جیهان

دوایین ھەواڵ

• ڤایرۆسی کۆرۆنا؛ گیان لەدەستدان گەیشتە ٥٦٣ کەس 

  بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوەوە ژمارەى ئەو کەسانەى گیانیان لە دەستدا گەیشتە ٥٦٣ کەس.
• لە چین تا ئێستا ٤٩٠ کەس بە هۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گیانیان لەدەستداوە 

  لە چین تا ئێستا ٤٩٠ کەس بە هۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گیانیان لەدەستداوە و ڕۆژ بە ڕۆژ ژمارەی تووشبووان لە زیادبووندایە.
• لە ژاپۆن بەهۆی کۆرۆناوە، ٣ هەزار و ٧٠٠ سەرنشینی کەشتیەک گەماڕۆدرا 

  لە نزیک تۆکیۆی پایتەختی ژاپۆن بە هۆی ڤایڕۆسی کۆرۆناوە ٣ هەزار و ٧٠٠ سەرنشینی کەشتیەک گەماڕۆدران.
• 'لە وڵاتە هەژارەکان شێرپەنجە لەسەدا ٨١ زیاد دەبێت' 

  ڕێکخراوی تەندروستی نێودەوڵەتی ڕایگەیاند، بە پێی پێشبینیەکانیان لە وڵاتانی هەژار و ئەو وڵاتانەی ئابوری باشیان نییە، تا ساڵی ٢٠٤٠ شێرپەنجە بە ڕێژەی ٨١٪ زیاد دەبێت.
• لە بەلجیکا پۆلیس ژنێکى هێرشبەری بریندار کرد 

  لە شاری گاند لە وڵاتى بەلجیکا ژنێک بە چەقۆ هێرشی کردبووە سەر ٢ کەس. پۆلیس تەقەى لە ژنەکە کرد و لە دەستەوە برینداریانکرد.
• رێکخراوى تەندروستیى جیهانی هەڵمەتێکى هۆشیارکردنەوەى لە دژی ڤایرۆسی کۆرۆنا دەستپێکرد 

  رێکخراوى تەندروستیى جیهانی (WHO) لە دژی زانیاری و دیمەنەکانى پەیوەندیدار بە ڤایرۆسی کۆرۆنا، کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاو دەکرێنەوە دەستى بە هەڵمەتێک کرد.
• بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە هاتوچۆ بۆ دەیان شاری چین راگیراوە و خراونەتە ژێر چاودێرییەوە 

  بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە بۆ یەکەمجار کەسێک لە دەرەوەى چین گیانى لە دەستدا. هەروەها شاری وەنزهۆ، کە ٨٠٠ کیلۆمەتر لە شاری وهانەوە دوورە ڤایرۆسی کۆرۆناى تیادا بڵاوبووەتەوە و هاتوچۆ بۆ شارەکە راگیراوە و شارەکە خراوەتە ژێر چاودێرییەوە.
• بۆ یەکەمجار لە دەرەوەى چین کەسێک بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گیانى لە دەستدا 

  بۆ یەکەمجار لە دەرەوەى چین و لە وڵاتى فیلیپین کەسێک بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گیانى لە دەستدا.
• ڤایرۆسی کۆرۆنا؛ لە چین ٢٩٥ کەس بەهۆی ئەو ڤایرۆسەوە گیانیان لە دەستداوە 

  بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە لە چین ٢٥٩ کەس گیانیان لە دەستداوە و دۆخی تەندروستیى ١٧٩٥ کەسیش لە مەترسیدایە.
• برێکزیت روویدا؛ ئەنجامەکانى چی دەبن؟ 

  حکومەتى بەریتانیا و بەشێک لە گەلی ئەو وڵاتە چوونەدەرەوەیان لە یەکێتیى ئەوروپا پیرۆز کرد. پرۆسەى جیابوونەوەی بەریتانیا لە یەکێتیى ئەوروپا ماوەى ساڵێک دەخایەنێت و تێچووەکەشی ٢٠٠ ملیار پاوەن دەبێت بۆ بەریتانیا.
• ئەمریکا دیسانەوە مینى دژە کەسی بەکار دەهێنێتەوە 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکى ئەمریکا رایگەیاند، بڕیاری قەدەغەکردنی بەکارهێنانى مینى دژە کەسییان هەڵوەشاندووەتەوە.
• بەستەڵەکى جەمسەری باشوور خێراتر لەوە دەتوێتەوە کە چاوەڕێ دەکرا 

  راگەیاندرا شاخە بەستەڵەکی (Thwaites Glacier – توایتس گلاچەر) لە جەمسەری باشووری زەوی زۆر خێراتر لەوە دەتوێتەو، کە چاوەڕێ دەکرا.
• ڤایرۆسی کۆرۆنا: ژمارەی قوربانیان ڕوولەزیادبوونە، ڕێکخراوی تەندروستی دۆخی نائاسایی ڕاگەیاند 

  بە هۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە کە سەرەتا لە شاری هووانی چین سەریهەڵدا و بە خێرایی لە جیهاندا بڵاو دەبێتەوە، تا ئێستا ٢١٠ کەس گیانیان لەدەستداوە. ڕێکخراوی تەندروستی جیهانیش دۆخی نائاسایی ڕاگەیاند.
• پارێزەران و سیاسەتمەداران سەبارەت بە کەیسی پەکەکە لە برۆکسل کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیان ئەنجامدا 

  پارێزەران و سیاسەتمەدارانی ئەوروپا لە بەلجیکا سەبارەت بە بڕیاری دادگای بەلجیکا"پەکەکە ڕێکخراوێکی تیرۆریستی نییە"، کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیان ئەنجامدا و ئاماژە بۆ ئەوەکرا، ئەو بڕیارە ڕێگایەکی گرنگی کردەوە.
• بەهۆی بوونی ٢گومانلێکراوی توشبووی کۆرۆنا، بەهەزارن گەشتیار لەناو کەشتیەک گیریان خواردووە 

  زیاتر لە ٧ هەزار گەشتیار بەهۆی بوونی ٢ گومانلێکراوی توشبوو بە ڤایرۆسی کۆرۆنا، لەناو یەکێک لە کەشتیەکی گەشتیاری ئیتاڵیا گریان خواردووە.
• بەریتانیا  بەفەرمی لە یەکێتی ئەوروپا چووەدەرەوە 

  پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپا بەزۆرینەی دەنگ ڕێککەوتنامەی بریکزت-ی پەسەند کرد کە تایبەتە بە چوونەدەرەوەی بەریتانیا لە یەکێتی ئەوروپا.
• یەکێتی عەرەبی: پلانی ترامپ پێشێلکردنی مافی فەلەستینیەکانە 

  یەکێتی عەرەب ناڕەزایەتی خۆی پیشاندا بەرامبەر بە پلانەکەی دۆناڵد ترامپ سەرۆکی ئەمریکا سەبارەت بە خستنەڕووی پڕۆژەی چارەسەری بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، یەکێتیەکە ڕاشیگەیاند کە ئەم پلانە پێشێلی مافی فەلەستینیەکان دەکات.
• ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گەیشتە ١٣٢ کەس 

  لە چین، ژمارەی ئەو کەسانەی بە هۆی ڤایرۆسی کۆرۆناوە گیانیان لەدەستداوە گەیشتە ١٣٢کەس، ئەم ژمارەیەش هاوتایە لەگەڵ ژمارەی ئەو کەسانەی کە بەهۆی ڤایرۆسی سراس لە ساڵی ٢٠٠٢ گیانیان لەدەستدا.
• ڤایرۆسی كۆرۆنا و نیشانەكانی و خۆپاراستن 

  كۆرۆنا بریتیە لەكۆمەلێك لەڤایرۆس و دەبێتە هۆی نەخۆشكەوتنی مرۆڤ و ئاژەڵ و كاتێك تووشی مرۆڤ دەبێت كۆمەڵێك كێشەی تەندروستی لێدەكەوێتەوە، یەکێکیشە لەو ڤایرۆسانەی دەگوازرێتەوە بۆ مرۆڤەکانیتر.
• ترامپ ڕێککەوتنی سەدەی ڕاگەیاند 

  دۆنالد ترامپ سەرۆکی ئەمریکا لەگەل بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسی هاوبەشیان لە کۆشکی سپی ئەنجامدا، ترامپ بەفەرمی پەیمانی سەدە یان پڕۆژەی ئاشتی لە ڕۆژهەلاتی ناوەڕاست ڕاگەیاند.
• چین، ژمارەی گیانلەدەستدان بە ڤایرۆسی کۆرۆنا ١٠٠کەسی تێپەڕاند 

  ژمارەی گیانلەدەستدان بەهۆی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە چین ١٠٠کەسی تێپەڕاند و ڤایرۆسەکە بەپەلە بڵاو دەبێتەوە تەنانەت بۆ دەرەوەی وڵاتیش، حکومەتی چینیش داوای لە هاوڵاتیانی کرد وڵات جێنەهێڵن.
• تاقیگەیەک سەلماندی کە دەوڵەتی تورک فسفۆڕی سپی لەدژی هاوڵاتیان بەکارهێناوە 

  خۆبەڕێوەبەری باکورو ڕۆژهەڵاتی سوریا، بە پشتبەستن بە ئەنجامی تاقیگەیەکی سویسری ئاشكرایکرد، سوپای تورک بۆمبی فسفۆڕی لە باکورو ڕۆژهەڵاتی سوریا بەکارهێناوە.
• لە ئەمریکا بە هۆی ئاگرکەوتنەوە لە بەندەرێکی بچووکدا زیاتر لە ٨ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە ئەمریکا بە هۆی ئاگرکەوتنەوە لە بەندەرێکی بچووکی یەخت و بەلەمەکاندا ئاگرکەوتەوە و لە ئەنجامدا زیاتر لە ٨ کەس گیانیان لەدەستدا و ژمارەیەک کەسیش بێسەروشوێنن.
• ئایا ژمارەی تووشبوانی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە چین دەشاردرێتەوە؟ 

  لیکۆڵەران لە هۆنگ کۆنگ ئاشکرایان کرد بۆ پێشلێگرتن لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە پێویستە ئامادەکاری گەورە بکرێت، بەپێی لێکۆڵەران هەژماری نەخۆشانی توشبوو بەو ڤایرۆسە نزیکەی ٤٤ هەزار کەسە.
• بەهۆی لافاوەوە لە بەڕازیل لانی کەم ٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە هەرێمی میناس گەرایس کە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی بەڕازیل، لە ڕۆژی پێنجشەممە ی ڕابردووەوە بەهۆی گەردەلوول و بارانی زۆر و لافاوەوە، لانی کەم ٣٠ کەس گیانیان لەدەستداوە.