جیهان

دوایین ھەواڵ

• بومەلەرزەیکی بەهێز سنوری نێوان بەرازیل و پیرۆی هەژاند 

  بومەلەرزەیەک بە گوڕی ۷.۱ بەپێوەرەی ڕیختەر، سنوری نێوان بەرازیل و پیرۆی لە کەرتی باشوری ئەمەریکا لەرانەدەوە.
• دانووستانەکانی نێوان ئەنقەرە و مۆسکۆ بەردەوامن 

  وەزیری بەرگری میللی تورکیا خولووسی ئاکار و سەرۆکی میتی تورک هاکان فیدان، پاش هەفتەیەک دیسانەوە سەردانی مۆسکۆی پایتەختی ڕووسیا دەکەن.
• ئەمەریکا لەبارەی کڕینی دژە موشەکی S400 هۆشداریی دایە تورکیا 

  وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا ئاشکرای کرد، کە دەتوانن فشار لەسەر تورکیا دابنێن، چونکە لەگەڵ ڕووسیا ڕێککەوتنی بەرگری ئاسمانیی و دژە مووشەکی S400 واژۆ کردووە.
• لە نێو دارستانەکانی ئەمازۆن خێڵێکی نوێ دۆزرایەوە 

  لەسەر سنوری نێوان هەردوو وڵاتانی بەرازیل و پیرۆ، لە دارستانەکانی ئەمازۆن، خێڵێکی نوێی خۆجێی دۆزرایەوە.
• سەرۆکی کەمپەینی هەڵبژاردنی ترامپ تاوانبار دەرچوو 

  مایکڵ کۆهێن پارێزەری پێشووی سەرۆکی ئەمەریکا دۆناڵد ترامپ، لەگەڵ داواکاری گشتیی فیدرالیی لە نیویۆرک ڕێککەوت.
• بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٧.٣ پلە بە پێوەرى رێختەر ڤەنزیلاى هەژاند 

  بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٧.٣ پلە بەپێوەرى رێختەر لە کەنارئاوەکانى باکوورى رۆژهەڵاتى وڵاتى ڤەنزویلا روویدا.
• ترامپ بۆ تورکیا: سازش ناکەین و باج نادەین! 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکى ئەمریکا رایگەیاند، ئەگەر قەشە برونسۆن-یش ئازاد بکرێت هیچ سازشێک لەگەڵ تورکیا ناکەن و باج بە تورکیا نادەن.
• حیزبی کۆمۆنیستی فەرنسا هێرشی دەوڵەتی تورکیای بۆسەرشەنگال شەرمەزار 

  حیزبی کۆمۆنیستی فەرانسە بە بەیاننامەیەک هێرشی دەوڵەتی تورکیای بۆسەر شەنگال شەرمەزارکرد ودەستنیشانی کرد کە دیکتاتۆری ئەردۆغان هەوڵی قڕکردنی کورد دەدات.
• شەرمەزارکردنی هێرشی دەوڵەتی تورکیا بۆسەرشەنگال 

  لە زۆربەی شارەکانی ئەورووپا ولە ڕووسیا بەچەندین چالاکیی جیاواز تیرۆری زەکی شەنگالی ئەندامی کوردیناسیۆنی ئێزدیەکانی شەنگال شەرمەزارکرا.
• لە ئەڵمانیا هێرشی دەوڵەتی تورکیا بۆسەرشەنگال شەرمەزارکرا 

  کوردستانیانی شاری کۆڵن-ی ئەڵمانیا بە چالاکییەک هێرشی ئاسمانی دەوڵەتی تورکیای داگیرکەریان بۆسەرشەنگال شەرمەزارکرد.
• لە هێندوستان بەهۆی لافاو ١٦٤ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە ئیالەتی کەرالا-ی هێندوستان، ژمارەی ئەوکەسانەی کە بە هۆی باران بارینی زۆر ولافاو گیانیان لەدەستداوە گەیشتە ١٦٤ کەس.
• واشنتۆن: هۆکارى قەیرانى ئابووریى تورکیا سزاکانى ئەمریکا نییە 

  ئیدارەى ئەمریکا رایگەیاند، هۆکارى قەیرانى ئابووریى تورکیا سزاکانى ئەمریکا نییە بۆ سەر تورکیا.
• "برونسۆن ئازاد نەکرێت تورکیا زیاتر سزا دەدرێت" 

  بەرپرسێکى کۆشکى سپى بە ئاژانسى هەواڵى رۆیتەرزی راگەیاندووە، لە بابەتى ئازادبوونى قەشە ئەندریو برونسۆندا هیچ هەنگاوێک نەنراو. راشیگەیاند، هەڵوێستى توند و قورسی واشنتۆن لەسەر ئەو بابەتە بەردەوام دەبێت.
• لە کوبا گفتوگۆ لەبارەی دەستوورى نوێ دەکرێت 

  دەستووری نوێ لە کوبا، لە دوێنێیەوە گفتوگۆی لەبارەوە دەکرێت.
• ترامپ پرۆژە یاسای رادەستنەکردنى فڕۆکەى ئێف ٣٥ی بە تورکیا واژۆ کرد 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکى ئەمریکا پرۆژە یاسایى بودجەی ساڵی ٢٠١٩ى پنتاگۆنى واژۆ کرد. بە واژۆکردنى ئەو پرۆژە یاسایە فڕۆکەى جەنگیى جۆری ئێف ٣٥ (F-35) بە تورکیا نادرێت.
• رووسیا و فەرەنسا و ئەڵمانیا و تورکیا لەسەر دۆخى سوریا کۆدەبنەوە 

  وەزارەتى دەرەوەى رووسیا رایگەیاند، لە نێوان رووسیا، فەرەنسا، ئەڵمانیا و تورکیادا کۆبوونەوەى لوتکەى چوار قۆڵى لەبارەى دۆخى سوریاوە بەڕێوەدەچێت.
• له‌مه‌و‌دوا خه‌زه‌ر نه‌ ده‌ریایه‌ و نه‌ ده‌ریاچه‌ 

  ڕووسیا، ئێران، كازاغزستان، ئازه‌ربایجان و توركمانستان له‌ شاری ئاكتاوی كازاغستان په‌یمانێكیان ده‌رباره‌ی ده‌ریای خه‌زه‌ر ئیمزا كرد. به‌ گوێره‌ی په‌یمانه‌كه‌ له‌مه‌ودوا خه‌زه‌ر نه‌ ده‌ریایه‌ و نه‌ ده‌ریاچه‌.
• بزووتنەوەی چەپی ڤاگن کنێشت لە ئەڵمانیا دەنگدانەوەی زۆری هەیە 

  لە دژی گەشەى پۆپۆلیستی ڕاستڕەو، کە لە ئەڵمانیا لە برەودایە، سارا ڤلگن کنێشت سەرۆکی فراکسیۆنى پارتی چەپی ئەڵمانیا بزووتنەوەیەکی نوێی چەپی ڕاگەیاندووە. ئەو بزووتنەوەیە هەر لە ئێستاوە زۆر سەرنجڕاکیشە و دەنگدانەوەیەکی زۆری لێکەوتووەتەوە.
• لە ڕاینار مانگرتنی مێژوویی، ٤٠٠ گەشتی ئاسمانی هەڵوەشێنرانەوە 

  کۆمپانیای گەشتی ئاسمانی ڕاینار، ڕووبەڕووی گەورەترین مانگرتنی مێژوویی بووەتەوە. لە پێنج وڵات فڕۆکەوانەکانی ئەو کۆمپانیایە دەستیان بە مانگرتن کردووە، لە ئاکامی ئەو مانگرتنەشدا ٤٠٠ گەشتی ئاسمانیی هەڵوەشێنرانەوە.
• هەڕەشەی کوشتن لەو سەرۆک شارەوانیەی ئەڵمانیا کرا کە داوای وەرگرتنی پەنابەرانی کردبوو 

  سەرۆک شارەوانی دوسلدۆرف تۆماس گەیسەل و سەرۆک شارەوانیەکانی کۆڵن و بۆن-ی ئەڵمانیا، نامەیەکیان بۆ نەگێلا مێرکل ناردبوو، تێیدا داوایان کردبوو کە ڕێگەیان پێ بدرێت، ئەو پەنابەرانەی کە لە دەریای سپیدا ڕزگارکراون، ڕابگرن. لەسەر ئەو داوایە هەڕەشەی کوشتنی لێکرا.
• لەهێرشێکی بوکوحەرام لە نیجریا ١٥ سەربازکوژران  

  لە ئیالەتی بۆرنۆ-ی نیجیریا چەکدارانی بوکوحەرام هێرشیان کردە سەرسوپای ئەووەڵاتە. لەئەنجامی ئەو هێرشەدا ١٥ سەربازی سوپای نیجریا کوژران.
• ژماره‌ی قوربانییانی بومه‌له‌رزه‌كه‌ی ئه‌ندۆنیزیا گه‌یشته‌ ٣١٩ 

  له‌ دورگه‌ی لامبۆكی ئه‌ندۆنیزیا ڕۆژی دووشه‌ممه‌ی ڕابردوو بومه‌له‌رزه‌یه‌ك ڕوویدا. ژماره‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی به‌هۆی كاره‌ساته‌كه‌ ژیانیان له‌ده‌ستداوه‌ به‌رزبوویه‌وه‌ بۆ ٣١٩ كه‌س.
• واشنتۆن سەبارەت بە 'گەرووی هورمز' هۆشداریی دایە ئێران 

  بەڕێوبەرایەتیی واشنتۆن رایگەیاند، ئەوان پێداگرن لەسەر ئەوەى ئاسایشی هاتووچۆ بە گەرووی هورمز دا 'بە هەستیارییەکى زۆر و ئاوارتەوە' بپارێزن.
• کۆلۆمبیا بڕیاری بەفەرمی ناسینی فەلەستین-ی دەرکرد 

  دەوڵەتی کۆلۆمبیا ڕایگەیاند کە ئەوان لە بڕیارێکدا سەربەخۆبوون ، ئازادی و سەروەری دەوڵەتی فەلەستین-یان بەفەرمی ناسیوە.
• لە نەرویج و ئەڵمانیا چالاكی بۆ ئازادیی ئۆجالان ئەنجام دەدرێت 

  له‌ ئۆسلۆ-ی پایته‌ختی نەرویج و له‌ شاری فرانکفۆرت-ی ئه‌ڵمانیا، بۆ ئازادیی ڕێبه‌ری گه‌لی كورد عه‌بدوڵا ئۆجالان ئه‌مڕۆ چالاكی به‌ڕێوه‌چوون.