جیهان

دوایین ھەواڵ

• نەتانیاهوو: تورکیا بەرەو دیکتاتۆرییەکی ڕەش دەڕوات 

  سەرۆک وەزیری ئیسرائیل بەنیامین نەتانیاهوو وەڵامی سەرۆک کۆماری تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆغانی دایەوە کە وتبووی "ئیسرائیل دەوڵەتێکی نەژاد پەرەست و فاشیستە ."
• ئیسرائیل فڕۆکەیەکی جەنگی سوپای سووریای خستە خوارەوە  

  سوپای ئیسرائیل بە دوو مووشەکی بەرگری، فڕۆکەیەکی لەجۆری سۆخۆی سەر بە هێزە ئاسمانییەکانی سوپای سووریای خستە خوارەوە، کە نزیک بە کیلۆمەترێک سنوورە ئاسمانییەکانی ئیسرائیلی بەزاندبوو.
• قوربانیانی ئاگرەکەی یۆنان گەیشتە ۵۰ کەس و هەدەپەش سەرەخۆشیی لە گەلی یۆنان کرد 

  لە دوێنێ شەوەوە بەهۆی کەوتنەوەی ئاگر، لە چەند هەرێمێکی نزیک لە شاری ئەسینای پایتەختی یۆنان، ۵۰ کەس گیانیان لەدەستداوە و ۱۵۰ کەسیش بریندار بوون و برینی ۱۱ کەسیان سەختە. پاش ئەو ڕووداوە دڵتەزێنەش، هەدەپە پەیامی سەرەخۆشی بۆ گەلی یۆنان نارد.
• لە یۆنان بەهۆی ئاگرکەوتنەوە ٥ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە شاری ئەسینای پایتەختی وڵاتی یۆنان بەهۆی کەوتنەوەی ئاگرەوە، لانیکەم ٥ کەس گیانیان لەدەستداوە.
• ڕۆژنامەی لاکروای فەرەنسی: باری نائاسایی لە تورکیا کۆتایی نەهاتووە 

  ڕۆژنامەی لاکروا (La Croix) فەرەنسی لاکروا بڵاویکردەوە، هەڵگرتنی باری نائاسایی لە تورکیا 'دیمەنێکی هەڵخەڵەتێنەرە' و سەرنجی ڕاکێشایە سەر پرۆژەی یاسای 'بەرەنگاربوونەوە دژ بە تیرۆر' کە پێشکەش بە پەرلەمانی تورکیا کراوە.
• مێرکل دەستی خستە ناو دەستی سەرۆکی نەژادپەرستانی تورکیاوە و پێکەوە وێنەیان گرت 

  سەرۆکی ئەوروپای ڕێکخستنە نەژادپەرستانی تورکیا جەمال چەتین کە لەلایەن دەزگای سیخوڕیی ئەڵمانیاوە بە' مەترسیدار' لەقەڵەم دەدرێت و چاودێری دەکرێت، لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی ئەڵمانیا مێرکل دا وێنەی گرت.
• ئیسرائیل ۸۰۰ کڵاوسپی سووریای گەڕاندەوە بۆ ئوردۆن 

  ڕێکخراوی هاوکاریی مرۆیی ناسراو بە کڵاوسپیەکان 'وایت هێلمەیت'، کە لە سووریا، لە هەرێمەکانی ژێر دەسەڵاتی گروپە چەکدارەکاندا، کار دەکەن، ۸۰۰ ئەندامی ئەو ڕێکخراوە، لەگەڵ بنەماڵەکانیاندا، لەلایەن سوپای ئیسرائیلەوە گوازرانەوە بۆ ئوردوون.
• ئەمریکا: رووسیا هێشتا مەترسییە 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکى ئەمریکا لە دواى ئەوەى لەگەڵ ڤلادمیر پوتین سەرۆکى رووسیا کۆبوویەوە لەبارەى رووسیاوە لێدوانى باشى دابوو، بەڵام تاوەکو ئێستا ئەو لێدوانانەى ترامپ لەلایەن بەرپرسانى ئەمریکاوە راست دەکرێنەوە و رایانگەیاند، هێشتا رووسیا مەترسییە.
• سندوقى نێودەوڵەتیى دراو: ئابووریى تورکیا بە خێرایى بەرەو داڕمان دەڕوات 

  جیان ماریا مەلسى فیراری بەرپرسى بەشى لێکۆڵینەوەى سندوقى نێودەوڵەتیى دراو (IMF) رایگەیاند، ئابووریى تورکیا بەرەو داڕمان دەڕوات.
• لە دواى کۆبوونەوەى پوتین و ترامپ "سیخوڕێکى" رووسیا لە ئەمریکا دەستگیرکرا 

  کاریگەریی کۆبوونەوەی سەرۆکی ئەمەریکا و ڕووسیا لە هێلسنکی بەردەوامە. ڕاگەیەندرا هەمان ڕۆژ سیخوڕێکی ڕووسیا دەستگیر کراوە.
• پوتین و ترامپ كۆبوونەوە  

  كەمێك پێش ئێستا لە شاری هێلسنكی لە وڵاتی فینلاند هەردوو سەرۆكی ئەمریكا و ڕوسیا كۆبوونەوە و ئەوان لەسەر پەیوەندییەكانی نێوان ئەمریكا و ڕوسیا قسەیان كرد.
• دەیان جوتیار و ئاژەڵدار لە نەیجیریا کوژران 

  لە وڵاتی نەیجیریا، لەماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا ژمارەیەکی زۆر لە هاووڵاتییان لە شەڕدا کوژران.
• لە فرەنسا بۆ ١٤ی تەمووز ١١٠ هەزار پۆلیس ئەرکدارکراون  

  لە فرانسا بۆ جەژنی نەتەوەیی ١٤ تەمووز و یاری کۆتایی مۆندیال-ی ٢٠١٨ ١١٠ هەزار پۆلیس و سەرباز ئەرکدارکراون.
• فێستیڤاڵی کرێکاران لە دورهام دەستیپێکرد 

  فێستیڤاڵی کرێکارانی کانزاکان لە دورهامی بەریتانیا گەورەترین فێستیڤاڵی کرێکارانی جیهانە و ئەمساڵ کراوەتە دیارى بۆ عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری گەلی کورد.
• لە دەریای سپی ناوەڕاستدا لە چوارهەفتەدا ٦٠٠ کۆچبەرخنکاون  

  ڕاگەیەنرا کە لە دەریای سپی ناوەڕستدا لە ٤ هەفتەدا ٦٠٠ پەنابەرخنکاون. لە ناوقوربانییاندا ژن ومنداڵ هەیە. لە دەسپێکی ساڵی ٢٠١٨ تاکو ئیستا هەزار و٢٠٠ کۆچبەر خنکاون.
• دادگاى ئەڵمانیا بڕیاریدا پویگدەمۆنت رادەستى ئیسپانیا بکات 

  دادگاى ئەڵمانیا بە پاساوى ئەوەى تاوانى ئەنجامداوە بڕیاریدا، کارلێس پویگدەمۆنت سەرۆکى کاتالان رادەستى حکومەتى ئیسپانیا بکات. دادگا تاوانى ئەنجامدانى "ڕاپەڕینى" بۆ پویگدۆمنت رەتکردووەتەوە.
• ترامپ دەیەوێت ٤%ی بودجەى وڵاتەکەى بۆ تێچووى سەربازى تەرخان بکات 

  لە دانیشتنى ناتۆدا باسى سەرەکى لەسەر تێچووى بەرگریى بوو. ترامپ رایگەیاندووە، دەیەوێت ٤%ی بودجەى ئەمریکا بۆ تێچووى بەرگریى تەرخان بکات.
• ئاستی ئابووریی جیهان دەگۆڕێت و تورکیاش لە چەقیندایە 

  بەگوێرەی دوایین زانیاری و داتاکان کە لەلایەن بانکی جیهانەوە بڵاوکراونەتەوە، وڵاتی هندستان ڕیزبەندی شەشەمی گەورەترین ئابووری جیهانی بەدەستهێناوە. وڵاتی چین لە ساڵی ٢٠٣٠ دا ئەمەریکا تێدەپەڕێنێت و دەبێتە هێزی یەکەمی ئابووریی لە جیهاندا.
• کۆمەڵە چەپەکانی تورکیا لەلایەن دەزگا سیخوڕیەکانی ئەڵمانیاوە چاودێریی دەکرێن 

  دەزگای پاراستنی دەستووریی بنەڕەتیی کە ناوەندێکی سیخوڕیی ناوخۆیی ئەڵمانیایە، لەسەر کاروچالاکیەکانی تەڤگەری چەپی تورکیا، ڕاپۆرتێکی بەرفراوانی بڵاوکردەوە. ئەودەزگا سیخوڕییە باس لەوەدەکات کە ٢ هەزار و ٥٥٠ ئەندامی ئەو کۆمەڵەیە لە ئەڵمانیا هەیە.
• ژاپۆن: ژمارەی ئەو کەسانەی کە بە کارەساتی سروشتی گیان لەدەست دەدەن زیاد دەکات 

  لە ژاپۆن، ژمارەی ئەو کەسانەی کە لە دوایین کارەساتی سروشتی ئەم وڵاتە گیانیان لەدەستداوە، بەلانیکەمەوە گەییشتووەتە ١٢٢کەس.
• لایەنگیری یەکێتی ئەوروپا بوو بە وەزیری دەرەوەی بەریتانیا 

  جێرمی هونت کە هەوڵی دەدا بەریتانیا لەناو یەکێتی ئەوروپادا بمێنێتەوە، لە شوێنی بۆریس جۆنسۆن، بوو بە وەزیری دەرەوەی بەریتانیا.
• لە تایلەند ٨ مندال ڕزگارکران 

  لە تایلەند ماوەی ١٦ ڕۆژ ١٣ منداڵ لە ئەشکەوتێکدا گیریانخواردبوو، لە دوینێوە چالاکییەکان بۆ ڕزگارکردنیان بەردەوامە و هەتا ئیستا ٨ منداڵ ڕزگاریان بووە.
• نەورویج لە دواى ٣٢ ساڵ مانەوە هاووڵاتییەکى سۆمالیایى دەرکرد 

  پۆلیس و فەرمانگەى کۆچبەرانی نەرویج کارێکى ترى ئابڕوبەرانەیان ئەنجامدا و جۆسۆف ئەحمەد ئیسماعیل، کە ماوەى ٣٢ ساڵ لە نەرویج بوو و مافى مانەوەى لەو وڵاتەدا هەبوو، لە نەرویج دەریانکرد و رەوانەى تانزانیایان کرد.
• یەکێتیى ئەوروپا و ژاپۆن رێککەوتنى بازرگانیى ئازاد واژۆ دەکەن 

  یەکێتیى ئەوروپا و ژاپۆن رێککەوتننامەى بازرگانیى ئازاد واژۆدەکەن و پلانیان ئەوەیە رێژەى باج لەسەر کاڵاى یەکتر ٩٥% کەم بکەنەوە.
• هۆڵندا ٢ کارمەندی باڵیۆزخانەى ئێرانى دەرکرد 

  حکومەتى هۆڵندا ٢ کارمەندى باڵیۆزخانەى ئێرانى لە وڵاتەکەى دەرکرد.