جیهان

دوایین ھەواڵ

• ئێران: ئەمریكا بەرپرسی راوەستانی دانۆستانەكانی زیندووكردنەوەی بەرجامە 

  ئێران رایدەگەێنێت كە وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بەرپرسی راوەستانی دانۆستانەكانی زیندووكردنەوەی رێككەوتنی ئەتۆمی، ناسراو بە بەرجامە.
• تالیبان چاندنی خەشخاش و بەرهەمهێنانی مادەی هۆشبەری قەدەغە كرد 

  تالیبان لە بڕیارێکیدا رایگەیاندوە، چاندنی خەشخاش و بەرهەمهێنانی ماددەی هۆشبەر لە وڵاتی ئەفغانستان قەدەغەیە.
• ئەمریكا: ئێران لە یەمەن رۆڵی خراپ دەگێڕێت 

  گروپی لندركینگ نێردەی تایبەتی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بۆ یەمەن، جەختی لەسەر خراپیی رۆڵی ئێران لە یەمەن كردووەتەوە و هێرشی حۆسیەكانیشی بۆ سەر دامەزراوەكانی سعودییە وەكو كێشەیەكی نێودەوڵەتی پێناسە دەكات.
• رۆژنامەی شەرقولئەوسەت: چەتەكان لە سوریاوە دەچنە ئۆکراینا 

  رۆژنامەی شەڕقولئەوسەت بڵاویکردەوە: "٨٧ چەتەی بیانی سەر بە ئەنساری تەوحید و چەتەكانی تەحریری شام لە ئیدلبەوە روویان لە ئۆکراینا كردووە".
• زیلینسكی: دانۆستانەكان لەگەڵ روسیا ئەرێنییە 

  سەرۆكی ئۆکراینا دەڵێت: "دەبێت پێش هەڵگرتنی گەمارۆكانی سەر روسیا شەڕ لە ئۆکراینا راوەستێت".
• حوسیەکان بانگەوازی ئاگربەستیان لە سعودیە کرد 

  حوسیەکانی یەمەن کە ئاگربەستیان راگەیاند، داوایان لە سعودیە کرد کە ئەم هەلە لەدەست نەدەن و ئاگربەست رابگەیەنن.
• ئایا توركیاش گەمارو دەخاتە سەر روسیا یان رێڕەوێكە بۆ دەربازبوونی مۆسكۆ لەگەماروەكان؟ 

  سه‌رباری گه‌مارۆكانی وڵاتانی رۆژئاوایی بۆسه‌ر روسیا، به‌ڵام به‌شێكی به‌رچاو له‌سه‌رمایه‌دار و ئۆلیگارشه‌كانی ئه‌و وڵاته‌ سه‌رمایه‌كانیان گواستوه‌ته‌وه‌ بۆ توركیا و دوور نییه‌ گوشار بخرێته‌ سه‌ر ئه‌نقه‌ره‌ش بۆ ئه‌وه‌ی دژی مۆسكۆ هه‌نگاو بنێت.
• لە مەکسیک هێرشکرایە سەر ئاهەنگێک: ١٩ کەس کوژران 

  لە ناوەندی مەکسیک هێرشی چەکداری لەبەرانبەر ئاهەنگێک ئەنجامدرا. ١٩ کەس کوژران.
• ئەڵمانیا بودجەی شەڕی زیاد کرد، دەیەوێت سیستمی بەرگری موشەکی بکڕێت 

  حکومەتی حەڵمانیا، بەهۆی شەڕی ئوکراینا، دەیەوێت سیستمی بەرگری موشەکی لە ئیسرائیل بکڕێت.
• حوسیە یەمەنیەکان بۆ ماوەی ٣ رۆژ ئاگربەستیان راگەیاند 

  حوسیە یەمەنیەکان لەنێو خۆیان و هەم لەدژی هێرشەکانی سعودیە بۆ ٣ رۆژ ئاگربەستیان راگەیاند.
• بەریتانیا: ئەگەر روسیا لە ئۆکراینا بچێتە دەرەوە گەماروەكان هەڵدەگرین 

  ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریكا پێشتر رایگەیاندبوو؛ گەمارۆكانی سەر روسیا هەمیشەیی نین، بەڵام دەكرێت بەگۆڕانی هەڵسوكەوتی روسیا گەمارۆوەكانی هەڵبگیردرێن.
• قڕقاش: ئیمارات و سعودییە بەیەكەوە وەڵامی تەحەداكان دەدەنەوە 

  یەكێك لە ناوەندەكانی بڵاوكردنەوەی بەرهەمە نەوتیەكانی گرێدراو بە كۆمپانیای ئارامكۆ رۆژی هەێنی لەجەدە پایتەختی سعودییەی عەرەبستان رووبەرووی هێرشێكی گەورە بوویەوە.
• بایدن دەڵێت ئەگەر روسیا چەكی كیمایی بەكاربهێنێت وڵامی دەداتەوە 

  سەرۆكی ئەمریكا جۆ بایدن دەڵێت:"من هەڕەشەم لەسەرۆككۆماری چین نەكردووە، بەڵام لەسەر كردەوەكانی هاوكاری لەگەڵ روسیا بەڕاشكاوی قسەم لەگەڵی كردووە و پێمراگەیاندووە؛ داهاتووی ئابوری وڵاتەكەی لەگەڵ رۆژئاوایە، نە لەگەڵ روسیا".
• بەرێوەبەری كۆمپانیای"بلك راك": شەڕی ئۆكرانیا خاڵی كۆتایی دیاردەی"جیهانگیری"یە 

  لاری فینك دەڵێت: زۆرێك لەكۆمەڵگەكان و خەڵك، هەست بەگۆشەگیری دەكەن و نەتەوەپەرەستی لەنێوان زۆرێك لەخەڵكەكان پەرە دەستێنێت".
• ئەمریکا زیاتر له‌ ١٠٠ هه‌زار ئۆكراینی وه‌ك په‌نابه‌ر وه‌رده‌گرێت 

  سه‌رۆكی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتوه‌كانی ئه‌مریكا ڕایگه‌یاند، له‌ پاڵپشتی هێزه‌كانی ئۆكراین به‌رده‌وام ده‌بن و زیاتر له‌ ١٠٠ هه‌زار ئۆكراینیش وه‌ك په‌نابه‌ر وه‌رده‌گرن.
• دوای مانگێك بەسەرهێرشی روسیا بۆ سەر ئۆكرانیا ناتۆ كۆبوویەوە 

  سەرۆکی ئەمریکا لەگەڵ هاوپەیمانە سەربازییەکانی ناتۆ کۆدەبێتەوە و پرسی پەرەسەندنەکانی ئۆكرانیا و رەوانە كردنی هێزی زیاتر بۆ ئەوروپای رۆژهەڵات تاوتوێ دەکەن.
• زیلنسكی داوا لەدنیا دەكات لەدژی شەڕ ناڕەزایەتی نیشان بدەن 

  بەگوێرەی دوایین سەرچاوەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان، زیاتر لە ٣.٥ ملیۆن كەس لەسەرەتای هێرشی روسیا بۆ ئۆكرانیا، ئۆكرانیایان جێهێشتووە.
• نیویورك تایمز: زیندووكردنەوەی رێککەوتنی ئەتۆمی دەبێتە هۆی لاوازیی ئەمریكا لە ئاستی جیهاندا 

  لەو كاتەوەی روسیا هێرشی كردووەتە سەر ئۆکراینا، نێوەندگەری روسیا لە نێوان ئێران و ئەمریكا بەئەرێنی دەرناكەوێت و وڵامێكی باشیش وەرناگیردرێت.
• ناتۆ چوار بەتالیۆنی جەنگی رەوانەی رۆژهەڵاتی ئەوروپا دەكات 

  وتەبێژی كرملین دەڵێت:"بیرۆكەی رەوانەكردنی هێزەكانی ئاشتی پارێزی ناتۆ بۆ ئۆكرانیا كردەوەیەكی مەترسیدار و نابەجێیە؛ چونكە هۆكارگەلێكی قەرەبوو نەكراو و ناخۆشی لێدەكەوێتەوە".
• زیندوكردنەوەی رێککەوتنی ئەتۆمی ئێرانێكی ئەتۆمی و روسیایەكی دەوڵەمەند دروست دەكات 

  دراڵ عیسا نوێنەری كۆماریخوازان لە كۆنگرەی ئەمریكا و ئەندامی سەرەكی كۆمیتەی كاروباری دەرەوەی ئەنجوومەنی نوێنەران دەڵێت: "رێككەوتنی ئەتۆمیی نوێ لەگەڵ ئێران، حكومەتی ئەو وڵاتە دەكاتە حكومەتێكی ئەتۆمی و ....
• ئاگری نەورۆز لە مەکسیک کرایەوە 

  لە شاری مەکسیکۆی پایتەختی مەکسیک دەیان کەس لەسەر بانگهێشتی کوردان کۆبوونەوە و ئاگری نەورۆزیان کردەوە.
• ئەرتەشی ئۆكرانیا: لەسەرەتای هێرشی روسیا بۆ سەرمان ١٥ هەزار لەهێزە سەربازیەكانی روسیامان كۆشتووە 

  بەرپرسانی ئەرتەشی ئۆكرانیا دەڵێن، لەسەرەتای دەستپێكردنی هێرشی سەربازی روسیا بۆ سەر وڵاتەكەمان، ١٥ هەزار هێزی سەربازی روسیامان كۆشتووە.
• ماكرۆن: شەڕی ئۆكرانیا دەبێتە هۆی قەیرانی ماددە خوراكییەكان لەرۆژهەڵاتی ناوین 

  بەرێوەبەری سەندوقی نێودەوڵەتی پەرەپێدانی كشت و كاڵی نەتەوە یەكگرتووەكان دەڵێت:"شەڕ لەئۆكرانیا كاریگەری راستەوخۆ و بەئازار بۆ كەم دەرەتانەكان لەئاستی جیهاندا بەتایبەتی ئەو كەسانەی لەگوندەكاندا ژیان دەكەن دەكا و ئەمەش خۆی لەخۆیدا تراژیدیایەكە.
• روسیا: لەسەر داوای ئێمە چەند مادەیەكی تر بە رەشنووسی رێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران زیادكرا 

  ماریا زاخارۆڤا وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا رایگەیاند؛ لەسەرداواكاریی روسیا هەندێک ماددەی پێویست بەرەشنووسی ئامادەكراوی رێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران زیاد كرا تا لەهاوكارییەكانی ئێران و روسیا لەبواری پرۆژە ناوەكییەكان پشتڕاست بین.
• وەزیری دەرەوەی ئێران لەبارەی چارەنووسی رێککەوتنی ئەتۆمیی وڵاتەکەی سەردانی رووسیای کرد 

  حسین ئەمیر عەبدوڵڵاهیان وەزیری دەرەوەی ئێران ئەمڕۆ سێشەممە بە یاوەریی شاندێکی وەزارەتەكەی و ژمارەیەك لە ئەندامانی بڵندپایەی ئێران گەیشتنە شاری مۆسکۆی پایتەختی رووسیا.