جیهان

دوایین ھەواڵ

• وەزیری بەرگری فەڕەنسا: هێرشەکەی تورکیا مەترسیدارە و پێویستە رابگی 

  وەزیری بەرگری و هێزە چەکدارەکانی فەڕەنسا رایگەیاند، هێرشی تورکیا بۆ سەر سوریا مەترسیدارە و داوای راگرتنی کرد.
• ماکرۆن ناڕەزایی لە هەمبەرتورکیا دەربڕی 

  سەرۆک کۆماری فەڕەنسا، ئەمانۆئێل ماکرۆن ڕایگەیاند، بەکارهێنانی کۆچبەران لەلایەن تورکیاوە بۆ ئەوەی لە سوریا شوێنێک بۆ خۆی دروست بکات، قەبوڵی ناکەن.
• لە ئەرجەنتین هەژاری رێژەی ٪٣٥ی تێپەڕاند 

  لە ئەرجەنتین کە کۆتایی ئەم مانگە هەڵبژاردن ئەنجامدەدرێت، بە هۆی سیاسەتی سەرۆکی ڕاستڕەو ماریکۆ ماجری هەژاری ڕێژەی ٪٣٥ی تێپەڕاند.
• گوندنشینانی ئەڵمانیا لەدژی کانە خەڵوزەکان تێدەکۆشن 

  لە ژمارەیەک گوندی نۆردرهەین – وێستفالان کە گەورەترین ویلایەتی ئەلمانیایە، بە هۆی کانە خەڵوزەکانی کۆمپانیای (RWE)ەوە هەوڵدەدرێت گوندەکان چۆڵبکرێن.
• لافاو لەهیندستان ٦٣ قوربانی لێکەوتەوە  

  بە هۆی باران بارینی لەڕادەبەردەری سێ ڕۆژە لە و ڵاتی هیندستان لافاو هەستا و بووە هۆی گیان لەدەستدانی ٦٣ کەس.
• لە کەمپی پەناخوازان لە یونان ئاگرکەوتەوە 

  کەمپی پەناخوازان لە دوورگەیى میدیلی لە یونان ئاگری تیادا کەوتەوە و ٢ کەس گیانیان لەدەستدا. بەو هۆیەشەوە پەناخوازەکان دەستیان بە ناڕەزایەتى و راپەڕین کردووە.
• لە چین بەهۆی ئاگرکەوتنەوە لە کارگەکەیدا ١٩ کەس گیانیان لە دەستدا 

  لە رۆژهەڵاتى چین بەهۆی ئاگرکەوتنەوە لە کارگەیکەدا ١٩ کەس گیانیان لە دەستدا.
• لە جیهاندا ٤٠ ملیۆن کەس بە کۆیلەیی دەژین 

  نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاند، بۆ ئەوەی هەتا ساڵی ٢٠٣٠ کۆیلەداریی کۆتایی پێ بێت، پێوستە ڕۆژانە دە هەزار کەس لە کۆیلەیی ڕزگار بکرێن. بەپێی ڕاپۆرتی نەتەوە یەکگرتووەکان، لە جیهاندا ٤٠ ملیۆن کەس کۆیلەن.
• حوسییەکان دیلکردنی هەزاران سەربازی سعودیان ڕاگەیاند 

  چەکدارە حوسییەکانی یەمەن ڕایانگەیاند، لە میانەی هێرشێکی بەرفراواندا کە کراوەتە سەریان، هەزاران سەربازی سعودیان بە دیل گرتووە و دەستیان بەسەر سەدان ئۆتۆمبیلی زرێپۆشدا گرتووە.
• ترامپ: دواڕۆژی ئەمریکا لە هەموو کاتێک زیاتر لەمەترسیدایە 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکی ئەمریکا بۆ ئەوەی لە ئەرکەکەی دوور بخرێتەوە کەوتوەتە بەردەم لێپرسینەوە و ڕایگەیاند: چارەنووسی وڵاتەکەی لە هەموو کاتێک زیاتر لە دۆخی مەترسیداردایە.
• لە وڵاتی چاد کانێک ڕووخا، ٥٢ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە وڵاتی چاد کانێک ڕووخا و بە پێی زانیاریەکان ٥٢ کەس گیانیان لەدەستداوە.
• بە ملیۆنان کەس بۆ چارەسەری گەرمبوونی زەوی ڕژانە ناو شەقامەکان 

  لە ژمارەیەکی زۆر لە وڵاتانی جیهان بە ملیۆنان کەس بە هۆی خراپی دۆخی کەشوهەوا مانیان گرت و ڕایانگەیاند، پێویستە بە زودترین کات چارەسەریەک بۆ گەرمبوونی گۆی زەوی ببینرێت.
• سەردان بۆ وڵاتی ئەمریکا لە بەڕێوەبەرانی ڕژیمی ئێران و بنەماڵەکانیان قەدەغەکرا 

  ئیدارەی واشنتۆن ڕایگەیاند، سەردان بۆ ولاتی ئەمریکا لە چەندین بەڕێوەبەری پایە بەرزی ڕژیمی ئێران و بنەماڵەکانیان قەدەغە کراوە.
• لەناوبردنی بەرهەمی نەفرۆشراوی بازاڕلە فەڕەنسا قەدەغە کرا 

  پەرلەمانی فەڕەنسا پرۆژە یاسای بەرهەمە نەفرۆشراوەکانی پەسەند کرد. بەگوێرەی ئەو پرۆژە یاسایە، بەرهەمە نەفرۆشراوەکان لەناونابرێن.
• ئەگەری هەیە زستانی ٢٠١٩-٢٠٢٠ لە ئەوروپا وەک سەرمای سیبیریا بێت 

  ئۆفیسی کەشناسی بەریتانیا (مەت ئۆفیس – Met Office ) ڕایگەیاند، زستانی ٢٠١٩-٢٠٢٠ لە ئەوروپا لەچاو ساڵانی ڕابردوو زۆر سارد دەبێت.
• گریتا تونبێرگ کچە ژینگەپارێزی سویدی سکاڵای لە دژی تورکیا تۆمار کرد 

  گریتا تونبێرگ و ١٥ منداڵی تری ژینگەپارێز و چالاکوان بەهۆی پێشێلکردن و پێبەندنەبوون بە مافی منداڵان سکاڵایان لە دژی بەڕێوەبەرانى ٥ وڵات تۆمار کرد، کە تورکیا یەکێکە لەو وڵاتانە.
• لە کاتی کۆبوونەوەى کەش و هەوادا پۆستەری "تورکیا – داعش" بە نیویۆرک دا سوڕێنرایەوە 

  لە کاتی کۆبوونەوەى باڵای نەتەوە یەکگرتوەکان لەبارەى کەش و هەواوە، بە پۆستەرێکى گەڕۆک سەرنجەکان راکێشرانە سەر هاوکاریى نێوان تورکیا و چەتەکانى داعش.
• ئایا هەوڵەکانی یەکێتیی ئەوروپا لە دژی شەپۆڵێکی چاوەڕوانکراوی پەنابەرانە؟ 

  تورکیا بەم دواییانە ڕێگەی یۆنانی بۆ کۆچبەران خستە سەر پشت. یەکێتیی ئەوروپا لەم هەفتانەی دوایدا ژمارەی کۆبوونەوەکانی بۆ دابەشکردنی پەنابەران زیاتر کرد و بەوەش دەیەوێت خۆی بۆ شەپۆڵێکی چاوەڕوانکراوانی کۆچبەران ئامادە بکات.
• زیاتر لە ٣٠ هەزار خوێندکاری سیستان و بەلوچستان لە خوێندن بێبەشن 

  بەپێى ئامارەکانى دەوڵەتى ئێران نزیکەى ١٤١ هەزار خوێندکار لە ئێران بێبەشن لە خوێندن. لەو ژماەرەیە ٣٠ هەزاریان لە پارێزگای سیستان و بەلوچستان دان.
• پنتاگۆن هێزی پشتیوانى رەوانەى کەنداو دەکات 

  مارک ئەسپەر وەزیری بەرگریى ئەمریکا رایگەیاند، لەسەر داوای سعودیە و ئیمارات هێزی پشتیوانى رەوانەى کەنداو دەکەن.
• لە دژی هەواڵگری ئەفغانستان تەقینەوەیەک ڕوویدا و ١٠ کەس کوژران 

  لە هەرێمی قەڵاتی باشووری ئەفغانستان لە دژی بالەخانەی هەواڵگری ئۆتۆموبیلێک تەقیەوە. لە ئاکامدا ١٠ کەس کوژران و ٨٥ کەسیش برینداربوون. بزوتنەوەی تالیبان بەرپرسیاری تەقینەوەکەی لەئەستوو گرت.
• لە فەڕەنسا بازنەی ئاسایشی ئەتۆمی بەرفراوانتر کرا 

  لە فەڕەنسا لە چوارچێوەی بڕیارێک کە لە ساڵی ٢٠١٦ درابوو، بەپێی ئەو بریارە چواردەوری ناوەندە ئەتۆمییەکان بۆ دووری ٢٠ کیلۆمەتر بەرفراوان بکرێت و ڕێوشوێنی پەلە بگیرێتە بەر.
• ئاڵۆزییەکانی کەنداو زۆر ببن ئەمریکا لە ئێران دەدا؟ 

  ئاڵۆزییەکانی نێوان ئەمریکا و ئێران دوای هێرش بۆ سەر دامەزراوە نەوتییەکانی سعودیا دیسان زیاتر بوونەوە. عەلی خامەنەیی ڕێبەری ئاینی ئێران ڕایگەیاند، بەهیچ شێوەیەک دانووستان لەگەڵ ئەمریکا ناکرێت.
• وزەیەک نوێبکرێتەوە بە هەڵگرتنی زیاد دەکات 

  گرنگیی هەڵگرتنی وزە (خەزنکردن) کە وزەی خۆنوێکردنەوەیە ڕۆژ بە ڕۆز زیاد دەبێت. بە تایبەتی هەڵگرتنی وزەی با و خۆر لەو ئاستەدایە، کە دەتوانێت هەڵگرتنی وزە زیاد بکات.
• پارتی ئازادی هۆڵەندا: لە عەفرین داعش لە بری تورکیا شەڕ دەکات 

  پارتی ئازادی هۆڵەندا کە پارتێکی ئۆپۆزسیۆنە لە پێشنیارپرسێکدا بۆ پارلەمانی ولاتەکەی ڕاگەیاند: "لە عەفرین چەتەکانی داعش لە بری دەوڵەتی تورکیا شەڕ دەکەن و پێسیوستە لە سەر پەیوەندی و هەماهەنگی لەگەڵ داعش ناتۆ لێپرسینەوە لە ڕژێمی تورکیا بکات".