جڤاك

دوایین ھەواڵ

• 'گوندی گەچێنە یەکێکە لەو ناوچانەی هێشتا پیس نەبووە و پێویستە بیپارێزین' 

  بەشێک لە سەردانیکارانی گوندی گەچێنە پێیانوایە، ئەو ناوچەیە هێشتا بە سروشتی خۆی ماوەتەوە و وتیشییان: "پێویستە سەردانیکاران پاک و خاوێنی ژینگەی گوندەکە بپارێزن"
• کانتۆنی جزیرە بەرگی بەهاری پۆشیوە 

  لە هەرێمی جزیرە بەهۆی دابارینی رێژەیەکی بەڕجاوی باران، بەهارێکی جوان و ناوازە سیمای ناوچەکەی رازاندووەتەوە.
• کالچک: ئاکەپە دوژمنی جوگرافیای کوردستانە 

  سەرۆکی وان چەڤ-دەر عەلی کالچک ئاماژەی بەوەدا ئاکەپە سەرچاوەی چەندین لە قەیرانەکانی سروشتە و وتی: "وێڕای نکۆڵیکردن لە ناسنامەی کوردان هەروەها دوژمنی جوگرافیا و سروشتی کوردانە."
• کۆماو بەبۆنەی جەژنەوە پیرۆزبایی لەگەلی کورد کرد 

  کۆماو جەژنی رەمەزانی لەگەلی کورد پیرۆز کرد و هیوای خواست جەژنی ئەمساڵ ببێتە مایەی پێکەوە ژیانی دیموکراتیک، ئازاد و ئاشتیانە.
• جۆش و خرۆشی جەژن لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا 

  لەگەڵ نزیکبوونەوەی جەژنی رەمەزان جموجۆڵ و قەرەباڵغی بازاڕەکان زیادیان کردووە، منداڵان دڵخۆشن و جۆش و خرۆشی جەژن بازاڕی تەنیوەتەوە.
• کۆدار: لە ٤ی نیساندا بیرکردنەوە لە رزگاری ژینگە بەشێکە لە ئەرکەکان 

  کۆمیتەی ئیکۆلۆژیی کۆدار باس لەوەدەکات ژینگەی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان لە لێواری لەناوچووندایە و باس لەوەشدەکات، لە ساڵڕۆژی لەدایکبوونی رێبەری گەلی عەبدوڵا ئۆجالان، بیرکردنەوە لە رزگاری ژینگە بەشکە لە ئەرکەکان.
• 'دەبێت ٤ی نیسان ببێتە پاڵنەری فراوانکردنی تێکۆشانی ئیکۆلۆژیک' 

  کۆمیتەی ئیکۆلۆژی کەجەکە رایگەیاند، کە ٤ی نیسان رۆژی لەدایکبوونی رێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان، دەبێت ببێتە پاڵنەری فراوانکردنی تێکۆشانی ئیکۆلۆژیک.
• راپۆرتی پسپۆڕان: بە ئەنقەست تاوان بەرامبەر ژینگە کراوە، مەترسی پیسبوونی فورات بە ماددەی کیمیایی هەیە 

  لە راپۆرتی پسپۆڕان لەبارەی کانە زێڕی ئیلیچی ئەرزیگاندا هاتووە، کە بە ئەنقەست تاوان لە دژی ژینگە ئەنجامدراوە و مەترسی پیسکردنی چەمی فورات بە ماددەی کیمیایی لە ئارادایە.
• دەردانی گازی گەرمخانەیی لە ساڵی ٢٠٢٣ دا ژمارەی پێوانەیی تۆمارکرد 

  ئاژانسی نێونەتەوەیی وزەی ئەتۆمی لە نوێترین راپۆرتیدا ئاماژەی بەوەکردووە کە ساڵی رابردوو دەردانی گازی گەرمخانەیی ژمارەی پێوانەیی تۆمار کردووە.
• تۆڵەکە ئەو خواردنە کوردەواریەی چەندین سوودی تەندروستی هەیە 

  تۆڵەکە گیایەکی بەهارییە، لە ڕابردوودا و تا ئێستاش زۆر کات وەک چارەسەری و دەرمان بەکاردێت، لە کلتوری کوردەواریشدا بووەتە جۆرێک لە خواردنە بەهارییە کلتورییەکان.
• "دەوڵەتی تورک ژینگەی کوردستان جینۆساید دەکات" 

  دەووڵتی تورکی داگیرکەر ماوەی چەندین ساڵ بە هەموو جۆرە چەکێکی قەدەغەکراو باشوور و رۆژئاوای کوردستان بۆردومان دەکات و زیانێکی زۆریشی بە ژینگە گەیاندووە و چالاکوانێکیش ئەو هێرشانە بە جینۆسایدی ژینگە ناودەبات و داوا دەکات بە یاسا رێگری لە دەوڵەتی تورک بکرێت.
• کاریگەری کارەساتی لجک بۆ چەندین ساڵ بەردەوامی دەبێت 

  ژینگە پارێز توبا قارەمان ئاماژەی بەوەدا؛ قڕکردنی ئیکۆلۆژی لە لجک بەشێوەیەکی بەرفراوان بڵابووەتەوە و وتی: "سیانید و ماددەی قورسی ژەهراوی تێکەڵ بە ڕوباری فورات بوە، کاریگەری ئەم کارەساتە بەلایەنی کەمەوە بۆ ماوەی ١٠٠ساڵ بەردەوام دەبێت."
• نەمامگەیەک لە ڕەقە 

  نەمامگەی ئەلئەمەل لە ناوچەی ڕەقە بە هەزاران جۆری نەمام لە خو دەگرێت، گەورەترین نەمامگەی ڕەقەیە. ١٠ کەسی پسپۆڕ بۆ ئەوەی سروشتی ناوچەکە زیندوو بکەنەوە لەوێ ئێش دەکەن.
• هاوسەنگی لە ئەمازۆن گۆڕاوە: وشکەساڵی و کاریگەرییەکانی لەسەر ژینگە و کۆمەڵگا داناوە 

  وشکەساڵی کە لە دارستانەکانی ئەمازۆن تەشەنەی کردووە، پرسیاری گرنگی لەبارەی داهاتووی ئیکۆسیستەمەوە دروستکردووە.
• لە ئەوروپا بەفربارین تا دێت کەم دەبێتەوە، ئەمەش زەنگێکی مەترسیدارە 

  بەگوێرەی لێکۆڵینەوەیەکی توێژەرانی زانکۆی دۆرتموند، بەهۆی گەرمبوونی زەوی، بەفربارین لە ئەوروپا تا دێت کەم دەبێتەوە.
• سیاسەتی ئاوی تورکیا: شەڕ و تاڵانکاری 

  تورکیا لە رێگەی دروستکردنی بەنداو لە سەر رووبارەکانی دیجلە و فورات کێشەی ئاوی بۆ سوریا و عێراق دروست کردووە، لە ناو وڵاتەکەشدا بەنداوەکان وەک شێوازێکی شەڕی تایبەت لە دژی پەکەکە بەکاردەهێنێت.
• هەورامانێکی بچووک لە ناو هەورامانێکی گەورەدا 

  شێوەکار و پەیکەرسازێکی ناوچەی هەورامان بۆ زیندوو ڕاگرتنی شێوەی خانوبەری هەورامان، بۆ ناساندنی ئەم بیناسازییە ناوازە، مێژوویی و دۆستی سرووشتە، شێوەیەک لە کاری هونەری لە دەروازەی هەورامان درووست کردووە و بووەتە شوێنی سەرەنج ڕاکێشانی گەشتیاران.
• لەناو بردنی ئیکۆلۆژی لە فوراتەوە هەتا بەسرە  

  کانەکانی دەرهێنانی سیانوور هەم لە ناوچەی ئیلیچێ ئەرزینگان وهەم لە گیادینی ئاگری کارەساتی گەورە لە تورکیاوە هەتا بەسرە دروست دەکات.
• " توركیا پابەند نەبووە بە بەردانەی پشكی ئاوی عێراق" 

  وەزیری سەرچاوەكانی ئاوی عێراق ڕایگەیاند، توركیا پابەند نەبووە بە داواكاریی عێراق بۆ بەردانەوەی ٥٠٠ مەتر سێجا ئاو لە چركەیەكدا لە بەنداوی ئیلیسوە، ئەمەش كاریگەریی نەرێنی لەسەر عێراق درووست كردووە.
• کڵاشی دەستچنی ژنانی هەورامان  

  ژنانی هەورامان کە بە هەموو تواناکانیانەوە بەردەوامن لە پاراستنی کوڵتوری مێژویی خۆیان، ئێستاش بە دەسڕەنگینی خۆیانەوە لە کارە کڵاشچنین هەمان هەوڵوێستی هونەری خۆیان دەنوێنن.
• دەریاچەی وان وێران دەکرێت: هۆتێل و ڤێلای ئاکەپەییەکان لە کەناراوەکانی دروست دەکرێن 

  پەلامار و دەستدرێژییەکانی ئاکەپە بۆ سەر ژینگەی کوردستان بەردەوامە و یەک لەو شوێنانەی کە بووەتە ئامانجی ئەو دەستدرێژییانە، گۆل یاخود دەریاچەی وانە.
• پێگەی میوەی هەنار لە ئەفسانە و باوەڕی کوردیدا 

  هەنار لەناو ئەفسانە و ئایینە کوردییەکاندا پێگەیەکی پیرۆز و تایبەتی هەیە، وەک میوەیەکی پیرۆز و بەرەکەت و لەدایکبوون ناسراوە.
• سیستەمی لەناوبردن لە کوردستان: لەناوبردنی سروشت 

  لەم ساڵانەی دواییدا، لە چوارچێوەی چەمکی شەڕدا، بە پلەی یەکەم لە ناوچەکانی ئامەد، دێرسیم و جودی لە هەموو شارەکانی کوردستان، ناوچە ئیکۆلۆژییەکان ڕووبەڕووی وێرانکاریی سیستماتیک بوونەتەوە.
• ژنێکی کورد وەک یەکێک لە براوەکانی خەڵاتێکی نێونەتەوەیی دەستنیشانکرا 

  ژنێکی چالاکوانی کورد، کە لە بواری ژینگەدا کاردەکات، وەک یەکێک لە براوەکانی خەڵاتی "ژنانی پاڵەوانی مافەکانی ژینگە بۆ ساڵی ٢٠٢٣"، دەستنیشانکرا، کە لەلایەن سەنتەری جنیڤ بۆ مافەکانی مرۆڤ دابەش دەکرێت.
• وەستا سەید تۆفیق: هەورامییەکان بۆ پاراستنی ژینگە، زەویی کشتوکاڵ و نیشتەجێبوونییان جیا کردووەتەوە 

  هەورامییەکان زەویی کشتوکاڵییان نەکردووەتە شوێنێ نیشتەجێبوون و لە ڕووی ئابووری و ژینگەییەوە بە سرووشتییان نەزانیوە، کە زەوییەک بۆ کێڵان بگونجێت بیکنە شوێنی نیشتەجێبوون، لای هەورامیی خاکی بەپیت بۆ کشتوکاڵە و زەویی ڕەقەن بۆ نیشتەجێبوون.