سەرۆک کۆماری برازیل هەڵبژێردرا 

  ژایر بۆلسۆنارۆ پاڵێوراوی راستڕەوەکان لە خولی دووەمی هەڵبژاردنى سەرۆکایەتیى کۆمار لە برازیل دا سەرکەوتنى بەدەستهێنا. بۆلسۆنارۆ رێژەى ٥٥.٧٠%ی دەنگەکان و فرناندۆ حەداد پاڵێوراوی بەرەی چەپ رێژەى ٤٣.٣٠%ی دەنگەکانى بە دەستهێنابوو.